The Role of Natural Gas as Energy Source in Poland and Other EU Member States – A Comparative Analysis for the Years 1995–2008

W artykule przedstawiono analizę zróżnicowania i zmian roli gazu ziemnego jako źródła energii w Polsce i krajach UE, a także podjęto próbę wskazania czynników determinujących zmiany zapotrzebowania na ten surowiec. Do tego celu wykorzystana została baza danych WIOD, zawierająca ujednolicone dane o zużyciu energii w podziale sektorowym. Wyniki wskazują, że w latach 1995–2008 udział gazu ziemnego jako surowca energetycznego w krajach UE generalnie wzrastał, do czego przyczyniały przede wszystkim zmiany w sektorze elektroenergetycznym, ale także w niektórych gałęziach przemysłu. Najważniejszym źródłem wzrostu popytu było zastępowanie gazem pozostałych paliw – węgla i olejów opałowych, a ponadto ogólny wzrost zapotrzebowania na energię. Czynnikiem osłabiającym tę tendencję był wzrost znaczenia odnawialnych źródeł energii. Stosunkowo niski udział gazu ziemnego w Polsce – zwłaszcza w sektorze elektroenergetycznym – świadczy o znaczącym teoretycznym potencjale zwiększenia skali wykorzystania tego paliwa. Przykłady poszczególnych państw wskazują, że w sprzyjających warunkach udział gazu w miksie energetycznym może znacząco wzrosnąć już w kilkunastoletnim okresie.In the light of the comparative analysis presented in the article it can be stated that in the years 1995–2008 the share of natural gas as an energy source in the EU countries generally increased (with some exceptions). The main contribution was by the electricity sector, but also some industries recorded significant growth in this respect; in the household sector, the second largest gas consumer, the increase was relatively small however. The most important source of growth in demand for natural gas was the substitution in within the fuel mix (replacing coal and fuel oil with gas), as well as an overall increase in energy demand. The limiting factor of the increase in demand for gas has been the growing share of renewables in the energy mix. Poland, compared to EU countries, is characterized by relatively low (though growing) share of gas, especially in the energy sector, which also means a significant potential to increase the scale of the use of this fuel. Examples of individual countries show that under favorable conditions the share of gas in the energy mix can improve significantly even in a relatively short time (several years)

Jak zmierzyć ślad węglowy?

Rozdział dotyczy liczenia śladu węglowego. Część metodyczna poświęcona jest prezentacji wykorzystania tablic przepływów międzygałęziowych pochodzących z bazy WIOD (World Input-Output Database) oraz danych o emisjach gazów cieplarnianych opracowanych przez JRC (Joint Research Centre of the European Commission). Część praktyczna dotyczy łącznej emisji CO2 w łańcuchu produkcji finalnej aut w Niemczech

A Bayesian Approach to Matrix Balancing: Transformation of Industry-Level Data under NACE Revision

We apply Bayesian inference to estimate transformation matrix that converts vector of industry outputs from NACE Rev. 1.1 to NACE Rev. 2 classification. In formal terms, the studied issue is a representative of the class of matrix balancing (updating, disaggregation) problems, often arising in the field of multi- sector economic modelling. These problems are characterised by availability of only partial, limited data and a strong role for prior assumptions, and are typically solved using bi-proportional balancing or cross-entropy minimisation methods. Building on Bayesian highest posterior density formulation for a similarly structured case, we extend the model with specification of prior information based on Dirichlet distribution, as well as employ MCMC sampling. The model features a specific likelihood, representing accounting restrictions in the form of an underdetermined system of equations. The primary contribution, compared to the alternative, widespread approaches, is in providing a clear account of uncertainty

Oszacowanie cenowych efektów dostosowania stawek podatku VAT i akcyzy do norm Unii Europejskiej

Wśród spodziewanych ekonomicznych skutków przystąpienia Polski do Unii Europejskiej istotne miejsce zajmują zmiany poziomu i relacji cen. Raport Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej na temat korzyści i kosztów akcesji wymienia dwie grupy źródeł tego efektu. Po pierwsze, są to czynniki o charakterze makroekonomicznym, takie jak wzrost konkurencji i zwiększony napływ transferów zewnętrznych. Po drugie, potencjalne źródło efektów inflacyjnych stanowią dostosowania niektórych regulacji do prawa wspólnotowego, zwłaszcza w obszarach dotyczących standardów ochrony środowiska, polityki rolnej oraz podatków pośrednich. Przedmiotem opracowania jest ostatni z wymienionych aspektów, tj. wpływ zmian w stawkach podatków pośrednich na ceny. Planowane dostosowania obejmują stawki podatku od towarów i usług (VAT) oraz stawki podatku akcyzowego. W odniesieniu do podatku VAT zmiany polegają przede wszystkim na ograniczeniu zakresu stosowania stawki obniżonej bądź zerowej (m. in. w budownictwie i rolnictwie), zaś w odniesieniu do podatku akcyzowego - na dostosowaniu do minimalnej stawki obowiązującej w UE lub na likwidacji ulg (dot. m.in. akcyzy na papierosy i paliwa ekologiczne). Bezpośrednim efektem tych regulacji są zmiany cen płaconych przez ostatecznych odbiorców towarów i usług. Ponadto podatek VAT, w przypadku stosowania różnego rodzaju ograniczeń w pomniejszaniu podatku należnego o podatek naliczony, obciąża dodatkowo koszty działalności i w ten sposób wpływa na tzw. ceny bazowe, tj. ceny nie zawierające podatków od produktów. Zatem w skali gospodarki występują także pośrednie efekty cenowe spowodowane zmianami kosztów. Do oszacowania skali obu opisywanych zjawisk stosowany jest model cen typu inputoulput, rozszerzony o elementy podatków pośrednich. Wyniki symulacji przedstawione są w przekroju rodzajów dóbr i usług oraz według kategorii spożycia finalnego

