Symporter sodowo-jodowy w fizjologii i w stanach chorobowych - aktualny stan wiedzy

The sodium iodide symporter, called also the NIS protein is responsible for iodine trapping to the cell what is significant for the thyroid function. Identified and described for the first time in 1996 NIS protein is the matter of interest of investigators concerning the thyroid physiology and pathology as well as others organs which concentrate the iodine. Existing studies on the sodium iodide symporter include among others: indicating NIS protein expression in the thyroid diseases and extrathyroidal tissues, studying of the NIS antygenicity in the autoimmune diseases of thyroid, finding the molecular aspects of the difference in the NIS protein activity. The sodium iodide symporter is a base of radioiodine therapy of, as for now, thyroid diseases only. Showing NIS protein expression in other cancerous tissues provide a new therapeutic strategy for a variety of human cancers. Additionally, latest explorations indicate at an innovative destination of the studies concerning the sodium iodide symporter that is the gene therapy with the use of gene NIS transfer.Symporter sodowo-jodowy, zwany również białkiem NIS, odpowiada za wychwyt jonów jodkowych do wnętrza komórki i ma podstawowe znaczenie dla czynności gruczołu tarczowego. Odkryty i po raz pierwszy scharakteryzowany w 1996 roku w ostatnich latach stanowi przedmiot zainteresowania badaczy w odniesieniu do fizjologii i patologii gruczołu tarczowego, a także innych narządów wychwytujących jod. Dotychczasowe badania nad symporterem sodowo-jodowym obejmują między innymi wykazywanie ekspresji białka NIS w chorobach tarczycy i tkankach innych narządów, poznawanie antygenowości symportera w chorobach autoimmunologicznych tarczycy, odkrywanie genetycznych uwarunkowań zróżnicowanej aktywności białka NIS. Symporter sodowo-jodowy stanowi podstawę leczenia jodem radioaktywnym, dotychczas tylko chorób tarczycy. Wykazanie ekspresji białka NIS w nowotworach innych narządów stwarza nowe możliwości leczenia chorób nowotworowych. Ponadto odkrycia ostatnich lat wskazują nowy kierunek badań nad symporterem sodowo-jodowym - terapię genową z zastosowaniem transferu genu NIS

Odwrócenie związanych z płcią różnic w stężeniu leptyny u otyłych dzieci z zaburzoną tolerancją glukozy

Introduction: Basal leptin level has been demonstrated to correlate positively with many indices of obesity, as well as insulin resistance. However, to date, little is known about regulation of leptin in obese children with incipient glucose metabolic disorders. Objective: The aim of this study was to define the precise influence of the glucose tolerance status on plasma leptin in obese boys and girls separately. Material and methods: 70 obese children with impaired glucose tolerance (IGT) and well-matched 70 normal glucose-tolerant (NGT) subjects were examined. Fasting and 2-h post glucose load plasma glucose and insulin levels as well as fasting leptin levels were determined, apart from anthropometric measurements. Results: Leptin levels were significantly lower in girls with IGT compared to NGT girl (17.7±6.5 µg/L vs. 23.1±7.7 µg/L; pWstęp: Stężenia leptyny korelują z wieloma wskaźnikami otyłości, jak również z insulinoopornością. Dotychczas niewiele natomiast wiadomo o regulacji poziomu leptyny u otyłych dzieci z początkowymi fazami zaburzeń metabolizmu glukozy. Celem pracy było ustalenie wpływu zaburzeń tolerancji glukozy na poziom leptyny u dzieci z otyłością prostą, w zależności od płci.Materiał i metody: Badania przeprowadzono u 70 otyłych dzieci z zaburzeniami tolerancji glukozy (IGT) i odpowiednio dobranej grupie 70 dzieci z otyłością i prawidłową tolerancją glukozy (NGT). Oznaczono stężenia w surowicy krwi leptyny oraz glukozy i insuliny na czczo i w 120 minucie testu doustnego obciążenia glukozą (OGTT). U badanych dzieci oceniono wybrane parametry antropometryczne.Wyniki: Stężenie leptyny w surowicy krwi dziewcząt z IGT było znamiennie niższe niż dziewcząt z NGT (odpowiednio: 17,7±6,5 µg/L i 23,1±7,7 µg/L;

