Na herintroductie in 2002: Het gaat goed met de otter

Na het uitsterven van de otter (Lutra lutra) in Nederland in 1989 werd in juli 2002 gestart met de herintroductie er van in de Kop van Overijssel (De Wieden). De otters zijn gevolgd. De populatie is flink toegenomen. Een toenemende bron van zorg is het aantal doodgereden otters in en rondom de uitzetgebieden. De otter heeft zich inmiddels door het hele uitzetgebied verspreid, alsmede een aantal aangrenzende gebieden. Ook wordt er bij geplande uitbreidingen rekening gehouden met de ecologische verbindingszone

Chloroplast DNA haplotype samenstelling van eikenopstanden (categorie "van bekende origine") van de Rassenlijst van Bomen; een aanvullende methode voor identificatie van autochtoniteit

Tegenwoordig kan autochtoon materiaal op de Rassenlijst van Bomen geplaatst worden in de categorie `van bekende origine¿ en heeft daardoor een `officiële¿ status. Identificatie van autochtone opstanden blijft echter nog een lastige zaak. Momenteel worden autochtone opstanden geïdentificeerd met de veldmethode van Maes (1993), waarbij zowel historische als veldcriteria worden gehanteerd. Voor zomer- en wintereik kan ook chloroplastDNA onderzoek naar postglaciale migratieroutes gebruikt worden om vast te stellen of een herkomst als autochtoon aangemerkt kan worden. In dit rapport is de chloroplast-haplotype samenstelling van eikenopstanden in de categorie `van bekende origine¿ van de Rassenlijst van Bomen beschreven, met als doel een uitspraak te doen over de fylogenetische oorsprong en het autochtone karakter van deze eikenopstanden. De studie heeft laten zien dat onderzoek naar de cpDNAvariatie een waardevolle aanvulling is op de criteria die gebruikt worden voor de evaluatie van autochtoniteit van eikenopstanden. Daarnaast laat het cpDNAonderzoek zien dat er duidelijke geografische verschillen en soortverschillen zijn voor de mate van autochtoniteit. Zo bevestigt cpDNAonderzoek zowel het vermoeden dat in het westen van Nederland minder autochtone opstanden bewaard zijn gebleven dan in het oostelijk deel van het land als dat zomereik meer verplaatst en aangeplant is dan wintereik

Genetische monitoring van de Nederlandse otterpopulatie : Ontwikkeling van populatieomvang en genetische status 2018/2019

The Dutch otter population is surveyed each year for the Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality to monitor its size, distribution and genetic status. DNA is isolated from spraints and tissue from dead individuals, and data is obtained on the demographic processes of reproduction, mortality, immigration and emigration. The resulting information is also used to detect changes in the spatial distribution and size of the population. Based on the DNA profiles identified during the monitoring in 2018/2019, the population is now estimated to consist of approx. 360 individuals. The population has therefore grown steadily. The number of traffic victims increased strongly in 2018 and was proportionately larger than the increase in population size. The list of roadkill hotspots has been updated. The total amount of genetic variation at the population level seems to be stabilising, as does the average genetic variation within individuals. This underlines the importance of immigration of otters from German populations near the Dutch-German border. Although incidental, this was more frequent than in the previous year. A particularly hopeful sign is that there appear to be three different immigration routes, through the provinces of Groningen, Overijssel and Gelderland

Toxicity of sediment-bound lufenuron to benthic arthropods in laboratory bioassays

This paper deals with species sensitivity distributions (SSDs) for the lipophilic insecticide lufenuron and benthic arthropods based on sediment-spiked laboratory toxicity tests. This compound that inhibits chitin synthesis and moulting of arthropods persists in sediment. Using field-collected sediment, toxicity tests were conducted with three macro-crustaceans and six insects. The Hazardous Concentration to 5% of the tested species, the HC5 (and 95% confidence limit), derived from an SSD constructed with 10d-LC50′s was 2.2 (1.2–5.7) μg/g organic carbon (OC) in dry sediment. In addition, HC5 values derived from SSDs constructed with 28d-LC10 and 28-d LC50 values were 0.13 (0.02–1.50) μg/g OC and 2.0 (1.3–5.5) μg/g OC, respectively. In 28d toxicity tests with Chironomus riparius and Hyalella azteca, a higher sensitivity was observed when using lufenuron-spiked field-collected sediment than in lufenuron-spiked artificial sediment. Overall, the non-biting midge C. riparius appeared to be a representative and sensitive standard test species to assess effects of lufenuron exposure in sediment. The Tier-1 (based on standard test species), Tier-2 (based on standard and additional test species) and Tier-3 (model ecosystem approach) regulatory acceptable concentrations (RACs) for sediment-spiked lufenuron did not differ substantially. The Tier-2 RAC was the lowest. Since to our knowledge this study is the first in the open literature that evaluates the tiered approach in the sediment effect assessment procedure for pesticides, we advocate that similar evaluations should be conducted for pesticides that differ in toxic mode-of-action

