Geology of the terrain where the Javorska river waterfall appears, in the vicinity of the site of talium Alshar deposit, North Macedonia

In the southwestern parts of the Alshar deposit, on Kozjak Mountain, along the course of the Javorska Reka, there is a small waterfall that has exceptional visual and aesthetic features. The waterfall itself appears on a tectonic structure with a direction of stretching N-S and with a vertical movement along the gap of the fault of about 10 meters. The waterfall itself is found within the Elen Shupe metamorphic complex, which represents a tectonic block of the Pelagonian metamorphic complex within the Vardar Zon

Присуство на самороден сулфур и гипс во село Плешенци и нивно влијание врз животната средина

Овој труд претставува еден вид спој на податоци од предходно извршените геолошки, геохемиски и други видови на истражни работи на рудното наоѓалиште Плешенци, со новодобиените податоци од хемиското испитување на конентрација на микроелементи од земени проби на самороден сулфур и гипс од истата локација. Исто така е даден осврт на разнообразните начини на корисна и иновативна употреба на самородниот сулфур и гипс во различни сфери, со фокус на нивните влијанија врз животната средина. Во случај на сулфурот се истражува улогата на овој елемент во намалувањето на емисиите на сулфур-диоксид и загадување на воздухот, како и негова примена во критични индустрии, како производство на сулфурна киселина и гума. Што се однесува до гипсот, се анализира неговата способност за подобрување на pH вредноста и структурниот квалитет на почвата

Изведба на пиезометри за дефинирање на можни патишта на движење на шестовалентен хром со подземните води низ жеденскиот масив кон изворот Рашче

Изведбата на два пиезометри во Жеденскиот карбонатен масив е со цел дефинирање на можни патишта на движење на Cr6+ со подземните води кон изворот Рашче. Изворот на загадување е индустриската депонија Југохром. Досега изведните пиезометри и испитувања поврзани со загадувањето со Cr6+ биле реализирани во неврзаните седименти и на контактот помеѓу Полошката котлина и Жеден, а сега се изведени пиезометри во Жеденскиот карбонатен масив и во правец на движење на подземните води. Индустриската депонијата Југохром се наоѓа на растојание од околу 30 km од градот Скопје, во зона на прихранување на изворот Рашче. На исток од депонијата на околу 100 m почнува Жеденскиот карбонатен масив, во кој се наоѓа карстен издан кој го прихранува изворот Рашче. Депонијата е резултат од работењето на комбинарот Југохром во периодот од 1955 до 2016. Помеѓу останатото во депнијата има количина од околу 350000 t бихроматно блато, кое во својот состав содржи Cr6+ . Депонијата континуирано продуцира загадување со Cr6+ во плитките подземни води во зоните на прихранување на изворот Рашче, односно неврзаните седименти од Долен Полог околу депонијата и низводно во реката Вардар, што е сериозна закана од можно загадување на подземните води во Женскиот карбонатен масив и изворот Рашче. За дефинирање на можните патишта на транспорт на хромот со подземните води низ Жеденскиот масив изведени се два пиезометри П-1 (длабок 220 m) и П-2 (длабок 435 m). Покрај останатите добиени резултати со ниванта изведба, од нив се земени примероци од вода за анализи. Резултатите од анализите покажаа дека, во однос на максимално дозволената концентрација (МДК) на Cr6+ (0,01 mg/l), во П-1 детектирана е концентрација на Cr6+ во граници на дозволеното (0,002 mg/l), додека во П-2 детектирана е за 3,6 пати зголемена концентрација на Cr6+ (0,036 mg/l). Клучни зборови: шестовалентен хром, депонија, подземни води, загадување, Жеден, извор Рашч

ENVIRONMENTAL IMPACT ASSESSMENT CASE STUDY OF THE CONSTRUCTION OF A MAIN GAS PIPELINE, SECTION SVETI NIKOLE-VELES

The Republic of North Macedonia undertakes intensive activities aimed at replacing fuels - fossil fuels with renewable energy sources and natural gas, to monitor the modern trends of exit from the energy crisis and environmental protection. Under the efforts of the National Gasification System in the country, i.e. the development of the existing gas infrastructure, the project for construction of the gas pipeline section Sveti Nikole – Veles was developed. The route of the gas pipeline starts east of the city of Sveti Nikole and ends south of the city of Veles with characteristics: DN 200, Ø 8” and length of 27.67 km. The Environmental Impact Assessment process is intended to serve as a primary input for the decision-making process by Macedonian authorities and the IFI in charge (EBRD in this case), which have to approve the Project before its implementation. The decision-making process includes the preparation of all documentation in accordance with the EBRD’s Performance Requirement (PR), The National Legislation, and Good International Practice (GIP). This EIA study identifies the potential negative impacts on the media in the environment from the relevant stages of the project i.e. pre-construction, construction, operations, and decommissioning and reinstatement, and proposes measures for their reduction or mitigation, i.e. improvement of the environment in the Environmental and Social Management Plan

THE POINT LOAD TEST, GEOTECHNICAL DATABASE CREATED FROM INVESTIGATIONS FOR INFRASTRUCTURE PROJECTS IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA – ANISOTROPY ANALYSIS

The point load test is one of the most exploited techniques to obtain preliminary information of the strength of the rocks. The paper deals with statistical analysis of large amount of results from the test, obtained for the needs of geotechnical investigations on various structures which are part of the European transport corridors VIII and X in the Republic of Macedonia. Additional number of results have been taken from investigations for other structures. Most of the analyzed rocks had clearly expressed anisotropy. All results are systemized in a GIS database and classified according rock type and belonging in specific geotectonic unit. After that, various analytical regressions with different level of confidence had been established. Effort was made to correlate the values of the point load index parallel and perpendicular to the anisotropy, as well as the values of the point load with the unit weight & unit weight with depth of samples. Most important finding is that some of these correlations, mainly related to the anisotropy of the values of the point load, show high level of correlation and can be suggested for use in preliminary levels of investigations or during control investigations. The use of such correlations is limited in regard of the rock type and the geotectonic unit. Confident correlation for the point load vs. unit weight & unit weight vs. depth of samples was not obtained. Similar analysis is proposed to be done for massive rocks and rocks in frames of specific mineral deposits, where the authors believe it is possible to obtain stronger correlation coefficients also for the two latter correlations. Key words: point load test; GIS database; statistical analysis; correlations; analytical regressions; limitation