Sürdürülebilir Tekstil Tasarımında Atık Yönetimi ve 6R Prensibinin Uygulanması

Günümüzde sanayileşme ve teknolojinin gelişmesi ile birlikte tekstil sektöründe hammaddenin hızlı tüketilmesi veseri üretim sonucunda fazla atık ortaya çıkmış ve atığın yok edilmesi ekosistem için giderek büyüyen bir tehdithaline gelmiştir. Ekonomik, çevresel ve sosyal perspektifteki Sürdürülebilir Kalkınma Modeli’nde tekstil atıklarıekolojik açıdan tüketici öncesi ve sonrası olmak üzere incelenmektedir. Özellikle hızlı moda kavramı ile birlikte,tekstillerin kullanım ömrünü tamamlamadan ‘atık’ olarak nitelendirilmesi sonucu ekonomik ve çevresel bir tahripsöz konusu olmuştur. Tüketici öncesi üretimde; geri dönüştürülemeyen hammadde kullanımları, zararlı kimyasalkullanımları, tüketici sonrasında ise geri dönüşümün yetersiz kalması gibi pek çok sebep buna örnek olarakgösterilebilir. Bu nedenler ile Sürdürülebilir Kalkınma Modeli doğrultusunda, 6R prensibi ile tekstil sektöründede atığın azaltılması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada; üretim sürecinde, tüketim süreci ve tüketim sonrasındaortaya çıkan tekstil atıklarının azaltılması, dönüştürülmesi, yok edilmesi konusunda benimsenmesi gerekenyaklaşımlar ve gerçekleştirilen çalışmalardan bahsedilmiştir. Tasarımcının ve üreticinin sürdürülebilir bir ürünortaya koymasında ve ekonomik olarak sürdürülebilirliğini sağlamasında günümüz sorunlarının üzerindedüşünmesi ve uygulaması neredeyse zorunlu hale gelmiştir. Bu doğrultuda sadece tasarımcı ve üreticinin değiltüketicinin de çevreci yaklaşımları benimsemesi önemlidir. Bu çalışmada; ekolojik bir yaklaşımın sonucu olarakgeliştirilen ve ürün tasarımında benimsenen ve gittikçe de yenileri eklenen altı kavram/prensibin (reduce, recycle,reuse, rethink, repair, refuse, replace, recover, reject, rot, upcycle) tekstil tasarımında uygulanabilirliğiaraştırılmış ve bu doğrultuda gelecek nesiller için bir farkındalık oluşturulması hedeflenmiştir.Nowadays, excess waste has emerged with industrialization and technological development as a result of the rapidconsumption of raw materials and mass production in the textile sector. The destruction of these wastes hasbecome a growing threat to the ecosystem. Textile wastes are examined ecologically as pre-consumer and postconsumer in the Sustainable Development Model in economic, environmental and social perspectives. Inparticular, with the concept of fast fashion, textiles are considered to be ‘waste’ before completing their lifespan,resulting in economic and environmental destruction. Non-recyclable usage of raw materials, usage of harmfulchemicals before the consumer in other words in production, and insufficient recycling after consumer are someexamples of this destruction. For these reasons, 6R principles aim to reduce waste also in the textile sector in linewith the Sustainable Development Model. In this study, the approaches which are adopted and the studies carriedout about reducing, recycling and refusing of textile wastes that emerged the production process, consumptionprocess are mentioned. It has become almost imperative to thinking and practicing problems of today to providea sustainable product and ensure its economic sustainability by designers and manufacturers. In this respect, notonly the designers' and the manufacturers' but also the consumers' adoption for environmentalist approaches aresignificant. In this study, the application of six principles which is added to new ones in time (reduce, recycle,reuse, rethink, repair, refuse, replace, recover, reject, rot, upcycle) developed as a result of an ecological approachand adopted in product design was investigated in textile design and, in this direction, aimed to create awarenessfor future generations.&nbsp;</p

