Çitlenbik (Celtis australis L.) Odun Çeliklerinin Köklendirilmesi: IBA Dozlarının ve Çitlenbik Tiplerinin Etkileri

Özet Çalışmada çitlenbiğin (Celtis australis L.) Mart ayında alınan odun çeliklerinin köklenme olanakları araştırılmıştır. Çalışmanın ilk yılında çitlenbiğin odun çelikleri 2, 4, 6, 8 veya 10 g/l IBA uygulandıktan sonra cam serada alttan ısıtmalı köklendirme tezgahında perlitte köklendirilmiştir. Çalışmanın ikinci yılında ise 5 farklı çitlenbik tipinin çeliklerinin köklenme potansiyeli incelenmiştir. Her iki yılda da 100 günlük köklenme periyodu sonunda köklenme oranı (%), kök sayıları (adet/bitki çelik), kök uzunluğu (cm) ve adaptasyon aşamasındaki yaşama oranları (%) belirlenmiştir. Köklenen çelikler toprak-torf-perlit (1:1:1/2) karışımına dikilerek cam serada gelişmeye bırakılmış, 2 aylık gelişme periyodu sonrasında yaşama oranları (%) belirlenmiştir. Büyük saksılara alınarak fidanlık koşullarında bir yıl süre ile büyütülen bitkilerin boy (cm), gövde çapı (mm) ve yaprak sayısı (adet) belirlenerek, tiplerin gelişme farklılıkları ortaya konmuştur. İlk yıl çalışmalarında en yüksek köklenme oranı 6 g/l IBA uygulanan çeliklerden (%83.33) sağlanmış ve bu çeliklerde en fazla kök (9.34 adet/çelik) oluşmuştur. IBA dozunun artması kök gelişimini olumsuz etkilemiştir. Tiplerin köklenme durumunun incelendiği ikinci yıl çalışmalarında ele alınan çitlembik tiplerin köklenme potansiyeli farklılık göstermiş ve en yüksek köklenme T5 çeliklerinde (%86.67) oluşmuştur. Çalışmada elde edilen köklü bitkilerin adaptasyonundaki başarı köklenme aşamasındaki kök kalitesine bağlı olarak artmıştır. Bir yaşlı fidanlarda uzama (125.85 cm), gövde çapı (18.30 mm) ve yaprak sayısı (170.81 adet) bakımından en iyi gelişmeyi yine T5 bitkileri göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Çitlenbik, Celtis australis L., Vegetatif üretim, Çelik, Köklenme, Fidan gelişim

PRE–SELECTION OF KOCAELI PROVINCE WALNUTS (Juglans regia L.)

Kocaeli yöresinde tohumdan yetişen ceviz ağaçlarının oluşturduğu populasyon içerisinden üstün özellikli tipleri seçmek amacıyla ön seleksiyon çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla ceviz potansiyeli bakımından önemli yerleşim birimleri gezilmiş, yetiştiricinin verdiği ön bilgiler ve seleksiyon kriterleri gözönünde bulundurularak 148 ağaçtan meyve örnekleri alınmıştır. Tiplerde önemli meyve özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda incelenen tiplerde meyve ağırlığı 16.96-6.33 g, iç ağırlığı 9.02-2.03 g, iç oranı %67.41-%29.93, kabuk kalınlığı 2.30-1.19 mm arasında belirlenmiştir. Tipler dolu ve sağlam iç oranı yönünden iyi durumda bulunmuş olup 129 tip %100 oranında dolu ve sağlam iç vermiş, 19 tipte boş meyveye rastlanılmıştırPRE–SELECTION OF KOCAELI PROVINCE WALNUTS (Juglans regia L.) Pre–selection studies have been carried out in Kocaeli region in order to select superior types from the populations of walnut trees grown from seeds. For this purpose, important settlement units of walnut were visited and 148 fruit trees were taken in consideration of the preliminary information given by the breeder and selection criteria. Important fruit characteristics were examined in the plates. As a result of the research, fruit weight was determined as 16.96–6.33 g, internal weight was 9.02–2.03 g, internal ratio was 67.41%–29.93% and crustal thickness was 2.30–1.19 mm. Tipler was found to be in good condition due to its full and solid ratio. 129 types were found to be 100% full and sturdy and 19 types of empty frui