The Economic Impact of Shale Gas

The paper examines the economic impact of shale gas extraction. It also discusses the methodological approaches and tools used in studies in this area. The article is based on a literature review that focuses on identifying the key mechanisms determining the impact of shale gas on an economy. The reviewed studies vary in terms of methodology, territorial scope, range of effects considered, and time frame. Some authors emphasize output and employment growth as the main result of extraction and investment processes, Boratyński says, while others recommend a more comprehensive cost-benefit analysis, focusing on economic efficiency and decreased energy prices as the most important effect. Research reports also highlight the importance of externalities related to the potentially negative impact on the environment and health, especially at the local level, Boratyński notes. Valuation of external costs, however, is subject to significant practical difficulties and uncertainty, according to the author. The assessment of shale gas impact is usually based on simulations using a multi-sector economic model, an energy system model, or a hybrid of the two, Boratyński says. He adds that attempts at empirical ex-post estimation of such an impact raise questions about the validity of assumptions used in some simulation analyses.Celem artykułu jest próba systematyzacji ekonomicznych skutków eksploatacji gazu łupkowego, a także omówienie różnorodnych podejść metodycznych i narzędzi stosowanych w analizach dotyczących tego zagadnienia. Podstawą analizy jest przegląd literatury przedmiotu, dokonywany pod kątem identyfikacji mechanizmów ekonomicznych, które powinny być wzięte pod uwagę w kompleksowej ocenie wpływu wydobycia na gospodarkę. Przegląd wskazuje na dużą różnorodność ujęć tematu, m.in. pod względem metodyki, zasięgu terytorialnego (region, kraj, świat), zakresu rozważanych skutków i horyzontu czasowego. Część autorów skupia się na powiązanym z działalnością inwestycyjną i wydobywczą wzroście produkcji i zatrudnienia. Inni zwracają uwagę na konieczność bardziej wszechstronnej analizy kosztów i korzyści, odwołującej się raczej do kwestii efektywności ekonomicznej niż do wpływu na poprawę koniunktury – z tej perspektywy najważniejszym potencjalnym skutkiem wydobycia gazu łupkowego jest spadek cen energii. Istotne są także – zwłaszcza na poziomie lokalnym – efekty zewnętrzne działalności wydobywczej, związanych z jej potencjalnym negatywnym wpływem na środowisko przyrodnicze i zdrowie. Wycena kosztów zewnętrznych jest jednak w praktyce trudna i obarczona dużą niepewnością. Szacunki wpływu gazu łupkowego na gospodarkę bazują najczęściej na symulacji przy wykorzystaniu wielosektorowego modelu gospodarki, modelu systemu energetycznego lub ich hybrydy. Próby empirycznej oceny ex post skutków eksploatacji podają w wątpliwość założenia niektórych analiz symulacyjnych

Rola podatków pośrednich w procesie kształtowania cen - model dla polskiej gospodarki

Podstawowym celem opracowania jest sformułowanie wielosektorowego modelu odzwierciedlającego wpływ podatków pośrednich na ceny w polskiej gospodarce. Stanowi on rozszerzenie standardowego modelu cen typu input-output. Model ten pokazuje wzajemne zależności cen produktów poszczególnych gałęzi gospodarki, wynikające z oddziaływania na koszty produkcji. Poza konstrukcją modelu omawiany jest problem uzyskiwania jego parametrów w oparciu o tablice przepływów międzygałęziowych. Proponowana jest metoda dekompozycji tej tablicy, prowadząca m.in. do uzyskania efektywnych stawek poszczególnych podatków pośrednich. Omawiana jest m.in. procedura szacowania części podatku od towarów i usług (VAT), która nie podlega odliczeniu przez przedsiębiorców. Skonstruowany model wykorzystywany jest do analizy skutków ewentualnego wprowadzenia 5-procentowego podatku importowego, a także do oceny skutków do stosowania stawek VAT do wymogów Unii Europejskiej.Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Odporność wyników symulacji na podstawie modelu CGE w warunkach zmian strukturalnych w gospodarce – przypadek Polski

