The role of i.v. ibandronate administration in osteoporosis therapy

Osteoporoza jest przewlekłą chorobą układu kostnego charakteryzującą się obniżeniem wytrzymałości kości, co z kolei prowadzi do zwiększonego ryzyka złamań. Wykazano, że na osteoporozę choruje obecnie powyżej 30% kobiet po menopauzie (Światowa Organizacja Zdrowia, 1994), ale dotyczy ona również mężczyzn. Celem leczenia osteoporozy jest zapobieganie powstawaniu niskoenergetycznych złamań kości oraz poprawa jakości życia pacjentów. Osoba, u której rozpoznano osteoporozę oprócz prewencji, wymaga również wdrożenia właściwego leczenia. Spośród dostępnych opcji terapeutycznych kluczową rolę odgrywają bisfosfoniany, leki o najlepiej poznanych właściwościach, których skuteczność terapeutyczna i bezpieczeństwo stosowania potwierdzono w licznych badaniach klinicznych i z tego względu zalecane są jako leki pierwszego rzutu. Skuteczność doustnych preparatów może być ograniczona z uwagi na niską biodostępność oraz powikłania i działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego. Alternatywę stanowi podawanie bisfosfonianów parenteralnie. Forma dożylna ibandronianu stanowi doskonały przykład takiego leczenia. Zaletą podawania dożylnego jest krótki czas iniekcji i dość długa, 3-miesięczna, przerwa pomiędzy podaniami co jednocześnie nie utrudnia chorym codziennej aktywności oraz zapewnia relatywnie częsty kontakt z ośrodkiem leczenia oraz z lekarzem. Dodatkowo dobra tolerancja leku i skuteczność w postaci zmniejszonego ryzyka złamań w znaczny sposób może wpłynąć na jakość życia chorych. Obecny artykuł stanowi aktualny przegląd piśmiennictwa dotyczącego skuteczności i bezpieczeństwa stosowania formy dożylnej ibandronianu w terapii osteoporozy. (Endokrynol Pol 2011; 62 (1): 51-60)Osteoporosis is a chronic disease of the osseous system characterised by decreased strength of bone tissue, which in turn leads to increased fracture risk. It has been demonstrated that osteoporosis affects more than 30% of women after the menopause (WHO, 1994). However, the disease is also observed in men. The primary goals of osteoporosis therapy include prevention of low-energy fractures and general improvement of quality of life. Any patient with diagnosed osteoporosis requires, besides prevention, the application of proper treatment. Of the available therapeutic options, the best are bisphosphonates, medical agents with well identified properties, therapeutic efficacy, and safety which has been confirmed in many clinical studies. Therefore, they are recommended as first line drugs for osteoporosis. The efficacy of oral preparations may be limited, due to low bioavailability, complications and adverse effects from the gastrointestinal tract. So the parenteral administration of bisphosphonates is a valuable alternative. A fine example of such therapy is the intravenous administration of ibandronate. Short injection time periods and the relatively long, three-month intervals between administrations are unquestionable advantages of this therapy mode. In addition, the therapy does not constrain a patient’s everyday activity, and simultaneously provides regular contact with doctors and the therapeutic centre. Additionally, a good tolerance of the drug and its high therapeutic efficacy, proven by appreciably reduced fracture risks, significantly improves the quality of life of patients suffering from osteoporosis. This paper is a thorough review of current knowledge on the efficacy and safety of i.v. ibandronate in osteoporosis therapy, as presented in the latest literature reports. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (1): 51-60

