Omnis enim rei inspectio etymologia cognita planior est. Etymologia w ujęciu Izydora z Sewilli i jej egzemplifikacja w świetle koncepcji i metod współczesnego polskiego językoznawstwa historycznego

Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie postaci i dorobku piśmienniczego św. Izydora z Sewilli, a zwłaszcza jego koncepcji etymologii oraz próba jej odczytania w świetle koncepcji i metod współczesnego polskiego językoznawstwa historycznego. Szczegółowe rozważania dotyczą: a) pojęcia i jego rozumienia, b) celu dociekań etymologicznych, c) procedury badawczej. Istotnym założeniem Izydoriańskiej koncepcji etymologii jest przekonanie o wyjątkowej roli języka, który nie tylko umożliwia człowiekowi poznanie świata, lecz odbija także wyższy porządek wszechświata. Zaproponowana przez Sewilczyka i wykorzystywana w jego kompendium procedura wyjaśniania znaczenia wyrazów opiera się przede wszystkim na interpretacji nazw jako wyrażeń pochodnych i polega na budowaniu struktur narracyjnych, w których origo i interpretatio pozwalają określić cechę semantyczną istotną dla vis verbi

Związek hormonów pochodzących z tkanki tłuszczowej z cukrzycą ciążową (GDM)

Gestational diabetes mellitus (GDM) is defined as a glucose intolerance of varying severity with onset or first recognition during pregnancy. The prevalence of GDM is growing rapidly worldwide, resulting in numerous and serious complications for both mother and foetus. Two major metabolic disorders, insulin resistance and β cells dysfunction, are currently linked to the pathogenesis of GDM, although the cellular mechanisms involved in the development of GDM are not yet completely understood. Increasing evidence from clinical and experimental studies indicates that adipose tissue dysfunction, characterised by abnormal production of adipokines, is an essential factor linked to insulin resistance and GDM. To date, several adipose tissue-derived hormones have been identified, including leptin, adiponectin, resistin, visfatin, apelin, retinol-binding protein 4 (RBP-4), vaspin, and omentin. The relationship of leptin and adiponectin to insulin resistance in GDM is relatively well documented, but the molecular mechanisms by which these hormones affect insulin resistance are not yet fully known. The other aforementioned adipokines appear to be also important players in the pathophysiology of GDM, although their precise function in this complex process remains to be established. The aim of this article is to review the literature concerning the relationship between the above-mentioned adipokines and GDM, and to clarify their role in the pathophysiology of GDM. (Endokrynol Pol 2014; 65 (2): 134–142)Cukrzyca ciążowa (GDM) jest definiowana jako nietolerancja glukozy, która po raz pierwszy wystąpiła lub została wykryta w czasie ciąży. Zachorowalność na GDM szybko wzrasta na świecie, prowadząc do licznych i poważnych powikłań zarówno u matki, jak i płodu. Dwa główne zaburzenia metaboliczne, czyli oporność na insulinę i dysfunkcja komórek b, biorą udział w patogenezie GDM, jednak komórkowe mechanizmy prowadzące do jej rozwoju nie są jeszcze do końca poznane. Wyniki badań klinicznych i eksperymentalnych wskazują, że dysfunkcja tkanki tłuszczowej, charakteryzująca się nieprawidłową produkcją adipokin, jest istotnym czynnikiem związanym z GDM. Do tej pory zidentyfikowano kilka hormonów wytwarzanych przez tkankę tłuszczową, w tym leptynę, adiponektynę, rezystynę, wisfatynę, apelinę, białko wiążące retinol 4 (RBP-4), waspinę i omentynę. Spośród nich stosunkowo dobrze udokumentowany jest związek leptyny i adiponektyny z insulinoopornością w GDM, ale molekularne mechanizmy działania obydwu hormonów w tym procesie nie są jeszcze całkowicie wyjaśnione. Pozostałe wyżej wymienione adipokiny wydają się być również istotnymi czynnikami w patofizjologii GDM, chociaż ich dokładna funkcja w tym kompleksowym procesie pozostaje niejasna. Celem niniejszego artykułu był przegląd istniejącej literatury dotyczącej związku między wyżej wymienionymi adipokinami i GDM oraz wyjaśnienie ich roli w patofizjologii GDM. (Endokrynol Pol 2014; 65 (2): 134–142

