Νεότερες-στοχευμένες από του στόματος θεραπείες για τις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους του Εντέρου και μελλοντικές προοπτικές

Τα Ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (ΙΦΝΕ) περιλαμβάνουν τη νόσο Crohn (NC) και την ελκώδη κολίτιδα (ΕΚ) και αποτελούν μια χρόνια - αυτοάνοση διαταραχή της γαστρεντερικής οδούς με ποικίλης βαρύτητας κλινικές εκδηλώσεις. Παλιότερα, η θεραπεία τους βασιζόταν αποκλειστικά στη χορήγηση αμινοσαλικυλικών, κορτικοστεροειδών και ανοσοτροποποιητικών φαρμάκων. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες με την εφαρμογή των βιολογικών παραγόντων, έχει επιτευχθεί η τροποποίηση της φυσικής πορείας της νόσου σε ασθενείς με βαριά εκδήλωση αυτής. Ωστόσο, μεγάλο ποσοστό των ασθενών δεν ανταποκρίνονται σε αυτές τις θεραπείες και σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος και πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες τους, ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπάρχει για την ανάπτυξη μικρών, στοχευμένων και αποτελεσματικών από του στόματος μοριακών φαρμάκων. Σκοπός της παρούσας ανασκόπησης είναι η παράθεση διαφορετικών μοριακών μονοπατιών μέσω του οποίου δρουν αυτά τα φάρμακα και των σημαντικότερων ευρημάτων από τις κλινικές μελέτες τους φάσης ΙΙ και ΙΙΙ. Από αυτά σε πιο προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης είναι οι αναστολείς Janus kinase (JAK) υποδοχέων και οι τροποποιητές του υποδοχέα σφιγγοσίνης (S1P). Το tofacitinib (αναστολέας JAK) πήρε πρόσφατα έγκριση για θεραπεία μέτριας-βαριάς ΕΚ και άλλοι JAK αναστολείς (filgotinib, upadacitinib) έχουν δείξει ικανοποιητικά αποτελέσματα από μελέτες φάσης ΙΙ. Αντίστοιχα, δεδομένα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας έχουν προκύψει για το ozanimod και etrasimod (τροποποιητές S1P υποδοχέα), το AJM-300 (ανταγωνιστή υποδοχέα ιντεγκρινών), το LT-02 (τροποποιημένης αποδέσμευσης φωσφατιδυλοχολίνη) και το Morgensen (αναστολέας πρωτεΐνης SMAD7) με ορισμένα από αυτά να ελέγχονται σε κλινικές μελέτες φάσης ΙΙΙ. Παράλληλα, αρκετοί ακόμα από του στόματος παράγοντες βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης και κλινικών δοκιμών. Επομένως, αναμένεται σύντομα να εμπλουτιστεί η θεραπευτική φαρέτρα των ΙΦΝΕ με νεότερες, στοχευμένες, από του στόματος μοριακές θεραπείες, πέραν των παρεντερικώς χορηγούμενων βιολογικών θεραπειών, με απώτερο σκοπό την ύφεση της νόσου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.Inflammatory bowel disease (IBD), including Crohn's disease (NC) and Ulcerative colitis (UC), is a chronic autoimmune disorder of the gastrointestinal tract with varying degrees of clinical manifestations. In the past, their treatment was based solely on the administration of aminosalicylates, corticosteroids and immunomodulatory drugs. In the last two decades, with the application of biological agents, it has been achieved the modification of the natural history of the disease. However, a large proportion of patients do not respond to these therapies and in combination with their high cost and potential side effects, there is particular interest in developing small, targeted and effective oral molecular drugs. The purpose of this review is to list the different molecular pathways through which these drugs act and the most important findings from Phase II and III clinical trials. Among these, Janus kinase inhibitors (JAK) and sphingosine receptor modulators (S1P) are at a more advanced stage of development. Tofacitinib (JAK inhibitor) has recently been approved for the treatment of moderate to severe UC and other JAK inhibitors (filgotinib, upadacitinib) have shown satisfactory results from phase II studies. Furthermore, safety and efficacy data have been obtained for ozanimod and etrasimod (S1P receptor modulators), AJM-300 (integrin receptor antagonist), LT-02 (modified release phosphatidylcholine) and Morgensen (SMAD7 inhibitor) with some of them being tested in phase III clinical trials. At the same time, several other oral agents are still in development. Therefore, it is expected that the therapeutic choices for IBD will soon be enriched with targeted, oral molecular therapies, in addition to parenterally administered biological therapies, with the ultimate goal being the remission of the disease and the improvement of patients’ quality of life