Temiz Deri Üretimi İçin Biyoteknolojik Yaklaşımlar

Cleaner production is preventive strategy to minimize the impact of production and product on the environment. The global leather industry is looking for viable cleaner leather processing methodology to overcome environmental and economic constraints. The sustainability of leather production would depend on the development of an alternative system for leather making. Enzymatic processes have been implemented in broad range of industries in recent decades because they are specific, fast in action and often save raw materials, energy, chemicals and/or water compared to conventional processes. Enzymatic processes are more clean technology for leather industry. Enzymatic methods are more environmentally friendly methods than conventional methods. In this paper enzyme applications for leather making are briefly outlined.Temiz üretim, üretimin ve ürünün çevreye olan etkisini en aza indirmek için önleyici bir stratejidir. Küresel deri sanayi, çevresel ve ekonomik kısıtlamaları aşmak için geçerli daha temiz deri işleme yöntemleri aramaktadır. Deri üretiminin sürdürülebilir/iği deri yapımı için alternatif bir sistemin geliştirilmesine bağlı olacaktır. Enzimatik prosesler geleneksel metotlara göre, hızlı, spesifik etkileri ve hammadde, enerji, tasarrufu sağlamaları nedeniyle son yıllarda sanayide geniş bir yelpazede uygulanmaktadır. Enzimatik prosesler deri sektörü için daha temiz bir teknolojilerdir. Enzimatik yöntemler, geleneksel yöntemlere göre daha çevre dostu yöntemlerdir. Bu makalede enzimlerin deri üretiminde uygulamaları kısaca özetlenmiştir

Çevre kirliliği açısından değişik kireçlik yöntemlerinin mukayeseli olarak araştırılması üzerine bir çalışma

Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.SUMMARY A STUDY ON COMPARATIVE RESEARCH ON VARIOUS LIMING PROCESSES IN VIEW OF ENVIRONMENTAL POLLUTION ÇOLAK, Selime Ph.D.Thesis, Department of Leather Technology Supervision Prof. Dr. Özcan San July 1998, 241 pages In this work there have been studies on four different liming methods as lime + sodiumsulphide, dimetilamine, hydrogenperoxide and enzymatic and four different ratios of liming agents has been experienced for each method. Parameters like COD, BOD5, N, S03, SS, pH and temperature of liming effluents from leathers processed with these methods have been examined in view of environmental pollution. Additionally, properties like tensile strength, elongation at break and maximum force, tearing load, shrinkage temperature, % C2O3 content, % fat content, pH and % leather material content has been determined from the leathers manufactured with these methods and these values have been checked with variation analysis done with coincidence parcels whether they are compatible with the values advised for garment leathers.In this study, liming with hydrogenperoxide and enzymes has been found to give the least pollution load at effluents coming out from liming process. When the methods were studied from the view of Chemical Oxygen Demand (COD), the COD values had been found as approximately 49.260 mg/1 for lime+sodium method, 43.530 mg/1 for dimethylamin method, 25.380 mg/1 for hydrogenperoxide method and 27.720 mg/1 for enzymatic method. And also when the physical and chemical properties of leathers processed by these four methods were examined, it has been seen that the best values were obtained from lime+sodiumsulphide method, but values got from other methods were in the ranges of garment leather although they were slightly lower than lime + sodiumsulphide method. Keywords: Leather, Liming, Sodiumsulfide, Dimethylamine, Hydrogenperoxide, Enzyme, Effluent, Environmental Pollution, Ecology, COD, BOD5, SO3, N, and SS.ÖZET ÇEVRE KİRLİLİĞİ AÇISINDAN DEĞİŞİK KİREÇLİK YÖNTEMLERİNİN MUKAYESELİ OLARAK ARAŞTIRILMASI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA Selime ÇOLAK Doktora Tezi, Deri Teknolojisi Anabilim Dalı Tez Yöneticisi: Özcan SARI Temmuz 1998, 241 sayfa Bu çalışmada kireç+sodyumsülfür (Zırnık), dimetilamin, hidrojenperoksit ve enzim olmak üzere dört farklı kireçlik yöntemi üzerinde çalışılmış ve her bir yöntemde dört ayrı oranda kireçlik maddesi kullanılarak denemeler yapılmıştır. Bu yöntemlerle işlenen derilerin kireçlik atıksıvüarmda, KOİ, BOİ5, N, S03,TKM AKM, pH ve sıcaklık gibi parametreler, çevre kirliliği açısmdan incelenmiştir. Ayrıca bu yöntemlerle işlenerek mamul hale getirilen derilerde, kopma, yırtılma, dikiş yırtılma mukavemeti, uzama, büzülme sıcaklığı, % Cr203, % yağ, pH ve % deri maddesi gibi özellikler tespit edilerek, giysilik deriler için önerilen değerlerle uyum içinde olup olmadığı tesadüf parsellerine göre yapılan varyans analizi ile belirlenmiştir. Araştırmada; kireçlik işlemi sonucu ortaya çıkan atıksıvılarda, en az kirlilik yüküne sahip yöntemin hidrojenperoksit ve enzim kullanılarak yapılankireçlik yöntemleri olduğu görülmüştür. Atıksuyun kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ) yönünden yöntemler irdelendiğinde, kireç+sodyum r yönteminde ortalama olarak 49.260 mg/1, dimetilamin kireçlik yönteminde, 43.530 mg/1, hidrojenperoksit yönteminde 25.380 mg/1, enzimle kireçlik yönteminde ise, 27.720 mg/1 olarak tespit edilmiştir. Dört ayrı yöntemle işlenerek mamul hale getirilen deriler fiziksel ve kimyasal özellikler yönünden incelendiğinde; en yüksek değeri kireç+sodyumsülfür yönteminin verdiği, fakat diğer yöntemlerle işlenerek mamul hale getirilen derilerin de fiziksel ve kimyasal özellilerinin kireç+sodyumsülfür yöntemine göre düşük olmasma rağmen giysilik deriler için uygun görülen sınırlar içinde olduğu saptanmıştır

