Nalaz kečige (acipenser ruthenus) u rijeci Savi kod Zagreba

U ovom radu se potvrđuje prisustvo dva odrasla primerka kečige, nađenih 20 km jugoistočno od Zagreba u reci Savi. Familija Acipenseridae spada među najstarije zrakoperke. Populacija kečige u reci Savi je doživela značajan pad u toku XX veka, a u delovima reke Dunav koji prolaze kroz Austriju i Nemačku, ova vrsta je skoro izumrla i njen opstanak zavisi samo od kontinuiranog poribljavanja. Tokom marta 2011. godine dva odrasla primerka kečige veličine 431 i 570 mm su ulovljeni u reci Savi. Analizirano je šesnaest morfometrijskih i tri merističke karakteristike. Starost kečiga je procenjivana korišćenjem delova pektoralnog peraja, dok je za analizu crevnog sadržaja korišćena prva trećina ukupne dužine creva. Procena crevnog sadržaja je urađena koristeći frekvenciju pojavljivanja (F%) i brojnost (N%) raličitih komponenti hrane. Iz crevnog sadržaja je evidentno da su glavna hrana vrste Acipenser ruthenus, Chironomidae, kao i različite larve insekata, pre svih Trichoptera i Odonata

Veštački mrest šarana u uslovima subtropske klime

Najefikasniji i najpouzdaniji način proizvodnje ikre i ribljeg podmlatka je veštački mrest. Matične jedinke se drže u vodi koja je zasićena sa kiseonikom i čija je temperaura u rasponu 20-24 ºC. Daju im se dve doze injekcije hormona hipofize ili mešavina GnRH/dopamin antagonista da bi se indukovala ovulacija i spermatogeneza. Otkriće da dopamin deluje kao inhibitorni faktor za sintezu gonadotropina dovelo je do revolucije u razvoju veštačkog mresta. Od sredine osamdesetih, hipofizacija je unapređena uvođenjem standardizovanog suvog ekstrakta hipofize šarana u kojem je sadržaj i aktivnost luteinizirajućeg hormona (LH) kalibrisana (cCPE). U suptropskim klimatskim uslovima, šaran sazreva u starosti od šest meseic, a sezona mresta šarana počinje krajem februara i početkom marta, kada temperatura vode dostigne 19-21°C. Ogled je izveden u Gan Shmuel mrestilištu i centru za gajenje riba, u Izraelu, u decembru. Trideset ženki KOI šarana (Cyprinus carpio L.) bilo je smešteno u deset plastičnih bazena, zapremine oko 450 litara. U svakom tanku je bilo po tri matice. Mužjaci su držani odvojeno od matica da bi se sprečila nekontrolisana reprodukcija. U svakom bazenu aeracija i stalno snabdevanje svežom vodom su bili kontrolisani. Pošto je veštački mrest sproveden van sezone, 21 dan pre izvođenja mresta ribe su držane u vodi na temperaturi od 24°C. Urađena je biopsija po jedne ženke iz svake grupe. Anestezija ženki je izvršena sa 99% 2 phenoxyetanolom i biopsija jajnika je urađena preko genitalnog otvora, uvođenjem plastičnog katetera do gonada. Procenat oocista koje su bile u stadijumu I (centralno postavljen GV) i procenat oocista u stadijumu II (ekscentričan GV) je određen posmatranjem pod binokularnim mikroskopom. Pozicija germinalnog vezikula i zrelost matica je određena i broj oocisti u svakon stadijumu je izračunat. Ukupna telesna masa svih matica je izračunata i iznosila je oko 40 kg. cCPE koncentarcije 1 ml/kg je pripremljen za sve jedinke zajedno. Hipofizacija riba je izvršena u dva koraka. Primarna doza je iznosila 20% od ukupne doze, dok je druga doza iznosila 80% od ukupne doze. Deset mužjaka je dobilo po jednu dozu cCPE, 70% doze od one koja je data maticama. Sledećeg dana, došlo je do mrešćenja nešto kasnije, nego što je očekivano. Ovo se može objasniti time što je ogled sproveden izvan sezone mresta. Period latence je takođe visoko zavisan od temparature vode. Tokom ogleda došlo je do malog problema sa sistemom za grejanje, pa je to još jedan od razloga za nešto produžen period latence. Jaja su nežno istisnuta u suvu posudu i oplođena primenom “suve metode”, a adhezivnost jaja je eliminisana korišćenjem mleka ili tretiranjem sa solima uree, a zatim sa kupkom u taninskoj kiselini (“Woynarovich method”). Inkubacija je sprovedena u Cuger bocama. Za statističku obradu podataka korišćen je SPSS za Windows i Excel (MS Office). Uspešnost mresta je iznosila 43 %. Izračunat je Spearmanov koeficijent korelacije između mase ženki i mase dobijene ikre, korelacija između mase riba i broja jaja i korelacija između procenta migriranih oocita i uspešnosti mresta. Uočena je značajna korelacija (F=0,709) između telesne mase matica i mase ikre i značajna korelacija (F=0,642) između telesne mase matica i broja jaja. Negativna korelacija (F=-0,530) između procenta migriranih oocista i uspešnosti mresta je u suprotnosti sa mnogim ranijim istraživanjima. Petpostavka je da bi razlog ovome mogao biti u faktorima okoline, kao i u kvalitetu samih matica. Iako je procenat izmrešćenih matica bio niži od normalnog procenta uspešnosti veštačkog mresta šarana, uspešnost je bila vrlo zadovoljavajuća imajući u vidu da je mrest izvršen van sezone mresta

