Prinos krompira sorte 'Kondor' u zavisnosti od načina sečenja semenskih krtola

This paper shows possibilities and ways of cutting potato tubers. In potato seed production, besides standard tuber size (28-55 mm), some part of yield is made of tubers large than 55 mm In ware potato production, when does not exist enough certified seed, or the aim is to gel a high yield of marketable tubers, is possible to use like seed tubers larger than 55 mm in a certain way. There are some questions about economical aspects of exploiting large size tubers for planting, and about relations between yield achieved by planting tuber parts or by planting whole tuber, one and the same size. During two-year study (2001-2002), we tried to find differences in potato crops when we sow whole tubers and when we sow their parts. For the research we choose potato variety Kondor, tuber size 55-65 mm, with evenly spaced 5-6 eye. The cutting was done one month before sowing, in three different ways (in two, three and four parts). That month was the pre-sprouting period. During that period tubers were kept in trays at temperature 16-180C and 85-90% of relative air moisture. The results showed that higher total and marketable yield (tubers heavier than 70 g) was achieved by cutting the tubers in two and three parts, comparing to sowing of whole tubers or cut in four parts.U radu su proučavane mogućnosti i načini sečenja krtola krompira U proizvodnji semenskog krompira osim standardne veličine krtola (28-55 mm) dobijaju se i određene količine semenskog krompira frakcije veće od 55 mm. Zbog nedostatka dovoljne količine kvalitetnog deklarisanog semenskog materijala. u proizvodnji konzumnog krompira je moguće koristiti krupne krtole na određen način, naročito ako se ili dobiti što veći udeo krupnih krtola u prinosu. Postavlja se pitanje kako najbolje iskoristili za sadnju ovakve krtole. Posmatrano sa ekonomskog stanovišta nameće se pitanje opravdanosti sadnje krupnih krtola pri najboljim proizvodnim uslovima. Takođe je interesantan i odnos prinosa postignut od sečenih i celih krtola iste semenske frakcije. Dobijeni rezultati sečenih krtola frakcije iste krupnoće-Jakovljević i sar. (1965), pokazuju da je razlika u visini prinosa između pojedinih semenskih frakcija sečenih, znatno veća nego razlika pri sadnju celih krtola iste frakcije, što znači da sečene krtole jače reaguju na veličinu semenskih krtola za sadnje. Iz ovoga proizilazi da se u krupnijih semenskih frakcija pojavljuje manja razlika u korist celih krtola što znači da sečenje krtola ove frakcije može u izvesnim slučajevima biti opravdano. ako je reč samo o visini prinosa, jer je razlika u prinosu neznatna. Tokom 2001. i 2002. godine pokušali smo da utvrdimo da li i u kojoj meri postoje razlike u usevima krompira kada se sade cele krtole i kada se sade njihovi delovi. Za sečenje je odabrana sorta Kondor, frakcije 55-65 mm, koje imaju najmanje 5-6 pravilno raspoređenih okaca na krtoli. Krtole su sečene na tri načina mesec dana pred sadnju (uzdužno, na tri dela i na četiri dela), i do sadnje su ostavljene da formiraju klicu, na temperaturi 16-18°C pri relativnoj vlažnosti 85-90 %. Na osnovu rezultata može se zaključiti da se najbolji efekat u pogledu ukupnog i tržišnog prinosa (krtole veće od 40 mm) ostvaruje korišćenjem sečenja na polovinu i trećinu krtola u odnosu na sadnju celih krtola ili sečenjem na četvrtine

