Excavations in Nakum structure 99 : new data on Protoclassic rituals and Precolumbian Maya beekeeping

Structure 99, located on top of a large platform occupies a major and prominent part of the North Group complex of the Maya site of Nakum situated in the north-eastern area of Guatemala. Archaeological excavations realized in this structure during a few field seasons have revealed interesting data about the very last moment of Nakum’s development during the Terminal Classic period (AD 800- 900/950). It also revealed important traces of architectural and ritual activities from the still enigmatic Protoclassic phase (ca. 100 BC-AD 300). Scattered ceramics, stone tools and human bones found on top of Structure 99 - associated with the final hours of its occupation as well as Protoclassic offerings discovered in the lowest layers of this construction, including intriguing clay heads and jade pendants - are evidence of important ceremonial activities and beliefs that everything in the world is alive. By caching or destroying artifacts within the building, it is symbolically animated or killed by the Maya. This paper presents the results of the most important research conducted in Structure 99 that contributes to our knowledge on the ritual and architectural activities of two crucial periods in the history of Nakum: the Protoclassic and Terminal Classic. Among numerous findings described in this article, there is one that merits special attention. It is a cylindrical ceramic artifact lately identified as a beehive, providing a new perspective on beekeeping by the ancient Maya. The artifact is dated to the Protoclassic phase and is one of the oldest beehives discovered in pre-Columbian Mesoamerica

Political alliances and trade connections observed in the ceramic record of the Classic period : the perspective from the Maya site of Nakum, Guatemala

Recent research carried out at the Maya site of Nakum, located in northeastern Guatemala, has brought about the discovery of a large collection of ceramic artefacts. This substantial assemblage, apart from monochrome ceramics, includes fragments of polychrome vessels that are decorated with elaborate iconographic scenes and painted hieroglyphic texts. Most of them date to the Late Classic period (ca. a.d. 600–800), which represents the peak of the pre-Columbian Maya civilization. The style of these ceramics, their iconography and accompanying glyphic texts, supplemented in many cases by mineralogical and physicochemical analyses of the ceramic samples, indicate that Nakum was part of a broad and complex network of political and economic interactions between various sites and polities of the southern Maya lowlands in the Classic period. During the first part of the Late Classic period, Nakum seems to maintain close relations with Naranjo, probably serving as its vassal at least from the reign of its renowned king Aj Wosal. After the victory of Tikal over Naranjo in the first part of the eighth century, Nakum shows closer cultural and political connections with Tikal. Nevertheless, towards the end of the Classic era, when we observe the profound collapse of lowland Maya civilization, Nakum elites gain political independence from their former overlords

"Techniki satyryczne w wybranych opowiadaniach Edgara Allana Poe oraz ich tłumaczeniach."

W rozdziale pierwszym wyjaśniono definicję satyry oraz jej rodzaje. Następnie opisano wiele technik literackich używanych w satyrach. Ukazano również historię oraz przykłady tego gatunku literackiego, występującego zarówno w literaturze i kinematografii światowej i polskiej. W rozdziale drugim opisano zjawiska związane z przekładem literackim, takie jak teoria polisystemu, normy sterujące decyzjami tłumacza, opisowe badania nad przekładem, zwrot kulturowy, przepisywanie, udomowienie i egzotyzacja oraz dwanaście tendencji deformujących. Co więcej, zamieszczono życiorys Edgara Allana Poe wraz z opiniami tłumaczy co do jego twórczości oraz podano większość jego dzieł, wśród których znalazły się zarówno horrory jak i satyry. W rozdziale trzecim umieszczono szczegółowe streszczenie pierwszej satyry The Devil in the Belfry a następnie przeanalizowano ją uwzględniając rodzaje satyry, które się w niej pojawiły. Identyczny schemat zastosowano przy drugiej satyrze The Sphinx. Następnie porównano satyry wraz z ich tłumaczeniami – Diabeł na wieży oraz Sfinks, biorąc pod uwagę występowanie w nich różnych środków językowych zawartych w rozdziale pierwszym oraz strategii tłumaczeniowych opisanych w rozdziale drugim. We wnioskach, zgodnie z wcześniejszymi analizami porównano obie satyry wraz z ich tłumaczeniami.In Chapter One the definition of satire and its types is explained. Then literary techniques used in satires are described. The history and examples of this literary genre in both the global and Polish literatures and cinematographies are also presented. In Chapter Two phenomena related to literary translation are described, such as polysystem theory, norms guiding the translator's decisions, Descriptive Translation Studies, cultural turn, rewriting, domestication, foreignization and twelve deforming tendencies by Antoine Berman. In Chapter Three, a biography of Edgar Allan Poe is included along with translators' opinions about his works and a discussion of his horror stories and satires.In Chapter Four, a detailed summary of the first satire The Devil in the Belfry is given, followed by an analysis of the types of satire that appeared in it. An identical scheme was applied to the second satire The Sphinx. The satires were then compared with their translations, taking into consideration the presence of the different satirical techniques included in Chapter One and the translation strategies provided in Chapter Two. In Conclusions, in line with the previous analyses, both satires were compared together with their translations

Contacts between Neanderthals and Homo sapiens

The subject of the present thesis is the analysis of coexistence and supposed contacts between Homo neanderthalensis and Homo sapiens. In the introduction part of the study, the outline of human evolution and similarities and differences between the two species have been presented. Then, the period of Middle Paleolithic has been researched, that is to say, the time before the appearance of Homo sapiens in Europe. Special attention has been paid to the technics of stone tools preparing used by Neanderthals in this time, as well as to the possible manifestations of abstract thinking ability. The research of the coexistence between Homo neanderthalensis and Homo sapiens started from the outline of cultural situation in the Lewant area, and in further part of the work the author has focused on the coexistence and contacts between the two species in Europe. In the final part of the thesis different observations, hypothesis and conclusions concerning the character of the contacts between Homo neanderthalensis and Homo sapiens have been offered, as well as the possible reasons of the Neanderthals’ disappearance.Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza koegzystencji oraz potencjalnych kontaktów między gatunkami Homo neanderthalensis i Homo sapiens. W części wstępnej zaprezentowano zarysu ewolucji człowieka oraz przedstawiono podobieństwa i różnice pomiędzy oboma gatunkami. Następnie przebadano okres środkowego paleolitu, czyli czasy przed pojawieniem się formy Homo sapiens na terenie Europy, analizując zarówno techniki obróbki narzędzi kamiennych stosowane przez neandertalczyków w tym okresie, jak i przejawy zdolności abstrakcyjnego myślenia. Badanie współwystępowania Homo neanderthalensis i Homo sapiens rozpoczęto od zarysowania sytuacji kulturowej na terenie Lewantu, a w dalszej części pracy skupiono się na koegzystencji neandertalczyków i Homo sapiens w Europie. W końcowej części pracy przedstawiono hipotezy, obserwacje i wnioski dotyczące charakteru kontaktów między Homo neanderthalensis i Homo sapiens, oraz podano możliwe przyczyny zaniku neandertalczyków

Genesis and development of the Levallois technique for blade production

Przedmiotem analizy niniejszej pracy jest geneza i rozwój wiórowej techniki lewaluaskiej w Europie. We wstępnej części pracy przedstawiono podstawy koncepcji techniki lewaluaskiej wiórowej oraz antropogenezę i rozwój technik produkcji narzędzi w Afryce. Następnie przeanalizowano występowanie techniki lewaluaskiej wiórowej na kontynencie afrykańskim oraz na terenie Azji. W głównej części pracy zbadano występowanie techniki lewaluaskiej wiórowej w Europie. Analizę rozpoczęto od przedstawienia Europy w okresie paleolitu dolnego. W dalszej części pracy opisano paleolit środkowy i przeanalizowano występowanie w tym okresie techniki lewaluaskiej wiórowej. Następnie opisano występowanie techniki lewaluaskiej wiórowej w okresie przejściowym ze środkowego do górnego paleolitu. W końcowej części pracy podsumowano zebrane informacje oraz przedstawiono hipotezy dotyczące genezy i rozwoju techniki lewaluaskiej wiórowej w Europie.The subject of the present thesis is the analysis of genesis and development of levallois blades technique in Europe. In the introductory part of the present work the basis of levallois technique concept was presented, as well as the anthropogenesis and development of stone tools production in Africa. Then, the distribution of levallois blades technique in Africa and Asia was analyzed. In the main part of this study the occurrence of levallois blade technique in Europe was examined. The analysis started from the description of Europe in lower Paleolithic period. Then, the Middle Paleolithic and the occurrence of levallois blades technique were analyzed. In the next part of this study the levallois blades technique in transitional period from Middle to Upper Paleolithic was described. In the final part of this work all information was summarized and some hypothesis about the genesis and development of levallois blades technique in Europe were given

IMPACT ON THE FUNCTIONING OF THE CITIZENS OF THE STATE APPARTATUS IN POLAND

W pracy przedstawiono formy wpływu obywateli na funkcjonowanie aparatu państwowego w Polsce. Uwagę zwrócono szczególnie na formy wpływu obywateli, jakie daje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Dokonano analizy pojęcia informacji publicznej, jako ważnego elementu społeczeństwa obywatelskiego i jego aktywności oraz podstawy do rozwoju różnych form wpływu. Zwrócono uwagę na wciąż nierozwiniętą w Polsce kwestię edukacji obywatelskiej. Opisując rodzaje partycypacji, skupiono się przede wszystkim na samej możliwości zaangażowania obywateli w różne formy aktywności, niż na szczegółowym opisie procesów, jakie towarzyszą tym formom zaangażowania. Demokracja ze swojej natury wymaga jawności działania, dlatego też bez dostępu do informacji publicznej nie jest możliwy rozwój obywateli i ich udział w życiu politycznym. Administracja publiczna broni się jednak przed udostępnianiem informacji poprzez system tajemnic państwowych i służbowych. W ramach pojęcia społeczności obywatelskiej, przedstawiono przede wszystkim różnego rodzaju aktywności obywatelskie, tj. referendum, inicjatywa obywatelska, prawo petycji, możliwość zrzeszania się. W Polsce rozwój badań z zakresu społeczeństwa obywatelskiego, aktywności obywateli rozpoczął się dopiero po upadku „Żelaznej kurtyny”. Różnego rodzaju instytucje zajmujące się badaniem kapitału społecznego, form aktywności, postaw Polaków dotyczących zaangażowania w tworzenie państwa demokratycznego prowadzą w ramach swoich celów statutowych liczne projekty edukacyjne, których celem jest zwiększenie wiedzy o państwie, o demokracji i o możliwościach wpływania obywateli na władzę.This paper presents different form of citizen influence on the polish state’s functioning. Particular attention has been paid to the citizen influence offered by the Polish Constitution. The concept of public information has been analyzed as an important element of civil society and its activites and also as a basis for the developement of various forms of influence. Attention has been paid to the civic education which is still underdeveloped in Poland. Describing different types of participation in civic life, the focus has been mainly pointed on the possibility for the citizen to get involved in various form of activities rather than on a detailed process’s description which accompany this form of engagement. Democracy by nature requires transparency. Therefore, no access to public information make impossible citizen developement and their participation in political life. However, public admnistration defends itself against sharing information thanks to a system of official secrecy. The concept of civil society includes different types of citizen activity i.e. referendum, citizen’s initiave, right to get up a petition and freedom of association. Researches about civil society started to develop in Poland only after the fall of the Iron Curtain. Different institutions are in charge of researches about social capital, forms of participation and polish attitude to the creation of a democratic state. These institutions organize various educational projects which goal is to build up a knowledge of the state, the democracy and the possibilities for people to influence those in power

Badania archeologiczne w Nakum, Peten, Gwatemala : nowe dane dotyczące rozwoju stanowiska oraz odkrycie grobowca królewskiego

Artykuł przedstawia najważniejsze wyniki badań archeologicznych prowadzonych przez Instytut Archeologii UJ w prekolumbijskim mieście Majów Nakum w północnej Gwatemali (Ameryka Środkowa). Badania te przeprowadzono w roku 2006 w dwóch kompleksach stanowiska w celu weryfikacji kilku hipotez dotyczących charakteru relacji kultury Majów z kulturą Teotihuacan, lokalizacji pochówków królewskich w obrębie piramid oraz osadnictwa w schyłkowym okresie klasycznym. W trakcie wykopalisk uzyskano wiele cennych informacji na temat rozwoju cywilizacji Majów oraz dokonano kilku spektakularnych odkryć, w tym grobowca królewskiego z późnego okresu klasycznego (ok. 700 r. n.e.), zawierającego między innymi jadeitowy pektorał pokryty inskrypcją hieroglificzn

Archaeological evidence for ancient Maya water management : the case of Nakum, Petén, Guatemala

Maya cities are known to have managed water; their existence in areas prone to seasons of excessive rainfall and long dry spells demanded it, but have these systems of water channels, aqueducts and reservoirs been viewed simply as utilitarian civil engineering? Recent excavations at the Maya site of Nakum in north-east Guatemala have revealed that the Maya might have had a more nuanced and symbolic approach to water and its management, one that reflected their belief system, replicated their interpretation of the cosmos and facilitated the use of water in ritual architecture and the display of power