Aсоцијација на плазма Д-димерите со стадиумите на црнодробна цироза и нејзините компликации

Aim of the study: To investigate plasma D-dimer levels in correlation with Child-Pugh-Turcotte (CTP) and Model for End-Stage Liver Disease (MELD) scores in patients with liver cirrhosis (LC) of different severity, as well as the correlation with LC-associated clinical, biochemical parameters and complications. Material and methods: Fifty patients with LC were divided in three groups according to LC severity using the CTP Score (CTP-A, CTP-B, CTP-C).  The levels of D-dimer were measured in sodium-citrate plasma on Siemens, BCS XP Blood Coagulometer. Kruskal-Wallis test was used to compare D-dimer levels between the groups. Mann-Whitney U test was used to evaluate the difference of D-dimer levels in groups with different MELD score, and to evaluate the difference in D-dimer levels in patients with presence or absence of ascites and the difference of D-dimer levels in patients with or without spontaneous bacterial peritonitis (SBP). Pearson’s coefficient of correlation was used to evaluate the correlation between D-dimer levels with MELD score and the correlation between D-dimer levels and the concentration of LC-associated biochemical, clinical parameters and complications. Results: D-dimer levels increased with severity of the disease as assessed with CTP and MELD scores, with a statistically significant difference between the groups (p=.0000 and p=.0001, respectively). Group CTP-C demonstrated the highest D-dimer levels, followed by groups B and A. Patients with SBP had significantly higher levels of D-dimers than patients without SBP (p=.0006). A significant positive correlation between D-dimers and CTP and MELD score was detected (r= 0.74 and r=0.44, respectively; p<.001). A correlation between D-dimer levels and several biochemical parameters characterizing progressive liver dysfunction was observed. From all investigated biochemical parameters, the highest significant correlation was detected between D-dimer levels and the concentration of serum albumin (r= -0.65, p<.001). Conclusions: Plasma D-dimer levels are tightly correlated with the degree of liver dysfunction and LC-associated complications. Therefore, D-dimer levels could be utilized as a prognostic stratification marker and adjunctive diagnostic marker in LC-associated complications. Цел на студијата: Да се испита нивото на Д-димери во плазма во корелација со клиничките скорови: Child-Pugh-Turcotte (CTP) и Model for End-Stage Liver Disease (MELD) кај пациенти со црнодробна цироза со различна тежина, како и нивна корелација со клинички, биохемиски параметри и компликации поврзани со црнодробна цироза. Материјали и методи:  Вкупно 50 пациенти со цироза на црн дроб беа поделени во три групи според тежината на цироза на црниот дроб врз основа на CTP Score (CTP-A, CTP-Б, CTP-C). Концентрацијата на Д-димерите беше одредена во плазма со натриум цитрат користејќи го Siemens, BCSXP крвниот коагулометар. Kruskal-Wallis тестот беше користен за да се споредат нивоата на Д-димери помеѓу CTP групите. Mann-Whitney U тестот беше направен за да се одреди разликата во нивоата на Д-димерите помеѓу групите со различен MELD скор, и за да се оцени разликата во нивоата на Д-димерите кај пациенти со присуство или отсуство на асцит и разликата во нивоата на Д-димерите кај пациенти со или без спонтан бактериски перитонитис (SBP). Pearson-овиот коефициент на корелација беше користен за да се оцени корелацијата помеѓу нивоата на Д-димери со MELD скорот и корелацијата помеѓу нивоата на Д-димери и концентрацијата на биохемиски, клинички параметри и компликации поврзани со црнодробна цироза. Резултати: Концентрацијата на Д-димерите се зголеми со тежината на болеста проценета со CTP и MELDскорот со статистички значајна разлика помеѓу групите (p=,0000 и p=,0001, соодветно). Групата CTP-C покажа највисока концентрација на Д-димери, по што следуваа групите Б и А. Пациентите со SBP имаа значително повисока концентрација на Д-димери во споредба со пациентите без SBP (p= ,0006). Беше утврдена значителна позитивна корелација помеѓу Д-димерите и CTP и MELD скорот (коефициент на корелација r= 0,74 и r= 0,44, соодветно; p< ,001). Дополнително, резултатите покажаа дека постои поврзаност меѓу плазма концентрацијата на Д-димерите со клиничките и биохемиски параметри кои карактеризираат прогресивна дисфункција на црниотдроб. Од сите испитувани биохемиски параметри, највисока статистички значителна корелација беше утврдена меѓу нивоата на Д-димерите и концентрацијата на серумските албумини (r = - 0,65, p< 0,001). Заклучок: Плазматската концентрација на Д-димерите е тесно поврзана со степенот на дисфункција на црниотдроб и компликациите поврзани со цироза на црн дроб. Затоа, нивоата на Д-димерите може да се користат како прогностички маркер за стратификација и дополнителен дијагностички маркер во компликациите поврзани со цироза на црн дроб