PROBLEM PODZIAŁU ZBIORU DÓBR NIEPODZIELNYCH W SYTUACJI NIERÓWNYCH UPRAWNIEŃ

The paper presents modifi cation of four nonprobabilistic procedures of fair division of a set of indivisible goods with money: Original Knaster, Adjusted Knaster, Equal Shares and Second Prices. The purpose of modifi cation is to adjust the aforementioned methods to the problem of division of a set of goods in a situation of unequal entitlements. Extended versions of six formal properties, namely: strong Pareto optimality, proportionality, envy-freeness, equitability, strategy-proofness and anonymity are also presented. Moreover, proofs of procedures having the same formal properties in a situation of unequal entitlements as in a situation of equal entitlements are show

Problem podziału zbioru dóbr niepodzielnych w sytiacji nierównych uprawnień

System punktowy jest metodą podziału dóbr, która należy do metod tzw. sprawiedliwości lokalnej. Ma ona zastosowanie do deterministycznego podziału zbioru jednakowych i niepodzielnych dóbr, w którym uczestnicy podziału otrzymują co najwyżej jedno dobro. Omówione są pożądane, normatywne własności tej metody, zwłaszcza monotoniczność i jej konsekwencje. Podstawowe znaczenie dla własności podziału dóbr ma sposób konstruowania systemu punktowego. Opisane są przykłady zastosowania tej metody

