ASSESSMENT OF BIOTHERMAL CONDITIONS FOR URBAN TOURISM IN THE SELECTED EUROPEAN CITIES

Urban tourism has become very popular in the last years, so the crucial problem in bioclimatology is to elaborate proper methods for evaluation of climatic conditions in the cities, which are popular tourist destinations. This paper presents results of the assessment of biothermal conditions in Madrid, Stockholm and Warsaw. For this purpose biometeorological indices (PST and UTCI) based on human heat budget models as well as tourism climatic index TCI were used. The calendars of bioclimates’ suitability for urban tourism in these cities were designed using WSI index. Applied research tools were appraised and recommendations for future evaluations of climate in terms of urban tourism were given.

Ocena warunków bioklimatycznych na potrzeby turystyki i rekreacji w wybranych miastach europejskich

Pogoda i klimat są ważnymi naturalnymi zasobami, ale również ograniczeniami dla turystyki i rekreacji. Kształtują one nie tylko ofertę turystyczną, ale również wpływają na wybór miejsca i pory wypoczynku oraz rodzaj podejmowanych aktywności w czasie wyjazdu wakacyjnego. Coraz częściej dostrzega się więc potrzebę prowadzenia szczegółowych badań nad bioklimatycznymi uwarunkowaniami turystyki i rekreacji na wolnym powietrzu, w szczególności na obszarach miast, w których skupia się znaczna część ruchu turystycznego. Podstawowym celem niniejszych badań jest ocena warunków bioklimatycznych pod kątem ich przydatności dla turystyki miejskiej i rekreacji w wybranych stolicach europejskich. Dodatkowo w pracy realizowany jest również cel o charakterze metodycznym, jakim jest ocena narzędzi badawczych stosowanych przy waloryzacji warunków odczuwalnych na potrzeby turystyki i rekreacji na obszarach zurbanizowanych. W niniejszym opracowaniu opisano wpływ pogody na organizm i psychikę człowieka, jak również podjęto próbę określenia, jakie sytuacje meteorologiczne można uznać za optymalne do wypoczynku i rekreacji. Scharakteryzowane zostały metody stosowane w bioklimatologii przy waloryzacji warunków odczuwalnych, ze szczególnym uwzględnieniem narzędzi badawczych używanych dotychczas przy ocenie pogody i klimatu na potrzeby różnych rodzajów turystyki. Następnie, wykorzystując wybrane wskaźniki biometeorologiczne (Iclp, MHR, PET, PST oraz UTCI) przeprowadzono kompleksową analizę zmienności sezonowej warunków odczuwalnych w latach 2000-2009 w europejskich stolicach reprezentujących różne regiony turystyczne – w Madrycie, Sztokholmie i Warszawie. Szczególną uwagę zwrócono na występowanie warunków uciążliwych, niebezpiecznych dla zdrowia oraz niekorzystnie wpływających na samopoczucie w trakcie wypoczynku na powietrzu. Za pomocą narzędzi badawczych zaprojektowanych specjalnie do oceny warunków bioklimatycznych na potrzeby turystyki (wskaźników TCI i CIT oraz schematu CTIS i biotermiczno-meteorologicznej klasyfikacji pogody Błażejczyka), podjęto próbę określenia potencjału bioklimatu Madrytu, Sztokholmu i Warszawy dla turystyki miejskiej. Wyniki tej analizy wskazują, że główne ograniczenia pogodowe dla wypoczynku na powietrzu we wszystkich trzech miastach związane są z warunkami biotermicznymi. Od listopada do marca w Sztokholmie i Warszawie występuje dużo dni z silnym stresem chłodu, podczas gdy w Madrycie od kwietnia do początków września obserwuje się umiarkowaną liczbę dni ze stresem gorąca. Najkorzystniejszym okresem w ciągu roku dla turystyki miejskiej w Madrycie są marzec i październik, w Sztokholmie miesiące letnie, w Warszawie zaś przełom kwietnia i maja oraz wrzesień. W niniejszej pracy wykorzystano również wyniki badań ankietowych prowadzonych za pomocą kwestionariusza odczuć cieplnych, które posłużyły do scharakteryzowania regionalnego i sezonowego zróżnicowania percepcji pogody u osób przebywających na obszarach turystycznych trzech analizowanych miast. Zbadano związki między odczuciami cieplnymi ludzi, a warunkami biometeorologicznymi, jak również określono wpływ cech osobowych i wybranych czynników psychologicznych, na wrażenia termiczne i preferencje ludzi. Wykazano, że w poszczególnych porach roku ludzie najczęściej odczuwają warunki pogodowe jako subkomfortowe, w związku z czym różne warunki biotermiczne są przez nich uznawane w ciągu roku za termoneutralne. Co więcej, odczucia cieplne ludzi nie wynikają jedynie z reakcji organizmu na zmienne warunki biometeorologiczne, ale również podlegają wpływowi wielu czynników o charakterze kulturowym, psychologicznym czy osobistym. Zaobserwowano również, że u osób przebywających na powietrzu w celach rekreacyjnych można wyróżnić specyficzne cechy percepcji pogody, takie jak większą tolerancję dla warunków termicznych w znacznym stopniu odbiegających od termoneutralnych oraz preferowanie niezależnie od aktualnej temperatury powietrza dużego usłonecznienia i niewielkiej prędkości wiatru (nawet poniżej 0,6 m/s). W niniejszej pracy podjęto także próbę opracowania rekomendacji dotyczących schematu badawczego, który mógłby stać się standardem w badaniach waloryzacyjnych klimatu na potrzeby turystyki i rekreacji w mieście. Wykazano, że turystyczno-klimatyczne wskaźniki TCI oraz CIT nie powinny być stosowane przy tego typu ocenie, jak również wskazano na problem zgodności skal wskaźników biometeorologicznych z rzeczywistymi odczuciami ludzi, sugerując rekalibrację wskaźników na podstawie badań ankietowych oraz wprowadzenie ruchomych skal odczuć cieplnych, zmieniających się wraz ze zmieniającymi się warunkami atmosferycznymi w ciągu roku. Podkreślono również, iż najlepsze rezultaty otrzymać można stosując skalibrowane wskaźniki odczuć bądź obciążeń cieplnych człowieka wraz z uzupełniającymi badaniami percepcji pogody na docelowej grupie turystów

