Deprem Yalıtımlı ve Geleneksel Binalarda Tesisatlar İçin Sismik Koruma Hesabı ve Gereksinimi

İnşaat mühendisleri, olası büyük bir deprem senaryosu için, binanın taşıyıcı elemanlarını ve içinde yaşayan insanların can güvenliğini sağlamak için tasarım yapmaktadırlar. Halbu - ki, büyük bir deprem sonrası mali kayıp tabloları incelendiğinde, mali kayıpların en büyük bölümünü yapısal olmayan elemanlardaki hasarın oluşturduğunu görebiliriz. Dışarıdan bakıldığında hasarsız gözüken, taşıyıcı elemanlarında hasar olmayan bir binanın içerisine girildiğinde, sadece kendi ağırlığını taşımak için askılanmış ve doğru sismik koruma uygulan- mamış tesisatların, tavaların ve diğer tavana asılı ekipmanların, yüksek deprem ivmesi nedeni ile hasar gördüğü ve binanın kullanılamaz hale geldiği gözlemlenebilir. Bu durum özellikle deprem sonrası hemen hizmet vermesi gereken kritik binalar için (ör. hastaneler, ulaşım ve haberleşme yapıları vb.) daha büyük önem taşımaktadır. Sağlık Bakanlığı bu bağlamda, 2013 yılında yayınladığı bir genelge ile, 1. ve 2. derece deprem bölgesindeki, 100 ve üzeri yatak kapasiteli tüm devlet hastanelerinde sismik izolatörler ile deprem yalıtımını zorunlu hale getirmiştir. Deprem yalıtımı, binaya etkiyen deprem ivmelerini dolayısı ile deprem kuvvetlerini çok büyük oranda sönümleyerek, sadece bina taşıyıcı siste- minin değil aynı zamanda diğer muhteviyatın (tesisatlar, ivmeye hassas cihazlar vb.) deprem sırasında korunmasını sağlamaktadır. Fakat bu azaltma deprem etkilerini tamamen yok et- mediği için tesisatlarda sismik koruma yapılmasına gerek olmadığı anlamına gelmemektedir. Bu bildiride, 18 Mart 2018, 30364 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak, 1 Ocak 2019 tarihi itibari ile resmi olarak yürürlüğe giren Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’ne (TBDY) göre elektrik ve mekanik tesisatların sismik koruma hesabı tariflenmektedir. Ayrıca yine TBDY’e göre deprem yalıtımlı binalarda sismik koruma hesabı gereksinimi irdelenmektedir.Civil engineers design the buildings targeting the life safety performance level. However, after a major earthquake, the greater part of the financial losses is the damage to the non-structural elements of the building. A building that is seen as intact from outside after a major quake can be unserviceable due to the damage to its walls, suspended ceilings, electrical and mechanical installations that are not seismically restrained. This issue is especially important for critical buildings such as hospitals, transportation and communication structures etc. that need to be immediately in service after a major seismic event. In this context, the Ministry of Health of Turkey, issued a circular in 2013, and obliged the use of seismic isolators for the state hospitals with more than 100 beds capacity that are going to be constructed in the 1st and 2nd level seismic zones. Seismic isolation reduces the seismic accelerations hence the seismic forces acting on the building to a great extent by additional damping, protecting not only the structural system, but also other building content like installations, ceilings, acceleration sensitive devices etc. However, this reduction does not necessarily mean that seismic protection is not required for nonstructural elements as seismic acts on these elements do not diminish. In this paper, seismic protection calculations for electrical and mechanical installations are described as per the Turkish Building Seismic Code, published in Official Gazette No. 30364 and become official as of January 1st, 2019. Necessity of seismic protection for nonstructural elements is discussed both for conventional fixed based building systems and seismic isolated systems.117593

State of the Art in Application of Seismic Isolation and Energy Dissipation in Turkey

This paper summarizes the passive structural control system applications and other related developments in Turkey, emphasizing the period between 2019 and 2022. The country hosts state-of-the-art seismic isolation applications, relatively greater in size, and use more isolators in each project (415 isolators per building on average) compared to the other seismic isolation projects worldwide. Construction of the world's largest seismic isolated building, Istanbul Basaksehir Pine and Sakura City Hospital, covering more than 1 million square meters of area and employing more than 2000 seismic isolators, was completed and has been in service since May 2020. 1915 Canakkale Bridge, constructed in memory of the great war of Canakkale during World War I, is now the world's longest suspension bridge with a 2023m main span length. Eight massive hydraulic dampers were used at the main deck and 48 at the approach viaducts in combination with 72 seismic isolators. Construction of a residential building complex in Istanbul consisting of 16 isolated blocks covering more than 170,000 m(2) area and having 454 seismic isolators is coming to an end very soon. Historical Nusretiye Clock Tower in Istanbul was relocated a few meters over seismic isolators. Historical Goztepe Railway Station in Istanbul was retrofitted to accommodate an additional railway line using seismic isolation technology. Seismic codes for buildings and bridges now include rules for the seismically isolated design of structures. Additionally, all seismic isolation designs must be peer-reviewed by law. A new seismic isolator testing facility was established in Eskisehir to respond to the demand for the large number of isolators that need to be tested.Politecnico TorinoWOS:0009635759000022-s2.0-85148685365Conference Proceedings Citation Index – ScienceProceedings PaperUluslararası işbirliği ile yapılmayan - HAYIRNisan2023YÖK - 2022-2