Fair division of a set of indivisible goods

Sprawiedliwość jest kluczowym pojęciem dotyczącym życia społecznego. Pojęcie sprawiedliwości ma dwa podstawowe znaczenia: pierwsze dotyczy właściwego rozdziału dóbr pomiędzy podmioty, zaś drugie oznacza odpowiednie karanie przewinień i nagradzanie zasług. Rozprawa dotyczy pierwszego z tych znaczeń, czyli sprawiedliwości dystrybutywnej. Główny nacisk położony został na sprawiedliwość lokalną, tj. dotyczącą każdorazowo pewnego konkretnego problemu podziału, w odróżnieniu od sprawiedliwości globalnej, zajmującej się całością funkcjonowania społeczeństwa. Problem sprawiedliwego podziału może pojawiać się w kontekście dóbr o rozmaitych cechach. W rozprawie omówiony został problem podziału zbiorów dóbr niepodzielnych, czyli takich, których albo fizycznie nie da się podzielić, albo które po podzieleniu na części tracą na wartości. Celem rozprawy jest nie tyle wskazanie właściwego rozwiązania jakiegoś wybranego problemu podziału zbioru dóbr niepodzielnych, co przedstawienie i porównanie metod znajdowania podziałów dla ogólnego przypadku. Należy pamiętać, że uczestnicy podziału mogą różnić się preferencjami względem rozdzielanych dóbr, odczuwanymi użytecznościami tych dóbr, jak i pieniężnymi ocenami ich wartości. Czynniki te mogą (i powinny) być uwzględniane przy wyznaczaniu podziału, a występujące różnice mogą posłużyć do znalezienia podziału lepszego niż przydzielenie wszystkim jednakowego zestawu dóbr. W rozprawie przedstawione zostały wyniki badań empirycznych dotyczących postrzegania sprawiedliwości podziałów. Badania te wskazują, jakie znaczenie dla dokonywanych ocen miały rozmaite czynniki: (i) wielkość odzwierciedlana przez użyteczności dóbr – potrzeby uczestników podziału, ich upodobania czy też przekonania na temat cech dóbr, (ii) źródła różnic między uczestnikami, (iii) Rawlsowska „zasłona niewiedzy”, (iv) sposób sformułowania problemu podziału oraz (v) cechy społeczno-demograficzne badanych. Ponadto zaprezentowano szereg ujęć teoretycznych problemu sprawiedliwego podziału. Omówione zostały: teorie wskazujące bezpośrednio regułę podziału, teorie psychologiczne i teorie ekonomiczne. W nawiązaniu do wyników badań empirycznych i teorii sprawiedliwości ukazane zostały postulaty wobec procedur podziału: anonimowość, optymalność, proporcjonalność, wolność od zazdrości, słuszność i odporność na zachowania strategiczne. Niestety, nie istnieje procedura łącząca wszystkie te zalety. W dalszej części rozprawy zaprezentowane są procedury sprawiedliwego podziału zbioru dóbr niepodzielnych (w tym autorskie) wraz ze wskazaniem, które z wyżej wymienionych postulatów spełniają. Procedury zostały podzielone na grupy w zależności od zastosowanego z nich mechanizmu zapobiegania nierównościom podziału. Pierwszą grupę tworzą procedury podziału z użyciem rekompensat pieniężnych: procedura Knastera, poprawiona procedura Knastera, procedura równych udziałów i procedura drugich najwyższych cen. Przedstawione zostały także rozszerzenia tych procedur na sytuację, w której uczestnicy podziału mają nierówne uprawnienia do dzielonego zbioru dóbr. Do drugiej grupy należą procedury probabilistyczne, tj. takie, w których podział dokonywany jest w sposób losowy. Omówione zostały: losowanie z rozkładu równomiernego, procedura równych szans wyboru, leksykograficzna procedura równych szans satysfakcji, core from random endowments, probabilistic serial, top trading cycles from equal division oraz procedura równych szans wyboru z nieskończenie dużym czynnikiem k. Część z tych procedur jest wzajemnie równoważna. Na koniec omówiono pozostałe procedury. Kategoria ta zawiera: klasyczne zasady sprawiedliwości, procedury Adjusted Winner i Proportional-Allocation, procedury draftowe oraz algorytm Gale’a-Shapleya wraz z jego modyfikacjami.Justice is a key concept regarding social life. The concept of justice has two basic meanings: the first one concerns right allocation of goods between people, the second one concerns proper punishments and rewards. The dissertation is devoted to the first of those meanings, i.e. the distributive justice. The work focuses on the local justice, which regards a certain problem of fair distribution, in contrast to the global justice, which regards the overall functioning of the society. The problem of fair division may come up in the context of various kinds of goods. The dissertation discusses the problem of division of a set of indivisible goods, i.e. goods that either cannot be physically divided or loses their value after division. The aim of the dissertation is not to find a solution to one chosen problem of distribution of indivisible goods but rather to present and compare the methods of finding fair allocations in general. The agents can differ in their preferences over the distributed goods, the utilities of these goods, and the money equivalents of these goods. These differences can (and should) be used to find a better solution than giving everyone the same sets of goods. The dissertation presents the results of empirical studies regarding perception of fairness. The research explores the impact of numerous factors: (i) the aspect represented with utilities – the needs, the tastes, or the beliefs of the agents, (ii) the sources of differences between the agents, (iii) Rawlsian ‘veil of ignorance’, (iv) the framing, and (v) socio-demographic features of the subjects. Numerous theoretical approaches to the fair division are also presented: theories pointing directly to a certain rule of division, psychological theories, and economical theories. With regard to the research and the theories, the desirable properties of fair division procedures are presented: anonymity, strong Pareto optimality, proportionality, envy-freeness, equitability, and strategy-proofness. Unfortunately, there is no procedure that has all of these properties. The next part of the dissertation shows fair division procedures and their formal properties. The procedures have been divided into three groups according to their inequality prevention mechanisms. The first group are procedures of fair division with money: Knaster, Adjusted Knaster, Equal Shares, and Second Prices. The adjustments of these methods to the situation of unequal entitlements are also presented. The second group are probabilistic methods: Random Distribution, Random Serial Dictatorship, Lexicographic Procedure of Equal Chances of Satisfaction, Core from Random Endowments, Probabilistic Serial, Top Trading Cycles from Equal Division, and Random Priority with infinite k factor. Some of these procedures are equivalent. The third group contains the remaining procedures. This category includes: classical principles of justice, Adjusted Winner and Proportional-Allocation, draft procedures, Gale-Shapley algorithm and its modifications

Probabilistyczne metody podziału zbioru dóbr niepodzielnych

Podział zbioru dóbr niepodzielnych w sytuacji, gdy rozdzielane dobra różnią się wartością, stwarza wyzwanie zapewnienia równości pomiędzy uczestnikami podziału. Jednym z najpopularniejszych sposobów na rozwiązanie tego problemu jest użycie loterii. W niniejszym artykule zaprezentowanych jest siedem wybranych procedur probabilistycznych: losowanie z rozkładu równomiernego, leksykografi czna procedura równych szans satysfakcji, procedura równych szans wyboru, core from random endowments, probabilistic serial, top trading cycles from equal division oraz procedura równych szans wyboru z nieskończenie dużym czynnikiem k. Niektóre z tych procedur zawsze prowadzą do tych samych rezultatów, co pewna inna procedura, są zatem wzajemnie równoważne. Ponadto artykuł przedstawia własności formalne tych procedur: porządkową optymalność, optymalność ex post oraz mocne i słabe wersje wolności od zazdrości, proporcjonalności, słuszności i odporności na indywidualne zachowania strategiczne.In fair distribution of a set of indivisible goods it is problematic to provide basic equality if the goods differ in value. One of the most popular solutions to the problems are lotteries. The paper presents seven selected probabilistic procedures: random distribution, lexicographic procedure of equal chances of satisfaction, random serial dictatorship, core from random endowments, probabilistic serial, top trading cycles from equal division and random priority with infinite k factor. Some of these procedures always lead to the same result as some other procedure, therefore these procedures are equivalent. The formal features of the procedures are also analysed in the paper: ordinal efficiency, ex post efficiency, and both strong and week version of: envy-freeness, proportionality, equitability, and individual strategy-proofness

