Differences in stress tolerance and brood size between a non-indigenous and an indigenous gammarid in the northern Baltic Sea

Differences in stress tolerance and reproductive traits may drive the competitive hierarchy between nonindigenous and indigenous species and turn the former ones into successful invaders. In the northern Baltic Sea, the non-indigenous Gammarus tigrinus is a recent invader of littoral ecosystems and now occupies comparable ecological niches as the indigenous G. zaddachi. In laboratory experiments on specimens collected between June and August 2009 around Tva¨rminne in southern Finland (59°500N/23°150E), the tolerances towards heat stress and hypoxia were determined for the two species using lethal time, LT50, as response variable. The brood size of the two species was also studied and some observations were made on maturation of juveniles. Gammarus tigrinus was more resistant to hypoxia and survived at higher temperatures than G. zaddachi. Brood size was also greater in G. tigrinus than in G. zaddachi and G. tigrinus matured at a smaller size and earlier than G. zaddachi. Hence, there are clear competitive advantages for the non-indigenous G. tigrinus compared to the indigenous G. zaddachi, and these may be further strengthened through ongoing environmental changes related to increased eutrophication and a warming climate in the Baltic Sea region

Sozology for sustainable development education

Omówiono sozologię, dyscyplinę naukową o systemowej ochronie środowiska naturalnego. Systemowe podejście oznacza kompleksową analizę procesów i problemów środowiskowych z uwzględnieniem oddziaływań między elementami składowymi środowiska jako systemu, jest niezbędne w edukacji dla zrównoważonego rozwoju na wszystkich poziomach kształcenia.In the paper sozology as a science discipline is presented. Sozological approach includes systematic, holistic and interdisciplinary analysis of environmental processes and issues considering the interaction between elements of environment as a system. This complex approach is essential for holistic environmental education in each study level

Ultrafiltration of waste brine from fish processing

W pracy przedstawiono wyniki badań ultrafiltracyjnego uzdatniania solanki pochodzącej z przetwórstwa ryb. Do badań zastosowano membranę ceramiczną o zdolności rozdzielczej 150 kDa. Analizowano i oceniano zależność stopnia zatrzymania białka ogólnego, tłuszczu i chlorku sodu oraz wydajności procesu od ciśnienia transmembranowego i pH roztworów poddawanych ultrafiltracji.Research results dealing with ultrafiltration of waste brine form fish processing are presented in the paper. The ceramic membrane with 150 kDa cut-off was used as a separation medium. Total protein, fat and sodium chloride rejection as well as permeate flux versus trans-membrane pressure and pH of feed were analyzed and discussed

Influence of transmembrane pressure and membrane cut-off on yield and ultrafiltration selectivity of model protein concentrate solutions of whey with lactic acid addition

Badano proces ultrafiltracji modelowych roztworów koncentratu białkowego serwatki z dodatkiem kwasu mlekowego. Przeprowadzono analizę wpływu ciśnienia oraz ci/f-p//'membrany na wydajność i selektywność procesu separacji membranowej. Wynika z niej, że z punktu widzenia możliwości zastosowania w bioprocesie wspomaganym membranami do otrzymywania kwasu mlekowego z odpadowej serwatki w procesie ciągłym, lepszą charakterystykę posiada membrana o cut-off 1 kDa w warunkach ciśnienia transmembranowego 0,3 MPa.The ultrafiltration of model protein conccntratc solutions of whey with lactic acid addition was investigated. An influence of pressure and membrane cutoff on yield and selectivity of membrane separation process was analyzed. From a point of view of membrane-supported continuous bioprocess in the production of lactic acid from waste whey, it can be stated that the better characteristic represents the membrane of 1 kDa cut-off at transmembrane pressure of 0.3 MPa

Investigations of modified bentonites for use in environmental protection

Przedstawiono wyniki badań doświadczalnych procesu organofilizacji bentonitu o 85% zawartości NafMMT. Badania wykonano w skali laboratoryjnej i ćwierćtcchniczncj z zastosowaniem MMT sodowego oraz modyfikatorów różniących się budową chemiczną i zawartością substancji kationowo czynnej w postaci alkoholowych roztworów zawierających chlorki czwartorzędowych soli amoniowych. Określono wydajność modyfikacji oraz wybrane właściwości otrzymanych organobentonitów, tj. wskaźnik pęcznienia, cm3 i pojemność sorpcyjną CEC, mmol/100 g. Uzyskano zmodyfikowane glinki o własnościach hydrofobowych różniące się zdolnością sorpcyjną zależną od rodzaju zastosowanego modyfikatora i warunków prowadzenia procesu.This paper presents experimental results of the organophilization process c bentonites with 85% content of the Na + MMT. The research was pcrforme on a laboratory as well as bcnch scalc using in both cases a sodium MM' and modifiers that differ in chemical structure and contcnt of the cationicall active substance, in a form of alcoholic solutions containing quaternary am monium salts chlorides. Performance modifications and selected propertie of the organobentonites, i.e., swelling index, cm3, and the sorption capacit CEC, mmol/100 g, were specified. There were obtained modified hydro phobic clays that show various sorption capacities depending on the type c a modifier and process conditions

Characterization of fouling in ultrafiltration ceramic membrane systems for surface water treatment

