Drawbacks of Urban Regeneration Process – Theory and Polish Experience

Polish urban regeneration experience dates back to the early 1990s. However Polish conservation and heritage valorisation practice, widely recognized in the world, can be dated back to the period of the communist era. Due to the subsequent amendments of the approach to the regeneration processes Polish municipalities have had the opportunity to explore the full spectrum of the meaning of the term “regeneration” and to learn how to use it. Their experiences show that not only positive but also negative changes have taken place. The negative effects of urban regeneration processes have mainly touched the most vulnerable inhabitants and other stakeholders of the degraded areas. The article presents risks associated with the urban regeneration and its systematization in light of the theory as well as the Polish experience followed by recommendations for evolutionary changes that can limit the exposure of Polish city residents to the negative effects of the process.Polskie doświadczenia rewitalizacyjne sięgają początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, rewaloryzacyjne, szeroko uznane w światowej literaturze przedmiotu i praktyce konserwatorskiej, są zaś odleglejsze. Wraz z kolejnymi zmianami podejścia do rewitalizacji polskie gminy miały możliwość poznania pełnego spektrum znaczenia terminu „rewitalizacja” i nauczenia się jego stosowania. Obserwacja tych doświadczeń pokazuje, że oprócz pozytywnych zmian często występują i ciemne strony, których skutki najczęściej odczuwają najbardziej potrzebujący mieszkańcy i inni interesariusze na obszarach zdegradowanych. Celem artykułu jest przedstawienie zagrożeń związanych z procesem rewitalizacji oraz ich usystematyzowanie w świetle teorii i dotychczasowych, ponaddwudziestoletnich doświadczeń polskich miast. Artykuł zakończą rekomendacje dotyczące potrzeby ewolucyjnych zmian podejścia do rewitalizacji, które mogą ograniczyć ekspozycję mieszkańców na negatywne skutki procesów rewitalizacyjnych

Spatial scope of local settlement systems as a factor for designing methodology of socio-economic diagnosis in the urban regeneration programs

Social changes experienced by municipalities in recent years result in a gradual erosion of the weakest points of settlement systems. In the case of local settlement systems, closed in the administrative borders of one community, urban regeneration programs, the full potential of the community can be used, however, the necessity to grasp the diversity of the site creates methodological dilemmas related to the scope of spatial socio-economic diagnosis carried out for the purpose of revitalization programs. The aim of this article was to present proposals regarding the choice of the method of analysis in relation to the specific local settlement system.Zmiany społeczne i gospodarcze, których doświadczają gminy w ostatnich latach sprawiają, że wiele lokalnych systemów osadniczych ulega stopniowej erozji w najsłabszych punktach układów osadniczych. W przypadku lokalnych systemów osadniczych, zamkniętych obszarem administracyjnym jednej gminy, w programie rewitalizacji można wykorzystać pełen potencjał gminy, jednak konieczność uchwycenia zróżnicowania wewnątrzmiejskiego powoduje powstanie dylematów metodycznych związanych z zakresem przestrzennym diagnozy społeczno-ekonomicznej przeprowadzanej na potrzeby programów rewitalizacji. Celem artykułu jest przedstawienie wniosków dotyczących wyboru sposobu podziału obszaru analizy w związku ze specyfiką lokalnego systemu osadniczego

Urban regeneration in Poland – an imperfect response to the problem of depopulation

According to the National Urban Policy 2023, complex urban regeneration in Poland is the most advanced process of transformation, concentrated in degraded areas, resulting in permanent social and economic revitalization, improvement of quality of life and conditions for work and business. A large proportion of mayors and city presidents perceive revitalization as an opportunity to stop or at least reduce a depopulation, due to these changes. Does revitalization really give us this possibility? Is depopulation a phenomenon that can be affected by revitalization activities and is therefore methodologically correct in describing demographic analyzes as negative phenomena? The author tried to answer these questions and to reflect on the evolution of diagnostic methods in the development of revitalization programs.Zgodnie z Krajową Polityką Miejską 2023 kompleksowa rewitalizacja ma być najbardziej zaawansowanym procesem przemian, koncentrowanym na obszarach zdegradowanych, którego efektem będzie trwałe ożywienie społeczne i gospodarcze, poprawa jakości życia i warunków pracy oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Duża część wójtów, burmistrzów i prezydentów miast postrzega rewitalizację jako szansę, aby dzięki tym zmianom zatrzymać (lub przynajmniej ograniczyć) proces depopulacji. Czy rewitalizacja naprawdę daje takie możliwości? Czy depopulacja jest zjawiskiem, na które można oddziaływać za pomocą działań rewitalizacyjnych i czy w związku z tym przedstawianie analiz demograficznych jako ilustracji negatywnych zjawisk jest poprawne metodologicznie? W artykule przedstawiono próbę odpowiedzi na powyższe pytania i sformułowano refleksję na temat ewolucji metodyki sporządzania diagnoz w trakcie opracowania programów rewitalizacji

