Upoređivanje nutritivnih vrednosti pšenice i tritikale za ishranu riba

Žitarice predstavljaju osnovni izvor energije za ishranu ljudi i domaćih životinja zbog visokog sadržaja skroba i drugih ugljenih hidrata. Dominantu ulogu među njima imaju kukuruz, pirinač i pšenica. Demografska eksplozija uslovljava da se za ovu namenu, uključujući ishranu riba, sve više uključuju druge vrste žitarica među kojima je i tritikale. Žitarice se prema nutritivnoj vrednosti i upotrebljivosti za ishranu domaćih životinja mogu rangirati sledećim redosledom: pšenica - tritikale - kukuruz - ječam – raž. Tritikale (x Triticosecale) je hibrid pšenice (Triticum spp.) i raži (Secale cereale sa nizom poboljšanih kvantitativnih karakteristika u odnosu na roditelje. Tolerantnost na bolesti i nepovoljne agroekološke uslove omogućuju gajenje u područjima manje pogodnim za gajenje komercijalno značajnijih žitarica. Zrno tritikale prema ukupnom sadržaju proteina (do 20% suve mase) i pojedinih esencijalnih aminokiselina (posebno lizina) prevazilazi druge žitarice. Sem toga, karakteriše ga povećana iskoristljivost fosfora uslovljena višim sadržajem enzima fitaze. Zrno tritikale ima neznatno manju energetsku vrednost u poređenju sa pšenicom. Povećan sadržaj celuloze smanjuje njegovu svarljivost. Ekstrudiranjem i drugim termičkim postupcima moguće je izvršiti želatinizacija sirovog skroba i povećati stepen svarljivosti. Veći broj istraživanja sprovedenim na šaranu (Cyprinus carpio), ukazuju na mogućnost delimične zamene pšenice i kukuruza, kao i ribljeg brašna, tritikaleom u smešama za ishranu šaranskih vrsta

Simplified Design Methodology for a Slotless Brushless DC Motor

The paper presents a simplified analytical method to design a small two-pole slotless brushless dc motor. Using only a few approximations, the motor analytical model is formulated to generate a system of equations. The system can be solved analytically, producing a motor design for given specifications. The method is used to design a motor with the specifications 150 W, 10'000 rpm, and 18 V

A New Standstill Position Detection Technique for Nonsalient Permanent-Magnet Synchronous Motors Using the Magnetic Anisotropy Method

This paper describes a new method to estimate the standstill position of permanent-magnet synchronous motors (PMSMs). The method is based on the anisotropic properties of permanent magnets and is therefore referred to as a magnetic anisotropy method (MAM). It differs significantly from all standard standstill position detection methods previously presented in the literature. It is totally independent of saliency and saturation effects and can therefore be used in many types of PMSMs where the standard methods would fail. The paper fully explains the experimental results and briefly analyzes the physical phenomena behind the metho

Efekti različitih vrsta organskog đubriva na veličinu tela i produkciju daphnia magna

U akvakulturi se već decenijama masovno proizvodi zooplankton kao živa hrana za gajenje mlađi riba, rakova i mekušaca. Za slatkovodne ribe se osim naupliusa artemije i rotatorija može koristiti i veliki broj drugih organizama, naročito iz grupe Cladocera (Daphnia magna, D. carinata i dr.). Korišćenje organiskog đubriva (stajnjaka) za proizvodnju žive hrane, može biti ekološki (uklanjanje nutrijenata) i ekonomski isplativo. Stajnjak je bogat izvor azota, fosfora i ugljenika kao i organskih materija i kao takav se može koristiti kao alternativni izvor nutrijenata za gajenje žive hrane za potrebe akvakulture. Cilj ovog istraživanja je bio ispitivanje efekata 4 različite vrste stajnjaka (goveđi, ovčiji, koziji i riblji) na produkciju i veličinu tela D. magna. Eksperiment je realizovan u laboratorijskim uslovima, u 1L čašama, u dozi od 1g/L stajnjaka. Pored praćenja hemijskih parametara (kiseonik, elektroprovodljivost, pH, ukupan fosfor, nejonizovani amonijak), određivana je i ukupna brojnost dafnija kao i njihova veličina iz celih uzoraka. Tri veličinske klase dafnija (mala, srednja i velika) su ispitivane da bi se dobio uvid u populacionu strukturu i reproduktivni potencijal dafnija za čije su gajenje korišćeni različiti stajnjaci. Značajno veća brojnost dafnija (P<0.05) dobijena je u tretmanu sa goveđim stajnjakom, u odnosu na tretmane sa ovčijim i kozijim stajnjakom. Između ostalih nije bilo značajnih razlika. Kada se razmatraju veličinske klase, statistički značajno najveću brojnost su imale male D. magna u svim tretmanima u odnosu na velike. Na osnovu dobijenih rezultata, može se reći da je tretman sa goveđim stajnjakom pokazao najbolje rezultate i kada je u pitanju ukupna brojnost, ali i brojnost po veličinskim klasama (prosečna brojnost malih, srednjih i velikih dafnija je bila najveća). Osim toga ovaj tretman se izdvajao od ostalih i po svim hemijskim parametrima. U njemu je izmerena najveća prosečna koncentracija kiseonika, elektroprovodljivosti i pH, a najmanja koncentracija ukupnog fosfora i nejonizovanog amonijaka. U zaključku se može reći da je goveđi stajnjak obezbedio najbolje uslove za rast i reprodukciju D. magna