Bisphosphonates and the risk of atrial fibrillation

Osteoporoza jest narastającym problemem starzejącego się społeczeństwa. Dotyczy kobiet w wieku pomenopauzalnym i ludzi starszych obu płci, często z dysfunkcją układu sercowo-naczyniowego lub zwiększonym ryzykiem chorób układu krążenia. Stwierdzono, że śmiertelność osób chorujących na osteoporozę jest porównywalna z pacjentami chorującymi na takie choroby, jak obturacyjna choroba płuc, choroba niedokrwienna serca i inne. Bisfosfoniany są najlepiej przebadaną grupą leków stosowanych w terapii osteoporozy. Z ich przyjmowaniem wiąże się ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych, w tym zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego, bólów mięśniowo-kostnych, martwicy żuchwy, atypowych złamań i innych. W ostatnim czasie pojawiły się informacje o wzroście ryzyka migotania przedsionków u pacjentek stosujących bisfosfoniany. Praca ma na celu zwrócenie uwagi na problem i podsumowanie aktualnego stanu wiedzy na temat powiązań bisfosfonianów z zaburzeniami rytmu serca. (Endokrynol Pol 2011; 62 (1): 93-96)Osteoporosis is a growing problem in an ageing society. It affects women of post-menopausal age, as well as elderly subjects of both sexes, often with dysfunction of the cardiovascular system or with an increased risk of circulation disorders. It has been found that the mortality rate of subjects with osteoporosis is comparable to that of patients suffering from such diseases as obturative pulmonary disease or myocardial ischaemia. Bisphosphonates are the most thoroughly studied group of drugs prescribed for the treatment of osteoporosis. Their administration is, however, associated with a risk of adverse symptoms, which can occur as gastro-intestinal tract disturbances, muscular-osseous pains, mandible necrosis, atypical fractures and other symptoms. Recently, there has been discussion about an increased risk of atrial fibrillation in bisphosphonate-using female patients. This paper focuses on this particular problem, while summing up the actual status of knowledge regarding possible associations of bisphosphonates with cardiac rhythm disturbances. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (1): 93-96

Rola dożylnej postaci ibandronianu w terapii osteoporozy

Osteoporoza jest przewlekłą chorobą układu kostnego charakteryzującą się obniżeniem wytrzymałości kości, co z kolei prowadzi do zwiększonego ryzyka złamań. Wykazano, że na osteoporozę choruje obecnie powyżej 30% kobiet po menopauzie (Światowa Organizacja Zdrowia, 1994), ale dotyczy ona również mężczyzn. Celem leczenia osteoporozy jest zapobieganie powstawaniu niskoenergetycznych złamań kości oraz poprawa jakości życia pacjentów. Osoba, u której rozpoznano osteoporozę, oprócz prewencji, wymaga również wdrożenia właściwego leczenia. Spośród dostępnych opcji terapeutycznych kluczową rolę odgrywają bisfosfoniany, leki o najlepiej poznanych właściwościach, których skuteczność terapeutyczna i bezpieczeństwo stosowania potwierdzono w licznych badaniach klinicznych i z tego względu są zalecane jako leki pierwszego