Vertebral fractures as the symptom of osteoporosis in men — the role of height measurement

Wstęp. Złamania osteoporotyczne trzonów kręgowych u dwóch trzecich pacjentów są bezobjawowe, o ich przebyciu świadczy ubytek wzrostu. Cel pracy. Ocena częstości występowania osteoporotycznych złamań trzonów kręgowych u mężczyzn, pacjentów praktyki lekarza rodzinne­go > 60. roku życia. Materiał i metody. Wśród pacjentów poradni lekarza rodzinnego przeprowadzono ankietę dotyczącą czynników ryzyka złamań osteoporotycznych oraz wykonano pomiar wzrostu, a następnie skierowano na badanie densytometryczne oraz morfometrię kręgów (VFA). Wyniki. W grupie 42 mężczyzn w wieku 61–91 lat stwierdzono cztery złamania kręgów, w tym u dwóch bezobjawowe. Ubytek wzrostu u tych pacjentów wynosił 4–10 cm. U pozostałych mężczyzn obniżenie wzrostu nie przekraczało trzech cm. Wnioski. 1. Pomiar wzrostu z analizą wielkości różnicy pomiędzy maksymalnym wzrostem w młodości a obecnym stanowi ważny element badania przedmiotowego, umożliwiający wykrycie złamań trzonów kręgowych. 2. Obniżenie wzrostu ≥ 4 cm może wskazywać na przebyte osteoporotyczne złamanie trzonu kręgu, w tym na często występujące złamania bezobjawowe. 3. U znacznego odsetka pacjentów ze złamaniem kręgu wskaźnik T-score jest wyższy niż –2,5 SD.Introduction. Vertebral osteoporotic fractures (VFs) are asymptomatic in 2/3 cases. Loss of height can be the result of VFs. Aim of the study. The estimation of the osteoporotic VFs prevalence in men > 60 y in GP practice. Material and methods: Male patient > 60 y from Family Medicine Dept. responded to the survey concerning osteoporotic fractures risk factors and height measurement. Every man was referred for DXA scans and vertebral fracture assessment (VFA). Results. Study group comprised 42 men aged 60–91 y 4 vertebral fracture were found, including 2 asymptomatic. In men with VFs loss of height was 4–10 cm. Non fractured men had loss of height < 3 cm. Conclusions. 1. Measurement of height with the analysis of difference between maximal and present heights is an important part of physical examination and allow to suspect VF s; 2. Loss of height ≥ 4 cm can be the result of previous osteoporotic VF s, including frequently occur ring asymptomatic ones; 3. VFs concern frequently osteopenic patients

The role of anorexia nervosa in secondary osteoporosis development with the risk for low energy fractures

W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost częstości występowania jadłowstrętu psychicznego (AN, anorexia nervosa). Problem dotyczy zwłaszcza dziewcząt i młodych kobiet, ale coraz częściej dotyka także chłopców i młodych mężczyzn. Anorexia nervosa jest czynnikiem ryzyka rozwoju osteoporozy wtórnej. Zaburzenia metaboliczne, występujące u pacjentów z AN doprowadzają do pogorszenia jakości kości i w konsekwencji do zwiększenia ryzyka złamań. Ich następstwa są główną przyczyną śmiertelności chorych z AN. U podstaw zmian jakości kości wymienia się zaburzenia hormonalne (m.in. hypoestrogenizm, wzrost greliny i peptydu Y, nieprawidłowe stężenia leptyny i endokanabinoidów) oraz wynikające z tego faktu zakłócenia mechanizmu regulacji resorpcji kostnej (układ RANK/RANKL/OPG). Ryzyko pozakręgowych osteoporotycznych złamań kości u kobiet z AN jest znacząco wyższe niż u zdrowych rówieśniczek. Poprawa gęstości mineralnej kości następuje dopiero po uzyskaniu znaczącego wzrostu masy ciała. Przeciwdziałanie utracie wagi, nadzór nad prawidłowym odżywianiem są kluczem do osiągnięcia prawidłowej szczytowej masy kostnej, zmniejszenia ryzyka osteoporozy i złamań niskoenergetycznych kości. (Endokrynol Pol 2011; 62 (1): 45-47)Anorexia nervosa (AN) has in recent years become considerably more common. The disease primarily affects girls and young women, and also boys and young men. AN is a risk factor for secondary osteoporosis. AN-related metabolic disturbances lead to diminished bone quality and increased risk of fractures. The consequences of low energy fractures are the main causes of death in women with AN. Hormonal disturbances (e.g. hypoestrogenism, increased levels of ghrelin and Y peptide, changes in leptin and endocannabinoid levels), as well as the mechanisms involved in bone resorption (RANK/RANKL/OPG), are considered to be of great importance for anorectic bone quality. The risk of osteoporotic, non-vertebral fractures in AN patients is significantly higher than in healthy women. An improvement of bone mineral density is possible after substantial body mass increase. Weight loss, in conjunction with a well-balanced, controlled diet, is the key to correct peak bone mass levels, and diminishes the risk of osteoporosis with its consequence of low energy bone fractures. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (1): 45-47