The role of focal infections in the pathogenesis of psoriasis and chronic urticaria

Introduction: The Focal Infection Theory, originally presented at the beginning of the 20th century, postulates that systemic diseases can be caused by microorganisms that arise from the focus of infection. Foci of infections have been described as sinuses, adenoids, tonsils, teeth, genitourinary tract, gall bladder and kidneys. A focus of infection is defined as the area that can occur in any part of the body, contains a pathogen (microorganism) and is usually asymptomatic. There are discordant opinions about the role of focal infections in the pathogenesis of psoriasis and urticaria. Aim: To establish whether there is a higher incidence of focal infections in patients with chronic urticaria and psoriasis. Material and methods: We retrospectively reviewed 129 patients with a history of psoriasis and chronic urticaria: 58 women and 71 men treated in the Department of Dermatology of the Jagiellonian University Medical College in Krakow. Results: In the analyzed group, 11 patients had a dental consultation, 58 - laryngological consultation and 29 women had a gynecological consultation. The most common examples of focal infection were tonsillitis, upper respiratory tract infections, sinusitis, dental caries and genitourinary tract infections. Aggravating factors were similar to previously described. Conclusions: A high incidence of focal infections in patients with psoriasis and urticaria suggests that infections may play a significant role in the pathogenesis of these skin disorders. Treatment of infection foci may play the key role in the remission of skin changes

What’s new in the field of serum-based eye drops

Worldwide serum-based eye drops are successfully used in the treatment of the Dry Eye Syndrome (DES). Autologous serum eye drops (ASEDs) are most common but allogenic eye drops were introduced in many countries mostly because of the COVID-19 pandemic. Not all aspects of the product formula have however been worked out so far. Each medical entity involved in the preparation, packaging and distribution of the product performs according to its own procedures. Various actions have therefore been undertaken to standardize, harmonize and exchange the experience in this field. In 2022 the 5th edition of EDQM’s Guide to the quality and safety of tissues and cells for human application was issued. Within the EU4Health Programme a new group for Recommendations and Guidance Documents for the Management of Substances of Human Origin (SoHO) in Hospitals is being formed. International cooperation of serumbased product users lead to the establishment of working group events — Workshops on the Eye Drops of Human Origin (EDHO) and Serum eye drop manufacturer’s group. Despite the widespread use of serum-based eye drops all over the world, in almost none of the countries, EU included, are there strict legal regulations for handling the product. It is therefore necessary to come up with a universal definition of artificial tears therapy and to determine specific procedures for the product preparation

Najnowsze doniesienia z zakresu sztucznych łez z surowicy

Krople do oczu z surowicy są z powodzeniem stosowane w leczeniu zespołu suchego oka nacałym świecie. Najczęściej stosowanym preparatem są autologiczne krople do oczu. Jednakw wielu krajach, głównie z powodu pandemii COVID-19, wprowadzono do rutynowego stosowaniaallogeniczne krople do oczu. Do tej pory nie istnieją jednolite zasady przygotowaniasztucznych łez. Każda jednostka, która wykonuje preparat, ma opracowane własne proceduryprzygotowania, pakowania oraz dystrybucji.Z tego względu podejmowane są różne działania mające na celu standaryzację procesui wymianę doświadczeń ekspertów. W 2022 roku wydano piatą edycję publikowanego przezEDQM Guide to the quality and safety of tissues and cells for human application. W ramacheuropejskiego programu EU4Health powstaje również nowa grupa ds. zaleceń i wytycznychdotyczących zarządzania substancjami pochodzenia ludzkiego (SoHO) w jednostkach ochronyzdrowia. Międzynarodowa współpraca doprowadziła także do powstania grup związanychz kroplami do oczu z surowicy (EDHO, Eye Drops of Human Origin) oraz użytkownikówkropli do oczu z surowicy (Serum eye drop manufacturer’s group).Pomimo powszechnego stosowania kropli do oczu z surowicy na całym świecie nie zostałyjeszcze wypracowane wystandaryzowane procedury czy regulacje prawne. Dlatego też niezbędnewydaje się zakwalifikowanie sztucznych łez z surowicy do odpowiedniej grupy produktówkrwiopochodnych oraz określenie konkretnych zasad postępowania z preparatem