rzutu. Skuteczność doustnych preparatów może być ograniczona z uwagi na niską biodostępność oraz powikłania i działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego. Alternatywę stanowi podawanie bisfosfonianów parenteralnie. Dożylna forma ibandronianu stanowi doskonały przykład takiego leczenia. Zaletą podawania dożylnego ibandronianu jest pełna biodostępność i wysoka skumulowana roczna dawka leku wynosząca 12 mg, krótki czas iniekcji i dość długa, 3-miesięczna przerwa pomiędzy podaniami, co jednocześnie nie utrudnia chorym codziennej aktywności oraz zapewnia relatywnie częsty kontakt z ośrodkiem leczenia oraz z lekarzem. Dodatkowo dobra tolerancja leku i skuteczność w postaci zmniejszonego ryzyka złamań w znaczny sposób może wpłynąć na jakość życia chorych. Ibandronian jest obecnie jedynym bisfosfonianem trzeciej generacji dostępnym w formie doustnej i dożylnej. Daje to unikalną możliwość zarówno terapii parenteralnej, jak i doustnej tym samym lekiem. Niniejszy artykuł stanowi aktualny przegląd piśmiennictwa dotyczącego skuteczności i bezpieczeństwa stosowania formy dożylnej ibandronianu w terapii osteoporozy. (Endokrynol Pol 2011; 62 (zeszyt edukacyjny II): 9–18)Osteoporosis is a chronic disease of the osseous system characterised by decreased strength of bone tissue, which in turn leads to increased fracture risk. It has been demonstrated that osteoporosis affects more than 30% of women after the menopause (World Health Organization, 1994). However, the disease is also observed in men. The primary goals of osteoporosis therapy include prevention of low-energy fractures and general improvement of quality of life. Any patient with diagnosed osteoporosis requires, besides prevention, the application of proper treatment. Of the available therapeutic options, the best are bisphosphonates, medical agents with well identified properties, therapeutic efficacy, and safety which has been confirmed in many clinical studies. Therefore, they are recommended as first line drugs for osteoporosis. The efficacy of oral preparations may be limited, due to low bioavailability, complications and adverse effects from the gastrointestinal tract. So the parenteral administration of bisphosphonates is a valuable alternative. A fine example of such therapy is the intravenous administration of ibandronate. Short injection time periods and the relatively long, three-month intervals between administrations are unquestionable advantages of this therapy mode. In addition, the therapy does not constrain a patient’s everyday activity, and simultaneously provides regular contact with doctors and the therapeutic centre. Additionally, a good tolerance of the drug and its high therapeutic efficacy, proven by appreciably reduced fracture risks, significantly improves the quality of life of patients suffering from osteoporosis. This paper is a thorough review of current knowledge on the efficacy and safety of i.v. ibandronate in osteoporosis therapy, as presented in the latest literature reports. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (education supplement II): 9–18