Odnowa przestrzeni publicznych w polskich miastach: od programów rewitalizacji do gentryfikacji

Celem artykułu jest wskazanie wzajemnych relacji pomiędzy rewitalizacją i gentryfikacją na podstawie analizy polskich programów rewitalizacyjnych z lat 2004-2011. Charakterystyczną cechą polskich programów rewitalizacji jest to, że wyrosły z potrzeby odnowy bądź odtworzenia obszaru śródmiejskiego, głównie ze względu na jakość zasobów mieszkaniowych tam zlokalizowanych. Zakres programów rewitalizacyjnych rozszerzał się znacznie dopiero po wejściu Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. Autorka analizuje realizowane programy w latach 2004-2006, w których z uwagi na konieczność szybkiej absorbcji środków unijnych narzucone były krótkie terminy realizacji podjętych działań oraz inwestycje z lat 2007–2011, gdzie można obserwować znakomitą poprawę jakości działań rewitalizacyjnych.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00. Wydano z pomoc finansów Komitetu Nauk Geograficznych PAN i Urzędu Miasta Łodzi

Thirty years of the evolution of the Polish approach to urban revitalisation

The aim of the article is to present the evolution of the revitalization system in Poland, from the shaping of its outlines, through attempts at systemic regulation along with parallel practical experience from cities and the first scientific assessments, to the current form, in which practice makes extensive use of scientific and expert studies and regulations create a clear framework for revitalization. The article uses descriptive methods, in particular the technique of historical analysis. The matrix, proposed by the author in 2009 in her doctoral dissertation, was also used as a tool for analyzing the structure of the revitalization model. This is a matrix showing the main elements of revitalization policy in a mature model in comparison with the relationships between stakeholders who should be involved in revitalization due to its complex and long-term nature. Using this matrix, an analysis of the Polish revitalization model was carried out at two key stages of its development – at the threshold of the creation of a nationwide revitalization system and five years after its implementation. For this purpose, materials from the evaluation study coled by the author, were entitled ”Study of the management and implementation of revitalization in Poland”.Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji systemu rewitalizacji w Polsce, począwszy od kształtowania jego zarysów, przez próby systemowego uregulowania oraz równoległych doświadczeń miast i pierwszych naukowych ocen, po obecnie funkcjonujący model, w którym praktyka w bogaty sposób korzysta z opracowań naukowych i eksperckich, a przepisy tworzą jasne ramy procesów rewitalizacyjnych. W artykule posłużono się metodami deskryptywnymi, w szczególności techniką analizy historycznej. Jako narzędzie analizy struktury modelu rewitalizacji zastosowano także macierz, zaproponowaną przez autorkę w 2009 r. w pracy doktorskiej. Jest to matryca ukazująca główne elementy polityki rewitalizacji w dojrzałym modelu w zestawieniu z powiązaniami między interesariuszami, którzy powinni być w proces rewitalizacji zaangażowani z uwagi na jego skomplikowany i wieloletni charakter. Analizę polskiego modelu rewitalizacyjnego przy użyciu matrycy przeprowadzono dla dwóch kluczowych etapów jego rozwoju – u progu powstawania ogólnokrajowego systemu rewitalizacji oraz pięć lat od chwili jego wdrożenia. W tym celu wykorzystano materiały ze współprowadzonego przez autorkę badania ewaluacyjnego „Badanie systemu zarządzania i wdrażania procesów rewitalizacji w Polsce”

Evolution of Renewal Policies in France and in the United Kingdom in the 2nd Half of the 20th Century

