Апрехенсивно-эпистемические да-конструкции в балканославянских языках

The research in this paper is focused on the apprehensive function of the particles da ne in Macedonian and da ne bi in Bulgarian as part of South Slavic subjunctive da-constructions. These clusters of particles are considered to be markers of a wider apprehensive-epistemic category. They are assumed to have undergone grammaticalization due to their morphosyntactic and prosodic unity. Even though there may be some contextual differences, these particles in both Balkan Slavic languages share a common semantic component: an undesirable “fear-causing” possibility of some potential situation. In terms of distribution, they may occur in both dependent and main clauses expressing related, gradient apprehensive-epistemic meanings. The goal of the paper is to categorize the apprehensive-epistemic types, determine their specific structural and functional properties, and establish the conceptual links between them. The paper takes a functional approach to the analysis of the apprehensive-epistemic semantic category, thus the categorization of its subtypes is determined on the basis of their functions in context. The analysis of the collected examples instantiating these functions testifies to an existing gradience within this category in both dependent and independent use. The conclusions of the paper have typological relevance in view of the fact that they may contribute to a better understanding of this crosslinguistic category from both semantic and grammatical perspective.Статья посвящена апрехенсивным употреблениям частиц да не в македонском и да не би в болгарском языках как одной из реализаций южнославянских субъюнктивных да-конструкций. Данные частицы рассматриваются как маркеры более широкой категории апрехенсивно-эпистемической модальности. Несмотря на некоторые контекстуальные различия, в обоих балканославянских языках они имеют общее семантическое толкование: опасение от возможности наступления нежелательной ситуации. Эти частицы могут употребляться как в зависимых, так и в независимых клаузах, выражая различные варианты градуированного апрехенсивно-эпистемического значения. Целью статьи является классификация апрехенсивно-эпистемических типов конструкций с данными частицами, определяемых на основе их характерных структурных и функциональных свойств, и установление концептуальных связей между ними. В статье применен функциональный подход к анализу апрехенсивно-эпистемической семантической категории, таким образом, категоризация подтипов учитывает функции данных единиц в контексте. Анализ собранных примеров, иллюстрирующих эти функции, свидетельствует о наличии градуированности в данной категории как в зависимом, так и в независимом употреблении. Выводы статьи имеют типологическую значимость, внося вклад в понимание статуса этой кросслингвистической категории как с точки зрения семантики, так и грамматики

ПОЛИФУНКЦИОНАЛНOСТА НА ДА НЕ-ПРАШАЊАТА

Во овој труд се спроведува прагматичка анализа на да не-прашањата во македонскиот јазик (Да не сакаш да се напиеш нешто?) за да се определат нивните комуникациски функции во различни контексти: понуда, поттикнување, емпатија, неодобрување, иронија, и сл. За разлика од поларитетните дали-прашања, кои изискуваат потврден или одречен одговор, да не-прашањата се пристрасни бидејќи бараат потврда на претпоставката на говорителот. Таа функција може успешно да се реализира само ако соговорникот го познава ситуацискиот контекст и правилно ја толкува претпоставката на говорителот. Семантичката одлика на „пристрасност“ ги прави да не-прашањата погодни за сигнализирање позитивна учтивост и помал степен на хоризонтално растојание меѓу соговорницит

ПОЛИФУНКЦИОНАЛНOСТА НА ДА НЕ-ПРАШАЊАТА

Во овој труд се спроведува прагматичка анализа на да не-прашањата во македонскиот јазик (Да не сакаш да се напиеш нешто?) за да се определат нивните комуникациски функции во различни контексти: понуда, поттикнување, емпатија, неодобрување, иронија, и сл. За разлика од поларитетните дали-прашања, кои изискуваат потврден или одречен одговор, да не-прашањата се пристрасни бидејќи бараат потврда на претпоставката на говорителот. Таа функција може успешно да се реализира само ако соговорникот го познава ситуацискиот контекст и правилно ја толкува претпоставката на говорителот. Семантичката одлика на „пристрасност“ ги прави да не-прашањата погодни за сигнализирање позитивна учтивост и помал степен на хоризонтално растојание меѓу соговорницит

Apprehensive-epistemic Da-Constructions in Balkan Slavic

The research in this paper is focused on the apprehensive function of the particles da ne in Macedonian and da ne bi in Bulgarian as part of South Slavic subjunctive da-constructions. These clusters of particles are considered to be markers of a wider apprehensive-epistemic category. They are assumed to have undergone grammaticalization due to their morphosyntactic and prosodic unity. Even though there may be some contextual differences, these particles in both Balkan Slavic languages share a common semantic component: an undesirable “fear-causing” possibility of some potential situation. In terms of distribution, they may occur in both dependent and main clauses expressing related, gradient apprehensive-epistemic meanings. The goal of the paper is to categorize the apprehensive-epistemic types, determine their specific structural and functional properties, and establish the conceptual links between them. The paper takes a functional approach to the analysis of the apprehensive-epistemic semantic category, thus the categorization of its subtypes is determined on the basis of their functions in context. The analysis of the collected examples instantiating these functions testifies to an existing gradience within this category in both dependent and independent use. The conclusions of the paper have typological relevance in view of the fact that they may contribute to a better understanding of this crosslinguistic category from both semantic and grammatical perspective