One size fits all?:differential effectiveness in higher vocational education

Dit proefschrift laat zien op welke student- en omgevingsfactoren docenten en studiebegeleiders het beste kunnen inspelen om studiesucces van hun studenten te bevorderen. De invloed van psychologische en omgevingsfactoren op studiesucces van hbo-studenten verschilt naar culturele achtergrond, geslacht en hbo-sector. De werkzaamheid van psychologische factoren verschilt ook voor uiteenlopende onderwijsdoelen. De vele factoren uit psychologische en omgevings- benaderingen verklaren elk op zich slechts een klein deel van studiesucces en uitval van hbo-studenten. Een richting voor verder onderzoek is daarom het combineren van de sterkste factoren in één model. Uit het onderzoek van Kamphorst blijkt dat de mate waarin studenten zich sociaal en academisch thuis voelen in hun hbo-leeromgeving indirect van invloed is op studievoortgang, via leerprocesfactoren als zelfvertrouwen, regelmatig studeren en intrinsieke motivatie. Algemeen geldende blauwdrukken voor het bevorderen van studiesucces in het hbo zijn er niet. Het onderzoek van Kamphorst gaat in op diverse misverstanden over factoren die studiesucces bevorderen. Tevredenheid van studenten kan bijdragen aan studiesucces, maar belangrijker is dat zij zich thuis voelen op de opleiding en wat hun intentie is in het eerste studiejaar. Contacturen leiden niet in iedere hbo-sector tot meer studievoortgang. Een diepgaande studiestrategie maakt dat studenten zich competenter voelen maar leidt niet vanzelfsprekend tot meer studiepunten. Voor het beleid van hbo-instellingen, waarin het streven naar binnenhalen van studenten en rendement soms op gespannen voet staat met de eisen van een optimaal leerproces, is een gecombineerd model aantrekkelijk. Maar managers zijn gewaarschuwd. Niet alles werkt onder alle omstandigheden

One size fits all?

Het hbo kampt met gering studiesucces van studenten in termen van studievoortgang, uitval en gepercipieerde competentie. Welke maatregelen kan het hbo nemen? Deze bijdrage, gebaseerd op het proefschrift ‘One size fits all?’, gaat over leerpsychologische factoren en interactionalistische factoren waaruit studiesucces in het eerste jaar hbo kan worden verklaard. Het proefschrift laat zien hoe vele variabelen samenhangen met studiesucces. Met behulp van lineair structurele modellen doet de auteur voorzichtige uitspraken over de effecten die factoren op elkaar en op studiesucces (uitval, studievoortgang en gepercipieerde competentie) hebben. Van de leerpsychologische factoren hadden zelfvertrouwen en motivatie-aspecten (intrinsieke motivatie en procrastinatie) de sterkste samenhang met studiesucces. Vanuit interactionalistisch perspectief was intentie om te blijven de meest cruciale factor. De samenhangen met studiesucces van andere factoren uit beide benaderingen waren gering (diepgaand leren) of fluctueerden sterk per model en per groep (zelfregulatie, self-efficacy; sociale en academische integratie tevredenheid met actief leren en academische kennis en vaardigheden, contacturen, zelfstudie). Vele factoren spelen een rol, die bovendien naar achtergrondkenmerken (geslacht, vooropleiding, etniciteit, discipline) verschillend met elkaar samenhangen. Ook hebben verschillende factoren niet dezelfde, maar eerder tegenstrijdige effecten op concurrerende leeruitkomsten, zoals het behalen van credits en het verwerven van competentie. Het resultaat is niet een kookboek met pasklare recepten voor het oplossen van het rendementsprobleem. Voor de onderwijspraktijk (instellingen, opleidingen, docenten) zijn dat belangrijke inzichten waarmee meer gedaan kan worden. Meer onderzoek blijft gewenst naar de interactie tussen factoren uit verschillende verklaringsmodellen en -theorieën naar de effecten van rendementsmaatregelen

Wat leverde deelname aan het landelijke project proeftuinen op? Ervaringen in de proeftuin Werktuigbouwkunde

In de periode maart 2015 – december 2016 heeft de opleiding WTB deelgenomen aan het landelijk project proeftuinen. In dit project is nagegaan of het protocol afstuderen aanknopingspunten biedt voor hbo-opleidingen om het afstudeerprogramma te evalueren en te verbeteren. Het protocol bestond uit 12 vragen die gaan over hoe een opleiding het afstudeerprogramma onderbouwt en organiseert. Deze tekst is een samenvatting van de eindrapportage