Procedury podziału zbioru dóbr niepodzielnych z rekompensatami pieniężnymi

The paper presents and compares four nonprobabilistic procedures of fair division of a set of indivisible goods with money: Original Knaster, Adjusted Knaster, Equal Shares and Second Prices. The last two are presented for the first time in the article. The analysis concerns the formal properties of thosemethods, namely: strong Pareto optimality, proportionality, envy-freeness, fairness, strategy-proofness and anonymity. Moreover, classes of situations inwhich those procedures meet aforementioned properties will be compared.Artykuł przedstawia szczegółową analizę porównawczą czterech  wybranych nieprobabilistycznych procedur sprawiedliwego podziału zbioru niepodzielnych dóbr z użyciem pieniędzy: oryginalnej procedury Knastera, poprawionej procedury Knastera, procedury równych udziałów i procedury drugich najwyższych cen. Dwie ostatnie są opisane po raz pierwszy w tym artykule. Analiza dotyczy formalnych własności wymienionych metod, a konkretnie posiadania przez nie pożądanych własności: optymalności, proporcjonalności, wolności od zazdrości, słuszności, odporności na zachowania strategiczne i anonimowości. Ponadto porównane będą klasy przypadków, dla których badane procedury spełniają wybrane postulaty

Struktura cząstkowej jednolitości graczy a ich znaczenie w zgromadzeniu. Hybrydowe indeksy siły

W artykule przedstawiamy probabilistyczną interpretację indeksu Shapleya-Shubika i wartości Banzhafa oraz koncepcję struktury bliskości (in. struktury cząstkowej jednolitości) graczy. Na podstawie opisanego modelu struktury można wyznaczyć prawdopodobieństwa krytyczności graczy – tego, że ich zachowania będą decydowały o wynikach głosowań. Prawdopodobieństwa te są podstawą do wyznaczania rodziny hybrydowych indeksów siły, których skrajnymi przypadkami są: indeks Shapleya-Shubika i indeks Banzhafa. Ponadto proponujemy koncepcję odtwarzania struktury cząstkowej jednolitości opartą na estymacji metodą najwyższej wiarygodności. Przedstawiona koncepcja wychodzi z tych samych założeń co indeksy hybrydowe. Przedstawioną metodę ilustrujemy zarówno prostymi przykładami heurystycznymi, jak i wynikami badań rzeczywistych zachowań klubów parlamentarnych Sejmu RP 7. kadencji

Struktura cząstkowej jednolitości graczy a ich znaczenie w zgromadzeniu. Hybrydowe indeksy siły

W artykule przedstawiamy probabilistyczną interpretację indeksu Shapleya-Shubika i wartości Banzhafa oraz koncepcję struktury bliskości (in. struktury cząstkowej jednolitości) graczy. Na podstawie opisanego modelu struktury można wyznaczyć prawdopodobieństwa krytyczności graczy – tego, że ich zachowania będą decydowały o wynikach głosowań. Prawdopodobieństwa te są podstawą do wyznaczania rodziny hybrydowych indeksów siły, których skrajnymi przypadkami są: indeks Shapleya-Shubika i indeks Banzhafa. Ponadto proponujemy koncepcję odtwarzania struktury cząstkowej jednolitości opartą na estymacji metodą najwyższej wiarygodności. Przedstawiona koncepcja wychodzi z tych samych założeń co indeksy hybrydowe. Przedstawioną metodę ilustrujemy zarówno prostymi przykładami heurystycznymi, jak i wynikami badań rzeczywistych zachowań klubów parlamentarnych Sejmu RP 7. kadencji

Przejście między studiami I i II stopnia. Wybory edukacyjne absolwentów studiów I stopnia nauk ekonomicznych

