A review of model designs

The PAEQANN project aims to review current ecological theories which can help identify suited models that predict community structure in aquatic ecosystems, to select and discuss appropriate models, depending on the type of target community (i.e. empirical vs. simulation models) and to examine how results add to ecological water management objectives. To reach these goals a number of classical statistical models, artificial neural networks and dynamic models are presented. An even higher number of techniques within these groups will tested lateron in the project. This report introduces all of them. The techniques are shortly introduced, their algorithms explained, and the advantages and disadvantages discussed

Een expertsysteem voor de keuze van hydrologische maatregelen; I literatuurstudie naar hydrologische maatregelen en de effecten op sloot- en beekecosystemen

Dit rapport is het eerste in de reeks: `Een expertsysteem voor de keuze van hydrologische maatregelen¿. Het beschrijft de resultaten van een literatuuronderzoek naar de effecten van hydrologische maatregelen op eutrofiëring van aquatische ecosystemen en op aquatische organismen. De doelstelling van deze kennisverzameling is uiteindelijk het bouwen van een expertsysteem waarmee voor een bepaalde situatie de maatregel met het hoogste ecologisch rendement gekozen kan worden

Nutriënten in stromende wateren; effecten van verrijking op de fysische, chemische en ecologische processen

Dit rapport is het resultaat van een literatuuronderzoek naar effecten van eutrofiëring op stromende wateren. De belangrijkste ecologische processen met betrekking tot nutriënten in beken en rivieren zijn primaire productie en de afbraak van detritus.Door het stromende water zijn daarnaast retentie, regeneratie en transport van nutriënten van belang. De hoeveelheid nutriënten die door de levensgemeenschap wordt opgenomen, bepaalt uiteindelijk de mate van de effecten op verschillende ecologische niveaus. Deze opname is sterk afhankelijk van de karakteristieken van de beek of rivier, zoals breedte, diepte en beschaduwing. In modellering en normering moet daarom enerzijds rekening gehouden worden met de hoeveelheid nutriënten die in het systeem terechtkomt, en anderzijds met de karakteristieken van de beek. Beide typen gegevens kunnen een beeld geven van de te verwachten effecten en de mate van het effect op de levensgemeenschap

Natuurwijzer water

Weer een nieuw meetsysteem voor Nederlandse natuur. Om de natuurwaarde van oppervlaktewateren te meten wordt een natuurwijzer, opgebouwd uit positieve en negatieve biologische indicatoren, voorgesteld. De natuurwaarde wordt afgemeten aan een referentiebeeld, d.w.z. een stabiele, ecologisch optimale situatie zoals o.a. nog in Poolse wateren is te vinde

Typology of macrofaunal assemblages applied to water and nature management: a Dutch approach

Multivariate analysis of an extensive dataset based on the macroinvertebrate fauna of surface waters in the province of Overijssel (The Netherlands) has resulted in the description of 42 site groups. These include springs, streams, rivers, canals, ditches, pools and lakes. The site groups are recognised on the basis of environmental variables and the abundance of organisms. For each group only a recognisable centroid and a limited range of variation is given; no clear boundaries are described between the groups. These site groups and their environment are defined as cenotypes. The cenotypes are mutually related in terros of key factors which represent major ecological processes. The cenotypes and their mutual relationships form a web which offers an ecological basis for the daily practice of water and nature management. The web allows the development of water quality objectives, provides a tool for monitoring and assessment, indicates targets and guides the management and restoration of waterbodies. The web is included in a software package named EKOO. The main modules in this package are (1) the assignment of a newly sampled site to one of the cenotypes, (2) the characterisation of a new sample in terms of diversity and biotic features, and (3) the option to choose a target for a newly sampled site and to establish a set of measures to reach this target

Ecologische streefbeelden voor stromende wateren Veluwe & Vallei

Het project Ecologische streefbeelden voor stromende wateren Veluwe & Vallei heeft ten doel om toetsbare streefbeelden te ontwikkelen voor de stromende wateren in het beheersgebied van de waterschappen Veluwe en Vallei & Eem. Het is het vervolg van het project Maatweb stromende wateren Veluwe & Vallei. In het maatwebproject zijn de verschillende macrofaunagemeenschappen van de stromende wateren in het beheersgebied beschreven. Voor de in totaal dertien onderscheiden gemeenschapstypen uit dit rapport zijn negen streefbeelden ontwikkeld. Deze bestaan uit een beschrijving van de gewenste abiotische condities in combinatie met biotische indicatorsoorten van macrofauna en macrofyten. Daarnaast zijn de te verwachten vissen, amfibieën en vogels bij de streefbeelden vermeld. Selectie van de macrofauna heeft plaatsgevonden met behulp van literatuuronderzoek. Tevens zijn, door middel van statistische analyse, ecologische preferenties van macrofaunataxa voor een aantal voor het streefbeeld relevante milieuvariabelen bepaald

