Moralność ratunkiem czy przeszkodą dla współczesnego człowieka? Opis stanu i analiza przemian

W artykule omówione zostały przemiany moralności wraz z przejściem od społeczeństwa nowoczesnego do ponowoczesnego oraz pierwotne i wtórne przyczyny tych przemian. Opis ich uwarunkowań został sprowadzony do charakterystyki aporii: globalizacji, wolności, indywidualizmu, mediatyzacji i technicyzacji oraz procesów postępującej pragmatyzacji życia społecznego, sprzyjającej rozwojowi technicznemu i przekształcającej mentalność ludzi i samą moralność. Podstawowa teza została sprowadzona do stwierdzenia wpływu rozwoju technik informatycznych na obszar wolności jednostki, grożący ograniczeniem tej wolności i indywidualności ludzi, a więc de facto – likwidacją samej moralności jako będącej emanacją wolnych podmiotów moralnych. W artykule zostały przedstawione możliwe scenariusze dalszych przemian moralności, a także szansa na jej odnowę, tkwiąca we wzroście znaczenia autonomii moralnej osób i odwołania się do dyspozycji etycznej ludzi

Czy praca w przyszłości może ulec dehumanizacji?

W artykule podjęto problem humanizacji pracy i jej przemian, w zależności od procesów zachodzących w całym społeczeństwie, w jego wymiarach: społecznym, gospodarczym, politycznym i technologicznym. Humanizacja pracy została osadzona na założeniu podmiotowości jednostki, przy czym – wśród różnych ujęć podmiotowości – zwrócono przede wszystkim uwagę na to, że jest ona niezbywalną właściwością osoby ludzkiej. Skoncentrowano się na hipotezie o zagrożeniach podmiotowości osoby ludzkiej procesami technicyzacji, cyborgizacji, rozwojem sztucznej inteligencji, ale także – jej orientacją na sprawczość, użyteczność i skuteczność. Postawiono następujące pytania: Co w przyszłości będzie oznaczało bycie podmiotem moralnym? Czy wobec postępującej inwazji technologii informatycznych i totalnej inwigilacji/kontroli ludzi będziemy redefiniować nasze człowieczeństwo i dążyć do humanizowania naszej aktywności?Will work be dehumanized in the future? The article discusses the problem of the humanization of work and its transformation, depending on the processes taking place in the whole society, in its dimensions: social, economic, political and technological. The humanization of work was based on the assumption of the subjectivity of the individual, while – among various approaches to subjectivity – the attention was first drawn to the fact that it is an inalienable property of the human person. The focus was on the hypothesis about the threats to the subjectivity of the human person through the processes of technicalization, cyborgization, the development of artificial intelligence, but also – its orientation on efficiency, usability and effectiveness. The following questions were asked: What will in the future mean being a moral subject? Are we going to redefine our humanity and aim to humanize our activity in the face of the progressive invasion of information technology and total surveillance / control of people

Zdrowie psychiczne a czasowy wymiar życia społecznego

W artykule odpowiadam na pytanie, czym jest zdrowie psychiczne w odniesieniu do społeczeństwa, jakie są w efekcie jego uwarunkowania i obiektywne manifestacje. Przyjmuję założenie, że postęp w tej dziedzinie jest możliwy tylko wtedy, kiedy adaptacja do potrzeb społecznych dotyczy wszystkich wymiarów ludzkiej aktywności, podczas gdy „nierówny” rozwój potencjałów wprowadza zakłócenia, skutkujące zaburzeniami psychicznymi. Postęp ograniczony do jednej sfery (gospodarczej, politycznej, kulturowej) jest destrukcyjny dla równowagi psychicznej ludzi. Życie w czasach szybkich przemian, „płynnych”, nastawionych na ruch, zmianę, wielość stanowi duże wyzwanie dla psychicznej konstrukcji ludzi i wymaga zarówno przewartościowań aksjonormatywnych, jak i zastosowania nowych technik adaptacyjnych. Jednym ze wskaźników tych zmian jest stosunek do czasu, organizacja czasu, interpretacja czasu i jego rola w kreowaniu nowych porządków społecznych. Wydaje się, że próby zrozumienia przemian postaw wobec czasu mogą pokazać nam uwarunkowania życia i zdrowia psychicznego w nowej perspektywie, zakładam, że mającej dla tych eksplikacji znaczenie zasadnicze

Czas a moralność. Od filozoficznych do socjologicznych koncepcji czasu.

In the article there have been presented concepts of time elaborated by philosophers such as Plotinus, St. Augustine, Xenofanes, Heraclitus, Democritus, Platon, Aristotle, Newton, Hegel, Bergson, Husserl, Heidegger, Nietzsche and others. In context of sociological analysis there have been taken into consideration approaches of Marks, Weber, Durkheim, Mead and Schutz. Thanks to the analysis of the contemporary transformations of the approach to time and its social forms, the issues such as commodification, compression, colonization and breaking of the continuity of time have been enhanced. There is a clear relationship between morality and the attitude to time, to the time management and its valuation and to treating time as the regulator of the self-activity. The attitude to time as well as the effort to free oneself from its determining influence, is being changed together with the transformations of the conditions of life of the society

Neurological symptoms in hospitalised patients with COVID-19 and their association with in-hospital mortality