Bisfosfoniany a ryzyko migotania przedsionków

Osteoporosis is a growing problem in an ageing society. It affects women of post-menopausal age, as well as elderly subjects of both sexes, often with dysfunction of the cardiovascular system or with an increased risk of circulation disorders. It has been found that the mortality rate of subjects with osteoporosis is comparable to that of patients suffering from such diseases as obturative pulmonary disease or myocardial ischaemia. Bisphosphonates are the most thoroughly studied group of drugs prescribed for the treatment of osteoporosis. Their administration is, however, associated with a risk of adverse symptoms, which can occur as gastro-intestinal tract disturbances, muscular-osseous pains, mandible necrosis, atypical fractures and other symptoms. Recently, there has been discussion about an increased risk of atrial fibrillation in bisphosphonate-using female patients. This paper focuses on this particular problem, while summing up the actual status of knowledge regarding possible associations of bisphosphonates with cardiac rhythm disturbances. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (education supplement III): 10–13)Osteoporoza jest narastającym problemem starzejącego się społeczeństwa. Dotyczy kobiet w wieku pomenopauzalnym i ludzi starszych obu płci, często z dysfunkcją układu sercowo-naczyniowego lub zwiększonym ryzykiem chorób układu krążenia. Stwierdzono, że umieralność i śmiertelność osób chorujących na osteoporozę są porównywalne z występującymi u pacjentów z obturacyjną chorobą płuc, chorobą niedokrwienną serca czy innymi. Bisfosfoniany są najlepiej przebadaną grupą leków stosowanych w terapii osteoporozy. Z ich przyjmowaniem wiąże się ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych, w tym zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego, bólów mięśniowo-kostnych, martwicy żuchwy, atypowych złamań i innych. W ostatnim czasie pojawiły się informacje o wzroście ryzyka migotania przedsionków u pacjentek stosujących bisfosfoniany. Praca ma na celu zwrócenie uwagi na ten problem i podsumowanie aktualnego stanu wiedzy na temat powiązań bisfosfonianów z zaburzeniami rytmu serca. (Endokrynol Pol 2011; 62 (zeszyt edukacyjny III): 10–13

Obowiązujące wskazania do prewencji i leczenia osteoporozy pomenopauzalnej — choroby miliona złamań