The evaluation of biothermal conditions for various forms of climatic therapy based on UTCI adjusted for activity

The objective of this study was to assess biothermal conditions in the selected Polish health resorts for specific forms of climatic therapy. We calculated Universal Thermal Climate Index (UTCI) for ten-year period (2008-2017) and then added adjustment terms, taking into account changes in metabolic rates during various physical activities from resting to vigorous exercise. The adjusted UTCI values increased with rising activity, implying that warmer parts of the year were unsuitable for intensive forms of climatotherapy. These results demonstrate that the UTCI adjustment procedure provides well-balanced assessments of bioclimatic conditions for the purpose of climatic treatment considering the level of activity

How Covid-19 pandemic influenced air quality in Polish cities – lessons from three lockdowns

The aim of this study was to determine how COVID-19 pandemic influenced air quality in the chosen Polish cities. Data on nitrogen oxides, carbon monoxides, fine and coarse particulate matter concentrations from air quality monitoring stations was used to compare pollutants levels during the pandemic and in the 5-year pre-pandemic period. The impact of the pandemic on the air quality has been analysed using linear mixed effect models, adjusting for long-term, seasonal and weekly trends and meteorological conditions. Results showed that during the pandemic, until the second lockdown only nitrogen oxides levels were significantly reduced (up to 20%), while when again loosening restrictions the rebound effect led to 20-30% increase of all analysed pollutants