Zaštićeni prostori i tehnike gajenja rasada u organskoj proizvodnji povrća

Publikacija „Zaštićeni prostori i tehnike gajenja rasada u organskoj proizvodnji povrća“ je namenjena pre svega proizvođačima, ali i drugim zainteresovanim stranama, organizacijama i institucijama koje se bave organskom proizvodnjom povrća. U publikaciji je posebna pažnja posvećena toplim lejama (prosti oblici zaštićenih prostora), pre svega zbog njihove jednostavne konstrukcije (pristupačnost) i energetske efikasnosti (ekonomičnost). Ukoliko se za zagrevanje tople leje koristi stajnjak proizveden na farmi dobija se, nakon mineralizacije, organsko đubrivo odličnog kvaliteta koje se može koristiti u proizvodnji rasada, ali i za đubrenje biljaka u polju. Rešava se i potencijalni ekološki problem koji može nastati usled lošeg čuvanja (lagerovanja) stajnjaka. Drugi deo publikacije posvećen je tehnikama za proizvodnju rasada. Istaknuti su najvažniji potrebni uslovi za proizvodnju kvalitetnog rasada, ali i momenti u toj proizvodnji gde se prave i najčešće greške. Proizveden ili kupljen rasad mora biti zdrav, dobro ožiljen i sa odgovarajućiim nadzemnim delom (u zavisnosti od biljne vrste). Samo od takvog rasada u organskoj proizvodnji povrćaa možemo dobiti kvalitetan i bogat rod. Ova publikacija je objavljena u okviru projekta “UNAPREĐENjE ORGANSKE POLjOPRIVREDNE PROIZVODNjE U ZAPADNOJ SRBIJI PUTEM EDUKACIJE POLjOPRIVREDNIH PROIZVOĐAČA“, kojeg finnansira Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine Republike Srbije. Glavni cilj ovog projekta je promocija organske poljoprivredne proizvodnje u brdsko-planinskom regionu zapadne Srbije pomoću edukacije potencijalnih proizvođača, osnivanjem demonstracionih polja i izvođenjem ogleda na više vrsta useva pogodnih za gajenje u pomenutim područjima. Konkretni ciljevi projekta su: upoznavanje proizvođača sa savremenim standardima i principima u organskoj proizvodnji i principima dobre poljoprivredne prakse; upoznavanje sa novim tehnologijama gajenja biljaka i životinja u sistemu organske proizvodnje i organizovanjem organskih farmi; unapređenje poljoprivredne proizvodnje u opštinama zapadne Srbije i to proširenjem ponude na tržištu, novih proizvoda sa višom cenom i boljim kvalitetom; povećanje prihoda gazdinstva po jedinici površine i poboljšanje socijalnog i ekonomskog ambijenta u navedenim sredinama; razvoj preduzetništva i rešavanje nezaposlenosti ; poboljšanje ekoloških uslova i rešavanje ekoloških problema nastalih primenom konvencionalnih metoda gajenja biljaka u opštinama zapadne Srbije

Unapređenje metoda i tehnika integralne plasteničke proizvodnje paprike

Modern vegetable production under protected cultivation have accomplished by multifunctional integration of several methods and techniques in order to get produce for fresh consumption with an added biological value. The usage of modern greenhouse covering films, shading nets and termoselective barriers, besides passive energy efficiency has afforded several benefits in more precise control of microclimate fluctuations. Photo-selective plastic films could change the character and spectral composition of solar radiation, which leads to less pests and disease infection and better crop performances, such us earliness, fruit size and uniformity and cumulative and total yield. By usage of beneficial microorganism, pheromone traps, predators and as well natural extracts it would be possibla to maintain biological balance for integrated protected cultivation of peppersSavremena povrtarska proizvodnja u zaštićenom prostoru ostvaruje se multifunkcionalnim integrisanjem više metoda i tehnika u cilju dobijanja proizvoda za svežu potrošnju sa visokom biološkom vrednošću. Korišćenje modernih polietilenskih folija, mreža za zasenu i energetskih barijera omogućilo je, osim pasivne energetske efikasnosti i niz prednosti u vrlo preciznoj kontroli promena u mikroklimatu. Fotoselektivne folije menjaju karakter i spektralni sastav sunčevog zračenja, što utiče na umanjenje infekcija bolestima i redukciju štetočina, ali rezultuje i adekvatnom reakcijom useva u pogledu ranostasnosti, veličine plodova, njihovoj uniformnosti i kumulativnom i ukupnom prinosu. Korišćenjem korisnih mikroorganizama, feromonskih klopki, predatora, kao i prirodnih ekstrakata može se uspešno održati biološka ravnoteža u integralnom sistemu gajenja paprike u plastenicima