Osteoporoza jest przewlekłą chorobą układu kostnego charakteryzującą się zmniejszeniem wytrzymałości tkanki kostnej, co z kolei prowadzi do zwiększenia ryzyka złamań. Obecnie na osteoporozę choruje ponad 30% kobiet po menopauzie. Choroba również wśród mężczyzn nie należy do rzadkości. Z uwagi na swój skąpoobjawowy przebieg złamanie niskoenergetyczne bywa często jej pierwszym symptomem. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez International Osteoporosis Foundation na osteoporozę choruje na świecie ponad 200 mln kobiet, w tym 20% w wieku 70 lat, 2/3 po 90. roku życia, a także 1/3 kobiet i jeden na pięciu mężczyzn po 50. roku życia doznają złamań w przebiegu osteoporozy. Kluczowe cele leczenia osteoporozy obejmują profilaktykę złamań niskoenergetycznych i ogólną poprawę jakości życia. Każdy pacjent z rozpoznaną osteoporozą wymaga, oprócz zapobiegania, zastosowania właściwego leczenia. Niniejszy artykuł stanowi podsumowanie aktualnych zasad postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w osteoporozie

Wpływ melatoniny na aktywność peroksydazy glutationu w surowicy i erytrocytach po iniekcji adriamycyny u szczurów nietkniętych i poddanych pinealektomii

Introduction: Adriamycin (ADR) is a potent chemotherapeutic agent, effective in the treatment of leukaemias, lymphomas and many solid tumours. However, its clinical usage is often limited by cardiotoxicity, induced by oxygen radical damage of the membrane lipids. Melatonin (MEL) is a well-known antioxidant. It has been shown that MEL can scavenge free radicals, both directly and indirectly, stimulating the activity of antioxidative enzymes such as glutathione peroxidase (GSH-Px). The aim of the study: The aim of the study was to examine the effect of MEL on serum and erythrocyte GSH-Px activity after ADR in normal and pinealectomised rats. Material and methods: Wistar rats were divided into the three groups: control animals (Intact), sham-operated (Sham-PX) and pinealectomised (Px). Each of the groups was divided into four subgroups, injected with: 1 - saline, 2 - MEL, 3 - ADR and 4 - ADR + MEL. ADR was administered 2 months after Px as a single dose (15 mg/kg, i.p.) 1 hour after the fourth melatonin injection. Melatonin (5 mg/kg, i.p.) was administered for 4 days before and 2 days after ADR. After 6 days of treatment, the rats were killed by decapitation. Their blood was collected for measurements. Results: In serum GSH-Px activity decreased in all the groups after ADR. Pinealectomy decreased the activity of the enzyme in all the groups of animals examined. In erythrocytes GSH-Px decreased after ADR in the Px-animals. The effect of pinealectomy on erythrocyte GSH-Px activity was not as strongly expressed as serum GSH-Px activity. MEL did not change GSH-Px activity after ADR. Conclusion: Melatonin, in pharmacological concentrations, did not influence the activity of GSH-Px, either in normal or in pinealectomised rats after ADR. A deficiency of endogenous melatonin production may inhibit GSH-Px activity.Wstęp: Adriamycyna (ADR, adriamycin) jest lekiem przeciwnowotworowym wykorzystywanym w leczeniu białaczek, chłoniaków czy guzów litych. Jej efekt leczenia jest ograniczony ze względu na kardiotoksyczność indukowaną produkcją wolnych rodników, które uszkadzają błony lipidowe. Melatonina (MEL, melatonin) jest znanym antyoksydantem. Wykazano, że neutralizuje wolne rodniki w sposób bezpośredni lub pośredni, stymulując enzymy antyoksydacyjne, w tym peroksydazę glutationu (GSH-Px, glutathione peroxidase). Cel: Celem badania było zbadanie efektu melatoniny na aktywność GSH-Px w surowicy i erytrocytach po adriamycynie u zwierząt nietkniętych i po usunięciu szyszynki. Materiał i metody: Szczury samce szczepu Wistar podzielono na 3 grupy: grupę kontrolną (Intact - szczury nietknięte), po operacji pozornej (Sham-Px) i po usunięciu szyszynki (Px). Każdą grupę podzielono na 4 podgrupy, w których podano injekcje: 1 - soli fizjologicznej, 2 - MEL, 3 - ADR i 4 - ADR + MEL. Adriamycynę podano 2 miesiące po Px w dawce jednorazowej (15 mg/kg mc.), 1 godzinę przed czwartym podaniem MEL. Melatoninę podawano przez 4 dni przed Px i przez 2 dni po ADR w dawce 5 mg/kg mc. Po 6 dniach leczenia zwierzęta zabito przez dekapitację, a krew zamrożono do momentu pomiarów. Wyniki: Aktywność PSH-Px w surowicy obniżyła się po ADR we wszystkich badanych grupach. Po usunięciu szyszynki aktywność GSHPx w surowicy zmniejszyła się w grupach poddanych injekcjom. Aktywność GSH-Px w erytrocytach obniżyła się po ADR u zwierząt poddanych Px. Zmiany aktywności GSH-Px w eytrocytach po usunięciu szyszynki były słabiej wyrażone w porównaniu z aktywnością GSH-Px w surowicy. Melatonina nie zmieniła aktywności peroksydaz po ADR. Wnioski: Melatonina w dawce farmakologicznej nie wpłynęła na aktywność peroksydaz zarówno u zwierząt nietkniętych, jak i po usunięciu szyszynki. Deficyt endogennej produkcji melatoniny może odgrywać rolę w hamowaniu aktywności peroksydaz