Reversal of the sex difference in plasma leptin levels in obese children with impaired glucose tolerance

Wstęp: Stężenia leptyny korelują z wieloma wskaźnikami otyłości, jak również z insulinoopornością. Dotychczas niewiele natomiast wiadomo o regulacji poziomu leptyny u otyłych dzieci z początkowymi fazami zaburzeń metabolizmu glukozy. Celem pracy było ustalenie wpływu zaburzeń tolerancji glukozy na poziom leptyny u dzieci z otyłością prostą, w zależności od płci. Materiał i metody: Badania przeprowadzono u 70 otyłych dzieci z zaburzeniami tolerancji glukozy (IGT) i odpowiednio dobranej grupie 70 dzieci z otyłością i prawidłową tolerancją glukozy (NGT). Oznaczono stężenia w surowicy krwi leptyny oraz glukozy i insuliny na czczo i w 120 minucie testu doustnego obciążenia glukozą (OGTT). U badanych dzieci oceniono wybrane parametry antropometryczne. Wyniki: Stężenie leptyny w surowicy krwi dziewcząt z IGT było znamiennie niższe niż dziewcząt z NGT (odpowiednio: 17,7 ± 6,5 µg/L i 23,1 ± 7,7 µg/L; pIntroduction: Basal leptin level has been demonstrated to correlate positively with many indices of obesity, as well as insulin resistance. However, to date, little is known about regulation of leptin in obese children with incipient glucose metabolic disorders. Objective: The aim of this study was to define the precise influence of the glucose tolerance status on plasma leptin in obese boys and girls separately. Material and methods: 70 obese children with impaired glucose tolerance (IGT) and well-matched 70 normal glucose-tolerant (NGT) subjects were examined. Fasting and 2-h post glucose load plasma glucose and insulin levels as well as fasting leptin levels were determined, apart from anthropometric measurements. Results: Leptin levels were significantly lower in girls with IGT compared to NGT girl (17.7±6.5 µg/L vs. 23.1±7.7 µg/L;

Stężenie 25-hydroksywitaminy D (25-OH-D) u otyłych nastolatków

Background: There is increasing evidence that vitamin D deficiency is common and has been associated with several non-bone related outcomes, including insulin resistance, type 2 diabetes and cardiovascular disease. The influences of gender, puberty, and adiposity on serum hydroxyvitamin D (25-OH-D) levels and the relationship between 25-OH-D and insulin resistance in obese children were studied. Material and methods: Age, gender, pubertal stage, weight status (standard deviation score of body mass index: BMI-SDS, percentage body fat, waist circumference), 25-OH-D levels, and insulin resistance index calculated by homeostasis model assessment (HOMA-IR) were evaluated in 64 obese adolescents. Multivariable linear regression was used to determine factors associated with decreased serum 25-OH-D levels and to study the relationship between 25-OH-D and HOMA-IR. Results: Median serum 25-OH-D level was 10.1 ng/mL (25.2 nmol/L). 14% of patients were vitamin D-sufficient (25-OH-D ≥ 20 ng/mL), 36% had intermediate values (11–19 ng/mL), and 50% were deficient (25-OH-D ≤ 10 ng/mL). In the multivariable model, older age, puberty, higher value of percentage of body fat, and the presence of acanthosis nigricans (AN) were all negatively associated with 25-OH-D. Lower 25-OH-D levels were also associated with higher blood glucose, insulin and HOMA-IR after adjustment for puberty and SDS-BMI. Summer positively correlated with 25-OH-D level. Conclusion: Our study confirms that obesity is a risk factor for vitamin D deficiency. Hypovitaminosis D, common in obese adolescents at risk for type 2 diabetes (older age, puberty, acanthosis nigricans) is associated with worse insulin resistance. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (6): 506–511)Wstęp: Niedobór witaminy D jest zjawiskiem coraz bardziej powszechnym i związanym nie tylko z zaburzeniami metabolizmu kostnego, ale też z insulinoopornością, cukrzycą typu 2 i chorobami sercowo-naczyniowymi. Celem pracy było badanie wpływu płci, stadium pokwitania i otyłości na stężenie 25-OH-D w surowicy oraz zależności między witaminą D a insulinoopornością u otyłych dzieci. Materiał i metody: U 64 otyłych nastolatków oceniano wiek, płeć, stadium pokwitania, stopień otyłości i wskaźnik insulinooporności (HOMA-IR). Do określenia czynników wpływających na obniżenie stężenia 25-OH-D w surowicy oraz do oceny zależności między 25-OH-D a HOMA-IR wykorzystano wielowymiarową analizę regresji. Wyniki: Mediana stężenia 25-OH-D w surowicy wynosiła 10,1 ng/mL (25,2 mmol/L). Tylko u 14% pacjentów stężenie 25-OH-D w surowicy było wystarczające (≥ 20 ng/mL), u 36% wartości te wynosiły 11–19 ng/mL, u 50% stwierdzono znaczny niedobór 25-OH-D (≤ 10 ng/mL). W wielowymiarowej analizie regresji starszy wiek, bardziej zaawansowane stadium pokwitania, większy odsetek zawartości tłuszczu i obecność rogowacenia ciemnego korelowały negatywnie ze stężeniem witaminy D. Niższe stężenia 25-OH-D wiązały się z wyższym stężeniem glukozy, insuliny i HOMA-IR przy uwzględnieniu stadium pokwitania i SDS-BMI. Okres letni pozytywnie korelował ze stężeniem 25-OH-D. Wnioski: Otyłość jest czynnikiem ryzyka niedoboru witaminy D. Niedobór witaminy D powszechny u otyłych nastolatków zagrożonych cukrzycą typu 2 wiąże się z większą insulinoopornością. (Endokrynol Pol 2011; 62 (6): 506–511