Tannik asidin deride serbest formaldehit ve altı değerlikli krom bileşiklerinin oluşumunun üzerine antioksidan etkisi

Deri ürünlerinde serbest formaldehit ve altı değerlikli krom bileşiklerinin varlığı, formaldehitin endüstriyel kimyasalların üretim proseslerinde kullanılması ve deri endüstrisinde tabaklama maddesi olarak kullanılan krom (III)ün belirli koşullar altında krom (VI)ya okside olmasından kaynaklanmaktadır. Bu çalışmada kromla tabaklanmış deriler retenaj işleminde 0,1, 0,5, 1, 2 ve %3 oranlarında tannik asit ile muamele edilerek, tannik asidin antioksidan etkisinin altı değerlikli krom ve serbest formaldehit oluşumu üzerine etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla retenaj işlemi sonrasında derilerin serbest formaldehit içerikleri ISO TS 17226 metoduna göre HPLC cihazı kullanılarak analiz edilmiştir. Deri örnekleri yüksek sıcaklık ve UV gibi hızlandırılmış yaşlandırma koşullarına maruz bırakılarak derilerde altı değerlikli krom oluşumu sağlanmıştır. Deri örneklerindeki krom (VI) miktarları TS EN ISO 17075 standardına göre belirlenmiştir. Mamul derilerin fiziksel özellikleri üzerine olan etkisi de incelenmiştir. Tannik asidin altı değerlikli krom ve formaldehit oluşumu üzerine engelleyici etkisi, %1 tannik asit konsantrasyonunun üzerindeki değerlerde gözlenmiştir. %3 tannik asit kullanımı ile krom (VI) değerleri 3 ppmin altında elde edilmiş ve ayakkabı için eko etiket kriterlerini sağlamıştır. Bunun yanında uygulanan tüm tannik asit konsantrasyonları formaldehit miktarını kısıtlanan limit değerlerinin altında elde edilmesini sağlamıştır. Tannik asidin artan konsantrasyonları mamul derilerin fiziksel özellikleri üzerine olumlu bir etki göstermiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar tannik asidin derideki krom (VI) ve serbest formaldehit oluşumu üzerine etkin bir antioksidan etkisinin olduğunu göstermektedir.The presence of formaldehyde and hexavalent chromium in leather products, results from the inclusion of formaldehyde in chemical manufacturing process of industrial chemicals, and the oxidation of Cr (III), which is used as tanning agent in leather tanning industry, to Cr (VI) under certain conditions. In this study, wet-blue sheep skins were treated with different concentrations of tannic acid such as 0.1, 0.5, 1, 2 and 3% at retanning process in order to investigate the antioxidant effect of tannic acid on chromium (VI) and free formaldehyde formation in leather. For this purpose following the retanning process, formaldehyde content of leathers were analyzed according to ISO TS 17226 method with HPLC device. Hexavalent chromium formation was forced by exposing leather samples to accelerated ageing conditions, such as high temperature and UV. The chromium (VI) content on leather samples were determined in accordance with TS EN ISO 17075 standard procedure. The physical properties of final leathers were also investigated. Inhibitory efficiency of tannic acid both on hexavalent chromium and formaldehyde was attained at concentrations above 1% tannic acid. The offer of 3% tannic acid fulfilled the Eco-label criteria for footwear and provided lower chromium (VI) values than 3 ppm. Besides, all four tested concentrations of tannic acid maintained the formaldehyde concentrations under restricted limits. The improvement effect on the physical characteristics of leathers was observed in direct proportion of increasing tannic acid concentrations. The results indicated that tannic acid has a remarkable antioxidant effect on chromium (VI) and free formaldehyde formation in leather

