Wirusy Herpesviridae a stwardnienie rozsiane — powiązania etiopatogenetyczno-terapeutyczne

Stwardnienie rozsiane (SM, sclerosis multiplex) jest częstą chorobą ośrodkowego układu nerwowego (OUN), powodującą trwałą niesprawność młodych ludzi. Zwraca się uwagę na możliwość wpływu czynników zakaźnych, na przykład wirusów na zapoczątkowanie reakcji autoimmunologicznej prowadzącej do rozwoju SM. Wirusy z rodziny Herpesviridae po pierwotnej infekcji pozostają w organizmie w formie latentnej i uaktywniają się w sprzyjających immunologicznie warunkach. Niektóre z nich wykazują w grupie chorych na SM wyższą niż w populacji ogólnej seroprewalencję, świadczącą o kontakcie z wirusem. Nie ma ewidentnych dowodów na to, że wirusy te są czynnikiem rozpoczynającym reakcję autoimmunologiczną, czy że ich obecność świadczy jedynie o dysregulacji immunologicznej towarzyszącej chorobie. Choroba wiąże się z zaburzeniem równowagi immunologicznej, na którą dodatkowo wpływają leki stosowane w jej postaci rzutowo-remisyjnej. Istnieją doniesienia na temat ciężkiego klinicznie przebiegu zakażenia wirusami z rodziny Herpesviridae u pacjentów leczonych niektórymi lekami immunomodulacyjnymi

Leczenie interferonami beta i octanem glatirameru a spowolnienie progresji niesprawności u chorych na stwardnienie rozsiane

Stwardnienie rozsiane (SM, sclerosis multiplex) jest przewlekłą chorobą ośrodkowego układu nerwowego o podłożu autoimmuno­logicznym, najczęściej przebiegającą pod postacią rzutów i remisji. W wyniku nieprawidłowego działania układu odpornościowego dochodzi do demielinizacji, a następnie neurodegeneracji, której konsekwencją jest nieodwracalny postęp niesprawności. Głów­nymi celami leczenia rzutowo-remisyjnej postaci SM (RRSM) jest zmniejszenie częstości rzutów, zahamowanie postępu niespraw­ności i zmian radiologicznych. Do leków I rzutu, stosowanych w leczeniu RRSM, należą interferony beta 1a i 1b oraz octan glatirameru. W pracy dokonano przeglądu badań rejestracyjnych oraz długoterminowych dokumentujących wpływ wymienionych leków na postęp niesprawności u pacjentów z RRSM. Z przeanalizowanych badań rejestracyjnych wynika, że interferon beta 1a hamuje postęp niesprawności w tej grupie chorych. Również długoterminowe badania obserwacyjne wskazują na korzystny efekt działania leków I rzutu, podkreślając jego zależność od wczesnego rozpoczęcia leczenia

Zespół zmęczenia, depresja oraz jakość życia u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym

Wstęp. Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą chorobą ośrodkowego układu nerwowego o podłożu autoimmunologicznym, w której obok narastającej niesprawności fizycznej występują zaburzenia neuropsychologiczne, prowadzące do znacznego obniżenia jakości życia pacjentów.Cel. Celem badania była ocena częstości występowania zespołu zmęczenia i depresji u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym oraz ich wpływ na funkcjonowanie w obszarze fizycznym, poznawczym i psychospołecznym oraz na jakość życia.Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 62 pacjentów (37 kobiet i 25 mężczyzn) z remitująco-rzutową postacią stwardnienia rozsianego oraz 15 pacjentów (9 kobiet i 6 mężczyzn) z rwą kulszową, którzy stanowili grupę referencyjną. Częstość występowania zespołu zmęczenia, depresji i jakość życia pacjentów oceniano za pomocą Zmodyfikowanej Skali Wpływu Zmęczenia, Skali Depresji Becka oraz Kwestionariusza Dotyczącego Zdrowia EQ-5D.Wyniki. U pacjentów z remitująco-rzutową postacią stwardnienia rozsianego zmęczenie o średnim nasileniu wykazano u 45,16% (n=28), natomiast depresję u 51,61% chorych (n=32), w tym łagodne zaburzenia depresyjne u 33,87% chorych (n=21), umiarkowane u 11,29% pacjentów (n=7), a nasilone u 6,45% (n=4). Uzyskane wyniki nie różniły się istotnie statystycznie od wyników uzyskanych w grupie referencyjnej. W grupie chorych na stwardnienie rozsiane stwierdzono istotną statystycznie zależność nasilenia depresji od wpływu zmęczenia na funkcjonowanie, głównie w wymiarze psychospołecznym.Wnioski. Zespół zmęczenia i depresja występują u znaczącej części chorych na postać remitująco-rzutową stwardnienia rozsianego, zaburzając funkcjonowanie chorych w wymiarze psychospołecznym i istotnie obniżając ich jakość życia. Nasilenie zmęczenia w wymiarze ogólnym w grupie chorych na postać remitująco-rzutową SM istotnie dodatnio koreluje z nasileniem depresji. (PNN 2017;6(2):81–87)Introduction. Multiple sclerosis is a chronic disease of central nervous system of autoimmunological origin, in which next to an increased physical disability, neuropsychological disorders exist, that lead to significant decrease in patients’ quality of life.Aim. The aim of the study was the assessment of prevalence of fatigue syndrome and depression in patients with multiple sclerosis and their influence on functioning in physical, cognitive and psychosocial dimension as well as on the quality of life.Materials and Methods. 62 patients (37 females and 25 males) with relapsing-remitting subtype of multiple sclerosis and 15 patients with sciatica (9 females and 6 males) as the reference group were included in the study. Prevalence of fatigue syndrome and depression, as well as patients’ quality of life were assessed with use of Modified Fatigue Impact Scale (MFIS), Beck Depression Inventory (BDI) and a standardized instrument for use as a measure of health outcome EQ-5D.Results. Fatigue of moderate intensity was noticed in 45.16% (n=28) of patients with relapsing-remitting subtype of MS, when depression was apparent in 51.61% of patients (n=32), including mild depressive disorders in 33.8% of patients (n=21), moderate in 11.29% of patients and severe in 6.45% (n=4). The obtained results did not reach statistical significance when compared to results obtained in the reference group. Statistically significant dependence between the intensity of depression and influence of fatigue on functioning in psychosocial dimension was mainly observed in the group of patients with multiple sclerosis.Conclusions. Fatigue syndrome and depression occur in significant part of patients with relapsing-remitting subtype of multiple sclerosis, disturbing their functioning in psychosocial dimension and considerably decreasing their quality of life. Increase in fatigue in general dimension has a significantly positive correlation with exacerbation of depression in the group of patients with relapsing-remitting subtype of multiple sclerosis. (JNNN 2017;6(2):81–87

Intracerebral haemorrhage - risk and prognostic factors in patients of the Stroke Subunit in the Department of Neurology Medical University of Bialystok

Wstęp. Krwotok śródmózgowy cechuje się ciężkim przebiegiem klinicznym oraz wysoką śmiertelnością. Celem pracy była ocena czynników ryzyka krwotoku śródmózgowego oraz poszukiwanie czynników rokowniczych wpływających na jego przebieg kliniczny. Materiał i metody. Badanie objęło pacjentów z krwotokiem śródmózgowym hospitalizowanych w Klinice Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w okresie kolejnych 12 miesięcy. Zostało przeprowadzone prospektywnie, za pomocą specjalnie do tego celu opracowanego „Kwestionariusza danych chorego z udarem krwotocznym mózgu”, z użyciem Skandynawskiej Skali Udaru Mózgu, Skali Rankina oraz Skali Barthel. Stan pacjenta oceniano przy przyjęciu oraz przy wypisie z oddziału. Wyniki. Zbadano 38 chorych (22 mężczyzn, 16 kobiet); średnia wieku wynosiła 67,5 roku. Stwierdzono, że nadciśnienie tętnicze stanowi bardzo istotny czynnik ryzyka krwotoku śródmózgowego. Wykazano, że ryzyko zgonu wzrasta z wiekiem, w przypadku przebicia ogniska krwotocznego do układu komorowego mózgu oraz jest związane z niską punktacją w Skandynawskiej Skali Udaru Mózgu przy przyjęciu. W grupie chorych, którzy przeżyli, u około 45% stwierdzono istotną niesprawność (≥ 3 pkt. w Skali Rankina). Wnioski. Przeprowadzone badanie potwierdza, że krwotok śródmózgowy jest ciężką chorobą, często prowadzącą do zgonu, pozostawiającą zazwyczaj istotne deficyty neurologiczne. Udar Mózgu 2009; 11 (2): 50-57Background. Intracerebral haemorrhage is characterized by a severe clinical course and high mortality. The aim of the study was to evaluate the risk factors of ICH and to search for prognostic factors affecting the clinical course. Material and methods. The study included patients with intracerebral haemorrhage hospitalized in the Neurological Department Medical University in Bialystok during successive 12 months. The study was conducted prospectively by means of a specially designed for this purpose “The patient’s with ICH data questionnaire”, the Scandinavian Stroke Scale, the Rankin Scale and the Barthel Scale. We assessed the clinical state of the patient at the admission to and discharge from hospital. Results. We assessed 38 patients (22 men, 16 women), mean age 67.5 years old. We ascertained that hypertension is the main risk factor of intracerebral haemorrhage. We demonstrated that the risk of death increases with age, in case of ICH extension into the ventricular system and low score in the Scandinavian Stroke Scale at the admission to hospital. We demonstrated about 45% disability among patients who survived (≥ 3 points in Rankin Scale). Conclusions. The study confirms that ICH is a severe disease, often leading to death and usually leaving crucial neurological deficits. Interdisciplinary Problems of Stroke 2009; 11 (2): 50-5

Impact of SARS-CoV-2 on the nervous system

Introduction. The ongoing COVID-19 pandemic is the largest global public health struggle. The spread of the novel coronavirus had resulted in almost 7 million deaths worldwide by January 2023. State of the art. The most common symptoms during the acute phase of COVID-19 are respiratory. However, many individuals present various neurological deficits at different stages of the infection. Furthermore, there are post-infectious complications that can be present within weeks after the initial symptoms. Both the central and peripheral nervous systems (CNS and PNS, respectively) can be affected. Many potential mechanisms and hypotheses regarding the neuropathology behind COVID-19 have been proposed. Clinical implications. The distribution of neurological symptoms during COVID-19 infection among studies differs greatly, which is mostly due to differing inclusion criteria. One of the most significant is incidence involving CNS circulation. In this review, we present basic information regarding the novel coronavirus, the possible routes along which the pathogen can reach the nervous system, neuropathology mechanisms, and neurological symptoms following COVID-19. Future directions. It seems that many factors, resulting both from the properties of the virus and from systemic responses to infection, play a role in developing neurological symptoms. The long-term effect of the virus on the nervous system is still unknown

Early predictors of injectable disease modifying drugs suboptimal response based on clinical and radiological data assessment in Polish Multiple Sclerosis patients

Background. Prospective database studies can provide useful information regarding ‘real-world’ outcomes and drug efficacy. Objective. To determine the early predictors of suboptimal treatment responses at two and three years under injectable Disease Modifying Therapy (DMT). Methods. This was a multi-centre prospective database study. Adult patients who started injectable DMTs between January 2008 and June 2013 were included. The follow-up continued until July 2014. Suboptimal treatment responses were defined as: the presence of clinical relapse and/or Expanded Disability Status Score (EDSS) progression and/or newly emerging T2 lesions or/and gadolinium enhancing lesions on magnetic resonance imaging (MRI). The parameters were assessed up to 24 months prior to, and every 12 months during, the treatment. Results. Analysis included 297 MS (multiple sclerosis) patients followed for a mean time of 2.3 ± 1.3 years (range 1–5). Within the three years of observation, the persistence and efficacy with injectable DMTs was high. With increased disability, defined by EDSS ≥ 3, the risk of treatment failure increased up to seven times, OR 7.33 in the second year radiological analysis (CI 95% : 1.69–29.2) p < 0.01, similar to over two times in the second year clinical analysis, with the baseline symptomatic hemiparesis OR 2.75 (CI 95% : 1.06–7.06) p 0.034. A high relapse rate one year prior to treatment adversely influenced the treatment success at three years, OR 3.04 (CI 95% : 1.49–8.43) p < 0.01. Conclusions . Injectable DMTs should not be chosen for treatment initiation in motoric disabled patients (EDSS ≥ 3) with a high grade of clinical activity. These drugs are effective in less active relapsing-remitting (RR) MS patients

Excessive daytime sleepiness in a patient with coexisting myotonic dystrophy type 1, myasthenia gravis and Graves’ disease

A 41-year-old female with history of Graves’ disease, bilateral cataract, paroxysmal atrial fibrillation was admitted because of muscle weakness, daytime sleepiness, fatigability, drowsiness, bilateral eyelid ptosis, descending of head and lower jaw. On neurological examination the patient was presented with muscle weakness, muscle atrophy (in face and sternocleidomastoid muscles), features of myotonia and apocamnosis (orbicular muscles). Electromyography revealed myopathic changes, myotonic and pseudomyotonic discharges, positive repetitive nerve stimulation test in proximal muscles. Myotonic dystrophy (MD) diagnosis was confirmed by genetic testing and myasthenia gravis (MG) by a positive titer of cholinergic receptor autoantibodies. In the CSF concentration of hypocretin was significantly decreased

Korelacje pomiędzy stężeniami biomarkerów w płynie mózgowo-rdzeniowym a nasileniem zaburzeń funkcji poznawczych w chorobie Alzheimera

Introduction. Alzheimer’s disease (AD) is a progressive, neurodegenerative disease and the most common cause of dementia.Aim. The aim of the study was to assess the concentration of the 42 amino acid isoform of Aβ (Aβ1-42), Aβ1-42/Aβ1-40 (42 amino acid isoform of Aβ/40 amino acid isoform of Aβ) ratio, Tau and hyperphosphorylated Tau (pTau) protein in cerebrospinal fluid (CSF) of patients diagnosed with Alzheimer disease (AD) and to compare their correlations with degree of cognitive impairment assessed with Mini Mental State Examination (MMSE).Material and Methods. In this study, using the ELISA immunoassay standard kits, we measured the average concentration of Aβ1-42, Aβ1-42/Aβ1-40 ratio, Tau and pTau protein, in the CSF obtained from subjects diagnosed with Alzheimer’s disease (n=20, 13 women and 7 men, mean age 69.9±10.4). The cognitive functions of the patients were assessed with MMSE test. The correlations between concentration of CSF biomarkers and degree of cognitive impairment were measured using nonparametric Spearman rank correlation coefficient.Results. Our results showed negative correlation between concentration of Tau protein in CSF and the number of points scored in MMSE test (r=-0.45; p=0.046). There was no correlation between a degree of cognitive impairment assessed with MMSE test and concentration of pTau (r=-0.42; p=0.066), Aβ1-42 (r=0.02; p=0.927), and Aβ1-42/Aβ1-40 ratio (r=-0.07; p=0.775). There was also positive correlation between concentration of Aβ1-42 and Aβ1-42/Aβ1-40 ratio (r=0.91; p<0.0001), and between concentration of Tau and pTau (r=0.94; p<0.0001).Conclusions. Tau protein plays not only a crucial role in the early diagnostics, but also reflects the intensity of cognitive impairment in course of Alzheimer disease. (JNNN 2018;7(4):150–154)Wstęp. Choroba Alzheimera (AD) jest postępującą chorobą neurodegeneracyjną i najczęstszą przyczyną otępienia.Cel. Celem pracy była ocena stężenia 42 aminokwasowego Aβ1 (Aβ1-42), współczynnika 42 aminokwasowego Aβ1/40 aminokwasowego Aβ1 (Aβ1-42/Aβ1-40), białka Tau i nadmiernie ufosforylowanej formy białka Tau (pTau) w płynie mózgowo-rdzeniowym (PMR) pacjentów z rozpoznaną chorobą Alzheimera (AD) oraz porównanie ich stężenia ze stopniem zaburzeń funkcji poznawczych ocenianych przy pomocy krótkiej skali oceny stanu psychicznego (MMSE).Materiał i metody. W badaniu, przy użyciu standardowych zestawów testów immunologicznych ELISA, oznaczono średnie stężenie Aβ1-42, współczynnika Aβ1-42/Aβ1-40, białka Tau i pTau w PMR pobranym od pacjentów z rozpoznaną chorobą Alzheimera (n=20, 13 kobiet i 7 mężczyzn, średnia wieku 69,9±10,4 lat). Funkcje poznawcze pacjentów oceniano przy pomocy testu MMSE. Korelacje pomiędzy stężeniem biomarkerów w PMR a stopniem upośledzenia funkcji poznawczych były mierzone za pomocą nieparametrycznego współczynnika Spearmana.Wyniki. Otrzymane wyniki wykazały negatywną korelację pomiędzy stężeniem białka Tau w PMR oraz liczbą punktów uzyskanych w skali MMSE (r=-0,45; p=0,046). Nie stwierdzono korelacji pomiędzy stopniem nasilenia zaburzeń funkcji poznawczych ocenianych w teście MMSE a stężeniem pTau (r=-0,42; p=0,066), Aβ1-42 (r=0,02; p=0,927) oraz współczynnika Aβ1-42/Aβ1-40 (r=-0,07; p=0,775). Stwierdzono również pozytywną korelację pomiędzy stężeniem Aβ1-42 i współczynnikiem Aβ1-42/Aβ1-40 (r=0,91; p<0,0001) oraz pomiędzy białkiem Tau i pTau (r=0,94; p<0,0001).Wnioski. Białko Tau odgrywa nie tylko kluczową rolę we wczesnej diagnostyce, ale również odzwierciedla nasilenie zaburzeń funkcji poznawczych w przebiegu choroby Alzheimera. (PNN 2018;7(4):150–154