Kennisbehoefte en wijze van informatievergaring bij multifunctionele ondernemers

Voor ondernemers die zich oriënteren op de multifunctionele landbouw of voor ondernemers die hun bestaande multifunctionele bedrijf verder willen ontwikkelen en professionaliseren is de juiste kennis en een goede toegang daartoe van groot belang. Om inzicht te krijgen in de kennisbehoefte van multifunctionele ondernemers en in de wijze waarop zij bij voorkeur kennis krijgen aangeboden of kunnen zoeken is een internetenquête gehouden onder ruim 600 multifunctionele landbouwbedrijven wat resulteerde in 117 ingevulde enquêtes. Het doel van de enquête was om een indruk te krijgen van een deel van de multifunctionele sector en welke vragen in dat deel van de sector leven

Biologische beheersing wortelvlieg (Psila rosae) in 2009

Vanaf 2007 wordt nagegaan of de wortelvlieg in het veld te beheersen is door het toepassen van twee verschillende sterk geurende oliën. De volwassen wortelvlieg vindt een peenperceel met behulp van de geuren die de planten afscheiden. De vraag is of de geur van zo’n peenperceel gemaskeerd kan worden met sterk ruikende plantaardige oliën zodat de wortelvlieg dit perceel niet meer kan vinden. In 2008 waren er aanwijzingen dat uienolie de wortelvliegaantasting kan verminderen. In 2009 zijn op 6 peenpercelen en een perceel wortelpeterselie demonstraties aangelegd om de wortelvliegaantasting te beperken. Op 6 peenpercelen was de aantasting te gering om hier uitspraken over te doen. Het maximaal percentage aangetaste wortels lag voor deze percelen onder de 3%. Op het perceel wortelpeterselie was de aantasting wel voldoende. De oliën hebben een natuurlijke oorsprong (geëxtraheerd uit planten) en worden als geurstof en niet als gewasbeschermingsmiddel gebruikt. Immers de wortelvlieg wordt niet gedood maar misleid. De methode werkt selectief omdat alleen insecten die peen met behulp van geur vinden, worden beïnvloed. Zij hebben meer moeite met het vinden van zo’n peenperceel, of kunnen dit in zijn geheel niet vinden. Indien de methode werkt kan deze zowel in de biologische als in de gangbare teelt gebruikt worden. In 2010 is er meer budget beschikbaar voor onderzoek naar de wortelvlieg waardoor we eind 2010 een beter inzicht hebben of deze methode in de praktijk perspectieven biedt

Gebiedsplan FAB Flevoland : groen-blauwe dooradering in het landschap ten dienste van natuurlijke plaagonderdrukking

In dit rapport richten we ons specifiek op één onderdeel van FAB, nl. de natuurlijke onderdrukking van ziekten en plagen in onze gewassen. Dit gebeurt door het stimuleren van natuurlijke vijanden. In het ideale geval zou minimaal 5% van het landschap moeten worden ingenomen door natuurlijke begroeiingen. Bossen, dijken en brede oevers kunnen brongebieden voor natuurlijke vijanden zijn. Vanuit deze bronnen kunnen vliegende vijanden tot 1 km afstand in akkers hun nuttige werk doen. Maar er is ook een fijner netwerk van dooradering in het landschap nodig, waarlangs lopende natuurlijke vijanden de akkers in kunnen trekken. Om tot midden in akkers te kunnen komen, zouden percelen niet breder dan 150 m moeten zijn. Flevoland heeft nu nog geen ideale FAB omgeving. Grote delen van de provincie worden benut voor akkerbouw en in deze gebieden vormt natuur minder dan 2% van het oppervla

Financiering van multifunctionele landbouwbedrijven : zijn er in deze sctor meer knelpunten dan in de reguliere landbouw?