Значај употребе органског биостимулатора у производњи салате

Lettuce is an annual, cool season, leafy vegetable crop from Asteraceae family. The aim of this study was to examine the effects of genotype and organic biostimulant on different morphological and production characteristics. Lettuce plants were grown from the seedlings in the open field, at the company Iceberg Salat Centar, from May to June. Two lettuce cultivars were examined (green oak cv. Pleasance- Bejo Zaden and red lollo rosso cv.Orville- Rijk Zwaan). Plants were grown on a density equivalent to 10 plants/m2 with application of regular growing practices. Organic biostimulant based on humic acids (Cytohumat-Agrofarmica) was applied in the soil before transplanting and two times foliar during vegetation period. The analysis of lettuce quality parameters was carried out at the end of the vegetation period, during harvest. The impact of biostimulant was statistically significant in both cultivars, especially in parameters number of leaves per plant and rosette fresh weight. The average number of leaves per plant with applied biostimulant was (43.5 Pleasance and 26.67 Orville). In control treatment this parameter was significantly lower in both cultivars (37.17 and 21.33, respectively). Rosette fresh weight in control and biostimulant treatment in Pleasance was 324.33 and 440 g, and in Orville 132.5 and 229.17g. There wasn’t significant difference between cultivars in rosette diameter but within the same cultivar application of biostimulant significantly affected this parameter. To conclude, we can recommend the usage of organic biostimulant in lettuce production.Салата је једногодишња врста, прохладне климе, која припада групи лиснатог поврћа из фамилије Asteraceae. Циљ овог истраживања био је да се утврди ефекат генотипа и органског биостимулатора на различите морфолошке и производне особине салате. Салата је гајена на отвореном пољу компаније Iceberg Salat Centar, током маја и јуна месеца (преко расада). Испитиване су две сорте, једна у типу храстовог листа, зелене боје и друга у типу lollo rose, црвене боје листа (Pleasance - Bejo Zaden i Orville - Rijk Zwaan). Салате су гајене у густини од 10 биљака/m2 уз примену стандардне агротехнике. Органски биостимулатор са повећаним садржајем хуминских киселина (Cytohumat-Agrofarmica) примењен је у земљиште пре садње биљака и два пута фолијарно током вегетационог периода. Анализа дефинисаних параметара квалитета салате извршена је на крају производног циклуса, током бербе усева. Статистички веома значајан утицај примењеног биостимулатора забележен је код обе испитиване сорте и то посебно код параметара број листова у розети и маса лисне розете. У варијанти са примењеним биостимулатором број листова код сорте Pleasance у просеку је износио 43,5, а код сорте Orville 26,67. У контролној варијанти овај параметар је код обе испитиване сорте био значајно нижи (37,17 и 21,33). Маса лисне розете у контролној и третираној варијанти код сорте Pleasance износила је 324,33 и 440 g, а код сорте Orville 132,5 и 229,17 g. У погледу пречника лисне розете сорте се статистички нису разликовале, али у оквиру исте сорте третман биостимулатором је значајно утицао на овај параметар. На основу свега можемо изнети закључак да примена органског биостимулатора има оправдања у производњи салате

Uticaj biostimulatora na kvalitet rasada bosiljka (Ocimum basilicum L.) u kontejnerskom sistemu proizvodnje