Artykuł przedstawia główne etapy ewolucji polityki rewitalizacyjnej w Wielkiej Brytanii i Francji w drugiej połowie XX w., do opublikowania Narodowej strategii rewitalizacji w Wielkiej Brytanii. Punktem wyjścia było zestawienie niezależnego rozwoju polityki rewitalizacji w obu krajach oraz przesłanek, które doprowadziły do nawiązania kontaktu i transferu doświadczeń. Następnie omówiono debatę brytyjsko-francuską i zakres transferu doświadczeń między oboma krajami. Przedstawiono wpływ debaty i transferu doświadczeń na późniejszą politykę rewitalizacji w Wielkiej Brytanii.The paper presents main stages in the evolution of renewal policies in France and in the United Kingdom in the second half of the 20th century, until the publication of the British National Renewal Strategy. The starting point was a juxtaposition of independent growths of renewal policies in both counties, as well as premises, which had lead to establishing contacts and transferring of the experience. Next, the paper reviewed the French and British debate, as well as the scope of experience transfer between the two countries. The impact of the debate and of the experience transfer upon the later, British renewal policy, was presented

The Methodology of Researching the Housing Attitudes of the Elderly – The Polish Context and Foreign Inspirations

The Government Population Council in Poland in its publications draws attention to the problem of the aging of Polish society and its residential context. The Recommendations for Long-term Senior Policy in Poland for 2014-2020 are very general, and it is necessary to gather detailed data on the needs and attitudes of the elderly. Previous publications of Polish authors indicate that the needs of the elderly in terms of architectural and purely technical aspects of their housing have already been widely described and knowledge about them disseminated. There is a lack of economic and social solutions, and knowledge about these needs is lacking. Therefore, the aim of the article is to present the solutions used in the study of seniors' housing attitudes based on the example of Australia. They are worth analyzing and disseminating in Poland – mainly due to their economic value (fiscal instruments, subsidies for seniors enabling liquidity increase in the real estate market of large apartments). They were cited along with recommendations for Polish researchers.Rządowa Rada Ludnościowa w publikacjach zwraca uwagę na problem starzenia się polskiego społeczeństwa i jego mieszkaniowy kontekst. Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020 mają bardzo ogólny charakter, a ich uszczegółowienie wymaga zgromadzenia danych dotyczących potrzeb i postaw mieszkaniowych osób starszych. Dotychczasowe publikacje polskich autorów wskazują, że wiedza architektoniczna dotycząca poradnictwa dla osób starszych oraz rozwiązań czysto technicznych została zgromadzona i szeroko upowszechniona. Brakuje rozwiązań ekonomicznych i społecznych, a wiedzy w zakresie tych potrzeb brakuje. Dlatego celem artykułu jest przedstawienie na przykładzie Australii rozwiązań stosowanych w badaniach postaw mieszkaniowych seniorów. Są one warte dokładnej analizy i rozpropagowania w Polsce – głównie ze względu na ich ekonomiczny walor (instrumenty fiskalne, dopłaty dla seniorów umożliwiające zwiększenie płynności rynku nieruchomości dużych mieszkań). Przytoczono je wraz z rekomendacjami dla polskich badaczy

Gentrification of Cities

W artykule przedstawiono ewolucje pojęcia gentryfikacja w literaturze światowej, wskazano główne typy gentryfikacji. W zwiazku z licznymi związkami gentryfikacji z innymi procesami odnowy miast, a w szczególności z rewitalizacja przestrzeni miejskiej, wskazano główne cechy wyróżniajace gentryfikacje sposród procesów odnowy miast oraz przedstawiono ja jako element strategii polityki miejskiej. W ostatniej części artykułu omówiono charakterystyczne cechy procesów gentryfikacji w miastach polskich

Statystyka w rewitalizacji – diagnoza i monitorowanie programów rewitalizacji

Wraz z wejściem w życie ustawy o rewitalizacji rozpoczął się nowy rozdział w koordynacji i prowadzeniu działań rewitalizacyjnych w polskich gminach. Ustawowe wymogi wymuszają wyznaczanie obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji na podstawie rzetelnie przeprowadzonej diagnozy w pięciu sferach: społecznej, gospodarczej, technicznej, przestrzenno-funkcjonalnej i środowiskowej. Dane statystyczne mają fundamentalne znaczenie dla jej wykonania. Nie mniej istotną rolę dane te odgrywają także w pogłębionej analizie obszaru rewitalizacji, której celem jest identyfikacja przyczyn natężenia negatywnych zjawisk na wyznaczonym obszarze. Diagnoza służy wytyczeniu celów w gminnym programie rewitalizacji, które muszą mieć mierzalny charakter i określać zaawansowanie ich realizacji. Celem artykułu jest przedstawienie zastosowań statystyki w diagnozie i monitorowaniu realizacji programów rewitalizacji. Jako główną metodę analizy i prezentacji wyników przyjęto studium przypadku