Objectives. To evaluate the spectrum of neurological symptoms in patients with COVID-19 during the first 14 days of hospitalisation and its association with in-hospital mortality. Material and methods. We included 200 patients with RT-PCR-confirmed COVID-19 admitted to University Hospital in Krakow, Poland. In 164 patients, a detailed questionnaire concerning neurological symptoms and signs was performed prospectively within 14 days of hospitalisation. In the remaining 36 patients, such questionnaires were completed retrospectively based on daily observations in the Department of Neurology. Results. During hospitalisation, 169 patients (84.5%) experienced neurological symptoms; the most common were: fatigue (62.5%), decreased mood (45.5%), myalgia (43.5%), and muscle weakness (42.5%). Patients who died during hospitalisation compared to the remainder were older (79 [70.5–88.5] vs. 63.5 [51–77] years, p = 0.001), and more often had decreased level of consciousness (50.0% vs. 9.3%, p < 0.001), delirium (33.3% vs. 4.4%, p < 0.001), arterial hypotension (50.0% vs. 19.6%, p = 0.005) or stroke during (18.8% vs. 3.3%, p = 0.026) or before hospitalisation (50.0% vs. 7.1, p < 0.001), whereas those who survived more often suffered from headache (42.1% vs. 0%, p = 0.012) or decreased mood (51.7% vs. 0%, p = 0.003). Conclusions. Most hospitalised patients with COVID-19 experience neurological symptoms. Decreased level of consciousness, delirium, arterial hypotension, and stroke during or before hospitalisation increase the risk of in-hospital mortality

Selection of Profession in Teachers' Opinions

The article deals with two problem groups and namely reasons and circumstances accompanying selection of profession by interviewed teachers and their children. To define factors determining selection of profession by teachers themselves there were submitted to analysis motives of selecting the teaching profession and the stage of school education or professional work at which the decision to take up this profession was made. From among many circumstance-conditioning this problem there was taken into account the influence exerted by other people as well as the attitude of parents of interviewed teachers to the decision of their children concerning undertaking work in the education field. In order to determine aspirations and professional preferences of teachers' children there were analysed various types of professions performed by grown up children, types of schools attended by young children as well as aspirations and professional plans made by parents in relation to small children. A special attention was devoted to attitudes of teachers towards continuation of pedagogical work by their children and actually occuring inheritance of this profession.Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 dofinansowane zostało ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Factors Influencing Taking Teaching Jobs by Women in the People's Poland against the Background of Processes of Professional Activization of Women

The article briefly discusses two processes very essential at present and namely: process of women's professional activization and process of teaching profession's feminization making analogy to the interwar period. Detailed analyses concern factors conditioning contents, structures and implementation of these processes. First of all, there are analyzed factors affecting women's professional activization, that is taking of jobs by them outside their home. Next the author analyzes factors determining professional preferences of women and taking of jobs in the teaching profession by them. The causes of these processes were sought in political, ideological, economic, social, cultural, and even biopsychic spheres. Proceeding from the assumption that not all of these factors appear in a given period of time and not all of them exert a similar impact, the author tried to define the role of some of them in the thrity—year period of the People's Poland

Theoretical Grounds of Bioethical Considerations (Consequentalist and Deontological Solutions to Moral Dilemmas)

Theoretical part of this article includes presentation of a few chosen ethical positions, which may variously imply moral decisions: natural law, utilitarianism, consequentalism, deontology and ethics of obligations prima facie. Empirical part presents results of questionnaire research made on 100 students of sociology and 170 students of medicine on the subject of their opinions on: abortion, euthanasia, transplants from the dead and embryos, cloning of cells and persons, genetics engineering, contraception and pre-natal tests. The research results lead to analysis of explanations of decisions of students. They represented two main ethical positions: consequentalist and deontological one, with the majority of the first position.Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 dofinansowane zostało ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Ethical Disposition in Sociological Investigations

The paper deals with an ethical disposicion, which is an ability to perceive ethical aspects of the reality as a rudimental part of the human being’s moral awaraness. It is assumed, that the recognition of ethical propensity will allow to understand dissimilar explanations of the same events and social facts by different people, which complicate or even hinder social communication. The characteristic of individual’s predilection has to base on describing those spheres of appearances in which they present themselves, and those that are beyond the range of people’s moral reflection. To better understand a notion of the ethical predilection introduced, an opposition was made to the adjacent in meaning, but not identical conceptions of moral sensibility, moral consciousness, morals and intuition. With reference to the investigation on the social conditions of moral cognition, research methods and techniques are presented. They were employed in the attempts to search for the groups and categories of higher or lesser abilities of seeing moral aspects of the reality. An assumption was made, that a moral predisposition is revealed in the moral choices made by the respondents, also in their opinions. It is connected with a better moralization, viz., higher ranking on a Likert’s scale of morality, of elevated moral principles and prosocial orientations of the people investigated.Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 dofinansowane zostało ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Factors Influencing Taking Teaching Jobs by Women in the People's Poland against the Background of Processes of Professional Activization of Women

The article briefly discusses two processes very essential at present and namely: process of women's professional activization and process of teaching profession's feminization making analogy to the interwar period. Detailed analyses concern factors conditioning contents, structures and implementation of these processes. First of all, there are analyzed factors affecting women's professional activization, that is taking of jobs by them outside their home. Next the author analyzes factors determining professional preferences of women and taking of jobs in the teaching profession by them. The causes of these processes were sought in political, ideological, economic, social, cultural, and even biopsychic spheres. Proceeding from the assumption that not all of these factors appear in a given period of time and not all of them exert a similar impact, the author tried to define the role of some of them in the thrity—year period of the People's Poland.Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 dofinansowane zostało ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę