Hazard prevention, risk assessment and practical advice/recommendations by experts for educational purpose

Dear reader, Food safety is from highest importance in our food consumption and producing system. It poses as an elemental prerequisite for the daily working procedures in every food producing or food processing operation. For this reason within the European Union, the Codex Alimentarius commission developed the well known HACCP concept. Its purpose is to establish safety measures on every step of the food value chain and to guarantees a high level of safety. This handbooks gives advice and provides examples and explanations on several topics of this system-based concept with focus on the implementation of this system within the organic food production. It contains the theoretical background of food safety in organic food production and is part of the SAFE-ORG food-project, funded by the European Union. SAFE-ORG Food is an international project within the Erasmus Plus programme. Five universities are working together in order to combine, research and collect scientific findings regarding the food safety in organic food production. The aim of the project is to improve the availability of good, understandable and helpful educational material on organic food safety. We hope to create an positive impact for the safe production of organic food in Europe and to support the stakeholders of the organic food sector within their daily work.Funded by ERASMUS+Funded by ERASMUS

Ohtude ennetamine, riskihindamine ja ekspertide õppeotstarbelised praktilised soovitused

Lp. lugeja, Toiduohutus on toidu tootmise, töötlemise ja tarbimise süsteemis kõige olulisem. See on igapäevaste tööprotse põhieeldus igas toidutootmis ja –töötlemistegevuses. Sel põhjusel töötas Codex Alimentarius ́e komisjon Euroopa Liidus välja hästi tuntud HACCP kontseptsiooni, mille eesmärgiks on toidu väärtusahela erinevates etappides kõrgel tasemel toiduohutuse meetmete rakendamine. Käesolev käsiraamat annab nõuandeid ja näiteid ning selgitusi selle süsteemipõhise kontseptsiooni erinevatel teemadel, keskendudes selle süsteemi rakendamisele mahetoidu tootmises. See sisaldab toiduohutuse teoreetilist tausta mahetoidu tootmises ja on osa SAFE-ORG toiduprojektist, mida rahastab Euroopa Liit. SAFE-ORG Food on Erasmus Plus programmi rahvusvaheline projekt.SAFE-ORG Food on Erasmus Plus programmi rahvusvaheline projekt. Viis ülikooli teevad koostööd, et kombineerida, uurida ja koguda toiduohutuse alaste teadusuuringute tulemusi mahetoidu tootmises. Projekti eesmärk on parandada kõrgetasemega, arusaadava ja abistava õppematerjali kättesaadavust tootjatele ja õppejõududele. Loodame avaldada positiivset mõju ohutu mahetoidu tootmisele Euroopas ning toetada mahetoitu tootvaid ettevõtteid nende igapäevatöös.Rahastas ERASMUS+Rahastas ERASMUS

Innovations in tourist sector in the field of nutrition

Celem pracy jest charakterystyka sektora turystycznego pod kątem wprowadzanych innowacji w zakresie żywienia turystów. Oferta żywieniowa w zależności od uprawianej turystyki jest różna. W przypadku turystyki wędrownej wśród innowacji żywieniowych można wymienić produkty żywności wygodnej i funkcjonalnej. Żywność taka musi spełniać określone cechy: być trwała, łatwa do przechowywania i wygodna do użycia. Wśród innowacji dla turystów będących w drodze wskazać należy street food oraz nowe produkty żywności typu fast food. W tym przypadku istotna jest możliwość uzyskania szybko taniego posiłku. Najwięcej możliwości ma turysta uprawiający turystykę pobytową. Może on korzystać z różnorodnej żywności, a wśród innowacji wymieniana jest żywność ekologiczna, dietetyczna, prozdrowotna, regionalna oraz kuchnia modernistyczna (foodpairing, kuchnia molekularna, note by note, fusion).The aim of the work is to characterize tourism sector in terms of innovations in the field of tourists’ nutrition. The nutrition offer is different depending on tourism. In the case of hiking tourism, nutrition innovations include convenient and functional food products. Such food must meet certain characteristics: be durable, easy to store and convenient to use. Among the innovations for tourists on the move are street food and modern fast food products. In this case, it is important to be able to obtain a fast and cheap meal. A tourist who stays in a tourist residence has many opportunities. He can use a variety of foods, and among the innovations are ecological, dietetic, pro-healthy and regional food, as well as a modernist cuisine (Foodpairing, molecular cuisine, Note by Note, Fusion)

System for tracking and tracing flow and origin of food as tool to ensure consumer safety

W pracy przedstawiono zagadnienia dotyczące systemu śledzenia ruchu i pochodzenia żywności (identyfikowalności). Omówiono definicje określenia traceability, uwarunkowania prawne wdrażania tego systemu w łańcuchu żywnościowym i pojęcia związane ze sposobem realizacji tego systemu, takie jak: tracking & tracing (śledzenia i odnajdywania). Wskazano na wielość obszarów związanych z produkcją żywności (np. zakupy surowców, magazynowanie, przygotowanie do produkcji, przetwarzanie, pakowanie, transport i dystrybucja, ale również mycie i dezynfekcja), które należy uwzględnić w systemie śledzenia ruchu produktów żywnościowych. Scharakteryzowano sposób gromadzenia danych i ich rodzaj na przykładzie produktów pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodzenia roślinnego. Przedstawiono sposób identyfikacji produktów żywnościowych w łańcuchu żywnościowym, w tym nowoczesne technologie, takie jak: np. RFID. Scharakteryzowano ponadto sposób zarządzania kryzysowego w przypadku wystąpienia zagrożenia lub sygnałów o zagrożeniu na rynku produktów żywnościowych. W podsumowaniu omówiono korzyści wynikające z funkcjonowania systemu identyfikowalności, zarówno zewnętrznego, jak i wewnętrznego.In the paper, the issues were presented that referred to a system for tracking and tracing the flow and origin of food (traceability). Among other things, the definition of traceability was discussed, as were the legal aspects of implementing this system into the food chain and the implementation-related concepts such as tracking and tracing. Many food production-related areas were pointed out (such as purchases of raw materials, storage, preparation for production, processing, packaging, transport and distribution, and, also, cleaning and disinfection) that should be included into the system of tracking and tracing the flow of food products. The method of collecting data and their type were characterized and exemplified by animal and plantoriginating products. A method to identify food in a food chain was depicted as were some new technologies, for example RFID. Furthermore, there was characterized a crisis management to be applied in the case of threat or danger signals appearing in the food product market. Finally, there were taken together the benefits resulting from the functioning of the traceability system, both external and internal

Wplyw sposobu gotowania i przechowywania po ugotowaniu na temperature, wydajnosc i jakosc sensoryczna brokulow