Korelacja między 10-letnim ryzykiem zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych i 10-letnim ryzykiem złamań osteoporotycznych u kobiet w okresie postmenopauzalnym

Introduction: Osteoporosis and cardiovascular diseases (CVD) are more common in the elderly population and have similar risk factors. The goal was an evaluation of the correlation between 10-year risk of death from CVD and 10-year bone fracture risk (FRAX). Material and methods: A total of 79 patients of the Regional Centre of Menopause and Osteoporosis of the Military Teaching Hospital in Lodz (Poland), aged 50–83 years, consulted for osteoporosis were divided into two groups: study group — with osteoporosis (O; T-score ≤ –2.5 SD) and control — without osteoporosis (T-sc > –2.5). Bone mineral density was evaluated by densitometric scanning of spine (L2-L4 T-score) and/or femoral neck (Neck T-score) and/or total hip (Total Hip T-score). Total cholesterol (TC), fasting glucose, arterial blood pressure, medical history, and family history were obtained. The risk of fatal-CVD was assessed by Euro Heart Score (EHS), and major osteoporotic (MOFR) and hip fracture risk (HFR) by the FRAX scale. Results: 80% of the patients (32/40) with osteoporosis and 51% (20/39) of the patients without osteoporosis revealed a HeartScore ≥ 5%. There was correlation in the group of all patients between EHS and Neck T-score (p < 0.05; Spearman rank correlation coefficient (Rs) = –0.3806), L2-L4 T-score (p < 0.05; Rs = –0.2891), and Total Hip T-score (p < 0.005; Rs = –0.3561), and in the control group — between EHS and Neck T-score (p < 0.05; Rs = –0.3502). There was a 2.33% difference between the average EHS level to the disadvantage of patients with osteoporosis (p < 0.05). EHS positively correlated with MOFR (p < 0.001) and HFR (p < 0.001) in the whole study popula­tion and with MOFR (p < 0.05) and HFR (p < 0.01) in the group of osteoporotic patients. There were differences between groups in TC (p < 0.001) and BMI (p < 0.001) levels. Conclusions: The 10-year risk of fatal-CVD correlated with osteoporosis and with the 10-year osteoporotic fracture risk. This conclusion may help identify patients who require extended cardiotherapy protocols.Wstęp: Osteoporoza i choroby układu sercowo-naczyniowego (CVD) występują częściej w populacji osób w starszym wieku i posiadają podobne czynniki ryzyka. Cel: Ocena korelacji pomiędzy 10-letnim ryzykiem zgonu z powodu CVD oraz 10-letnim ryzykiem złamań kości (FRAX) u pacjentów z osteoporozą. Materiał i metody: 79 pacjentów z Regionalnego Ośrodka Menopauzy i Osteoporozy (Uniwersytecki Szpital im. WAM w Łodzi, Polska), w wieku 50–83 lat, konsultowanych pod kątem osteoporozy, podzielono na 2 grupy ze względu na badanie densytometryczne (T-score): grupa badana — z osteoporozą (O; T-score ≤ –2,5 SD) i kontrolna — bez osteoporozy (T-score > –2,5). Uzyskano następujące informacje: wywiad medyczny, BMI, elektrokardiogram; za pomocą kwestionariusza: czynniki ryzyka osteoporozy, wywiad w kierunku chorób ser­cowo-naczyniowych m.in. udaru, zawału serca (MI), choroby niedokrwiennej serca (CAD), nadciśnienia tętniczego (HA), cukrzycy (DM), wywiad rodzinny w kierunku tych schorzeń. Dokonano także densytometrycznej oceny gęstości mineralnej kości (BMD): kręgosłupa (L2-L4 T-score) i/lub szyjki kości udowej (Neck T-score) i/lub całego biodra (Total Hip T-score). Ponadto, oznaczono poziom całkowitego cholesterolu (TC) i glukozy na czczo (GLU) w surowicy oraz zmierzono ciśnienie tętnicze krwi (BP). Ryzyko wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego zakończonego zgonem (Fatal CVD) oceniono przy pomocy skali Euro Heart Score (EHS) dla populacji polskiej. Ryzyko złamań oceniono przy pomocy skali FRAX dla całkowitego ryzyka złamań (Major Osteoporotic Fracture Risk — MOFR), oraz ryzyka złamań kości udowej (Hip Fractures Risk — HFR). Wyniki: 80% pacjentów (32/40) z osteoporozą i połowa pacjentów bez osteoporozy (20/39) uzyskała HeartScore ≥ 5%. Wykazano istotną statystycznie negatywną korelację w grupie wszystkich pacjentów pomiędzy EHS and Neck T-score (p < 0,05; Spearman rank correlation coefficient (Rs) = –0,3806), L2-L4 T-score (p < 0,05; Rs = –0,2891), Total Hip T-score (p < 0,005; Rs = –0,3561), jak również w grupie kontrolnej tylko pomiędzy EHS and Neck T-score (p < 0,05; Rs = –0,3502). Stwierdzono również znamienne różnice pomiędzy średnim poziomem EHS w obu grupach (p < 0,05) — 2,33%, na niekorzyść pacjentów z densytometrycznymi cechami osteoporozy. EHS pozytywnie korelowało z MOFR (p < 0,001) i HFR (p < 0,001) u wszystkich pacjentów. Ponadto zaobserwowano istotne korelacje pomiędzy EHS i MOFR (p < 0,05) i HFR (p < 0,01) w grupie pacjentów z osteoporozą. Obie grupy różniły się istotnie pod względem średnich poziomów TC (p < 0,001) i wartości BMI (p < 0,001). Wnioski: Dziesięcioletnie ryzyko zgonu z powodów sercowo-naczyniowych korelowało z występowaniem osteoporozy oraz 10-letnim ryzykiem złamań osteoporotycznych. Wyciągnięte wnioski mogą pomóc w identyfikacji grupy pacjentów wymagających poszerzenia leczenia kardiologicznego

Wpływ aktywności fizycznej na stężenia sklerostyny

Osteoporosis is a serious medical and socioeconomic problem of the 21st century. Mechanical load is a key regulator which controls bone formation and remodelling, with participation of osteocytes. Sclerostin is produced and released by mature osteocytes into bone surface, where it inhibits the conveyance of osteoblast proliferation and differentiation activating signals from mesenchymal cells, thus suppressing new bone formation. The goal of the study was an evaluation of the effects of a 12-week physical training programme on the levels of bone turnover markers [Sclerostin, Osteocalcin (OC), C-terminal telopeptide of type I collagen (β-CTX)] in blood serum of women with osteopenia. Materials & Methods: The study included 50 women of the Regional Menopause and Osteoporosis Centre of the WAM Teaching Hospital, at the age of 50-75 years with the diagnosis of osteopenia, obtained on the basis of hip and/or lumbar spine densitometry (T-score from -1.0 to -2.5 SD). During the initial 12 weeks (between point 1 and 2), the patients maintained their previous, normal level of physical activity. During subsequent 12 weeks (between point 2 and 3), a programme of exercise was implemented. The programme included the interval training on a bicycle ergometer, three times a week for 36 minutes. During the entire study duration, all the patients received a supplementation of calcium (500 mg) and vit. D3 (1800 IU) once daily. Serum levels of OC, alkaline phosphatase (ALP), β-CTX and sclerostin were assayed at 3 time points. Results: After the course of the exercise cycle, the OC concentration was increased, sclerostin levels decreased, while no statistical differences were observed in β-CTX levels vs. the period of physical inactivity. No correlations were found between sclerostin level changes and osteocalcin level changes during the training time, because of too small groups. Neither statistically significant were the differences in alkaline phosphatase, calcium and phosphorus levels. Conclusions: The obtained results emphasise the role of physical training as an effective stimulation method of bone formation processes in women with osteopenia. Sclerostin can be a marker of physical activity. Celem pracy była ocena wpływu 12-tygodniowego treningu ruchowego na stężenie markerów obrotu kostnego [Sklerostyny, Osteokal­cyny (OC), C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (β-CTX)] w surowicy krwi pacjentek z osteopenią. Materiał i metody: Do badania zostało włączonych 50 pacjentek, w wieku 50–75 lat z rozpoznaniem osteopenii. Przez pierwsze 12 tygodni (punkt 1 i 2) pacjentki prowadziły dotychczasowy poziom aktywności fizycznej. Przez kolejne 12 tygodni (między punktem 2 i 3) został włączony program ćwiczeń fizycznych. Program obejmował trening interwałowy, przeprowadzony na cykloergometrze rowerowym 3 razy w tygodniu, po 36 minut. Wszystkie pacjentki przez cały okres trwania badania pozostawały na suplementacji 500 mg wapnia i 1800 j.m. witaminy D3 dziennie. W surowicy krwi w 3 punktach czasowych oznaczano OC, fosfatazę zasadową (ALP), β-CTX oraz sklerostynę. Wyniki: Po cyklu treningu fizycznego uzyskano wzrost stężenia OC, spadek sklerostyny, natomiast nie odnotowano istotnych statystycz­nie różnic w poziomie markera β-CTX w porównaniu do okresu bez ćwiczeń. Nie wykazano korelacji pomiędzy zmianami sklerostyny a zmianami osteokalcyny w czasie treningu, prawdopodobnie ze względu na liczebność grup. Różnice w poziomach fosfatazy zasadowej, wapnia i fosforu również nie były istotne statystycznie. Wnioski: Wyniki badania podkreślają rolę treningu fizycznego, jako skutecznej metody pobudzania procesów kościotworzenia u pacjentek z osteopenią. Sklerostyna może być markerem aktywności ruchowej

Ocena stężeń OPG, RANKL i markerów obrotu kostnego w surowicy oraz BMD u pacjentek leczonych z powodu osteoporozy pomenopauzalnej ranelinianem strontu i ibandronianem