Daha Az Atık Prensibi ile Giysi Üretiminin Sürdürülebilir Bir Gelecek İçin Önemi

Sanayileşme, teknoloji ve hızlı moda kavramı ile birlikte artan tekstil üretim sürecinde ve tüketim sonrasında pek çok atık ortaya çıkmaktadır. Sürdürülebilirlik kapsamında bu atıkların imha edilmesi ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Bazı çalışmalar; tüketici öncesinde yani üretimde oluşan atığın azaltılması yönündedir. Bir giysi oluşturmada günümüzde en fazla kullanılan teknik; dikiş ile kumaş parçalarının birleştirilmesidir. En büyük tekstil atığı da bu üretim bandında oluşmaktadır. Güncel pastal serim programlarında bile bu atık ortalama %15 civarındadır ve dünya tekstil endüstrisinde tekstil atıklarının sadece %15’i geri dönüştürülebilmekte, kalan %85’lik kısmı çöplüklere gönderilmektedir. Giysilerin sadece pastal aşamasında değil, parçaların birleştirilmesi esnasında, prototipte, dikiş sonrası giysinin temizlenerek tüketiciye sunulmaya hazır hale getirilmesinde pek çok lif, iplik ve kumaş parçası atık haline gelmektedir. Sürdürülebilirlik kapsamında ‘daha az hammadde atığı’ ile giysi üretmek mümkündür. Bu kapsamda çalışmada; daha az atık kavramına uygun şekilde tasarlanıp üretilen giysi örnekleri verilmiştir. Tüp dokuma tekniği, yuvarlak örme, keçeleştirme gibi teknikler ile kullanılan liflerin özelliklerine bağlı uygulanan bitim işlemleri ile giysilerde farklı formların daha az atık ile oluşturulabildiği görülmüştür. Bu üretim yöntemlerinin yaygınlaşması ile sürdürülebilir tasarım kavramının benimsenmesi hedeflenmektedir.During the textile production that increased with the industrialization, technology, and concept of fast fashion and after the consumption plenty of wastes are emerging. Within the scope of sustainability, studies are carried out for the destruction of these wastes. Some studies aim at reducing waste in pre-consumer in other words in production stages. At the present time, the most commonly used technique in creating a garment is stitching. The largest textile waste is also come to exist in this production line. This waste is an average of 15% in current garment spreading programmes and only 15% of textile waste can recycle in the world textile industry, 85% sent to the dumps. Many fibers, yarns, and fabric pieces are becoming waste not only during the garment spreading process but also during the assembly of parts, in the prototype, after sewing of garments in making them ready to be presented the consumer. It is possible to produce garments with ‘less raw material waste’. In this study, the garment samples that designed and produced in accordance with the concept of less waste have given. It has been seen that different forms in the garments can be formed with less waste by using different techniques such as tubular weaving, circular knitting, and felting. With the expansion of these production methods, it is aimed to adopt sustainable design concept.</p

File İşi Dantel Deseninin Rezerve Boyama ve Dokuma Teknikleri ile Uygulanması Üzerine Deneysel Bir Çalışma: Mire Üçlemesi

Tekstillerin desenlendirilip renklendirilmesinde tarih öncesi çağlardan beri rezerve boyama tekniğininkullanıldığı bilinmektedir. Endüstri Devrimi ile beraber boya baskı teknolojisinde çok farklı uygulamalar geliştirilmiş olsa da geleneksel tekniklerin sanat ve zanaat kapsamında kullanıldığı görülmektedir. Özellikle çağdaştekstil sanatçıları bu teknikleri kendi deneyim ve yorumlarıyla çeşitlendirerek zenginleştirmektedirler.Bu tekniklerin bazıları kendilerine özgü desen ve efektlerle farklı tekniklerdeki uygulamalara da birerilham kaynağı olmayı sürdürmekte ve yeni arayışlara yol açmaktadır. İkat tekniği de kendine özgü niteliği ile bukapsamda gerek uygulama biçimi gerekse desen efekti açısından tekstil tasarımında yeni seçenekler sunmaktadır.Çalışmanın çıkış noktasını oluşturan ve Yunan mitolojisinde Clotho, Lachesis, Atropos, Romamitolojisinde ise Nona, Decima, Morta; ‘Merhametliler’ olarak bilinen Mire’ler; hayat ipliğini “eğiren”, “ölçen”ve “kesen”ler olarak bilinmektedirler. Bu çalışmada; Mire’ler (Moira Mires, Fates, Moires, Parcae) file işi danteldeseni şeklinde oluşturularak çözgü ipliklerine rezerve tekniği ile aktarılmış ve ardından dokuma yapılmıştır.Dantel desenindeki dolu/boş efektinin netliği amaçlandığından dolayı, ikat uygulamasındaki bağlama-boyamatekniği yerine, alginat maddesi kullanılarak fırça yardımı ile kimyasal rezerve uygulaması yapılmış ve daha netbir efekt elde edilmeye çalışılmıştır.</p