Choroby układu oddechowego a układ dokrewny . część II Objawy i zespoły endokrynne w przebiegu chorób układu oddechowego

Obraz kliniczny endokrynopatii współistniejących z chorobami układu oddechowego cechuje atypowość objawów lub skąpoobjawowość. Objawy endokrynologiczne mogą być zarówno pierwszym objawem choroby układu oddechowego, jak i stanem towarzyszącym, wskaźnikiem progresji lub powikłaniem schorzenia dróg oddechowych, jak również konsekwencją podjętego leczenia. Do chorób układu oddechowego, w których występują objawy lub zespoły endokrynne, należą: rak płuca, gruźlica oraz stany zapalne i obturacyjne dróg oddechowych. W pracy przedstawiono także zasady racjonalnej kortykoterapii oraz zwrócono uwagę na konsekwencje stosowania ponadfizjologicznych dawek glikokortykosteroidów. Forum Medycyny Rodzinnej 2011, tom 5, nr 1, 6-1

Choroby układu dokrewnego a układ oddechowy. Część I Objawy ze strony układu oddechowego utrudniające rozpoznanie chorób gruczołów dokrewnych

W codziennej praktyce lekarza rodzinnego znaczną grupę pacjentów stanowią chorzy z dolegliwościami ze strony układu oddechowego. U części z nich objawy wynikać mogą z patologii w obrębie układu dokrewnego, stanowiąc „maskę” choroby endokrynologicznej. Niewątpliwie dostarczają one zdecydowanie większych trudności diagnostycznych. Objawy pulmonologiczne nasuwające mylne podejrzenie pierwotnej patologii układu oddechowego spotyka się szczególnie w: akromegalii, chorobach tarczycy, cukrzycy, nadczynności kory nadnerczy oraz rakowiaku. Forum Medycyny Rodzinnej 2010, tom 4, nr 4, 239-24

Rola jadłowstrętu psychicznego w rozwoju wtórnej osteoporozy z uwzględnieniem ryzyka złamań kości