MORPHOLOGICAL PARAMETERS OF COMMON CARP (Cyprinus carpio carpio L.) POPULATIONS IN REPUBLIC OF CROATIA

U istraživanje je uključeno pet šaranskih populacija s hrvatskih ribnjačarstava (Draganići, Končanica, Našička Breznica, Orahovica (Grudnjak) i Poljana), te tri šaranske populacije iz otvorenih voda (Sava, Dunav i Vransko jezero). Ukupno je analizirano 295 jedinki. Istraženo je 20 morfometrijskih i 13 merističkih osobina. Analiza je provedena metodom glavnih komponenata (engl. Principal component analysis, PCA), također je upotrebljena constrained linearna analiza kanoničke redundancije (engl. redundancy analysis, RDA). Prema broju branhiospina, najviše se izdvajaju šarani rijeke Save i Vranskog jezera, te poneke jedinke iz Dunava, dok se ribnjačarske populacije posebno ne izdvajaju s obzirom na ovo obilježje. Ribnjačarske populacije Grudnjak, Draganići, Končanica i Našice se međusobno preklapaju. Populacija šarana iz Dunava podijeljena je u dvije skupine; jedna skupina je usko povezana s ribnjačarskim populacijama, dok je druga skupina usko poveza s populacijama šarana otvorenih voda. Jedinke šarana iz Dunava koji su morfološki slične ribnjačarskim šaranima smatra se da su nedavno unesene u otvorene vode te još uvijek imaju vanjska obilježja ribnjačarskih populacija. Ovim istraživanjem uočeno je signifikantno odvajanje ribnjačarskih šarana i šarana otvorenih voda, koje je dokazano Monte Carlo testom (F=347,191; p=0,002), međutim jasno razdvajanje između ribnjačarskih šaranskih linija nije nađeno.In this study common carp populations from Croatian fish ponds (Draganići, Končanica, Našička Breznica, Orahovica (Grudnjak) and Poljana), and three carp populations from open waters (Sava and Danube rivers and Vransko lake) were analyzed, with total of 295 specimens. All populations were checked for 20 morphometric and 13 meristic parameters. The analysis was conducted using Principal component analysis (PCA) and Constrained linear analysis of canonical redundancy (RDA). According to the number gill rakers the most distinguished are carps from Sava river and Vransko lake, and some individuals from the Danube river, while the fish pond populations do not emphasize by this parameter. Fish pond populationes Grudnjak, Draganići, Končanica and Našice are overlapping. The Danube population is divided into two groups: one group is closely associated with fish pond populations, while another group is closely link with populations of carp in open waters. Specimens of carp from the Danube, which are morphologically similar to fish pond carps are considered to have recently entered into open water and still have the external characteristics of domestic carps. By this research a significant separation of domestic and open waters carp was revealed which has proven Monte Carlo test (F=347.191; p=0.002), however, a clear separation of domestic strains of common carps is not noticeable

Gajenje slatkovodnih riba u centralnoj i istočnoj Evropi: potrebe za istraživanjem i razvojem

