Ölümlük Bilinci Karşısında Türkiye’de Müslümanlar Tarafından Kullanılan Savunma Mekanizmaları

People who live in Turkey have experienced terrorist attacks for morethan thirty years. In the past, the goals of the terrorist organizations were tofrighten innocent civilians, but modern attacks are much more malevolent,and they have turned into indiscriminate massacres. In recent years, terroristorganizations have attacked big cities and the general population feels thatterrorism is no longer a regional problem and anyone could be in danger.The objective of this study is to determine defense mechanisms against fearof death after terrorist attacks in 2016, Ankara. Therefore, this study used aphenomenological approach as a method of qualitative research. This studyapplied open-ended questions in a semi-structured interview form on a sampleof N 26 selected by purposive sampling that lived in Ankara during June2016. End of the study, four different defense mechanisms were determined.These defense mechanisms were religious-active, religious-passive, nonreligious-passive,and non-religious active (Figure 1). As a result, theresearchers realized that neither classical Islamic philosophers’ destiny/qadar approaches nor modern psychologists’ fatalism approach could describe theMuslim Turkish population’s defense mechanism against mortality salience.Therefore, the authentic measures and concepts should be improved in orderto acquire more knowledge about this authentic sample.Türkiye’de yaşayan insanlar otuz yıldan uzun bir zamandır teröristsaldırıların hedefi olmuşlardır. Geçmişte masum insanları korkutmakamacında olan terörist organizasyonların saldırıları günümüzde kitlekatliamına dönüşmüştür. Yakın zamana kadar Türkiye’de terör bir bölgeninsorunu iken, büyük şehirlerdeki terör saldırıları sonucunda her nerde olursaolsun herkesi tehdit eden bir unsur olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Ankara’da2016 yılında arka arkaya gelen terör saldırılardan kaynaklanlanan dehşetkarşısında insanların geliştirdikleri farklı savunma mekanizmalarının belirlenmesidir.Çalışma nitel desene göre yapılmıştır. Çalışmada fenomenolojikyaklaşım esas alınmış ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır.Açık uçlu sorular kullanılmış ve 2016 yılında Ankara’da yaşayan kişiler (N 26) çalışma grubuna alınmıştır. Çalışma sonucunda, dini-aktif, dini-pasif,dini olmayan-aktif ve dini olmayan-pasif olmak üzere dört tip savunmamekanizma belirlenmiştir (Tablo1). Gerek klasik İslam literatüründeki kaderanlayışının gerekse modern psikolojide kullanılan fatalistik yaklaşımınTürkiye’deki Müslüman örneklemin ölüm karşısındaki tutumunu aslında tamolarak yansıtmadığı ve bu konuda Türkiye’deki otantik yapıyı tanımak içinözgün yeni ölçeklerin ve kavramların geliştirilmesi gerektiği anlaşılmıştı