Integratie van water en natuur door Kaderrichtlijn Water, Waternood en natuurdoeltypen

In het Nederlandse water- en natuurbeleid zijn verschillende methodieken ontwikkeld voor het beoordelen van de ecologische kwaliteit van oppervlaktewateren en voor het beheer van deze wateren. De belangrijkste zijn de beoordeling en monitoring voor de Europese Kaderrichtlijn Water, het behoud van soorten en habitatdiversiteit in de Natuurdoeltypen-methodiek en het afstemmen het waterbeheer op gebruiksfuncties in de methode Waternood. Deze methodieken gebruiken typologieën waarmee een oppervlaktewater geclassificeerd kan worden. Tot op heden worden deze methodieken naast en door elkaar gebruikt. De verschillende typologieën en methodieken vragen om een afstemming en op termijn om een samengaan. De doelstelling van dit artikel is het geven van een overzicht van overeenkomsten en verschillen, het presenteren van een vertaalsleutel voor de typologieën en het aangeven waar de methodieken elkaar tegenkomen en hoe deze in elkaar geschoven kunnen worden. Door het koppelen van typologieën en methodieken kunnen water- en natuurbeheer dichter bij elkaar gebracht worde

De ontwikkeling van een op macrofauna gebaseerd beoordelingssysteem voor Nederlandse beken in Europees verband

Dit rapport is tot stand gekomen in het kader van het EU project AQEM. Het project had als doel het ontwikkelen en testen van een geïntegreerd beoordelingssysteem om de ecologische kwaliteit van beken en rivieren in Europa met behulp van macrofauna te kunnen bepalen. Het rapport beschrijft kort de algemene werkwijze die is gevolgd binnen het AQEM project. Het rapport gaat daarnaast dieper in op de stappen die zijn genomen binnen het project om te komen tot een beoordelingssysteem voor beken in Nederland. Multivariate analyse in combinatie met expert-judgement en de toetsing van meer dan 100 indices heeft geleid tot een beoordelingssysteem voor langzaam stromende beken. De resultaten van de validatie van het uiteindelijke beoordelingssysteem, gebaseerd op bestaande macrofaunagegevens van waterbeheerders uit heel Nederland, worden besproken. Tot slot worden in het rapport aanbevelingen gedaan ten aanzien van de stappen die in de toekomst nog moeten worden genomen om het beoordelingssysteem te verbeteren

Typologie, maatlatten en referenties bij Kaderrichtlijn Water

De inwerkingtreding van de Kaderrichtlijn Water heeft het Europese waterbeleid nieuwe impulsen gegeven. Veel lidstaten grijpen hun kans om waterkwaliteitsdoelstellingen gestructureerd in te vullen. De Kaderrichtlijn Water schrijft voor dat in 2004 de voorlopige status van waterlichamen moet zijn vastgelegd. Daarbij bestaat de keuze uit natuurlijk, kunstmatig of sterk veranderd, gedifferentieerd naar typen volgens het zogeheten systeem B. Daartoe is voor de Nederlandse oppervlaktewateren een voorlopige watertypologie opgesteld. Deze vormt de basis voor de invulling van de bij het type oppervlaktewater behorende kwaliteitsdoelstelling. Dit is de goede ecologische toestand (GET) voor natuurlijke wateren en het goed ecologisch potentieel (GEP) voor sterk veranderde en kunstmatige waterlichamen. Deze toestanden worden bepaald ten opzichte van de referentie: de min of meer onverstoorde staat ( de zeer goede ecologische toestand (ZGET) of het daarvan afgeleide maximaal ecologisch potentieel (MEP)). Voor ieder waterlichaam moeten deze worden bepaald. Het hiervan afgeleide GET of GEP moet in 2015, behoudens uitzonderingen, gerealiseerd zijn. Voor de ontwikkeling van maatlatten om de afstand tot de referentie te bepalen, is de watertypologie met bijbehorende ZGET en MEP het uitgangspun