Anorexia nervosa (AN) has in recent years become considerably more common. The disease primarily affects girls and young women, also boys and young men. AN is a risk factor for secondary osteoporosis. AN-related metabolic disturbances lead to diminished bone quality and increased risk of fractures. The consequences of low energy fractures are the main causes of death in women with AN. Hormonal disturbances (e.g. hypoestrogenism, increased levels of ghrelin and Y peptide, changes in leptin and endocannabinoid levels), as well as the mechanisms involved in bone resorption (RANK/RANKL/OPG system), are considered to be of great importance for anorectic bone quality. The risk for osteoporotic, non-vertebral fractures in AN patients is significantly higher than in healthy women. Improvement of bone mineral density is possible after substantial body mass increase. Weight loss, in conjunction with a well-balanced, controlled diet, is the key to correct peak bone mass levels, and diminishes the risk for osteoporosis with its consequence of low energy bone fractures. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (education supplement III): 1–3)W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost częstości występowania jadłowstrętu psychicznego (AN). Problem dotyczy zwłaszcza dziewcząt i młodych kobiet, ale coraz częściej dotyka także chłopców i młodych mężczyzn. Anorexia nervosa jest czynnikiem ryzyka rozwoju osteoporozy wtórnej. Zaburzenia metaboliczne występujące u pacjentów z AN doprowadzają do pogorszenia jakości kości i w konsekwencji do zwiększenia ryzyka złamań. Ich następstwa są główną przyczyną śmiertelności chorych z AN. U podstaw zmian jakości kości wymienia się zaburzenia hormonalne (m.in. hipoestrogenizm, wzrost stężenia greliny i peptydu Y, nieprawidłowe stężenia leptyny i endokanabinoidów) oraz wynikające z tego faktu zakłócenia mechanizmu regulacji resorpcji kostnej (układ RANK/RANKL/OPG). Ryzyko pozakręgowych osteoporotycznych złamań kości u kobiet z AN jest znacząco większe niż u ich zdrowych rówieśniczek. Poprawa wartości mineralnej gęstości kości następuje dopiero po uzyskaniu znaczącego wzrostu masy ciała. Przeciwdziałanie utracie masy ciała, nadzór nad prawidłowym odżywianiem są kluczem do osiągnięcia prawidłowej szczytowej masy kostnej, zmniejszenia ryzyka osteoporozy i złamań niskoenergetycznych kości. (Endokrynol Pol 2011; 62 (zeszyt edukacyjny III): 1–3

Incidentaloma nadnerczy - czy obawiać się rozpoznania?

Przypadkowo wykryte zmiany guzowate w nadnerczach (incidentaloma) stwierdza się, w zależności od wieku, u 0,2-7% pacjentów poddawanych diagnostyce obrazowej jamy brzusznej z różnych przyczyn. W 80% incidentaloma są guzami nieaktywnymi hormonalnie. Większość ma charakter zmiany łagodnej, ale ryzyko raka kory nadnerczy wynosi do 25%. Podstawą postępowania w przypadku wykrycia incidentaloma jest wstępna ocena: wielkości guza, jego fenotypu obrazowego i potencjalnej aktywności hormonalnej, a następnie systematyczna obserwacja pod kątem progresji wzrostu i nabywania cech autonomicznego wydzielania. Powiększanie się incidentaloma w trakcie obserwacji i/lub pojawienie się aktywności hormonalnej może wskazywać na złośliwy charakter zmiany i jest wskazaniem do operacji