Basil nursery plants (Ocimum basilicum L.) was produced in containers. Viva, Actiwave and Radifarm were the biostimuli added in nursery plants production, in the concentrations of 0,20 and 0,40%. The experiment included seven versions. Biostimulators Viva were used to water the planting each 10 days, while Actiwave and Radifarm was used for the same purpose each 15 days. Research results indicate considerable, positive effect of the use of natural biostimulators in the production of basil nursery plants. The best quality of nursery plants was achieved when Actiwave biostimulators was used in concentrations of 0,40%.U savremenoj biljnoj proizvodnji prisutni su različiti biostimulatori koji utiču na razvoj biljaka. Rasad bosiljka (Ocimum basilicum L.) je proizveden u kontejnerima. Prilikom proizvodnje rasada dodavani su sledeći biostimulatori: Viva, Actiwave i Radifarm u koncentracijama od 0,20% i 0,40%. Ogled se sastojao od sedam varijanti. Rasad je zalivan biostimulatorom Viva na svakih 10 dana, a biostimulatorima Actiwave i Radifarm na svakih 15 dana. Rezultati istraživanja ukazuju na značajan, pozitivan, efekat upotrebe prirodnih biostimulatora u proizvodnji rasada bosiljka. Najbolji kvalitet rasada postignut je upotrebom biostimulatora Actiwave i to u koncentraciji od 0,40%

IMPACT OF IRRIGATION REGIME AND APPLICATION OF KAOLIN ON THE STOMATAL CONDUCTANCE AND LEAF WATER POTENTIAL OF PEPPER AND TOMATO

The effect of different irrigation regimes and the application of kaolin on stomatal conductance and leaf water potential of pepper (Capsicum annuum L.) and tomato (Lycopersicon esculentum Mill.), is discussed in the paper.The experiment was set up by a completely randomized block system with three replications. The peppers were observed in three, and tomatoes in two treatments of irrigation regimes. The kaolin treatments of both crops were: a) control without kaolin (C) and 5% kaolin suspension (K).The results of these studies show that the application of deficit irrigation treatments and kaolin treatment have no statistically significant effect on stomatal conductance and leaf water potential of pepper and tomato plants

Seasonal variation of total phenolic content in six lettuce cultivars grown with microbiological fertilizer

