SLIMMER diabetes voorkomen in de eerste lijn

De prevalentie van diabetes is de afgelopen jaren flink gestegen. Onderzoek toont aan dat leefstijlverandering diabetes mellitus type 2 bij hoogrisicopatiënten kan uitstellen of voorkomen. De implementatie en effectiviteit van preventieprogramma’s in de praktijk blijft echter een uitdaging vanwege de noodzakelijke aanpassing aan de lokale context en beperkte (financiële) middelen. Omdat in Nederland nog geen effectief diabetespreventieprogramma voor de eerste lijn bestond, is het SLIMMER-programma ontwikkeld. SLIMMER is een gecombineerde leefstijlinterventie waarbij mensen gedurende tien maanden begeleid worden om gezonder te gaan eten en meer te bewegen. In deze beschouwing bespreken we de effectiviteit van het SLIMMER-programma in de eerste lijn en vergelijken we die met de bevindingen van andere implementatieonderzoeken op dit terrein. We hebben de effectiviteit van het SLIMMER-programma onderzocht door middel van een gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek. SLIMMER blijkt te leiden tot verbeteringen in klinische en metabole risicofactoren, voedinginname, beweging en kwaliteit van leven. Daarbij waren klinische effecten van ons programma groter dan die van de meeste andere preventieprogramma’s. Dit kan komen door de gedegen voorbereiding, het intensieve programma, het onderhoudsprogramma en aansluiting bij de reguliere werkwijze van eerstelijnszorgverleners. De resultaten van dit onderzoek bieden waardevolle inzichten die kunnen bijdragen aan structurele verankering en financiering van effectieve diabetespreventieprogramma’s in de Nederlandse eerste lijn

Using the intervention mapping protocol to develop a maintenance programme for the SLIMMER diabetes prevention intervention

Background: Although lifestyle interventions have shown to be effective in reducing the risk for type 2 diabetes mellitus, maintenance of achieved results is difficult, as participants often experience relapse after the intervention has ended. This paper describes the systematic development of a maintenance programme for the extensive SLIMMER intervention, an existing diabetes prevention intervention for high-risk individuals, implemented in a real-life setting in the Netherlands. Methods: The maintenance programme was developed using the Intervention Mapping protocol. Programme development was informed by a literature study supplemented by various focus group discussions and feedback from implementers of the extensive SLIMMER intervention. Results: The maintenance programme was designed to sustain a healthy diet and physical activity pattern by targeting knowledge, attitudes, subjective norms and perceived behavioural control of the SLIMMER participants. Practical applications were clustered into nine programme components, including sports clinics at local sports clubs, a concluding meeting with the physiotherapist and dietician, and a return session with the physiotherapist, dietician and physical activity group. Manuals were developed for the implementers and included a detailed time table and step-by-step instructions on how to implement the maintenance programme. Conclusions: The Intervention Mapping protocol provided a useful framework to systematically plan a maintenance programme for the extensive SLIMMER intervention. The study showed that planning a maintenance programme can build on existing implementation structures of the extensive programme. Future research is needed to determine to what extent the maintenance programme contributes to sustained effects in participants of lifestyle interventions