It is common to address the problem of uncertainty in computable general equilibrium modeling by sensitivity analysis. The relevant studies of the effects of parameter uncertainty usually focus on various elasticity parameters. In this paper we undertake sensitivity analysis with respect to the parameters derived from calibration to a benchmark data set, and describing the structure of the economy. We use a time series of benchmark databases for the years 1996-2005 for Poland to sequentially calibrate a static CGE model, and examine the dispersion of endogenous variables’ responses in three distinct simulation experiments. We find a part – though not the most – of the results to be significantly sensitive to the choice of calibration database (including ambiguities about the direction of response). The dispersion of the results and its sources clearly depend on the shock in question. Uncertainty is also quite diverse between variables. It is thus recommended that a thorough parametric sensitivity analysis be a conventional part of a simulation study. Also, the reliability of results would likely benefit even from simple, trend-based updates of the benchmark data, as the responses of endogenous variables exhibit systematic changes, observed when the model is calibrated to the data for consecutive years.Typowym sposobem odniesienia się do problemu niepewności wyników symulacji na podstawie modeli CGE (Computable General Equilibrium) jest analiza wrażliwości. Większość prac poświęconych temu zagadnieniu koncentruje się na kwestii wyboru wartości różnego rodzaju elastyczności. W niniejszej pracy podejmujemy analizę wrażliwości dotyczącą parametrów opisujących strukturę gospodarki, uzyskiwanych w drodze kalibracji. Do kalibracji modelu używamy zestawów danych za kolejne lata z okresu 1996-2005, a następnie analizujemy rozrzut wyników dla trzech różnych eksperymentów symulacyjnych. Wyniki dla części – choć nie większości – zmiennych charakteryzują się znaczącą wrażliwością na wybór bazy danych wykorzystanej do kalibracji (włączając niepewność co do kierunku reakcji). Stopień rozrzutu wyników i jego źródła istotnie zależą od rodzaju analizowanego scenariusza symulacyjnego. Skala niepewności dotyczącej poszczególnych zmiennych jest również zróżnicowana. Zaleca się zatem, aby gruntowna analiza wrażliwości była standardową częścią badania symulacyjnego. Ponadto zastosowanie nawet prostych (np. opartych na analizie trendów) metod aktualizacji bazy danych mogłoby najprawdopodobniej zwiększyć wiarygodność wyników, biorąc pod uwagę, że reakcje zmiennych endogenicznych na zadawane w symulacjach impulsy podlegają systematycznym zmianom, gdy model kalibrowany jest do danych z kolejnych lat

Oszacowanie cenowych efektów dostosowania stawek podatku VAT i akcyzy do norm Unii Europejskiej

Wśród spodziewanych ekonomicznych skutków przystąpienia Polski do Unii Europejskiej istotne miejsce zajmują zmiany poziomu i relacji cen. Raport Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej na temat korzyści i kosztów akcesji wymienia dwie grupy źródeł tego efektu. Po pierwsze, są to czynniki o charakterze makroekonomicznym, takie jak wzrost konkurencji i zwiększony napływ transferów zewnętrznych. Po drugie, potencjalne źródło efektów inflacyjnych stanowią dostosowania niektórych regulacji do prawa wspólnotowego, zwłaszcza w obszarach dotyczących standardów ochrony środowiska, polityki rolnej oraz podatków pośrednich. Przedmiotem opracowania jest ostatni z wymienionych aspektów, tj. wpływ zmian w stawkach podatków pośrednich na ceny. Planowane dostosowania obejmują stawki podatku od towarów i usług (VAT) oraz stawki podatku akcyzowego. W odniesieniu do podatku VAT zmiany polegają przede wszystkim na ograniczeniu zakresu stosowania stawki obniżonej bądź zerowej (m. in. w budownictwie i rolnictwie), zaś w odniesieniu do podatku akcyzowego - na dostosowaniu do minimalnej stawki obowiązującej w UE lub na likwidacji ulg (dot. m.in. akcyzy na papierosy i paliwa ekologiczne). Bezpośrednim efektem tych regulacji są zmiany cen płaconych przez ostatecznych odbiorców towarów i usług. Ponadto podatek VAT, w przypadku stosowania różnego rodzaju ograniczeń w pomniejszaniu podatku należnego o podatek naliczony, obciąża dodatkowo koszty działalności i w ten sposób wpływa na tzw. ceny bazowe, tj. ceny nie zawierające podatków od produktów. Zatem w skali gospodarki występują także pośrednie efekty cenowe spowodowane zmianami kosztów. Do oszacowania skali obu opisywanych zjawisk stosowany jest model cen typu inputoulput, rozszerzony o elementy podatków pośrednich. Wyniki symulacji przedstawione są w przekroju rodzajów dóbr i usług oraz według kategorii spożycia finalnego.Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę