HLC Project 2017 : Jagiellonian University excavations in southern Jordan

The HLC (Heritage-Landscape-Community) archaeological metaproject, carried out since 2016 by the Jagiellonian University in cooperation with the Department of Antiquities, Ministry of Antiquities and Tourism, Hashemite Kingdom of Jordan, targets the archaeological heritage of southern Jordan (Tafila region), focusing currently on remains of the Early Bronze Age and earlier cultures that were found in the region. The project has already identified and verified several previously undocumented or poorly documented sites. Its main objective is to establish chronological phasing of human activity in this microregion, particularly during the Early Bronze Age and to assess the scale and nature of human presence in that period. Two sites, Faysaliyya and Munqata’a, were excavated within the frame of the project. The article presents the preliminary results of this work. An important side issue is the protection of Jordanian heritage in the Tafila region through the identification of natural and human agents that may damage or destroy it.The HLC (Heritage-Landscape-Community) archaeological metaproject, carried out since 2016 by the Jagiellonian University in cooperation with the Department of Antiquities, Ministry of Antiquities and Tourism, Hashemite Kingdom of Jordan, targets the archaeological heritage of southern Jordan (Tafila region), focusing currently on remains of the Early Bronze Age and earlier cultures that were found in the region. The project has already identified and verified several previously undocumented or poorly documented sites. Its main objective is to establish chronological phasing of human activity in this microregion, particularly during the Early Bronze Age, and to assess the scale and nature of human presence in that period. Two sites, Faysaliyya and Munqata’a, were excavated within the frame of the project. The article presents the preliminary results of this work. An important side issue is the protection of Jordanian heritage in the Tafila region through the identification of natural and human agents that may damage or destroy it

Hučivá Cave: a Magdalenian hunting camp in the Tatra Mountains

This article discusses the objectives of the Stone Age Man in Caves of the Tatra Mountains project, which aims to explain the mysterious absence of evidence for the Palaeolithic in the Tatra Mountains of Eastern Europe. We present preliminary work from Hučivá Cave, which demonstrates clear traces of Magdalenian settlement within this region

Usage of ochre on the verge of neolithisation from the Near East to the Carpathian Basin

The Usage of Ochre at the Verge of Neolithisation from the Near East to the Carpathian Basin explores the cultural meaning of ochre among the societies of the Late Epipalaeolithic/Mesolithic and the Early Neolithic from the Levant to the Carpathian Basin. Firstly, the book attempts an accurate characterization of the material, ochre. Both its features as well as its possible outcrops and co-occurring minerals are outlined. The cultural background is described, in particular underlining the continuation of chosen elements and the visible dichotomy between sacral and profane areas of ochre application. On that basis it proved possible to discuss the meanings of ochre, underscored by that division. The discussion also focuses on the possibility of matching archaeological and natural samples. This in turn would allow the creation of a map of interconnections between societies and/or outcrops. To that end the project employed geochemical methods, such as SEM, EDS and a trial study with Raman spectroscopy. The main results demonstrate the possibility of ochre characterization based on laboratory results and the visible interconnections between Epipalaeolithic/Mesolithic and Neolithic societies

Ochre in Near East and in Anatolia during Epipalaeolithic and Pre-Pottery Neolithic

Wiele przykładów zarówno odkryć archeologicznych, jak i wychodni ochry zostało zlokalizowanych na terenach Bliskiego Wschodu i Anatolii. W niniejszej pracy skupiono się na okresach od epipaleolitu po schyłek neolitu preceramicznego, z uwagi na ich względną jednolitość kulturową. Dokonano opisu znalezisk związanych z ochrą z 33 stanowisk, poszukując jednocześnie wzoru zastosowań omawianego minerału. Co ciekawe, wydaje się, że aspekt użytkowy przeważa nad rytualnym, choć nie został dostatecznie dokładnie przebadany. Dodatkowo, większość autorów w swoich opracowaniach skupia się na tym drugim kontekście z uwagi na większe możliwości interpretacyjne. Jednak zastosowania ochry w życiu codziennym stanowią nieodłączny składnik kulturowy i jako taki powinny być lepiej poznane. Co więcej, ochra w odcieniach czerwieni pojawia się w warstwach archeologicznych znacznie częściej niż zabarwiona na żółto. Natomiast w stanie naturalnym raczej w większych ilościach występuje goethyt.W pracy w pierwszej kolejności skupiono się na definicji ochry. Jak wynika z przeglądu literatury, badacze nie zawsze są zgodni co do rozumienia tego określenia. Powstawały definicje na użytek pojedynczych prac, co powodowało często ich niespójność, bądź wskazywało na szczególne zainteresowania autorów. Dodatkowo, nie zawsze dokonywano rozdziału między tlenki żelaza, a związki siarki z rtęcią. Oba minerały mają odmienne właściwości, z tego względu nie powinny być rozpatrywane razem. Z drugiej strony, być może ludność użytkowała oba związki w celu pozyskania pigmentu, odróżniając je jedynie w przypadku prac związanych z wyprawianiem skór.Dodatkowym atutem jest możliwość dokonania porównań etnograficznych. Przytoczono przykłady plemion afrykańskich, australijskich i amerykańskich w celu ukazania uniwersalności omawianego fenomenu.Ochra jako element kulturowy bezsprzecznie intryguje. Z uwagi na jej szerokie zastosowania, zarówno z zakresu rytualnego, jak i użytkowego, może być rozpatrywana w różnych kontekstach.Numerous archaeological discoveries and natural ochre outcrops were localized in Near East and Anatolia. Additional time scope for that work was also set on Epipalaeolithic and Pre-Pottery Neolithic. They were chosen because of relative homogeneity of those cultures. There were described 33 archaeological sites from different periods, where ochre was found. Thanks to that, there was created a possibility to find a use-pattern for the mineral. After bibliographic research it appears, that ochre was more often found in usable context. Unfortunately, many researchers focus mostly on the ritual usage, omitting the second possibility. That leads to insufficient examining of the role of ochre in everyday life. Moreover, red ochre is more commonly found than the yellow one in archaeological layers, although it seems on the contrary in the natural state. It leads to a conclusion, that red pigment was both more precious to discussed societies, but also could be obtained by them from yellow goethite by heating.On the beginning, in that work there was a discussion about a definition of ochre. It seems, that scientists create their own terms when needed in their articles. That is a reason, why most of them are heterogeneous. Another issue is the difference between iron oxides and mercury sulphide. Not every researcher does a division between those two. It might be correct, if ancient societies would use those two compounds interchangeably, as red pigment. But in case of other applications, those two have different attributes. Because of that, both compounds should be discussed separately, although would be sometimes called collectively as “ochre”.Additional advantage on the field of ochre examining is a possibility of usage of ethnographic parallels. In that work there were described African, Australian and American tribes, those still use that pigment. As a result, there could be made a conclusion about universal character of discussed phenomenon.Ochre has been found in both ritual and usable contexts. Because of that, it was quite often discussed topic by researchers

Medical treatment in Stone Age: trepanations, herbal medicine and shamanism

Tematyka zabiegów leczniczych okresu epoki kamienia jest niezwykle obszerna. Z tej przyczyny omówiono trzy wybrane działy: trepanacje, ziołolecznictwo oraz szamanizm na obszarze Europy, Azji oraz Afryki.Praca została podzielona na dwie główne części, jakimi są analiza danych oraz synteza, która zawiera omówienie przedstawionych faktów.W części pracy, poświęconej zagadnieniu trepanacji, dokonano opisu podziałów, jakie stosuje się w jego obrębie. Dużo uwagi poświęcono również technikom i narzędziom, jakimi posługiwano się podczas operacji. Opisano możliwe przyczyny oraz wartość trepanacji. Zilustrowano to stosownymi przykładami czaszek ze śladami potrepanacyjnymi, z terenów kultur przynależnych do zakreślonego horyzontu chronologicznego. Dzięki temu udało się wykazać wysoki poziom zaawansowania ówczesnej ludności zarówno pod względem technicznym, jak i naukowym.Przy omawianiu ziołolecznictwa poddano pod krytykę strukturę i treść artykułów dotyczących danego zagadnienia. Opisano również przykłady stanowisk archeologicznych, na których odkryto ślady roślin o możliwych zastosowaniach leczniczych. Dodatkowo załączono wyjaśnienie właściwości każdego z wymienionych gatunków roślinnych. Szamanizm został z kolei opisany z uwagi na osobę szamana, pełniącą w każdym społeczeństwie funkcję analogiczną do znachora. Na podstawie najnowszych teorii starano się połączyć znaleziska archeologiczne z okresu epoki kamienia z danym zjawiskiem kulturowym. Stosowne stanowiska archeologiczne zostały przeanalizowane pod kątem poszukiwań śladów rytuałów związanych z szamanizmem. Uznano również za prawdopodobne połączenie osoby szamana z ziołolecznictwem oraz zabiegami trepanacji.The range of topics, connected with medical treatment in the Stone Age is quite wide. That is a reason, why there were chosen only three parts of it, as: trepanations, herbal medicine and shamanism on the area of Europe, Asia and Africa.In the part, concerning the trepanations, there are described divisions made in the definition of that operation. Moreover, there are also mentioned tools and techniques, used during that. Very important question was about the possible reasons of performing the trepanations and their evaluation. That issue is illustrated by adequate examples of craniums with vestiges of trepanations. That leads to the statement, that people at that time had compound both technical and scientific knowledge. Unfortunately, when it comes to the articles about herbal medicine of the Stone Age, they must meet with the critique both about their structure and contents. There are described some archaeological sites, where were found traces of using herbs, probably as the medicine. Additionally, there is attached description of possibly functions of each plant, that is mentioned in that work.The shamanism is described mostly because of the shaman, who mainly played a role of medicine-man. There are quoted some archaeological findings, that may appeal to that difficult topic- the reconstruction of rituals and believes is really demanding. Also the link between the shamans and herbal medicine and trepanations is probable, what is mentioned in the work

Legal protection of cultural heritage in the selected Arab countries (Iraq, Jordan, Syria, Lebanon)

Niniejsza praca skupia się na tematyce ochrony prawnej zabytków na terenach czterech państw arabskich: Iraku, Jordanii, Syrii i Libanu. Jej głównym celem było zestawienie i porównanie różnych systemów ochrony zabytków na określonym terenie. Przepisy zostały przetłumaczone, a następnie zwięźle omówione. W dalszej części dokonano porównania strony prawnej ze stanem faktycznym. Przeprowadzona została analiza możliwych rozwiązań aktualizacji aktów prawnych i poprawy ogólnego stanu zabytków poprzez edukację społeczną. Zwrócono także uwagę na zróżnicowanie problemów dotyczących ochrony dziedzictwa w powiązaniu z poziomem stabilności politycznej państwa.The present Master's thesis focuses on the legal protection of monuments in the four Arab states: Iraq, Jordan, Syria and Lebanon. Its main aim was to compare different systems of protection of monuments in the selected states. The regulations in force have been translated and then briefly discussed, as well as confronted with the actual conditions. Besides, an analysis of possible solutions for updating legal acts and improving the general condition of monuments through social education has been carried out. Attention was also paid to the diversity of problems related to the protection of heritage, depending on the level of political stability in a given country