Geyik hamderilerinin bazı yapısal özelliklerinin araştırılması üzerine bir çalışma

The quantity of collagen is the most important factor determining the strength and physical properties of leather. There is a direct proportion between the quantity of collagen and the physical properties of leather. When the quantity of collagen increases, the physical properties of leather will improve. Most of the amino acids found in nature are present in collagen protein but the main amino acids of collagen are glycine, alanine, proline and hydroxyproline. Within these amino acids, hydroxyproline is specific to only collagen. Owing to this characteristic property, hydroxyproline is important for determination of collagen. Deer hides are used most likely for shoe and garment production at east part of Russia. The structural properties of hide and the quantity of collagen are as effective as leather processing steps on the quality of leathers. In this research, shrinkage temperature, amount of total protein and hydroxyproline in deer hides are investigated.Kollagen miktarı, derinin sağlamlığı ve fiziksel özellikleri ile ilgili bilgi veren en önemli unsurlardandır. Bir derinin kollagen içeriği arttıkça o derinin fiziksel özellikleri de artmaktadır. Doğada bulunan amino asitlerin bir çoğu kollagenin yapısında bulunmasına rağmen kollagende bulunan amino asitlerin başında; glisin, alanin, prolin ve hidroksiprolin amino asitleri gelmektedir. Bu amino asitlerin içinde özellikle hidroksiprolin amino asiti, yanlızca kollagende bulunmaktadır. Bu özelliği nedeniyle kollagenin ve deri proteinin belirlenmesi çalışmalarında hidroksiprolin amino asiti önem taşımaktadır. Özellikle Doğu bloku ülkelerinde, geyik hamderileri ayakkabı ve giysi yapımında kullanılmaktadır. Mamul derilerin kalitesi üzerine, derinin üretim prosesleri kadar kullanılan hamderinin yapısal özellikleri ve özellikle derinin kollagen içeriği etkili olmaktadır. Bu çalışmada geyik hamderilerinin yapısında bulunan toplam protein ve hidroksiprolin miktarları ile hamderilerin büzülme sıcaklıkları araştırılmıştır

Giysilik Deri Özellikleri Üzerine Nötralizasyon pH Değerinin Etkisi

All processing steps in leather manufacturing play an important role for final leather product. The significant properties, such as softness, texture, elasticity and dyeability, are mostly determined by neutralization step. In this study, it was aimed to determine the effect of different neutralization pH values on garment leathers and neutralization process was performed at 5. 0, 6. 0, 7. 0, 8.0 pH values to investigate the physical, chemical and dyeing properties of processed leathers. The different neutralization pH values were found effective on color intensity and physical properties of garment leathers, the characteristic properties of leathers were increased by increased pH values and the optimum neutralization pH value was determined as 6.0 as result of the study.Mamul deri üretiminde tüm deri işlem basamakları önemli rol oynar. Giysilik deri için yumuşaklık, dökümlü/ük, esneklik, ve boyanabilir/ik gibi önem taşıyan özellikleri, büyük ölçüde nötralizasyon işlem basamağında belirlenir. Giysilik deriler üzerine nötralizasyon pH değerlerinin etkisinin belirlendiği bu çalışmada; pH 5.0, 6.0, 7.0 ve 8.0 değerlerinde gerçekleştirilen nötralizasyon işleminin derilerinin fiziksel, kimyasal ve boyama özellikleri üzerine etkileri araştırılmıştır. Farklı nötralizasyon pH değerlerinin giysilik derilerin renk şiddeti ve fiziksel özellikleri üzerine etkili olduğu, bu özelliklerin artan pH değerleriyle arttığı ve optimum nötralizasyon pH değerinin 6.0 olarak belirlendiği çalışma sonucu olarak saptanmıştır