Povezanost investicija u istraživanje i razvoj i rezultata istraživačkorazvojnog procesa u Republici Srbiji-analiza vremenskih serija

Glavni cilj istraživanja odnosi se na ispitivanje uticaja investicija u istraživanje i razvoj na rezultate istraživačkorazvojnog procesa u Republici Srbiji u periodu 1982-2019. godine. Analiza je sprovedena primenom vektorskog autoregresionog metoda, funkcije impulsnog odziva i raščlanjivanja varijanse. Rezultati istraživanja ukazuju da istraživači imaju nešto izraženiji uticaj na broj patenata i naučnih publikacija u poređenju sa izdacima za istraživanje i razvoj, iako je u oba slučaja taj uticaj beznačajan

Gaps and Needs Analysis of Research Infrastructures in the Western Balkan Region

This paper aims to identify the current state and development of research infrastructures in the Western Balkan region in order to increase the general understanding of the Western Balkan's current research capabilities to conduct state of the art research projects . Considering that global research infrastructures are becoming increasingly complex and expensive, participation in large pan -European research infrastructures is considered as important condition to improve national research capabilities and to foster research mobility. When it comes to the participation in pan -European research infrastructures, WB economies are lagging significantly behind EU member states, participating only in a few top research infrastructures. To successfully integrate into the European Research Area, Western Balkan economies need to invest more efforts in recognising research infrastructures as strategically important for future economic development

Metodologije za merenje naučnotehnoloških i inovacionih aktivnosti

Metrika nauke, tehnologije i inovacija od ključnog je značaja za uspešno kreiranje i implementaciju javnih politika i programa u brojnim oblastima - privredni razvoj, obrazovanje, istraživanje i razvoj, međunarodna naučnotehnološka saradnja. Preduzeća, nevladine organizacije i pojedinci takođe koriste pokazatelje razvoja nauke, tehnologije i inovacija prilikom donošenja odluka u svom opsegu delovanja. Otuda, nameće se neophodnost boljeg razumevanja različitih pristupa u oceni složenih aktivnosti u domenu nauke, tehnologije i inovacija. U radu su predstavljeni osnovni načini za merenje inputa i autputa naučno-istraživačkog rada, tehnološkog progresa i inovacija. Sve metodologije su svrstane u tri široke grupe: inovacione ankete, pojedinačni pokazatelji naučnotehnološkog razvoja i kompozitni indikatori. Za svaku od navedenih grupa objašnjene su glavne karakteristike kao i međunarodno prihvaćene metodologije i standardi za njihovo obuhvatanje i merenje

Organizaciona dimenzija ocene inovacionog kapaciteta preduzeća - faktori znanja

U radu je ukazano na značaj organizacione dimenzije prilikom ocene inovacionog kapaciteta preduzeća. U prvom delu rada, prikazana je organizaciona komponenta kao faktor uspeha inovativnog preduzeća, kroz razmatranje značaja pojedinih elemenata organizacionog dizajna: organizacionog učenja; timskog rada; liderstva; organizacione kulture i motivacije i sistema nagrađivanjau kontekstu ocene inovacionog kapaciteta preduzeća. Drugi deo rada sugeriše na značaj statističkog monitoringa inovacionih aktivnosti na nivou preduzeća putem korišćenja upitnika The Community Innovation Survey (CIS), koga koriste zemlje Evropske unije, kao i pojedinine zemlje nečlanice među kojima je i Srbija. Na osnovu analize podataka, koji su dobijeni u okviru zvaničnog istraživanja Republičkog zavoda za statistiku o inovacionim aktivnostima preduzeća u Srbiji u periodima 2008-2010. godine i 2010-2012. godine, istraživani su mesto i uloga faktora znanja, kao važnih faktora koji utiču na obavljanje inovacionih aktivnosti u preduzeću

R&D Expenditures: comparative analysis between Serbia and selected countries

R&D expenditures are one of the key indicators of the success in innovation process. Successful transformation of R&D expenditures into some form of technological innovation creates a stable basis for sustainable profitability and competitive advantages of the company, which have a positive impact on the growth of the entire economy. Due to the role of R&D expenditures in achieving success at the country and firm level, the subject of research in this paper is a comparative analysis of R&D expenditures between Serbia and selected countries. The aim is to examine the situation in Serbian R&D area in the context of R&D expenditures, in comparison with, first of all, the countries from the environments of the Serbia, which are the EU members. The survey coveres the period 2008 – 2016. Results show that Serbia has a significantly higher GERD (%GDP) than all countries, except Slovenia and Hungary, while Croatia has insignificantly higher GERD then Serbia. All countries from the Serbian environment that are members of the EU have significantly higher BERD (%GDP) than Serbia, except Romania, which has insignificantly higher BERD than Serbia

Trends of business enterprise expenditure on R&D before and after global economic crisis: evidence from selected SEE countries

The latest economic crisis in 2008, with a source on the mortgage market of the USA, spilled, to a lesser or greater extent, over all European and non-European economies. One of the significant features of this crisis is reflected in the raising bank loans and tightening lending terms. State budget deficit in the conditions of the crisis imposes the need for fiscal consolidation, thus reducing the capacity of the state to provide financial support to the business sector. In this regard, these developments may have an adverse effect on the level of R&D expenditure of the business sector, which in turn leads to a decrease in quality or a complete suspension of R&D activities. Nevertheless, innovative companies willing to take the risk, as well as governments that have set the increase of expenditures on R&D as a strategic goal of their economic policies, can be taken as an explanation for unchanged or increased R&D expenditure in the time of crisis. Empirical research was conducted for the period 2004–2012 on a sample of 10 South-Eastern European (SEE) countries. The results of the survey show that the business sector had higher spending on R&D activities after the economic crisis, at the SEE region-level. At the country level, business sector in Austria, Bulgaria, Greece, Hungary, Serbia and Slovenia had higher R&D expenditures after 2008, while in Croatia, Romania, Slovakia and North Macedonia, there was no significant difference in the level of R&D expenditures before and after the crisis

Mere politike istraživanja i inovacija Evropske unije tokom COVID-19 pandemije

Politike u domenu nauke, tehnologije i inovacija ne samo da obezbeđuju dugoročni društveno-ekonomski razvoj, već imaju i sposobnost da u relativno kratkom roku pruže efikasan odgovor na izazove koje nameću globalne krize. U radu su predstavljene odlike istraživanja i inovacija za vreme kriza, kao i njihove implikacije za vođenje politika u toj oblasti. Cilj istraživanja je da ukaže na mere koje je Evropska unija donela u okviru svoje politike istraživanja i inovacija u toku 2020. godine kao odgovor na Covid-19 pandemiju. Opšti zaključak rada je da je pandemija značajno uticala na pravce delovanja EU politike istraživanja i inovacija u pogledu alokacije finansijskih sredstava, istraživačkih tema i kolaborativnih mreža

Indikatori odgovornog istraživanja i inovacija - mogućnost primene u Srbiji

Predmet istraživanja su indikatori odgovornog istraživanja i inovacija i moguünost njihove primene u Srbiji. Glavni ciljevi rada su prezentovanje indikatora odgovornog istraživanja i inovacija razvijenih u okviru MoRRI projekta i analiza dostupnosti sekundarnih podataka i moguünost prikupljanja primarnih podataka neophodnih za kreiranje indikatora kako bi se olakšao monitoring i evaluacija odgovornog istraživanja i inovacija u Srbiji. Na osnovu izvršene analize može se zakljuþiti da se indikatori razvijeni od strane Evropske komisije mogu uz izvesne modifikacije, tokom perioda do 2 godine, primeniti u Srbiji

Open Innovation Model in Serbian Companies

The aim of this paper is to indicate the current willingness of the business sector in Serbia to operate in accordance with the main principles of the Open Innovation Model (OIM). The paper presents theoretical framework of the OIM and shows the current situation and the relative position of Serbia in relation to the EU member states regarding the prevalence of the practice of using the OIM. This research showed that the OIM is not the predominant business model in the Serbian business sector. On the other hand, except in a few countries, this business model is also largely absent in most EU member states

Naučnotehnološke i inovacione politike: analiza stanja u Srbiji

Naučnotehnološke i inovacione (NTI) politike su prepoznate od strane razvijenijih zemalja kao najvažniji faktor uspostavljanja društva zasnovanog na znanju. Sa druge strane i zemlje u razvoju sve više prepoznaju nauku, tehnologije i inovacija kao važan činilac održivog razvoja. U prvom delu rada je predstavljen teorijski okvir, evolucija i teorijska klasifikacija instrumenata NTI politike. U drugom delu rada je prikazana analiza instrumenata NTI politike u kojoj se daje odgovor na pitanje da li postojeći set instrumenata rešava ključne izazove nacionalnog inovacionog sistema Republike Srbije. Opšti zaključak rada je da, iako postoji evidentan napredak u ovoj oblasti, instrumenti NTI politike ne rešavaju najvažnije izazove nacionalnog inovacionog sistema Republike Srbije u dovoljnoj meri. U strukturi identifikovanih instrumeanta NTI politike dominiraju instrumenti na strani ponude što predstavlja pokazatelj nedovoljnog obuhvata instrumenata inovacione politike