Changes in inflammatory biomarkers after successful lifestyle intervention in obese children

Background: Obesity has been associated with low-grade systemic inflammation, potentially leading to insulin resistance, type 2 diabetes, dyslipidemia, and cardiovascular diseases. Even moderate weight loss through dietary changes and physical exercise is effective in preventing and managing obesity-associated disorders. The aim of this study was to determine the effect of weight loss in response to a lifestyle modification on the serum levels of inflammatory markers in obese children and adolescents. Material and methods: Fifty obese subjects completed a six-month programme consisting of combined hypocaloric diet and moderate physical activity. High-sensitive C-reactive protein (CRP), interleukin-6 (IL-6), fibrinogen (FB), white blood count (WBC), glucose, insulin, insulin resistance index (HOMA IR), glycosylated haemoglobin (HbA1c), lipids as well as systolic (SBP) and diastolic blood pressure (DBP) were measured before and after intervention. Results: Patients had a 5.3 ± 3.4 kg average weight loss, with significant decreases of SDS-BMI, percentage of body fat, SDS-waist, SBP and DBP, HOMA-IR, HbA1c and reductions in serum IL-6, CRP, WBC, FB. In the multivariable linear models, changes in percentage of body fat and HOMA-IR were positively associated with favourable changes in inflammatory parameters. Conclusion: This study demonstrates that weight reduction after successful lifestyle intervention results in improvements of blood inflammatory markers in obese children and adolescents. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (6): 499–505)Wstęp: Otyłość wiąże się z obecnością niewielkiego stopnia stanu zapalnego, potencjalnie prowadzącego do insulinooporności, cukrzycy typu 2, dyslipidemii i chorób sercowo-naczyniowych. Nawet umiarkowane obniżenie masy ciała dzięki zmianie diety i zwiększonej aktywności fizycznej zapobiega występowaniu zaburzeń związanych z otyłością. Celem pracy była ocena wpływu obniżenia masy ciała (w wyniku modyfikacji stylu życia) na stężenie wskaźników stanu zapalnego w surowicy otyłych dzieci i młodzieży. Materiał i metody: W 6-miesięcznym programie polegającym na stosowaniu ubogokalorycznej diety i umiarkowanej aktywności fizycznej uczestniczyło 50 otyłych pacjentów. W warunkach podstawowych i po 6 miesiącach oznaczano: białko C-reaktywne (CRP), interleukinę 6 (IL-6), fibrynogen (FB), leukocyty (WBC), glukozę, insulinę, wskaźnik insulinooporności (HOMA-IR), hemoglobinę glikozylową (HbA1c), lipidy, ciśnienie tętnicze krwi skurczowe (SBD) i rozkurczowe (DBD). Wyniki: Średni spadek masy ciała u pacjentów wynosił 5,3 ± 3,4 kg, ze znaczącą redukcją wartości SDS-BMI, procentowej zawartości tłuszczu, SDS-obwodu pasa, SBP i DBP, HOMA-IR, HbA1c oraz obniżeniem stężeń IL-6, CRP, WBC, FB w surowicy. W wieloczynnikowej analizie regresji zmiany w procentowej zawartości tłuszczu i HOMA-IR były pozytywnie skorelowane z podobnymi zmianami wskaźników stanu zapalnego. Wnioski: Redukcja masy ciała w efekcie zmiany stylu życia wpływa na poprawę wskaźników stanu zapalnego u otyłych dzieci i młodzieży. (Endokrynol Pol 2011; 62 (6): 499–505

Atypical forms of hyperthyroidism

Oprócz powszechnie znanych najczęstszych przyczyn nadczynności tarczycy, do których należy zaliczyć chorobę Graves-Basedowa, wole wieloguzkowe i gruczolaka autonomicznego, należy także pamiętać o innych, rzadszych chorobach prowadzących do nadmiaru hormonów tarczycy w surowicy. Autorzy przedstawili problem nietypowych postaci tyreotoksykozy przebiegających bez nadmiernej produkcji hormonów tarczycy i charakteryzujących się niskim 24-godzinnym wychwytem 131J przez gruczoł tarczowy. Ponadto w artykule omówiono tak zwane maski hipertyreozy, do których zalicza się postać apatyczną, nerwowo-mięśniową, żołądkowo- jelitową i sercowo-naczyniową.Except from well-known the most frequent reasons of the hyperthyroidism such as the Graves-Basedow disease, multinodular goitre and the autonomous adenoma we should also remember the other rarer illnesses leading to the excess of thyroid hormones in the serum. Authors presented the problem of atypical forms of thyrotoxicosis which run without the overproduction of thyroid hormones and are characterized by low 24 h 131 J uptake by the thyroid gland. So called masks of hyperthyroidism such as apathetic, neuromuscular, gastrointestinal and cardiovascular forms were also discussed in the article

Predyspozycje genetyczne oraz krótko- i długoterminowe efekty terapii hormonalnej na gęstość mineralną kości u dziewcząt z brakiem miesiączki typu funkcjonalnego

Introduction: The aim of this study was to verify if genetic factors influence the short- and long-term therapeutic responses to oestroprogestagen (OP) therapy, implemented in girls with functional hypothalamic amenorrhoea (FHA) in order to improve their bone mineral density (BMD). Material and methods: The study included 78 FHA girls who underwent a four-year sequential OP therapy with 17-beta oestradiol and didrogesterone. Changes in the lumbar spine BMD were determined at the end of the therapy and six years after its discontinuation, and analysed in regards to PvuII and XbaI polymorphisms of oestrogen receptor-alpha gene, BsmI polymorphism of vitamin D3 receptor gene, and Sp1 polymorphism of the type-1 collagen gene. Results: After four years of OP therapy, a significant increase in BMD was documented in the studied group. Follow-up densitometry performed six years after completing the therapy revealed a significant decrease in BMD level; nonetheless, the values of this parameter were still significantly higher compared to pretreatment level. Neither the particular polymorphisms nor their combinations influenced the relative change in BMD at the end of the therapy and after a six-year follow-up. Conclusions: Variability of genes involved in oestrogen, vitamin D3 and collagen metabolism does not influence the short- and long-term results of OP therapy in girls with FHA. (Endokrynol Pol 2012; 63 (6): 420–426)Wstęp: Celem niniejszej pracy było ustalenie, czy czynniki genetyczne wpływają na bliskie i odległe wyniki terapii estrogenowo-progestagenowej, zastosowanej w celu normalizacji gęstości mineralnej kości (BMD, bone mineral density) u dziewcząt z brakiem miesiączki typu funkcjonalnego (FHA, functional hypothalamic amenorrhoea). Materiał i metody: Badaniem objęto 78 dziewcząt z FHA poddanych 4-letniej sekwencyjnej terapii estrogenowo-progestagenowej 17- beta estradiolem i didrogesteronem. Wielkość zmian w BMD odcinka lędźwiowego kręgosłupa oceniano po zakończeniu terapii oraz 6 lat później. Uzyskane wyniki analizowano w odniesieniu do występowania u pacjentek: polimorfizmów PvuII i XbaI genu receptora estrogenowego alfa, polimorfizmu BsmI genu receptora witaminy D3, oraz polimorfizmu Sp1 genu kolagenu typu 1. Wyniki: Po 4 latach terapii estrogenowo-progestagenowej w badanej grupie odnotowano znamienny wzrost BMD. Kontrolne badanie densytometryczne wykonane po 6 latach od zakończenia leczenia wykazało znamienny spadek poziomu BMD; tym niemniej, wartości tergo parametru były wciąż istotnie wyższe w porównaniu z poziomem przed rozpoczęciem terapii. Na względną zmianę poziomu BMD bezpośrednio po zakończeniu leczenia oraz 6 lat później nie wpływało w sposób istotny występowanie żadnego z analizowanych polimorfizmów ani ich kombinacji. Wnioski: Zmienność genów zaangażowanych w przemiany estrogenów, witaminy D3 i kolagenu nie wpływa na bliskie i odległe wyniki terapii estrogenowo-progestagenowej u dziewcząt z FHA. (Endokrynol Pol 2012; 63 (6): 420–426

Polymorphism of the vitamin D3 receptor gene and bone mineral density in girls with functional hypothalamic amenorrhea subjected to oestroprogestagen treatment

Wstęp: Celem niniejszej pracy było sprawdzenie, czy polimorfizm genu receptora witaminy D3 (VDR) może warunkować odpowiedź na leczenie estroprogestagenami (EP) u pacjentek z brakiem miesiączki typu funkcjonalnego (FHA). Materiał i metody: Badaniem objęto 84 pacjentek z FHA i 50 dziewcząt z grupy kontrolnej. U pacjentek z FHA zastosowano 4-letnią sekwencyjną terapię EP: 17-&#946; estradiol (2 mg, 2.&#8211;25. dzień cyklu) i didrogesteron (10 mg, 16.&#8211;25. dzień cyklu). W trakcie leczenia kontrolowano parametry hormonalne, stężenia markerów obrotu kostnego oraz gęstość mineralną kości (BMD). Ponadto u każdej badanej określono polimorfizm BsmI genu VDR. Wyniki: Leczenie hormonalne zaowocowało istotną poprawą BMD. Jednak wartości BMD stwierdzone po 4 latach terapii u pacjentek z FHA były wciąż znamiennie niższe niż w grupie kontrolnej (odpowiednio 1,007 &#177; 0,100 vs. 1,141 &#177; 0,093 g/cm2; p < 0,001). Nie wykazano znamiennego wpływu genotypu VDR na dynamikę zmian BMD w kolejnych latach terapii hormonalnej oraz średni poziom tego parametru po zakończeniu leczenia (odpowiednio 1,006 &#177; 0,101 vs. 1,013 &#177; 0,114 vs. 1,006 &#177; 0,094 g/cm2 dla genotypów BB, bb i Bb; p = 0,973). Wnioski: Niniejsze badanie nie potwierdziło, by polimorfizm genu VDR wpływał na wyniki leczenia hormonalnego zastosowanego u pacjentek z FHA. Tym niemniej, niniejsze badanie wykazało przydatność terapii EP w jednoczesnym leczeniu zaburzeń miesiączkowania i normalizacji gęstości mineralnej kości u dziewcząt z brakiem miesiączki typu funkcjonalnego. (Endokrynol Pol 2011; 62 (6): 492&#8211;498)Background: We investigated whether the vitamin D3 receptor gene (VDR) polymorphism can modulate therapeutic response of functional hypothalamic amenorrhea (FHA) patients to the oestroprogestagen (EP) treatment. Material and methods: The study included 84 FHA girls and 50 controls. FHA patients underwent a four-year sequential EP therapy with 17-&#946; oestradiol (2 mg from the 2nd to 25th day of the menstrual cycle) and didrogesterone (10 mg from the 16th to the 25th day). Their hormonal parameters were monitored along with bone turnover marker levels and bone mineral density (BMD). Additionally, the VDR gene BsmI polymorphism was determined. Results: Hormonal therapy was reflected by a substantial improvement of BMD. However, the values of BMD observed after four years of treatment in FHA patients were still significantly lower than baseline bone mineral density determined in the control group (1.007 &#177; 0.100 vs. 1.141 &#177; 0.093 g/cm2, respectively; p < 0.001). No significant effects of the VDR genotype were observed on the dynamics of BMD during consecutive years of hormonal treatment and mean bone mineral density determined after completing the therapy (1.006 &#177; 0.101 vs. 1.013 &#177; 0.114 vs. 1.006 &#177; 0.094 g/cm2 for BB, bb and Bb genotypes, respectively; p = 0.973). Conclusions: This study did not confirm that VDR polymorphism can modulate therapeutic outcome of FHA girls subjected to the hormonal treatment. Nonetheless, this study confirmed the effectiveness of EP therapy in the simultaneous treatment of menstrual disorders and the normalisation of bone mineral density in FHA patients. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (6): 492&#8211;498

