Proantocyjanidyny w tkankach kalusowych i w transformowanych korzeniach Rhodiola kirilowii i Rhodiola rosea - oznaczenie za pomocą metody UPLC-MS/MS

Several species of Rhodiola genus (Crassulaceae family) like Rhodiola kirilowii and Rhodiola rosea are used in official or traditional medicine. The aim of this study was to determine qualitative and quantitative content of proanthocyanidins using ultra performance liquid chromatograph connected to a tandem mass spectrometer (UPLC MS/MS method) in the callus tissues and in the transformed roots (infected by Agrobacterium rhizogenes LBA 9402 strain) of R. kirilowii and R. rosea. This validated assay allows to determine the content of five flavan-3-ols: (+)-catechin, (-)-epicatechin, (-)-epigallocatechin, (-)-epicatechin gallate (ECG), (-)-epigallocatechin gallate (EGCG). Our results concerning the material from in vitro cultivation of R. kirilowii and R. rosea indicate that R. rosea callus can be a better source of catechin when compared with other tested materials, especially when the content of (-)-gallate epigallocatechin is taken under consideration (3.429 mg/100 g of dry powdered material). The application of UPLC MS/MS method allowed to determine the content of proanthocyanidins in tested samples with satisfactory precision and can be used in the phytochemical investigations of Rhodiola sp. in vitro cultivated tissues.Niektóre gatunki z rodzaju Rhodiola (rodzina Crassulaceae), jak Rhodiola kirilowii i Rhodiola rosea, są stosowane w medycynie oficjalnej lub ludowej. Celem przedstawionych badań było oznaczenie jakościowe i ilościowe proantocyjanidyn w tkankach kalusowych i w transformowanych (za pomocą szczepu Agrobacterium rhizogenes LBA 9402) korzeniach Rhodiola kirilowii i Rhodiola rosea przy zastosowaniu metodyki wykorzystującej ultrasprawny chromatograf cieczowy sprzężony z tandemowym spektrometrem mas (metoda UPLC MS/MS). Ta zawalidowana metodyka pozwoliła na określenie stężeń pięciu flawan-3-oli: (+)-katechiny, (-)-epikatechiny, (-)-epigalokatechiny, galusanu (-)-epikatechiny (ECG) oraz galusanu (-)-epigalokatechiny (EGCG). Przedstawione w pracy wyniki dotyczące materiału pochodzącego z kultur in vitro R. kirilowii i R. rosea wskazują, że kalus R. rosea jest lepszym źródłem katechin w porównaniu do pozostałych badanych surowców, szczególnie, gdy bierze się pod uwagę zawartość galusanu epigalokatechiny (3.429 mg/100 g suchego sproszkowanego surowca). Zastosowanie opracowanej metodyki z wykorzystaniem ultrasprawnego chromatografu cieczowego sprzężonego z tandemowym spektrometrem mas pozwoliło z zadawalającą precyzją oznaczyć zawartości proantocyjanidyn w analizowanych próbkach. Metoda ta może być stosowana w fitochemicznych badaniach hodowanych in vitro tkanek rodzaju Rhodiola