UPACARA RITUAL IRUNG-IRUNG DI DÉSA CIHIDEUNG KECAMATAN PARONGPONG KABUPATÉN BANDUNG BARAT PIKEUN BAHAN PANGAJARAN BAHASAN BUDAYA SUNDA DI KELAS XI SMA

Ieu panalungtikan miboga tujuan pikeun ngadéskripsikeun (1) sajarah jeung kamekaran upacara ritual irung-irung, (2) prak-prakan upacara ritual irung-irung, (3) unsur nu nyampak dina upacara ritual irung-irung, (4) ajén budaya nu nyampak dina upacara ritual irung-irung, jeung (5) larapna hasil panalungtikan pikeun bahan pangajaran bahasan budaya Sunda di kelas XI SMA. Métode anu digunakeun dina ieu panalungtikan nya éta métode déskriptif, kalawan ngagunakeun téhnik studi pustaka, obsérvasi, wawancara, jeung dokuméntasi. Anapon instrumén anu digunakeun dina ngumpulkeun data nya éta kaméra, handphone jeung pedoman wawancara. Tina ieu panalungtikan kapaluruh, kahiji, asal-muasal ayana upacara ritual irung-irung minangka ucapan rasa sukur ka Gusti Nu Maha Suci sabab geus dibéré cai nu ngocor ngagolontor sanajan halodo entak-entakkan. Kadua, dina prak-prakan upacara ritual irung-irung kabagi jadi tilu nya éta pra ritual, prungna ritual, jeung pasca ritual. Katilu, unsur budaya dina upacara ritual irung-irung nya éta sistem réligi, sistem kamasarakatan atawa organisasi sosial, sistem pangaweruh, basa, kasenian, sistem pakasaban atawa sistem ékonomi, jeung sistem pakakas hirup atawa téhnologi. Kaopat, ajén budaya dina upacara ritual irung-irung nya éta ajén moral, ajén ékonomi, ajén éstétika, ajén sosial, jeung ajén agama. Kalima, upacara ritual irung-irung bisa dijadikeun salah sahiji alternatif bahan pangajaran bahasan budaya Sunda di kelas XI SMA. ;---Penelitian ini bertujuan untuk mendeskripsikan (1) sejarah dan perkembangan upacara ritual irung-irung, (2) pelaksanaan upacara ritual irung-irung, (3) unsur budaya yang terdapat pada upacara ritual irung-irung, (4) nilai budaya yang terdapat pada upacara ritual irung-irung, (5) menerapkan hasil penelitian untuk bahan pembelajaran bahasan budaya Sunda di kelas XI SMA. Metode yang digunakan dalam penelitian ini adalah metode deskriptif, dengan menggunakan teknik studi pustaka, observasi, wawancara, dan dokumentasi. Adapun instrumen yang digunakan dalam pengumpulan data yaitu kamera, handphone, dan pedoman wawancara. Hasil penelitian ini yang pertama, tumbuhnya upacara ritual irung-irung sebagai ucapan rasa syukur kepada Allah SWT yang telah memberikan air yang berlimpah walaupun kemarau. Kedua, pelaksanaan upacara ritual irung-irung terbagi menjadi tiga bagian, yaitu sebelum ritual dilaksanakan, ketika ritual berlangsung, dan sesudah ritual dilaksanakan. Ketiga, unsur budaya pada upacara ritual irung-irung yaitu sistem religi, sistem kemasyarakatan atau organisasi sosial, sistem pengetahuan, bahasa, kesenian, sistem mata pencaharian hidup atau sistem ekonomi, dan sistem peralatan hidup atau teknologi. Keempat, nilai budaya pada upacara ritual irung-irung yaitu nilai moral, nilai ékonomi, nilai estetika, nilai sosial, dan nilai agama. Kelima, upacara ritual irung-irung bisa dijadikan salah satu alternatif bahan pembelajaran bahasan budaya Sunda di kelas XI SMA. ;---This research aims to describe (1) The history and development of irung-irung tradition ceremony, (2) the existence of irung-irung tradition ceremony, (3) a cultural element in irung-irung tradition ceremony, (4) the culture value in irung-irung tradition ceremony, and (5) the implementation of the research result in learning materials of sundanese culture in the class XI Senior High School. The approach of this research is a descriptive method which supported with literature review techniques, observations, interviews, and documentations. The instruments are supported by several tools, includes a camera, a mobile phone, and interview guidelines. Furthermore, first, the result of this research are the development of irung-irung tradition ceremony as an act of thanksgiving to God who has given water in the dry season. Second, the existence of irung-irung tradition ceremony divided into three parts, which are, the pre-implementation of tradition, the moment when tradition was held, and the condition after the implementation of tradition. Third, the cultural elements in irung-irung tradition ceremony are religious, community or social organization system, knowledge, language, arts, livelihood or economic system, and living equipment or technology system. Fourth, culture value of irung-irung tradition ceremony, there are moral value, economy value, aesthetics value, social value, and religion value. Fifth, irung-irung tradition ceremony can be used as an alternative learning materials Sundanese culture in the class XI Senior High School