Research results dealing with ultrafiltration process using surface water supplying and being discharged from the fish hatchery on ceramic membranes with cut-off of 1.0 and 3.0 kDa are presented in the paper. The resistance-in- series model and modified fouling index was employed in the elaboration of results. Estimated values of fouling resistance and indexes characterize the yield of surface water ultrafiltration process. These values are essential for proper design of a larger scale membrane system.W pracy przestawiono wyniki badań ultrafiltracji wody powierzchniowej zasilającej i opuszczającej wylęgarnię ryb z zastosowaniem membran ceramicznych o cnt-ofj 1,0 i 3,0 kDa. Do opracowania wyników zastosowano model oporów szeregowych oraz zmodyfikowany indeks foulingu. Oszacowane wartości oporów hydraulicznych i indeksów foulingu charakteryzują wydajność ultrafiltracji wody i są podstawą do prawidłowego zaprojektowania instalacji membranowej w większej skali

Algorithmic procedure for water loop closure in process industries

W pracy przedstawiono systematyczną i zintegrowaną metodologię modyfikacji przemysłowych sieci wodnych w celu minimalizacji zużycia wody i zrzutu ścieków. Opracowano procedurę algorytmiczną, którą zastosowano do analizy wybranej części sieci wodnej cukrowni z pojedynczym zanieczyszczeniem. Opracowana procedura składa się z algorytmu alokacji strumieni i prostego systemu eksperckiego wyboru metody oczyszczania. Uzyskano rozwiązania, w których w wyniku alokacji strumieni oraz zastosowaniu mikrofiltracji jako dodatkowego procesu oczyszczania, zredukowano zużycie wody, odpowiednio o 79% i 100%, w porównaniu z siecią przed modyfikacją.A systematic and integrated approach in modification of water networks in process industries is presented in the paper. An algorithmic procedure was developed and tested for a selected part of sugar plant water network with single contaminant. The developed procedure consisted of water stream allocation algorithm and a simple expert system for the selection of wastewater treatment method. The use of water streams allocation and incorporation of microfiltration as the additional treatment process enabled the fresh water intake reduction of 79% and 100% respectively, comparing to the system before modification

Analysis of ceramic membrane fouling during ultrafiltration of protein and sodium chloride solutions

W publikacji przedstawiono wyniki badań doświadczalnych procesu ultrafiltracji modelowych i przemysłowych solanek z zastosowaniem membran ceramicznych 150 kDa. Głównym celem badań była analiza wpływu dwóch podstawowych parametrów operacyjnych, stężenia chlorku sodu w nadawie i ciśnienia transmembranowego TMP m fouling badanej membrany ceramicznej Al2O3/TiO2/ZrO2.Results of ultrafiltration studies using ceramic 150 kDa membrane and model solutions containing bovine serum albumin and sodium chloride as well as salted wastewater from fish industry are reported. A main objective of this work was to study the effect of two main operating parameters, i.e. sodium chloride concentration in feed solution and transmembrane pressure, TMP, on fouling behavior of ceramic Al2O3/TiO2/ZrO2. membrane during ultrafiltration tests

Application of ultrafiltration in culture water recycling in fish hatchery

Wody zasilające i opuszczające wylęgarnie ryb muszą być poddawane efektywnemu oczyszczaniu ze względu na konieczność optymalizacji procesu inkubacji ikry i ochrony środowiska wodnego. Celem badań jest przetestowanie procesu ultrafiltracji i membran ceramicznych l kDa, jako metody usuwania zawiesiny, fosforu i żelaza oraz redukcji poziomu BZT-, i ChZT z wód krążących w obiegu zamkniętym malej wylęgarni. Uzyskane wyniki wskazują, że badana technika membranowa może być wykorzystana w gospodarce wodno-ściekowej wylęgarni do recyklingu wody.Feed and wastewator from aquaculture facilities must be effectively treated for environmental and embryological reasons. The objective of this study was to evaluate ultrafiltration process using a ceramic 1 kDa membrane asa treatment option for removal of total suspended solids, total phosphorous and iron, and reducing BOD and COD level in closed loop of cyclic water in fish hatchery. The obtained results indicate that the tested membrane and technique employed can be used in full-scale treatment technology for culture water recycling

Membrane fouling in the ultrafiltration of water–protein–sodium chloride model systems

This paper presents ultrafiltration results of model BSA (bovine serum albumin) and MB (myoglobin) solutions prepared with or without NaCl addition. The protein concentrations in the solutions were equal to 0.05 g dm 3 for MB and 0.5 g dm 3 for BSA. The ultrafiltration tests were performed using a laboratory scale unit equipped with 90 mm ceramic disc membranes with a filtration area of 5:6-10-3 m2 and cut-off of 50 or 150 kDa. The tests were run under constant process conditions, i.e. a cross flow volume (CFV) of 5 ms-1, transmembrane pressure (TMP) of 0.2 MPa, temperature of 20 ◦C and NaCl concentration of 0 or 10 wt%. The installation worked in a semi-open mode with a continuous permeate discharge and retentate recycle. The performance of the membranes was measured with the permeate volumetric flow rate, JV (m3m 2s 1) while their selectivity was determined by the protein rejection, R. The paper evaluates and discusses the protein rejection mechanisms as well as the influence of the membrane cut-off and sodium chloride concentration in the feed on the flux decline during the ultrafiltration of BSA and MB. Moreover, it provides an analysis of the first fouling phase by applying usual filtration laws