Nederlandse rekeningen in de tolregisters van Koningsbergen, 1588-1602. Uitgegeven door Winkelman

Soly H. Nederlandse rekeningen in de tolregisters van Koningsbergen, 1588-1602. Uitgegeven door Winkelman. In: Revue belge de philologie et d'histoire, tome 51, fasc. 3, 1973. Langues et littératures modernes - Moderne taal- en letterkunde. pp. 745-746

De schepenregisters als bron voor de conjunctuurgeschiedenis van Zuid- en Noordnederlandse steden in het Ancien Regime

A

L'urbanisation d'Anvers au XVIe siècle

In the first half of this study, the author underlines the general conditions under which the urbanization of Antwerp took place in the XVIth century : the demographic explosion, the fast economical growth, the rising of a wealthy middle-class and the building of a new defensive system. The activity of Gilbert van Shoonbeke is surveyed. Through the creation of numerous new districts, through the urbanization of the "New Town" (23 to 25 hectares annexed to the town of Antwerp in 1542), through the creation of three new market places and the opening of 24 new streets (30% of all those opened in the XVIth century), this great businessman determined the outlook of the city down to the XlXth century. Two elements enabled Gilbert van Shoonbeke to draw enormous profits — at least 60 000 florins between 1542 and 1550, that is 600 times the yearly wages of a skilled worker — from these operations. This land speculator never started the allotment before he had first created the trading or manufacturing centres which were to influence the future development of the area. And he always tried to gain and keep good relationships with the corrupted town- councillors who considered the transformation of the city as an excellent means of enriching themselves.Dans la première partie de ce texte, l'auteur met l'accent sur les conditions générales de l'urbanisation d'Anvers au XVIe siècle : l'explosion démographique, la croissance économique rapide, la montée d'une bourgeoisie opulente et la construction d'un nouveau système de défense. Ensuite, les activités de Gilbert van Schoonbeke sont analysées. Par la création de nombreux quartiers neufs, par l'urbanisation de la "Nouvelle Ville" (23 à 25 ha. annexés à la ville d'Anvers en 1542), par l'implantation de trois nouveaux marchés et par l'ouverture de 24 nouvelles rues (30% de toutes les artères tracées au XVIe siècle), ce grand homme d'affaires détermina l'aspect de la métropole jusqu'au XIXe siècle. Deux facteurs permirent à Gilbert van Schoonbeke de réaliser des bénéfices énormes — un strict minimum de 60 000 florins, entre 1542 et 1550, soit 600 fois le salaire annuel d'un ouvrier qualifié. Ce spéculateur foncier n'a jamais entamé le lotissement sans avoir préalablement créé des centres commerciaux ou industriels qui allaient décider du développement futur de la zone concernée. En outre, il a toujours recherché et entretenu de bonnes relations avec des édiles corrompus, qui considéraient la transformation de la ville comme un excellent moyen de s'enrichir.In het eerste deel van dit artikel legt de auteur de nadruk op de algemene voorwaarden van de stedebouw te Antwerpen in de XVI de eeuw : de demografische explosie, de snelle economische groei, de opkomst van een welvarende burgerij en de bouw van een nieuw defen- siesysteem. Vervolgens worden de activiteiten van Gilbert van Schoonbeke geanalyseerd. Door de creatie van talrijke nieuwe wijken, de planning van de "Nieuwstad" (23 à 25 ha bij de stad Antwerpen aangehecht in 1542), de aanleg van drie nieuwe marktpleinen en de opening van 24 nieuwe straten (30% van aile verkeersaders getrokken in de XVIde eeuw), bepaalde deze grote zakenman het uitzicht van de metropool tot in de 19de eeuw. Twee factoren hebben Gilbert van Schoonbeke toegelaten énorme winsten te realiseren — een strikt minimum van 60 000 gulden tussen 1542 en 1550, d.i. 600 keer het jaarloon van een geschoolde arbeider. Deze grondspeculant is nooit tot verkaveling overgegaan zonder voora commerciële of industriële centra te hebben gecreëed die de verdere ontwikkeling van de betrokken zone zouden bepalen. Daarenboven heeft hij steeds nauwe relaties nagestreefd en onderhouden met corrupte overheidsambtenaren, die de transformatie van de stad als een uitmuntend middel beschouwden om zich te verrijken.Soly Hugo. L'urbanisation d'Anvers au XVIe siècle. In: Revue du Nord, tome 63, n°249, Avril-juin 1981. pp. 391-413

De aluinhandel in de Nederlanden in de 16e eeuw

Soly H. De aluinhandel in de Nederlanden in de 16e eeuw. In: Revue belge de philologie et d'histoire, tome 52, fasc. 4, 1974. Histoire (depuis l'Antiquité) — Geschiedenis (sedert de Oudheid) pp. 800-857