Magdalena Abraham-Diefenbach : Pałace i koszary. Kino w podzielonych miastach nad Odrą i Nysą Łużycką. Wrocław: Atut, 2016: 432 s.

Seria: Niemcy – Media – Kultura, ukazująca się pod patronatem Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego, wzbogaciła się o kolejną pozycję. Magdalena Abraham-Diefenbach, kulturoznawczyni i badaczka pogranicza polsko-niemieckiego, w swojej najnowszej książce zwraca uwagę na pomijany dotychczas aspekt badawczy: znaczenie kina, jego historii i przemian społeczno-kulturowych w wymiarze lokalnym oraz regionalnym, w szczególnej przestrzeni polsko-niemieckiego pogranicza lat 1945–1989. Pod pojęciem kina autorka rozumie nie tylko „instytucję kulturalną oraz miejsce wspólnej recepcji filmów i indoktrynacji politycznej, [ale także – R.D.J.] budynek posiadający specyficzne walory architektoniczne i techniczne” (Abraham-Diefenbach 2016: 10). Dzięki tak sformułowanej definicji możliwe stało się ukazanie „całokształtu zjawisk związanych z kinem i dziejących się w nim” (Abraham-Diefenbach 2016: 11). Postawione przez badaczkę cele wymagały bez wątpienia zapoznania się z rozproszonym materiałem źródłowym, literaturą przedmiotu, ale także dobrej znajomości uwarunkowań życia po obu stronach granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej. Z zadań tych autorka wywiązała się z nawiązką, dostarczając w każdym rozdziale, a także w zamykającym książkę aneksie, na który składają się indeks omawianych filmów z repertuaru przygranicznych kin oraz indeks nazwisk, dobrze udokumentowane odniesienia do literatury przedmiotu [...]. Recenzja: Pałace i koszary : kino w podzielonych miastach nad Odrą i Nysą Łużycką / Magdalena Abraham-Diefenbach. - Wrocław : Oficyna Wydawnicza "Atut" - Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2015. - 432 s. : il. ; 22 cm

Komentarz do tłumaczenia: "Straszna historia z Ravensburga", M. Andream Nelsium ; Renata Dampc-Jarosz, Jacek Jarosz (tłum. na pol.)

Przełożenie pochodzącego z XVI wieku tekstu byłoby bez wątpienia trudniejsze, gdyby nie, w gruncie rzeczy dla tłumacza paradoksalny, fakt, że średniowieczna historia z Ravensburga trafiła do rąk niemieckich odbiorców dopiero w roku 1913, nie licząc jej pierwszego wydania lub dokonanego pod koniec XVIII wieku odpisu, choć jego losy nie są potwierdzone. Przez cztery wieki tekst spoczywał bowiem ukryty w grzbiecie książki, skąd jedynie przez przypadek został wydobyty i wystawiony na sprzedaż w monachijskim antykwariacie

Sophie Tieck-Bernhardi : pisarka niemieckiego romantyzmu w poszukiwaniu miłości

"Sophie Tieck‑Bernhardi wpisuje się pod wieloma względami w nurt rozwoju niemieckiego pisarstwa kobiet w ogóle, a w szczególności przełomu XVIII i XIX wieku. Podobnie jak większość piszących kobiet zaczęła publikować pod „fałszywym nazwiskiem”, jak Barbara Hahn nazwała przymus posługiwania się pseudonimem, często męskim, lub rezygnacji z praw autorskich na rzecz męża. Taki los spotkał niemal wszystkie pisarki tego okresu." […] (fragm.

Przedmowa

"Od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku badacze literatury niemieckiej, przede wszystkim rodzimi, ale także i zagraniczni, uczynili bardzo wiele, aby zapomnianym, niedocenionym lub pomijanym w historii literatury pisarkom wcześniejszych epok przywrócić należne im miejsce. Starania niemieckojęzycznych literaturoznawców przyniosły oczekiwane rezultaty: liczba monografii, biografii, edycji dzieł czy innych form upowszechniania marginalizowanej dotychczas twórczości kobiet rosła znacząco, kładąc powoli kres sformułowanej w 1980 roku przez Elke Frederiksen tezie o pozbawianiu niemieckiej literatury kobiet własnej tradycji, ich herstory" […] (fragm.

Johann Wolfgang von Goethe: Baśń. Das Märchen. Wydanie polskie i niemieckie. Przekł. Krystyna Krzemień-Ojak , wstęp Wojciech Kunicki , pod red. Jarosława Ławskiego . Białystok: Wydawnictwo Alter Studio, 2015: 154 s.

Błogosławieni ci, co wydają baśnie. Ta parafraza wypowiedzi Goethego („Błogosławieni ci, co piszą baśnie”, Goethe w liście do Schillera z 26.09.1795; Goethe 2015: 17) zdaje się w pełni oddawać rezultat współpracy wrocławskiego germanisty, profesora Wojciecha Kunickiego, i białostockiego polonisty, profesora Jarosława Ławskiego, którzy podjęli się ponownego wydania tłumaczenia Baśni Johanna Wolfganga von Goethego. Dwujęzyczna publikacja wzbogaciła istniejącą od 1995 roku serię wydawniczą Czarny Romantyzm, w której zamieszczono już wcześniej inny utwór tego okresu – Straże nocne Bonaventury (właśc. Augusta E.F. Klingemanna). Pierwsze polskie wydanie Baśni ukazało się w roku 2000, w przekładzie Marka Sołka w krakowskiej oficynie wydawniczej Arche. Jego wydawcy nie stawiali sobie wówczas za cel krytycznego opracowania utworu weimarskiego wieszcza, lecz od początku wpisywali go w sposób interpretacji Rudolfa Steinera, filozofa-ezoteryka, którego rozprawka Odzwierciedlenie charakteru umysłowości J.W. Goethego w baśni o „Zielonym wężu i pięknej Lilii” z roku 1918 wieńczy pionierską edycję [...]. Recenzja: Baśń = Das Märchen / Johann Wolfgang von Goethe ; przekład Krystyna Krzemień-Ojak ; wstęp Wojciech Kunicki ; opracowanie tekstu, wprowadzenie i redakcja tomu Jarosław Ławski ; Katedra Badań Filologicznych "Wschód-Zachód". Wydział Filologiczny. Uniwersytet w Białymstoku, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej. - Wydanie polsko-niemieckie. - Białystok : Wydawnictwo Alter Studio, 2015. - 154 s. : il. (w tym kolor.) ; 22 cm

Przedmowa

Sophie Mereau-Brentano (1770–1806) była pisarką niemiecką epoki klasyczno-romantycznej. W stwierdzeniu tym nie kryłoby się nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, że w odniesieniu do piszących kobiet wspomnianego okresu tylko w nielicznych przypadkach mówi się o byciu pisarką. Szeroko pojęta twórczość artystyczna kobiet wychodziła wprawdzie na przełomie XVIII i XIX wieku z cienia i zyskiwała na znaczeniu, ale pisanie pod pseudonimem lub nazwiskiem małżonka było wciąż powszechną praktyką (Fragment tekstu)

Paweł Zimniak : Histori(a)e z oddali. Polskie subiektywizacje I wojny światowej. Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2018, 121 s.

Recenzja książki, Paweł Zimniak : "Histori(a)e z oddali. Polskie subiektywizacje I wojny światowej". Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2018, 121 s

Natur und die westliche Zivilisation : Literarische Kritik und Kompensation einer Entfremdung - recenzja

Lothar Pikulik od dziesięcioleci pozostaje, zarówno w badaniach naukowych, jak i publikacjach, wierny swojej nieskrywanej i nieodpartej fascynacji niemieckim romantyzmem. Długa lista monografii i artykułów Autora wzbogaciła się w roku 2016 o kolejną pozycję, poświęconą tym razem dychotomii myślenia o naturze i cywilizacji od przełomu XVIII i XIX wieku, poprzez modernizm aż po współczesność

"Lubię być tam, gdzie chcę" : Bettina von Arnim - życie i twórczość pomiędzy rzeczywistością a imaginacją

Pisarstwo i działalność Bettiny wyrastają i są ściśle związane z jej życiem. Podobnie jak w przypadku innych romantyczek mamy tu do czynienia z koncepcją zapisu życia, różniącego się jednakże tematycznie i formalnie od tej, którą pozostawiły rówieśniczki. Pisarka zapisuje swoje życie jako dojrzała kobieta, po śmierci męża; wybiera typową dla epoki formę listu, tworząc jednocześnie własny gatunek, a ponadto koncentruje się na dwóch ważnych dla niej wartościach - przyjaźni i wolności, które jako lejtmotyw przewijają się przez wszystkie utwory. Już sam akt wyboru własnego imienia świadczy o potrzebie samostanowienia, o towarzyszącym pisarce od dziecka dualizmie osobowościowym i poszukiwaniu własnego, niezależnego miejsca zarówno w rodzinie, jak i w społeczeństwie

Leszek Żyliński : „Tropy. Fragmenty i zapiski”. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2019, 156 s.

Recenzja książki: Leszek Żyliński: "Tropy. Fragmenty i zapiski." Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2019: 156 s