Lettuce (Lactuca sativa, L.) is an annual, cool season crop belonging to Asteraceae family and to a group of leafy vegetables. It is rich in minerals, vitamins and antioxidative compounds which are essential for human nutrition. The advantage of lettuce, as eaten raw, is that maintains more nutrients than other cooked vegetables. Lettuce is low in calories and it is suggested to diabetics, people with sleep problems and disturbed metabolism. Growers are interested in cultivating lettuce because of their short vegetation period and opportunity to cultivate in all seasons. The purpose of this study was to examine the effect of microbiological fertilizer Em Aktiv (Candor) on the total phenolic content (TPC) in six lettuce cultivars. Cultivars (′Kiribati′, ′Murai′, ′Aquino′, ′Gaugin′, ′Aleppo′, ′Carmesi′- Rijk Zwaan) were grown in the fertile soil in a greenhouse experiment during three successive seasons (autumn, winter and spring). Total phenolic content ranged between 175.85-372.73 μg GAE/g FW in autumn, 104.12-522.74 μg GAE/g FW in winter and 88.88-340.93 μg GAE/g FW in spring. Our results indicated that red cultivars mainly had higher total phenolic content compared to green cultivars with the exception in autumn experiment. Among all seasons, control treatment of cultivar ′Carmesi′ showed the highest total phenolic content (522.74 μg GAE/g FW) in winter. The effect of fertilizer Em Aktiv on TPC in different cultivars was to some extent positive in spring and autumn, but even negative during winter season. Such a complex response indicates the need for careful selection of varieties and fertilizers in relation to the season. To conclude, red cultivars were pointed out with higher total phenolic content and they could be recommended as a great source of bioactive compounds for healthy human diet.Salata (Lactuca sativa, L.) je jednogodišnja vrsta, prohladne klime koja pripada familiji Asteraceae i grupi lisnatog povrća. Bogata je mineralima, vitaminima, antioksidantima koji su neophodni u ljudskoj ishrani. Prednost salate, kao sirovog povrća, je da sadrži više hranljivih materija u odnosu na drugo termički obrađeno povrće. Salata ima nisku kalorijsku vrednost i preporučuje se u ishrani dijabetičara, ljudi sa poremećenim ritmom spavanja i metabolizma. Proizvođači su zainteresovani za gajenje salate zbog kratkog vegetacionog perioda i mogućnosti gajenja tokom cele godine. Cilj ovog istraživanja bio je da se utvrdi uticaj mikrobiološkog đubriva Em Aktiv (Candor) na sadržaj ukupnih fenola (TPC) kod šest sorti salate. Sorte (′Kiribati′, ′Murai′, ′Aquino′, ′Gaugin′, ′Aleppo′, ′Carmesi′- Rijk Zwaan) su gajene na plodnom zemljištu u plasteniku tokom tri uzastopne sezone (jesen, zima i proleće). Sadržaj ukupnih fenola kretao se u jesen između 175.85-372.73 μg GAE/g FW, u zimu 104.12-522.74 μg GAE/g FW i u proleće 88.88-340.93 μg GAE/g FW. Rezultati ukazuju da su crvene sorte uglavnom pokazale veći sadržaj ukupnih fenola u odnosu na zelene sorte sa izuzetkom jesenjeg ogleda. Među svim sezonama, najveći sadržaj ukupnih fenola određen je u kontroli kod sorte ′Carmesi′ (522.74 μg GAE/g FW) u zimskom ogledu. Uticaj đubriva Em Aktiv na sadržaj ukupnih fenola, kod različitih sorti salate, u određenom opsegu bio je pozitivan u proleće i jesen pa čak i negativan tokom zime. Ovako složen odgovor ukazuje na potrebu za pažljivim odabirom varijeteta salate i đubriva u odnosu na sezonu. Na osnovu dobijenih rezultata može se zaključiti da su crvene sorte salate pokazale veći sadržaj ukupnih fenola i mogu se preporučiti kao izvor bioaktivnih supstanci u zdravoj ishrani

The effect of different genotypes and growing seasons on the content of nitrate and vitamin C in lettuce leaves

Lettuce is a cool season crop, grown worldwide and important vegetable usually used as a sal- ad. It is rich in vitamin C, which has significant role as antioxidant, but lettuce can also accumulate toxic compounds like nitrates. The purpose of this study was to examine the effect of different lettuce genotypes and growing seasons on the content of nitrate and vitamin C in the outer and inner leaves. Six cultivars (‘Kiribati’ RZ, ‘Murai’ RZ, ‘Aquino’ RZ, ‘Gaugin’ RZ, ‘Aleppo’ RZ, ‘Carmesi’ RZ) were grown in the greenhouse experiment during autumn, winter and spring. Vitamin C was determined spectrophotometrically at 550 nm and nitrate colorimetrically at 420 nm. Vitamin C ranged between 3.64-12.41 mg per 100 g FW in autumn, 3.68-7.34 mg per 100 g FW in winter and 3.05-7.72 mg per 100 g FW in spring. Cultivar ‘Carmesi’ had the highest level of vitamin C in the outer leaves (9.15 mg per 100 g FW) and ‘Gaugin’ in the inner leaves (12.41 mg per 100 g FW), both in autumn. Nitrate content ranged between 258.77-908.2 mg kg-1 FW in autumn, 296.62-977.64 mg kg-1 FW in winter and 42.74-450.74 mg kg-1 FW in spring. Cultivar ‘Carmesi’ had the highest level of nitrate in the outer leaves (977.64 mg kg -1 FW) and ‘Aleppo’ in the inner leaves (701.45 mg kg -1 FW), both in winter. Nitrate content in all seasons and genotypes stayed within the limit of EC regulation for protected lettuce. Generally, vitamin C was allocated to the inner and nitrate to the outer leaves. Results showed that genotype and growing season can affect the content of vitamin C and nitrate in lettuce leaves