Gajenje slatkovodinih riba ima veoma važnu ulogu za stabilizaciju biodiversiteta, resursa podzemnih voda, klime regiona kao i za snabdevenost hranom u Centralnoj i Istočnoj Evropi. Velika konkurencija cena ribe na međunarodnom tržištu i promene u navikama ishrane ljudi pojačavaju pritisak na mala i srednja preduzeća u Centralnoj i Istočnoj Evropi koja se bave gajenjem ribe i mogu da ugroze predeo oko uzgojnih jezera. Da bi povećali vrednost svih karika u lancu proizvodnje slatkovodnih riba, naučnici i proizvođači su identifikovali uobičajene i potencijalne izazove. Da bi se procenile potrebe sektora akvakulture u centralnoj i istočnoj Evropi, sprovedeni su polu strukturirani intervjui sa proizvođačima i prerađivačima ribe i udruženjima u Poljskoj i Češkoj, u okviru projekta SIAD i FP7 EU projekta TRAFOON. Takođe su održane radionice sa istraživačima u sektoru akvakulture duž svake karike lanca proizvodnje riba u Centralnoj i Istočnoj Evropi. Različite interesne strane su identifikovale nekoliko izazova koji ometaju razvoj slatkovodne akvakulture u Centralnoj i Istočnoj Evropi. Razvoj akvakulture zahteva postojanje harmonizovanog regulativnog/pravnog okvira. Razmena znanja bi imala pozitivan uticaj na razvoj uniformnih standarda za održivost, i pomogla bi stvaranju pravnih procedura za izdavanje dozvola i licenci. Potrebno je izvršiti ekonomsku procenu usluga koje ekosistem ribnjaka pruža. Poboljšana tehnoligija koja je povoljna po životnu sredinu i sistemi za upravljanje kvalitetom u proizvodnji i preradi su neophodni da bi se obezbedila ustaljenija ponuda proizvoda od ribe viskog kvaliteta. Potrošači treba da budu bolje informisani o funkciji koju slatkovodna akvakultura i njeni proizvodi imaju za životnu sredinu. Da bi došlo do održivog razvoja sektora akvakulture i da bi se izgradilo poverenje javnosti, veoma je važno podstaći društvene inovacije koje su primenljive na pojedinačni sektor ili pojedinačnu teritoriju. Da bi došlo do održivog razvoja sektora slatkovodne akvakulture potrebno je razviti strategije makro regionalnog razvoja koje su prilagođene određenim tržištima, uslovima životne sredine, ponašanju potrošača, kulturi i tradiciji i koje nude potencijal za razvoj izvan granica jedne zemlje. Razvoj i adaptacija ključnih tehnologija potrebni su da bi se stabilizovala konkurentna i održiva proizvodnja i prerada ribe u čijoj su proizvodnji resursi efikasno iskorišćeni

Instrument flight to the inner ear

Surgical robot systems can work beyond the limits of human perception, dexterity, and scale, making them inherently suitable for use in microsurgical procedures. However, despite extensive research, image-guided robotics applications for microsurgery have seen limited introduction into clinical care to date. Among others, challenges are geometric scale and haptic resolution at which the surgeon cannot sufficiently control a device outside the range of human faculties. Mechanisms are required to ascertain redundant control on process variables that ensure safety of the device, much like instrument flight in avionics. Cochlear implantation surgery is a microsurgical procedure, in which specific tasks are at submillimetric scale and exceed reliable visuo-tactile feedback. Cochlear implantation is subject to intra- and interoperative variations, leading to potentially inconsistent clinical and audiological outcomes for patients. The concept of robotic cochlear implantation aims to increase consistency of surgical outcomes, such as preservation of residual hearing, and to reduce invasiveness of the procedure. We report successful image-guided, robotic cochlear implantation in human. The robotic treatment model encompasses computer-assisted surgery planning, precision stereotactic image guidance, in situ assessment of tissue properties, and multipolar neuromonitoring, all based on in vitro, in vivo, and pilot data. The model is expandable to integrate additional robotic functionalities such as cochlear access and electrode insertion. Our results demonstrate the feasibility and possibilities of using robotic technology for microsurgery on the lateral skull base. It has the potential for benefit in other microsurgical domains for which there is no task-oriented robotic technology available at present

Instrument flight to the inner ear

Surgical robot systems can work beyond the limits of human perception, dexterity, and scale, making them inherently suitable for use in microsurgical procedures. However, despite extensive research, image-guided robotics applications for microsurgery have seen limited introduction into clinical care to date. Among others, challenges are geometric scale and haptic resolution at which the surgeon cannot sufficiently control a device outside the range of human faculties. Mechanisms are required to ascertain redundant control on process variables that ensure safety of the device, much like instrument flight in avionics. Cochlear implantation surgery is a microsurgical procedure, in which specific tasks are at submillimetric scale and exceed reliable visuo-tactile feedback. Cochlear implantation is subject to intra- and interoperative variations, leading to potentially inconsistent clinical and audiological outcomes for patients. The concept of robotic cochlear implantation aims to increase consistency of surgical outcomes, such as preservation of residual hearing, and to reduce invasiveness of the procedure. We report successful image-guided, robotic cochlear implantation in human. The robotic treatment model encompasses computer-assisted surgery planning, precision stereotactic image guidance, in situ assessment of tissue properties, and multipolar neuromonitoring, all based on in vitro, in vivo, and pilot data. The model is expandable to integrate additional robotic functionalities such as cochlear access and electrode insertion. Our results demonstrate the feasibility and possibilities of using robotic technology for microsurgery on the lateral skull base. It has the potential for benefit in other microsurgical domains for which there is no task-oriented robotic technology available at present