Prevalence of osteoporosis in men aged over 60 in primary care

Wstęp. Osteoporoza u mężczyzn rozpoznawana jest rzadko. Cel pracy. Ocena częstości występowania osteoporozy u mężczyzn > 60. roku życia w praktyce lekarza rodzinnego (PLR). Materiał i metody. Wśród mężczyzn, pacjentów poradni lekarza rodzinnego przeprowadzono ankietę dotyczącą czynników ryzyka złamań osteoporotycznych. U chorych, którzy wypełnili ankietę, analizowano dodatkowo choroby współistniejące, stosowane leki, przeprowadzono badanie przedmiotowe, a następnie kierowano do poradni endokrynologicznej na badania specjalistyczne. Wyniki. Do analizy włączono 42 mężczyzn. U 17 (40%) stwierdzono nieprawidłowe wartości T-score:, osteopenię u 12 (29%), u 4 (10%) T-score < –2,5. Rozpoznanie osteoporozy na podstawie nowej definicji (NBHA 2014) postawiono u 7 mężczyzn, to jest u 16,6%. Wnioski. 1. Co szósty mężczyzna, pacjent poradni lekarza rodzinnego, w wieku > 60. roku życia może być zagrożony osteoporozą oraz złamaniami niskoenergetycznymi; 2. nawet do 30% mężczyzn może mieć osteopenię, stanowiąc dodatkowo dużą grupę ryzyka wystąpienia złamań osteoporotycznych; 3. znaczna częstość występowania obniżonej gęstości mineralnej kości w badaniu densytometrycznym u mężczyzn > 60. roku życia wskazuje na potrzebę rozpowszechnienia wiedzy na temat osteoporozy u mężczyzn p rzez lekarzy rodzinnych oraz stosowanie profilaktycznej dawki witaminy D3.Introduction. Osteoporosis in male is rarely diagnosed. Aim of the study. The estimation of the prevalence of male osteoporosis in patients > 60 years in GP practice. Material and methods. Male patient > 60 y from Family Medicine Dept. in Poznan University of Medical Sciences responded to the survey con­cerning osteoporotic fractures risk factors. Men, who filled in the questionnaires were analyzed for comorbidities, used medications and passed physical exam. Then they were referred to endocrinology clinic for specialized tests. Results. Study group comprised 42 men. In 17 (40%) incorrect values of T-score were found: 12 (29%) were osteopenic, 4 (10%) had T-score < –2.5. The final diagnosis of osteoporosis according to new definition (NBHA 2014) was made in 7 men, i.e.16.6%. Conclusions. 1. Every sixth men, patient in GP practice > 60 y may be at risk for osteoporosis and osteoporotic fractures. 2. Up to 30% of men may have osteopenia, being additional risk group of osteoporotic fractures. 3. Significant prevalence of decreased BMD in DPX in men > 60 y indicates the need of dissemination of knowledge on male osteoporosis among GPs as well as need for vitamin D3 supplementation

A discussion of the intervention thresholds in osteoporosis treatment in Poland

Introduction: Epidemiological prognoses regarding the global spread of post-menopausal osteoporosis can prove somewhat nebulous. But it is clear that low-energy fractures and their consequences will become an increasingly serious health problem. Therefore it is crucial to implement prognostic procedures which could more effectively predict the incidence of osteoporosis and its complications. Material and methods: The study involved 378 female patients aged 40–86 years for whom clinical risk factors of osteoporotic fracture were analysed. Densitometry (DPX) was performed at femoral neck. The 10–year risk of fracture was assessed according to the British model of FRAX calculator. Results: The study group was divided into two, depending on the history of low-energy fractures. Previous osteoporotic fractures were confirmed in 128 patients. In this group, the mean bone mineral density (BMD) values (0.717 g/cm2) were lower than in the group without fracture history (0.735 g/cm2). In 33.3% of patients aged 50-59 years and 17% of women aged 60-79 who required medical treatment for their clinical status (previous fracture), the FRAX value did not meet the criterion of pharmacotherapy administration. Considering BMD in the calculation of FRAX produced an even higher underestimation of the fracture risk. Of women aged 40-49, 25% were qualified for pharmacotherapy of osteoporosis. In that particular age category, BMD did not affect the FRAX value. BMD measurement had a higher discriminatory value among patients aged 50-79, increasing the number of patients requiring therapy by more than 50%. Conclusions: 1. The FRAX calculator does not always consider the history of low-energy fractures as a criterion sufficient for therapy implementation. 2. Designing a FRAX calculator specifically for the Polish population would be advisable. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (1): 30-36)Wstęp: Prognozy epidemiologiczne dotyczące rozprzestrzenienia osteoporozy pomenopauzalnej na świecie są niepokojące. W związku z tym konsekwencje złamań niskoenergetycznych będą stanowiły coraz większy problem zdrowotny społeczeństw. Konieczne staje się zatem wdrożenie postępowań, które będą skuteczniej przewidywały występowanie osteoporozy pomenopauzalnej i powikłań choroby. Materiał i metody: Występowanie klinicznych czynników złamania oceniano w grupie 378 pacjentek w wieku 40-86 lat. Dodatkowo u wszystkich kobiet przeprowadzono badanie densytometryczne bliższego końca kości udowej. W celu obliczenia 10-letniego ryzyka złamania posłużono się modelem brytyjskim kalkulatora FRAX. Wyniki: W niniejszej pracy grupę badaną podzielono na dwie części w zależności od wywiadu dotyczącego wystąpienia niskoenergetycznego złamania. U 128 pacjentek stwierdzono w przeszłości złamanie osteoporotyczne. W tej grupie średnie wartości gęstości mineralnej kości (BMD, bone mineral density) (0,717 g/cm2> ) były niższe niż w grupie bez złamań (0,735 g/cm2>). W grupie między 50.-59. rokiem życia, która ze względu na stan kliniczny (wcześniejsze złamanie) wymagała leczenia, wartość FRAX w 33,3%, a między 60.-79. rokiem życia w 17%, nie spełniała kryterium włączenia farmakoterapii. Uwzględniając FRAX BMD w grupie między 60.-79. rokiem życia, stwierdzono jeszcze większe niedoszacowanie ryzyka złamań, sięgające 25%. Wśród kobiet między 40.-49. rokiem życia, bez złamań, 25% kwalifikowała się do farmakoterapii osteoporozy pomenopauzalnej. W tej kategorii wiekowej dodanie informacji BMD nie wpływało na wysokość FRAX-10. Badanie BMD miało większą wartość dyskryminacyjną wśród chorych między 50.-79. rokiem życia, zwiększając liczbę włączonych według wskazań do terapii farmakologicznej nawet o ponad 50%. Wnioski: 1. Kalkulator FRAX nie zawsze uwzględnia wcześniejsze złamanie niskoenergetyczne jako wystarczające kryterium do wdrożenia terapii. 2. Wskazane jest opracowanie kalkulatora FRAX dla polskiej populacji. (Endokrynol Pol 2011; 62 (1): 30-36