Genetische variatie van zomereik in een aanplant en een spontane verjonging

Uit een vergelijking van de genetische variatie in een aangeplant bos en een natuurlijke verjonging (Amerongen) met een natuurlijk bos (De Meinweg) blijkt dat het bosbeheer geen waarneembaar effect heeft. Door de bijdrage van vele, onbekende vaders is de genetische variatie overal groot. Het onderzoek werd uitgevoerd met microsatelliet-analys

Mogelijke effecten van geneesmiddelen in effluent op aquatische organismen

Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het waterschap Regge en Dinkel. In dit onderzoek wordt met de beschikbare internationale literatuur en een experimentele studie onderzocht of er mogelijke effecten op populaties van aquatische organismen te verwachten zijn van geneesmiddelen in effluent van waterzuiveringsinstallaties. De gevonden resultaten in de testsystemen laten zien dat met uitzondering van Sulfamethoxazole en Bisphenol A de geneesmiddelen in het testmedium onder de gebruikte testcondities niet persistent zijn. Er kon geen negatieve impact van het geteste effluent op populaties van watervlooien, waterpissebedden, wormen, slakken en waterplanten aangetoond worden. Het effluent had echter wel een stimulerend effect op de populatiedichtheden van deze waterorganismen. Dit werd waarschijnlijk veroorzaakt door de hoge voedselbeschikbaarheid (nutriënten; organisch materiaal) in het effluent

Cadmium Accumulation in Small Mammals: Species Traits, Soil Properties, and Spatial Habitat Use

In this study, the impact of species-specific spatial habitat use, diet preferences, and soil concentrations and properties on the accumulation of cadmium in small mammals was investigated. The results show that for the wood mouse (Apodemus sylvaticus), a mobile species with a large range in diet composition, accumulation of cadmium was not related to local soil concentrations or soil properties, but to diet preferences. For the common vole (Microtus arvalis), a nonmobile, specific feeding species, accumulation of cadmium was related to local soil concentrations or properties. For the bank vole (Myodes glareolus), a species with a smaller home range than the wood mouse but a broader diet spectrum than the common vole, both local soil properties and diet appeared to affect the cadmium accumulation in the kidneys. The results of this field study show that species-specific traits of small mammals are important determinants of accumulation of cadmium on a local scale. For site-specific assessment of risks of contaminants, such information is essential in order to understand exposure dynamic

Chloroplast DNA haplotype samenstelling van eikenopstanden (categorie "van bekende origine") van de Rassenlijst van Bomen; een aanvullende methode voor identificatie van autochtoniteit

Tegenwoordig kan autochtoon materiaal op de Rassenlijst van Bomen geplaatst worden in de categorie `van bekende origine¿ en heeft daardoor een `officiële¿ status. Identificatie van autochtone opstanden blijft echter nog een lastige zaak. Momenteel worden autochtone opstanden geïdentificeerd met de veldmethode van Maes (1993), waarbij zowel historische als veldcriteria worden gehanteerd. Voor zomer- en wintereik kan ook chloroplastDNA onderzoek naar postglaciale migratieroutes gebruikt worden om vast te stellen of een herkomst als autochtoon aangemerkt kan worden. In dit rapport is de chloroplast-haplotype samenstelling van eikenopstanden in de categorie `van bekende origine¿ van de Rassenlijst van Bomen beschreven, met als doel een uitspraak te doen over de fylogenetische oorsprong en het autochtone karakter van deze eikenopstanden. De studie heeft laten zien dat onderzoek naar de cpDNAvariatie een waardevolle aanvulling is op de criteria die gebruikt worden voor de evaluatie van autochtoniteit van eikenopstanden. Daarnaast laat het cpDNAonderzoek zien dat er duidelijke geografische verschillen en soortverschillen zijn voor de mate van autochtoniteit. Zo bevestigt cpDNAonderzoek zowel het vermoeden dat in het westen van Nederland minder autochtone opstanden bewaard zijn gebleven dan in het oostelijk deel van het land als dat zomereik meer verplaatst en aangeplant is dan wintereik

Effects of soil properties on food web accumulation of heavy metals to the wood mouse (Apodemus sylvaticus)

Effects of soil properties on the accumulation of metals to wood mice (Apodemus sylvaticus) were evaluated at two sites with different pH and organic matter content of the soil. pH and organic matter content significantly affected accumulation of Cd, Cu, Pb and Zn in earthworms and vegetation. For Cd, Cu and Zn these effects propagated through the food web to the wood mouse. Soil-to-kidney ratios differed between sites: Cd: 0.15 versus 3.52, Cu: 0.37 versus 1.30 and Zn: 0.33–0.83. This was confirmed in model calculations for Cd and Zn. Results indicate that total soil concentrations may be unsuitable indicators for risks that metals pose to wildlife. Furthermore, environmental managers may, unintentionally, change soil properties while taking specific environmental measures. In this way they may affect risks of metals to wildlife, even without changes in total soil concentrations. Soil properties significantly affect accumulation of heavy metals to wood mice so; risks cannot be based on total concentrations