Homocysteine, folate, and cobalamin levels in hyperthyroid women before and after treatment

Introduction: Hyperhomocysteinaemia is an independent risk factor for premature atherosclerotic vascular disease and venous thrombosis. Hypothyroidism is associated with mild hyperhomocysteinaemia. The aim of the present study was to assess plasma total homocysteine (tHcy) and its determinants (folate, cobalamin) in hyperthyroid patients before and after treatment. Material and methods: Thirty hyperthyroid and thirty healthy premenopausal women were studied. The hyperthyroid patients were investigated in the untreated state and again after restoration of euthyroidism. The levels of homocysteine, folate, cobalamin, and thyroid stimulating hormone (TSH), free thyroxine (fT4), free triiodothyronine (fT3), and renal function were measured before and after treatment. Results: In hyperthyroidism, tHcy was lower than in the control group. The serum level of folate was higher and serum cobalamin was lower in the hyperthyroid state. Following antithyroid drug therapy, tHcy significantly increased and folate decreased. The level of cobalamin remained unchanged. Univariate analysis in the hyperthyroid group indicated that tHcy significantly negatively correlated only with fT3. Conclusions: Lower homocysteine levels in hyperthyroid state can be explained by the influence of thyroid hormone. High level of folate is only partially responsible for these changes.Wstęp: Podwyższone stężenie we krwi homocysteiny jest niezależnym czynnikiem ryzyka przedwczesnej miażdżycy tętnic oraz zmian zakrzepowo-zatorowych naczyń żylnych. Łagodną hiperhomocysteinemię obserwuje się u osób z niedoczynnością tarczycy. Celem pracy była analiza osoczowych stężeń całkowitej homocysteiny (tHcy, total homocysteine), kwasu foliowego oraz witaminy B12 u chorych kobiet z nadczynnością tarczycy przed i po leczeniu. Materiał i metody: Badaniu poddano 30 pacjentek z nadczynnością tarczycy oraz grupę kontrolną 30 zdrowych premenopauzalnych kobiet. Grupa z nadczynnością tarczycy badana była 2-krotnie, przed leczeniem oraz po uzyskaniu eutyreozy. Oznaczano stężenia osoczowe homocysteiny, kwasu foliowego, witaminy B12 oraz tyreotropiny (TSH, thyroid stimulating hormone), wolnej tyroksyny (fT4) i wolnej trójjodotyroniny (fT3). Wyniki: W grupie z nadczynnością tarczycy stężenie tHcy było istotnie niższe w porównaniu z grupą kontrolną. Stężenie kwasu foliowego było znamiennie wyższe, a witaminy B12 niższe w grupie kobiet z nadczynnością. Po leczeniu tyreostatykami stężenie tHcy istotnie wzrosło, a kwasu foliowego obniżyło się. Stężenie witaminy B12 pozostało niezmienione. Analiza jednoczynnikowa w grupie z nadczynnością tarczycy wykazała, że stężenie tHcy istotnie ujemnie korelowało tylko ze stężeniem fT3. Wnioski: Obniżone stężenie homocysteiny w nadczynności tarczycy może być wyjaśnione wpływem hormonów tarczycy. Wysokie stężenia kwasu foliowego tylko częściowo odpowiadają za te zmiany