  Introduction: The aim of this study was to evaluate quantitative changes in OPG and RANKL proteins after treatment with strontium ranelate (SR) and ibandronate in patients with postmenopausal osteoporosis. Material and methods: A total of 89 women with postmenopausal osteoporosis (PO), aged 51-85 years, patients of the Outpatient Clinic of Osteoporosis of the Military Teaching Hospital in Lodz, were enrolled in the study. The patients were randomly assigned to different therapies: ibandronate and (SR). Patients of the control group received only calcium and vitamin D3 supplements. The patients’ visits were repeated after three and six months. Measurements of beta-CTX (C-terminal Telopeptide of type 1 collagen), osteocalcin, RANKL, osteoprotegerin (OPG), alkaline phosphatase concentrations in serum, as well as of total 24-hour calcium and phosphate levels in serum and urine, were carried out in material collected at baseline and after three and six months of therapy. Left hip and lumbar spine densitometry was done twice (at baseline visit and after six months). Results: In all three groups there were no significant differences noted in the concentrations of OPG and RANKL serum protein levels during the study period. Both negative and positive correlations or tendencies of correlations were found between OPG serum concentrations and BMD changes in the SR group. Conclusions: Both ibandronate and SR do not seem to cause any significant changes in OPG and RANKL protein serum levels during the first six months of treatment. OPG may play a role in osteoclast activity suppression in the course of treatment with ibandronate in patients with PO. OPG may play an important role in the mechanism of SR therapy and may be viewed as a potentially valuable parameter for monitoring and predicting the course of treatment with SR in PO. (Endokrynol Pol 2016; 67 (2): 174–184)    Wstęp: Celem badania była ocena ilościowych zmian stężeń białek OPG i RANKL po leczeniu ranelinianem strontu (RS) i ibandronianem u pacjentek z osteoporozą pomenopauzalną. Materiał i metody: Do badania zakwalifikowano 89 kobiet z osteoporozą pomenopauzalną (OP), w wieku 51–85, będących pacjentkami Poradni Leczenia Osteoporozy Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. WAM w Łodzi. Pacjentki losowo przydzielono do dwóch grup terapeutycznych, otrzymujących RS i ibandronian. Pacjentki z grupy kontrolnej otrzymywały tylko wapń i witaminę D. Chore odbywały wizyty w ośrodku w chwili rozpoczęcia badania, po 3 i 6 miesiącach, w trakcie których oznaczano stężenia: b-CTX (C-terminalny telopeptyd kolagenu typu I), osteokalcyny, osteoprotegeryny, RANKL, fosfatazy alkalicznej w surowicy, a ponadto wapnia oraz fosforanów zarówno w surowicy, jak i w moczu całodobowym. Badanie densytometryczne biodra i odcinka lędźwiowego kręgosłupa przeprowadzano przed włączeniem terapii oraz po 6 miesiącach leczenia. Wyniki: W żadnej z grup nie stwierdzono istotnych statystycznie zmian stężeń OPG i RANKL w surowicy. Jednakże w grupie leczonej SR, zaobserwowano liczne dodatnie i ujemne korelacje oraz trendy statystyczne, pomiędzy stężeniami OPG a zmianami BMD. Wnioski: Zarówno ibandronian, jak i SR wydają się nie powodować istotnych zmian stężeń OPG i RANKL w surowicy, w trakcie pierwszych 6 miesięcy terapii. W hamowaniu aktywności osteoklastów OPG może odgrywać istotną rolę, w trakcie terapii ibandronianem u pacjentek z OP. Może też pełnić ważną funkcję w mechanizmie działania RS i w związku z tym, może być rozpatrywana jako wartościowy parameter w monitorowaniu i przewidywaniu efektów leczenia RS w OP. (Endokrynol Pol 2016; 67 (2): 174–184)

Clinical efficacy and safety of use of alfacalcidol and calcitriol in daily endocrinological practice

This paper aims to discuss and compare 2 vitamin D derivatives available on the Polish market, alfacalcidol and calcitriol, in the context of their effectiveness and safety in endocrine patients. Both above-mentioned substances find a number of applications, including in hypoparathyroidism, which is one of the most common indications for their use. We would also like to draw the reader’s attention to the fact that there are quite a lot of reports in the literature on the positive effect of alfacalcidol and calcitriol on maintaining bone mass and the risk of fractures, which may bring additional potential benefits to our patients