Een volmaakte peilstok

Vanuit methodologisch oogpunt – en daar hoort een psycholoog bij een gevalsstudie op te letten – heeft Hagar Peeters onwaarschijnlijk veel geluk gehad met Gerrit de Stotteraar. Tussen zijn elfde, toen hij voor het eerst met justitie in aanraking kwam, en zijn laatste veroordeling in 1986 als zesenzestigjarige is hij telkens zichzelf gelijk gebleven. Ruim een halve eeuw lang maakte hij zich schuldig aan inbraken – voor iets anders is hij nooit veroordeeld. Hij kwam eerst op de fiets, later met de auto; bleef aanvankelijk in de buurt, reisde daarna door het hele land; jatte in het begin simpele spullen, later luxegoederen, maar uiteindelijk was het altijd diefstal. Hij ging niet over op overvallen of heling, niet op afpersing of oplichting. Qua criminele loopbaan zat er geen enkele ontwikkeling in, het was hooguit de schaal van de delicten die veranderde, niet de aard ervan

The default setting of memory is 'forgetting'

Veel mensen beginnen rond hun 60e meer moeite te krijgen met taken die een beroep doen op het prospectief geheugen en het vinden van woorden en namen. Bezorgd dat deze klachten wijzen op het begin van de ziekte van Alzheimer vullen zij online-zelftests in of raadplegen ze hun huisarts. Bij verreweg de meeste mensen duiden de klachten op een volstrekt natuurlijke ouderdomsvergeetachtigheid. Om verdere achteruitgang te vertragen zouden artsen hun patiënten moeten aanmoedigen sociaal actief te blijven. Bij patiënten met lichte cognitieve beperkingen (‘mild cognitive impairment’) moet de arts beducht zijn op het ontkennen of bagatelliseren van geheugenklachten, zeker als die van invloed zijn op het beroepsmatige functioneren in beroepen als piloot of huisarts. Door het ontbreken van formele jaarlijkse keuringen hebben ouder wordende artsen de plicht zichzelf en hun collega’s in de gaten te houden

Een volmaakte peilstok

Vanuit methodologisch oogpunt – en daar hoort een psycholoog bij een gevalsstudie op te letten – heeft Hagar Peeters onwaarschijnlijk veel geluk gehad met Gerrit de Stotteraar. Tussen zijn elfde, toen hij voor het eerst met justitie in aanraking kwam, en zijn laatste veroordeling in 1986 als zesenzestigjarige is hij telkens zichzelf gelijk gebleven. Ruim een halve eeuw lang maakte hij zich schuldig aan inbraken – voor iets anders is hij nooit veroordeeld. Hij kwam eerst op de fiets, later met de auto; bleef aanvankelijk in de buurt, reisde daarna door het hele land; jatte in het begin simpele spullen, later luxegoederen, maar uiteindelijk was het altijd diefstal. Hij ging niet over op overvallen of heling, niet op afpersing of oplichting. Qua criminele loopbaan zat er geen enkele ontwikkeling in, het was hooguit de schaal van de delicten die veranderde, niet de aard ervan

Making sense of theory construction: Metaphor and disciplined imagination

This article draws upon Karl Weick’s insights into the nature of theorizing, and extends and refines his conception of theory construction as ‘disciplined imagination’. An essential ingredient in Weick’s ‘disciplined imagination’ involves his assertion that thought trials and theoretical representations typically involve a transfer from one epistemic sphere to another through the creative use of metaphor. The article follows up on this point and draws out how metaphor works, how processes of metaphorical imagination partake in theory construction, and how insightful metaphors and the theoretical representations that result from them can be selected. The paper also includes a discussion of metaphors-in-use (organizational improvisation as jazz and organizational behavior as collective mind) which Weick proposed in his own writings. The whole purpose of this exercise is to theoretically augment and ground the concept of ‘disciplined imagination’, and in particular to refine the nature of thought trials and selection within it. In doing so, we also aim to provide pointers for the use of metaphorical imagination in the process of theory construction