Dit rapport is het resultaat van een verkenning naar de problematiek die agrarische ondernemers met een multifunctionele tak ondervinden met het verkrijgen van financiering in vergelijking met agrarisch ondernemers met alleen (een) agrarische tak(ken) op het landbouwbedrijf. De bevindingen zijn gebaseerd op een enquête onder multifunctionele ondernemers en interviews bij banken. Multifunctionele landbouw is nog een relatief kleine en jonge sector, maar wel een sector met potentie. In tegenstelling tot de reguliere landbouw, is de afzet bij multifunctionele landbouwtakken veelal niet gegarandeerd of is er sprake van een onbekende afzetmarkt. Banken geven aan dat het lastig is om de werkelijke inkomsten uit de nieuwe tak in te schatten. De zekerheden voor de bank van een investering in de multifunctionele tak is beperkter dan bijvoorbeeld investeringen in grond. Voor multifunctionele bedrijven zijn er meer of in ieder geval andere vergunningen en opleidingen nodig, waardoor een ondernemer ‘meer zijn best’ moet doen om zich te presenteren bij een bank. De ondernemer zal vooraf op eigen kosten mogelijk meer zelf moeten (laten) uitzoeken en op papier zetten om de financiering te krijgen Uit dit onderzoek komt niet naar voren dat ondernemers in de multifunctionele landbouw minder kansen hebben om aan een goede financiering te komen,wel dat ze er meer voor moeten doen dan hun collega’s in de reguliere landbouw

Keukentafelgesprekken Waardewerken

In het praktijknetwerk Waardewerken werken multifunctionele ondernemers samen met onderzoekers van Wageningen UR aan de uitdaging om de multifunctionele landbouw verder te versterken en te ontwikkelen tot een professionele en krachtige sector. Tijdens de keukentafelgesprekken worden de zorgpunten en eventuele oplossingen over de multifunctionele landbouw aangegeven

Improving natural pest suppression in arable farming: field margins and the importance of ground dwelling predators

Overwintering of soil dwelling arthropods and especially carabid beetles was much higher in unmown perennial field margins than in mown grass strips or barren crop fields. Over 200 generalist predators per m2 were trapped in field margin enclosures after hibernation. Predator exclusion experiments showed that high-density aphid colonies in May were reduced by 49% compared to predator-free conditions, both in field margins and in summer wheat crops. Over a 4 years period, aphid infestation levels in summer wheat and potatoes were 15%-65% lower in a farming system with a network of perennial field margins, compared to a system without field margins. However, Diamond back moth and slug damage in Brussels sprouts were higher in the system with field margins compared to the control system without margins

Biologische tripsbeheersing in prei in 2008

In diverse vollegrondsgewassen (ui, kool, prei en aardbei) kan trips zowel in gangbare als biologische bedrijven grote problemen opleveren. Trips heeft betrekkelijk weinig natuurlijke vijanden. Vooral roofwantsen komen op trips haarden af en kunnen de populatiegroei afremmen. Rooftrips, roofmijten en spinnen zijn andere, mogelijke natuurlijke vijanden, maar hun belang is grotendeels onbekend. Biologische telers hebben weinig mogelijkheden om tripsen te beheersen. Daarom zijn er in een biologische vollegrondsteelt van prei maatregelen onderzocht die de aanwezige natuurlijke vijanden kunnen stimuleren zoals de aanleg van een bloemenrand, het toedienen van compost en het uitzetten van roofmijte

Effecten van waterrecirculatie op voeropname en voerbenutting van paling

Recirculatie van water in visteeltsystemen veroorzaakt sterke en complexe veranderingen in waterkwaliteit. Visteelt in recirculatiesystemen vereist daarom grondige kennis van de behoeften die vissen aan de waterkwaliteit stellen. Voor een relatief klein aantal parameters, zoals zuurstof, pH, ammonium, nitriet en nitraat kunnen deze veranderingen goed , beschreven worden. Voor die parameters zijn bij paling redelijk goed onderbouwde grenswaarden ontwikkeld. Met behulp van dergelijke grenswaarden kunnen systemen ontworpen worden en kan met het dagelijkse management de waterkwaliteit bijgestuurd worde

Kijk op multifunctionele landbouw : omzet en impact

Inventarisatie van de omvang van de multifunctionele landbouw van 2007, uitgesplitst in de sectoren: zorgboerderijen, agrarische kinderopvang, boerderijverkoop, agrarische natuurbeheer, recreatie en toerisme en educati

Kijk op multifunctionele landbouw, omzet en impact : achtergronddocument

Het ministerie van LNV heeft een taskforce ingesteld die streeft naar een omzetverdubbeling van de multifunctionele landbouw (ook wel verbrede landbouw genoemd) in de periode 2008-2011. Voor het meten van de omzetontwikkeling heeft Wageningen UR een nulmeting over de situatie in 2007 verricht en geeft daarbij een uitgebreide onderbouwing van het aantal bedrijven, de omzet in de multifunctionele landbouw en haar impact op de maatschappij