Celem pracy była ocena wpływu sposobu gotowania (w garnku przy rozpoczęciu procesu od wody wrzącej, w garnku w parze, w piecu konwekcyjno-parowym w parze) oraz przechowywania po ugotowaniu w bemarze i w termoporcie na wydajność, jakość sensoryczną (ocenianą metodami niestrukturowanej skali graficznej i parzystą) i barwę brokułów ocenianą instrumentalnie. Podczas przechowywania w bemarze i termoporcie badano ponadto zmiany temperatury brokułów i wody. Najwyższą wydajność procesu, wynikającą z wchłonięcia wody, uzyskano gotując brokuły w wodzie, rozpoczynając proces od wrzącej wody. Stwierdzono, że sposób gotowania oraz sposób i czas przechowywania wpływają statystycznie istotnie na jakość sensoryczną brokułów. Jakość sensoryczna brokułów gotowanych w garnku przy rozpoczęciu procesu od wrzącej wody jest statystycznie istotnie lepsza od brokułów gotowanych w parze (w garnku i w piecu konwekcyjno-parowym). Przechowywanie gotowanych brokułów w bemarze powoduje znaczne obniżenie ich jakości sensorycznej (barwy, zapachu, smaku, konsystencji, jakości ogólnej) w porównaniu z przechowywaniem w termoporcie, co potwierdziła ocena barwy metodą instrumentalną. Brokuły nie powinny być przechowywane w bemarze. W celu utrzymania dobrej jakości sensorycznej i właściwej temperatury brokułów przechowywanych po ugotowaniu w termoporcie należy przekładać je do wygrzanych, pojemników GN, wypełnionych całkowicie, szczelnie zamykać termoport i nie przekraczać czasu przechowywania 1,5 h.The aim of this paper was evaluation of the influence of different cooking methods (cooking in pot starting with boiling water, steam cooking in pot, steam cooking in convection-steam oven), and storage after cooking (warmholding and storage in the thermoport) of broccoli, on yield, sensory quality (evaluated by unstructural graphical scale and dual method) and colour determined by instrumenthal method. Temperature changes of broccoli and water during storage in warmholding and in the thermoport were also tested. The highest yield of cooking process due to high water absorbtion, was observed in the case of cooking in pot starting with boiling water. Study shows that different methods of cooking and storage time statistically significantly affected sensory quality of broccoli. Sensory quality of cooked broccoli in pot starting with boiling water was statistically significantly better than steam cooked broccoli (in pot and in convection - steam oven). Warmholding of cooked broccoli in comparison to storage in the thermoport caused the significant decrease of sensory quality, what was confirmed by instrumenthal colour determination method. It looks that broccoli should not be hold in warm. To preserve good sensory quality and proper temperature during storage in the thermoport after cooking it is recommended to put broccoli into warm GN container, fully filled in, close it properly and storage max.1.5 hour

Food products consumption frequency of youth offered by school shops

Celem badań była ocena asortymentu produktów żywnościowych znajdujących się w 25 sklepikach szkolnych oraz częstotliwości ich spożycia przez młodzież szkolną. Asortyment produktów spożywczych w badanych sklepikach szkolnych był duży, lecz zbliżony. Dominowały głównie słodzone napoje gazowane, takie jak: coca-cola, sprite, fanta, oranżada oraz wyroby cukiernicze, słone przekąski, a także dania typu fast food. Brak było w nim produktów zalecanych przez specjalistów ds. żywienia, tj. prozdrowotnych przekąsek i produktów, które mogłyby stanowić drugie śniadanie. Młodzież miała więc ograniczoną możliwość wyboru produktów, stąd najczęściej kupowano i spożywano napoje gazowane, batony, ciastka, czekolady i cukierki. Takie zachowania żywieniowe znacznej części badanej młodzieży należy uznać za nieprawidłowe, choć w części wymuszone ograniczoną ofertą towarową. Niezbędna jest więc edukacja prozdrowotna zarówno młodzieży, jak i ich rodziców oraz zmiana asortymentu w sklepikach szkolnych.The aim of this study was assessment of food products offered in 25 school shops as well as frequency of consumption by youth. Range of products in investigated shops were large but did not fit to products recommended by scientists. Sweet sparkling soft drinks (coca-cola, sprite, fanta, orangeade), sweets and confectioners articles, salt snacks and fast food type dishes were the main food products in the shops. There was lack of healthy snacks and products which may established as second breakfast. Health behaviors of the significant part of youths were not regular, however it was caused by limited offer. They often consumed sparkling soft drinks, chocolate bars, cakes, chocolate and sweets. Youth and their parents need healthy education and the school shop assortments should be monitored