Vitamin D supplementation in adults - guidelines

Vitamin D is necessary in maintaining appropriate calcium and phosphate homeostasis in the body (classical function) and ensuring appropriate functioning of many tissues, organs and cells, unrelated to mineral economy (non-classical function). Vitamin D deficiency in adults may cause osteomalacia, increase fracture risk in osteoporosis, induce cardiovascular diseases, diabetes type 1 and 2, multiple sclerosis, Lesniowski-Crohn disease, and cancer, including colon, breast, and prostate cancer. Possible causes of vitamin D deficiency in a healthy population include decreased cutaneous synthesis and an inadequate intake of vitamin D, both in food and in supplements. Vitamin D deficiency level (25(OH) D. < 20 ng/mL), is fairly widespread, being found in a substantial percentage of healthy subjects around the world, regardless of race, gender and age. Daily vitamin D dose, as determined by the Food and Nutrition Board in 1997, is now rather insufficient, the biggest problem being associated with maximal vitamin D levels (50 &#956;g/day) in actually available food supplements. Nowadays, it is recommended that adults need a minimum of 800&#8211;1,000 U/day when their exposure to the sun is inadequate (in Poland from October to April). This dosage should be provided to all subjects who avoid sunlight, as well as to those aged over 65 because of their slower skin synthesis of vitamin D and for its proven anti-fracture and anti-fall effects. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (6): 723-729)Witamina D jest niezbędnym elementem do utrzymania właściwej homeostazy wapniowo-fosforanowej organizmu (rola klasyczna) i zapewnienia właściwego funkcjonowania wielu tkanek, narządów i komórek niezależnych od obrotu mineralnego (rola nieklasyczna). Niedobór witaminy D u dorosłych zwiększa ryzyko złamań kości w osteoporozie, może prowadzić do osteomalacji, choroby niedokrwiennej serca, cukrzycy typu 1 i 2, stwardnienia rozsianego, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz nowotworów szczególnie jelita grubego, piersi i prostaty. Przyczynami niedoboru witaminy D u zdrowej populacji jest prawdopodobnie zmniejszenie syntezy skórnej oraz niedostateczne spożywanie w diecie oraz suplementach. Niedobór witaminy 25(OH)D (stężenie < 20 ng/ml) występuje dość powszechnie u zdrowej populacji ogólnej niezależnie od rasy, płci i wieku. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę D określone przez Food and Nutrition Board w 1997 roku, jest obecnie niewystarczająca. Największy problem wiąże się z maksymalnym stężeniem witaminy D (50 &#956;g/dobę) w suplementach. Obecnie uważa się, że dzienne zapotrzebowanie osoby dorosłej wynosi 800-1000 j., jeżeli jej ekspozycja na słońce jest niewystarczająca (w Polsce od października do kwietnia). Taka dawka powinna być przyjmowana przez osoby unikające nasłonecznienia, jak również stosowana przez wszystkich w wieku powyżej 65 lat z powodu spowolnienia skórnej syntezy witaminy D, oraz ze względu na udowodnione działanie przeciw złamaniom i upadkom. (Endokrynol Pol 2010; 61 (6): 723-729