Uticaj sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju na uvoz i izvoz ribe i proizvoda od ribe

Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) je međunarodni ugovor, potpisan 29. aprila 2008. godine između Republike Srbije i Evropske unije (EU). Dve najvažnije obaveze koje Republika Srbija preuzimaovim sporazumom biće uspostavljanje zone slobodne trgovine i usklađivanje zakonodavstva Republike Srbije sa pravom EU. Sporazumom se stvara zona slobodne trgovine između Srbije i EU u prelaznom periodu od šest godina. Rok za liberalizaciju trgovine je određen u skladu sa sposobnošću srpske industrije i poljoprivrede da se prilagode slobodnoj trgovini ali i sa željom Srbije za što bržim završetkom reformi i pristupanjem Evropskoj uniji. Obaveza Srbije se sastoji u postepenom ukidanju carina na uvoz robe poreklom iz Evropske unije u prelaznom periodu. Sa druge strane, Evropska unija ovim ugovorom potvrđuje slobodan pristup robi iz Srbije tržištu Evropske unije. Tempo liberalizacije i stepen zaštite zavisi od stepena osetljivosti proizvoda za industriju Srbije. Definisane su tri grupe indistrijskih proizvoda, prema osetljivosti, za koje će liberalizacija biti ostvarena nakon perioda od dve, pet odnosno šest godina. Za proizvode koji se ne nalaze na ovim listama carine će biti ukinute momentom stupanja na snagu sporazuma. Sporazumom o stabilizaciji i pridruživanju predviđa se i obaveza Republike Srbije da u dogovorenim rokovima uskladi domaće zakonodavstvo sa propisima koji spadaju u pravne tekovine EU. S obzirom na obim pravnih tekovina EU određena su prioritetna područja koja imaju direktan uticaj na stvaranje zone slobodne trgovine između EU i Srbije: zaštita konkurencije i kontrola dodele državnih pomoći (subvencija), pravo intelektualne svojine, javne nabavke, standardizacija i zaštita potrošača. Narodna skupština Republike Srbije 9. septembra 2008. godine ratifikovala je Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) i Prelazni trgovinski sporazum. SSP i Prelazni sporazum potpisani su 29. aprila 2008.godine u Briselu. Od 1. februara 2009. Srbija jednostrano primenjuje prelazni trgovinski sporazum

Komparativna analiza sastava masnih kiselina u prirodnoj i dodatnoj hrani šarana sa ribnjaka

Rezultati prikazani u radu ukazuju na daleko veći značaj prirodne hrane kao izvora polinezasićenih masnih kiselina u odnosu na peletiranu hranu u ishrani šarana u poluintenzivnom sistemu gajenja. Utvrđeno je da su od organizama koji su činili prirodni obrok šaranu: predstavnici familija Chironimidae sa dominaciojm vrste Chironomus plumosus iz faune dna i zooplanktonski organizmi (sa dominacijom Cladocera) imali znatno veći sadržaj omega 3 i omega 6 masnih kiselina nego peletirana hrana. Istraživanja su obavljena u 4 ribnjačka jezera šaranskog ribnjaka „Despotovo“ sa poluintezivnim sistemom gajenja baziranom na prihrani peletiranom hranom. Peletiranu hranu odlikuje najmanja raznovrsnost masnih kiselina i izrazita dominacija linolne i oleinske kiseline. Larve Chironomidae i zooplankton karakteriše veća zastupljenost zasićenih masniih kiselina(SFA: 49.36 ± 1.92 i 38.70 ± 0.67) u odnosu na peletiranu hranu (15.47±0.41), a zooplankton odlikuje i najveća raznovrsnost i zastupljenost n-3 masnih kiselina. Odnos n-3/n-6 masnih kiselina deset puta je veći kod zooplanktona nego kod Chironomidae, a sedam puta veći kod Chironomidae nego kod peletirane hrane

Kvalitet vode u reci Raškoj na osnovu organizama zoobentosa i zooplanktona kao bioindikatora

U cilju ispitivnja kvaliteta vode reke Raške, organizmi zoobentosa i zooplanktona korišćeni su kao bioindikatori. Istraživanje je sprovedeno od aprila 2011. godine do maja 2012. godine, u vremenskim intervalima od dva meseca. Odabrano je ukupno pet lokaliteta na dužinini toka od 2.5 km. Između drugog i trećeg lokaliteta lociran je pastrmski ribnjak, čiji je uticaj na zajednice organizama praćen. Na lokalitetima koji su obuhvaćeni istraživanjima konstatovano je 57 taksona makrozoobentosa (34 vrste, 21 roda, 1 familija i 1 klasa) i 75 taksona zooplanktona (58 vrsta, 15 rodova, 1 red i 1 klasa). Srednje vrednosti indeksa saprobnosti ukazivale su na manje razlike u dobijenim vrednostima korišćenjem zoobentosa i zooplanktona. Na osnovu saprobioloških analiza, kada su kao bioindikatori korišćeni organizmi bentosa, kvalitet vode u reci Raškoj je druge klase kvaliteta, ili na prelazu između prve i druge klase, uglavnom na lokalitetima iznad ribnjaka. Organizmi zooplanktona su pokazali da voda celom dužinom toka pripada prvoj klasi kvaliteta. Najmanje vrednosti indeksa saprobnosti zabeležene su na prvom, referentnom lokalitetu 1.453±0.098 (zooplankton), a najviše na četvrtom lokalitetu 1.88±0.021 (zoobentos). Na lokalitetu ispod ribnjka, gde je zabeležen pad u koncentraciji kiseonika, dominiraju organizmi bentosa koji tolerišu veći stepen organskog zagađenja (Chironomidae, Oligochaeta, Simuliidae). Iako su koncentracije ukupnog fosfora i ortofosfata rasle od trećeg ka petom lokalitetu, njihove koncentracije nisu premašivale dozvoljene vrednosti za salmonidne vode. Međutim, srednje vrednosti koncentracije nejonizovanog amonijaka (NH4+) su iznad referentnih vrednosti na trećem i četvrtom lokalitetu. Razlog nepodudaranja vrednosti indekasa saprobnosti za dve istraživane grupe, može biti usled nestabilnih zooplanktonskih zajednica zbog izraženog efekta drifta, kao i usled činjenice da će zbog procesa sedimentacije dospelih organskih materija, organizmi dna biti izloženiji njihovom uticaju. Zajednice bentosa, kao znatno stabilnije i u vremenu i u prostoru, pogodnije su za procenu kvaliteta tekućih voda

Larve chironomus plumosus (diptera, insecta) izvor esencijalnih masnih kiselina za ishranu šaranske mlađi

U cilju ispitivanja koliko su larve Chironomus plumosus-a pogodne za ishranu gajenih slatkovodnih riba, pre svega šarana, ižvršena je analiza hemijskog i masnokiselinskog sastava larvi koje su prikupljene na kraju tromesečnog perioda gajenja šaranske mlađi u dva eksperimentalna ribnjačka bazena u Centru za ribarstvo i primenjenu hidrobiologiju Poljoprivrednog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Udeo sirovih proteina u larvama Chironomus plumosus-a iznosio je 6,61 u jezeru L1 odnosno 6,18% u jezeru L2, što predstavlja vrednost adekvatnu za rast svih slatkovodnih vrsta riba. Sadržaj lipida bio je 0,49 odnosno 0,73%, što je energetski povoljno za sve ribe koje žive u toplim vodama. Prirodnu hranu (larve Chironomus plumosus) karakteriše i visok sadržaj vode: 88,95 u L1 i 89,62% u L2, a što ih čini pogodnom za ishranu šaranske malađi. Lipidnu frakciju larvi Chironomidae u jezeru L1 je činilo 45.36% zasićenih i 53.96 nezasićenih masnih kiselina. U lipidnoj frakciji larvi Chironomidae iz jezera L2 nađeno je 53.47% zasićenih i 46.42% nezasićenih masnih kiselina. Od polinezasićenih (esencijalnih) masnih kiselina nađenih u hironomidama u jezeru L1, najveći deo je pripadao ω-6 linolnoj kiselini (21,37%), zatim ω-3 linolenskoj (3,21%) i eikozopentanskoj ω-3 kiselini (1,27%). Sadržaj linolne kiseline u larvama Chironomidae iz jezera L2 je bio niži i iznosio je 9,78%, eikozopentanska ω-3 kiselina je zastupljena sa 0,45%, a sadržaj linoleinske kiseline je bio viši i iznosio 7,78%. Nedostatak PUFA sa 22 C atoma je verovatno povezan sa slabom enzimatskom sposobnošću larvi Chironomidae za sintezu ovih kiselna iz njihovih prekursora PUFA sa 18 C atoma. Izmerena količina ω-3 i ω-6 masnih kiselina u larvama Chironomus plumosus je iznosila 0,21 u L1, a u jezeru L2 0,81, zadovoljava nutritivne zahteve šarana