W roku 2007 dokonała się istotna zmiana w polskim systemie szkolnictwa wyższego. Wprowadzony został podział na trzy stopnie studiów, a wraz z nim nowy próg edukacyjny – przejście pomiędzy studiami pierwszego i drugiego stopnia – i związana z tym konieczność podejmowania przez studentów kolejnej decyzji w odniesieniu do dalszej ścieżki edukacyjnej. Do tej pory niewiele było badań poświęconych nowopowstałemu progowi edukacyjnemu. Celem artykułu jest rzucenie światła na ten problem poprzez analizę danych administracyjnych pochodzących z Ogólnopolskiego systemu monitorowania ekonomicznych losów absolwentów szkół wyższych dotyczących wyborów edukacyjnych całej populacji absolwentów kończących studia w roku 2014. Wyniki analizy pokazują, że ponad dwie trzecie absolwentów studiów pierwszego stopnia kontynuuje edukację, przy czym większość robi to w ramach tej samej dziedziny oraz w tej samej instytucji. Badanie ujawniło znaczne różnice pomiędzy absolwentami poszczególnych dyscyplin. Absolwenci studiów ekonomicznych okazali się najbardziej skłonni do pozostania w tej samej dyscyplinie wybierając studia drugiego stopnia

Accurate, Reliable and Cheap. Register-based Analysis as an Opportunity for Social Research in Poland

Badania społeczne dotyczące różnorodnych zjawisk (między innymi z zakresu procesów edukacyjnych, rynku pracy, demografii, migracji, epidemiologii) mogą być prowadzone na podstawie informacji z rejestrów administracyjnych. Znajomość potencjału oraz ograniczeń tego podejścia stwarza możliwość pogodzenia pozornie sprzecznych postulatów – prowadzenia tanich, a jednocześnie efektywnych badań złożonych zjawisk społecznych. Korzystanie z informacji z rejestrów może pomóc rozwiązać szereg metodologicznych problemów, takich jak malejący poziom realizacji sondażowych badań reprezentacyjnych, nierzetelność zbieranych informacji itp. Celem artykułu jest prezentacja specyfiki metodologii badań statystycznych wykorzystujących informacje z rejestrów. Jest to jeden z efektów projektu badawczego zrealizowanego przez Autorów. Rozważania metodologiczne uzupełniają przykładowe wyniki badań ścieżek edukacyjnych studentów oraz historii zatrudnienia absolwentów Uniwersytetu Warszawskiego z wykorzystaniem danych z rejestrów uczelni i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, przeprowadzonych w ramach projektu. Autorzy wyjaśniają również problemy technologiczne, administracyjne oraz organizacyjne, których przezwyciężenie jest warunkiem prowadzenia badań wykorzystujących informacje z rejestrów. Wnioski metodologiczne przedstawione w artykule rozwijają propozycje badaczy skandynawskich najbardziej doświadczonych w dziedzinie badań wykorzystujących informacje z rejestrów administracyjnych.A social research project concerning various social issues (including education, labour market, demography, migration, epidemiology) can be conducted with register-based analysis. The knowledge about the potential and limits of this approach allows to reconcile the seemingly contradictory features of the study of complex social phenomena: effectiveness and low cost. Register-based analysis can solve a number of methodological problems, such as a decreasing response rate and a low reliability of data. The paper presents the methodology of register-based analysis. The experiences gathered during the research project conducted by the authors allowed to improve the above mentioned methodology. The methodological reflections are complemented with the results of research on educational and professional careers of the University of Warsaw graduates, based on the registers of UW and Social Insurance Institution. In addition, the authors present selected technological, administrative, and organisational problems that need to be answered in order to conduct register-based research. The methodological conclusions of the paper develop the work of Scandinavian researchers who are the most experienced scientists in the field of register-based analysis

Przejście między studiami I i II stopnia. Wybory edukacyjne absolwentów studiów I stopnia nauk ekonomicznych

The year 2007 marked a significant change in the Polish higher education system. A three-stage organization of studies was introduced creating a new educational threshold, i.e., the transition from first-cycle to second-cycle studies, thereby forcing students to take yet another decision regarding their educational paths. The choices made at the new threshold have been largely under- researched so far. This paper aims to shed some light on the matter by analyzing administrative records of the Polish Graduate Tracking System on educational choices of the entire population of Polish graduates who finished their studies in 2014. The results show that more than two-thirds of graduates of first-cycle programs pursue further education and most of them continue studies in the same field and at the same institution. The study reveals significant differences between graduates of various academic disciplines. Graduates from economic programs proved to be most likely to remain in the same discipline when they choose their second-cycle programme