Value of the average office blood pressure measurements calculation for general practitioners

Wstęp. Prawidłowa kontrola ciśnienia tętniczego jest jednym z podstawowych warunków skutecznej profilaktyki sercowo-naczyniowej. Cel pracy. Ocena zmienności ciśnienia tętniczego w pomiarach gabinetowych wykonywanych podczas tej samej wizyty oraz wpływu uwzględniania średniego ciśnienia tętniczego na decyzję o modyfikacji farmakoterapii u pacjentów poradni lekarza rodzinnego z nadciśnieniem tętniczym bez współistniejących chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 50 pacjentów poradni lekarza rodzinnego w wieku 45–79 lat z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym, leczonych od minimum 3 lat. U każdego pacjenta mierzono ciśnienie tętnicze co najmniej dwukrotnie, analizując różnice pomiędzy pomiarami, następnie obliczano wartość średnią. Wyniki. Wartości ≥ 140 i/lub 90 mm Hg w pierwszym pomiarze stwierdzono u 29 pacjentów, w drugim u 19 osób. Prawidłowe ciśnienie tętnicze w pomiarze drugim miało 10 chorych. U 20% pacjentów różnica pomiędzy kolejnymi pomiarami wynosiła &gt; 10 mm Hg. Wnioski. 1. U znacznego odsetka dorosłych pacjentów z nadciśnieniem tętniczym obserwowano istotną różnicę pomiędzy pierwszym i drugim pomiarem ciśnienia tętniczego podczas tej samej wizyty, a co piąty chory wymagał przeprowadzenia trzeciego pomiaru ciśnienia. 2. Obliczanie średniej wartości ciśnienia tętniczego zapobiegło intensyfikacji u 16% chorych z nieprawidłowym ciśnieniem tętniczym w pierwszym pomiarze. 3. Modyfikację leczenia hipotensyjnego należy opierać na średniej wartości ciśnienia tętniczego, a nie na pojedynczym pomiarze.Introduction. Well controlled blood pressure (BP) is important for effective cardiovascular prevention. Aim of the study. Estimation of BP variability in office BP measurements taken on one visit in GP practice and influence of BP averages calculation on pharmacotherapy modification in hypertensive patients from family medicine department without cardiovascular diseases and diabetes. Material and methods. The study group comprised 50 patients from GP department aged 45–79 with primary hypertension, lasting &gt; 3 years. Blood pressure was taken in everyone at least two times and difference between measurements were analyzed, then average values were calculated. Results. BP ≥ 140 and/or 90 mm Hg in first measurement (FM) considered 29 patients, in second (SM) — 19. Ten subjects had normal BP in SM. In 20% difference between measurements were &gt; 10 mm Hg. Conclusions. 1. In large number of adult patients with hypertension significant difference between first and second measurements taken on the same visit was observed, and every fifth patient demanded the third measurement. 2. Calculation of average BP value prevented treatment modification in 16% patients with uncontrolled BP values in first measurement. 3. Treatment modification should be based on average BP value instead of the single measurement