Produktivne osobine krompira u agroekološkim uslovima Srbije

The two-year study with nine potato cultivars: Adora, Jaerla, Cleopatra Latona, Liseta (early to medium-early cultivars) and Frisia, Kondor, Desiree and Morene (medium-late to late cultivars) was carried out in three locations: Zemun, Guča and Srbobran. The field trials were set up under different ecological conditions and on different soil types: slightly calcareous chernozem at 100 m above the sea level in Zemun, then on pseudo-gley at 370 m above the sea level in Guča and on chernozem at 86 m above the sea level in Srbobran. Mean monthly temperatures and precipitation were observed during the vegetation season. At the end of the vegetation season, the total yield of tubers and yield of marketable potatoes including all healthy and non-damaged tubers heavier than 70 g were examined. In addition, the average number of tubers per plant and the average tuber weight were dvaluated. Average yields achieved in 2001 were significantly higher than yields obtained in 2000. The highest total yield was achieved with the late potato cultivar Morene in the location of Zemun in 2001. The highest yield of marketable potatoes was detected in the cultivar Cleopatra in Zemun in 2001. The highest average number of tubers per plant was found for the cultivars Desiree, Morene and Latona.U tri lokacije u Srbiji: Zemun, Guča i Srbobran, tokom 2000. i 2001. godine izvedeni su ogledi sa devet različitih sorti krompira: Adora, Jaerla Cleopatra, Latona, Liseta iz grupe ranih do srednje ranih sorti, kao i Frisia, Kondor, Desiree, Morene iz grupe srednje kasnih do kasnih sorti. Postavljeni su poljski ogledi u tri različite lokacije sa tri različita tipa zemljišta: na slabokarbonatnom tipu černozema na 100 m nadmorske visine u Zemunu, zatim na pseudogleju na 370 m nadmorske visine u Guči i na zemljištu tipa černozem na 86 m nadmorske visine u Srbobranu. Srednje mesečne temperature, kao i suma padavina praćene su tokom vegetacionog perioda. Na kraju vegetacije utvrđene su sledeće produktivne karakteristike: ukupan prinos, prinos tržišnih krtola, koje uključuju zdrave, neoštećene krtole teže od 70 grama, prosečan broj krtola po biljci, prosečna masa krtola kao i veličina krtola. U 2001. godini ostvaren je značajno viši prinos krompira u svim lokacijama u odnosu na prinose ostvarene u 2000. godini. Apsolutno najviši prinos ostvarila je sorta Morene u Zemunu 2001. godine, dok je u istoj godini najviši prinos tržišnih krtola postigla sorta Cleopatra. Najveći broj krtola po biljci je utvrđen kod sorti Desiree, Morene i Latona

Ispitivanje sortimenta krompira u različitim agroekološkim uslovima Srbije

The main goal of long term evaluation of potato varieties under different agroecological conditions in Serbia was to find out performance, adaptability and yield stability of new introduced potato varieties. Field trials were placed in Zemun and Guča. Mean monthly temperatures and precipitation were observed during vegetation season. The total yield of tubers and yield of marketable potatoes including the all healthy and non-damaged tubers heavier than 70 g were examined. Significantly higher total and marketable tubers yield was appointed at the location Zemun. Early and medium early varieties Adora, Cleopatra and Latona have performed well regarding total and marketable potato yield, whereas medium early to medium late varieties were very sensitive to high temperatures and drought. .Glavni zadatak višegodišnjih ispitivanja sortimenta krompira u agroekološkim uslovima Srbije je bio da se ustanovi ponašanje, prilagodljivost i stabilnost prinosa introdukovanih sorti krompira. Ogledi su postavljeni na području Zemuna i Guče. Praćene su srednje mesečne temperature i količina padavina tokom vegetacionog perioda krompira. Merenje ukupan prinos i prinos tržišnih krtola, koji je podrazumevao sve zdrave i neoštećene krtole teže od 70 g. Ustanovljenje signifikantno viši prosečan ukupan i prinos tržišnih krtola na lokalitetu Zemun. V pogledu visine ukupnog prinosa i prinosa tržišnih krtola izdvajaju se rane do srednje rane sorte Adora, Cleopatra i Latona, dok su srednje slasne sorte vrlo podložne negativnim efektima visokih temperatura i zemljišne suše.