Nieinwazyjny pomiar ilości tkanki tłuszczowej trzewnej metodą ultrasonograficzną — potencjalne zastosowanie w ocenie zaawansowania subklinicznej miażdżycy u mężczyzn z niedoczynnością przysadki i niedoborem hormonu wzrostu

Introduction: Growth hormone (GH) deficiency, either isolated or combined with other pituitary hormone deficiencies, is associated with increased mortality and abnormal body composition, particularly visceral adiposity. We aimed to investigate the effects of GH deficiency with or without sex steroid deficiencies on ultrasonographic visceral fat (VF) and cardiovascular risk markers in patients with hypopituitarism on conventional hormone replacement therapy.Material and methods: Forty hypopituitarism patients (24 women, 16 men; mean age 48 ± 16.1 years) with GH deficiency and 15 age- and sex-matched healthy controls were included in this cross-sectional study. The patients were stable on conventional hormone replacement but they were not on GH therapy. Patients who had sex steroid replacement were classified as Group 1 (n = 19), and patients who did not use sex steroids were classified as Group 2 (n = 21). Anthropometric measurements were performed. VF in three regions, subcutaneous fat, and carotid intima-media thickness (CIMT) were measured. VF volume was calculated by using a formula.Results: Visceral fat volume and mean CIMT were significantly higher in patients than healthy controls (p = 0.001 and 0.019 respectively). Homocysteine and hs-CRP were higher in patients (p < 0.05). In males, VF volume and VF thickness measured between abdominal muscle and splenic vein were significantly correlated with CIMT (r = 0.54, p = 0.047 and r = 0.66, p = 0.010 respectively). Furthermore, there was a strong positive correlation between VF thickness in pararenal region and homocysteine (r = 0.74, p = 0.001) in males.Conclusions: VF volume evaluated by ultrasound can be accepted as a cause of subclinical atherosclerosis in GH deficient hypopituitary patients, particularly males.Wstęp: Niedobór hormonu wzrostu (GH, growth hormone) może występować jako zaburzenie izolowane lub współistnieć z niedoborami innych hormonów przysadki. Wszyscy pacjenci z niedoborem GH są jednak obarczeni większym ryzykiem zgonu i mają nieprawidłowy skład tkanek ciała, z tendencją do otyłości brzusznej. Celem pracy była ocena zależności pomiędzy niedoborem GH, niezależnie od ewentualnego współistnienia niedoborów hormonów płciowych a grubością tkanki tłuszczowej trzewnej (VF, visceral fat) mierzoną metodą ultrasonograficzną oraz czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjentów z niedoczynnością przysadki, leczonych konwencjonalnymi preparatami hormonalnymi.Materiał i metody: Badanie miało charakter przekrojowy i zakwalifikowano do niego 40 pacjentów z niedoczynnością przysadki i niedoborem GH, w tym 24 kobiety, 16 mężczyzn; średni wiek badanych wynosił 48 ± 16,1 lat. Do badania włączono też 15 osób w grupie kontrolnej, dobranych pod względem płci i wieku do osób z grupy badanej. Pacjenci w grupie badanej leczeni byli konwencjonalnie preparatami hormonalnymi, ale nie otrzymywali hormonu wzrostu. Pacjenci leczeni hormonami płciowymi zostali włączeni do grupy 1 (n = 19), a pacjenci nie otrzymujący takich preparatów do grupy 2 (n = 21). U wszystkich wykonano badania antropometryczne. Wykonywano pomiar grubości VF w trzech miejscach, badano grubość podskórnej tkanki tłuszczowej oraz grubość warstwy wewnętrznej i środkowej ściany tętnicy szyjnej (CIMT, carotid intima-media thickness). Objętość VF wyliczano według wzoru.Wyniki: U pacjentów w grupie badanej stwierdzono znamiennie większą objętość trzewnej tkanki tłuszczowej i średnią wartość CIMT w porównaniu z osobami zdrowymi (odpowiednio p = 0,001 i p = 0,019). Stężenie homocysteiny i hs-CRP były również większe w grupie badanej (p < 0,05). U mężczyzn stwierdzono istotną korelację pomiędzy objętością VF i grubością VF mierzoną pomiędzy mięśniami brzucha a żyłą śledzionową a wartością CIMT (odpowiednio r = 0,54 i p = 0,047 oraz r = 0,66 i p = 0,010). Ponadto, u mężczyzn stwierdzono wyraźną zależność pomiędzy grubością VF w okolicy nerek a stężeniem homocysteiny (r = 0,74 i p = 0,001).Wnioski: Objętość VF mierzona ultrasonograficznie może być wykładnikiem subklinicznie toczącej się miażdżycy u pacjentów z niedoborem hormonu wzrostu na skutek niedoczynności przysadki, w szczególności u mężczyzn

Exenatide improves cardiovascular risk factors in obese patients with type 2 diabetes mellitus: a prospective study

Background/aim: The aim of this study was to evaluate the effects of a 6-month treatment regimen with exenatide on the lipid profile, high-sensitivity C-reactive protein (hsCRP), carotid intima media thickness (CIMT), visceral adiposity, and nonalcoholic fatty liver disease (NAFLD), all of which are important cardiovascular risk factors. Materials and methods: This study included 45 obese patients with type 2 diabetes mellitus (T2DM). Baseline clinical findings, laboratory parameters, and ultrasonography findings were recorded. An exenatide recipe was given twice daily to the patients and, after 6 months of therapy, the same variables were compared. The compared parameters were lipid profiles, hsCRP, aspartat aminotransferase, alanine aminotransferase, gamma-glutamyl transferase, liver craniocaudal diameter, visceral fat volume, subcutaneous fat thickness, and CIMT. Liver diameter, visceral fat volume, subcutaneous fat thickness, and CIMT were measured by ultrasonography. Results: After therapy, statistically significant improvements were achieved in lipid profile, hsCRP, liver enzymes, body mass index, and waist and hip circumferences. Also, statistically significant decreases were obtained in liver craniocaudal diameter, subcutaneous fat thickness, visceral fat volume, and CIMT. The reduction of CIMT and liver diameter were not correlated with BMI and HbA1c reduction. Conclusion: This study showed improvement in lipid profile and hsCRP levels with exenatide treatment. We also showed decrease in both visceral fat volume and subcutaneous fat thickness. We demonstrated significant decrease in liver enzymes with significant decrease in liver diameter. These findings support the use of exenatide in patients with NAFLD and T2DM. Additionally, this study showed that exenatide treatment given twice daily reduces CIMT in obese T2DM patients