Some selected elements of nutritional behaviours of secondary school children

Celem badań ankietowych była ocena wybranych elementów zachowań żywieniowych 1015 uczniów warszawskich szkół średnich. Znaczna część badanych uczniów nie potrafiła ocenić, czy odżywia się zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia lub uznawała swoje nawyki żywieniowe za nieprawidłowe. Uczniowie zazwyczaj spożywali 3 – 4 posiłki, przy czym dziewczęta istotnie częściej ograniczały liczbę posiłków w ciągu dnia. Stwierdzono wiele nieprawidłowych zachowań żywieniowych młodzieży. Ponad 80 % ogółu respondentów spożywało przekąski pomiędzy głównymi posiłkami. Warzywa były głównie spożywane jako dodatek do obiadu, nieliczna grupa młodzieży (około 10 %) spożywała je w czasie podwieczorku i kolacji. Wielu uczniów w ogóle nie spożywało pierwszego i drugiego śniadania, a na drugie śniadanie spożywało batony. Udział szkoły w kształtowaniu zachowań żywieniowych jest dość znaczny, około 30 % młodzieży deklarowało, że wiedzę na temat racjonalnego odżywiania zdobyło w szkole. Wyniki badań ankietowych wskazują, że niezbędne jest prowadzenie edukacji żywieniowej wśród młodzieży i ich rodziców, w celu kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych i korygowania popełnianych w tym zakresie błędów.The objective of the questionnaire survey was to evaluate some selected elements of nutritional behaviours of 1015 secondary school children in Warsaw. The substantial number of the polled could not judge whether or not they ate properly and in accordance with the principles of well-balanced diet or they found their dietary habits to be improper. The secondary school children usually ate 3 - 4 meals a day; the girls cut down, significantly more often than the boys, on the number of their meals per day. A lot of improper dietary habits were found among the secondary school children. More than 80 % of all the respondents ate snacks between main meals. Vegetables were eaten mainly as an addition to lunch/dinner, and only a few children (about 10 %) had vegetables for their afternoon snack and dinner. Many secondary school children did not have their first and second breakfast at all, or they had just bars (of chocolate) for their second breakfast. The secondary schools contribute significantly to forming proper nutritional behaviours of their students, and ca. 30 % of the secondary school children declared to have acquired their knowledge of rational nutrition at school. The results of this questionnaire survey prove that it is indispensable to carry out nutrition education among school children and their parents in order to develop proper diet habits and to rectify mistakes made in this field

Wplyw procesu kulinarnego na jakosc wybranych warzyw

W pracy przedstawiono wpływ procesu kulinarnego, w tym obierania i gotowania, na jakość wybranych warzyw (brukselka, marchew, ziemniaki) z uwzględnieniem wartości odżywczej, jakości sensorycznej i poziomu zanieczyszczeń chemicznych. Zastosowano 3 metody gotowania z użyciem dużej ilości wody: w garnku przy rozpoczęciu procesu od wody zimnej i od wody wrzącej, w szybkowarze w wodzie oraz 3 metody z wykorzystaniem małej ilości wody: w kuchni mikrofalowej, w szybkowarze w parze, w garnku akutermicznym. Na podstawie badań stwierdzono, że metoda gotowania powinna być uzależniona od wartości odżywczej i poziomu zanieczyszczeń chemicznych. Do warzyw o niskim stopniu zanieczyszczenia korzystniej jest stosować metody gotowania z małą ilością wody, gdyż lepiej zachowują one wartość odżywczą, a usuwanie zanieczyszczeń nie ma tu znaczenia. Warzywa znacznie zanieczyszczone chemicznie lepiej gotować w dużej ilości wody, ze względu na eluację zanieczyszczeń.Effect of peeling and cooking method on selected vegetables quality described by nutritional value, sensory quality and contamination level was investigated. Six cooking methods were used: in pot starting process from cold and boiling water; in pressure cooker in water and in steam; in microwave oven and in acuthermal pot. Cooking method should be depended on nutritional value and contamination level. For noncontaminated vegetables cooking methods with small amounts of water should be used because it allows to retain nutrients. Cooking methods with a lot amount of water should be advised for contaminated vegetables