Trzy drogi do świętości (na podstawie dramatów Hroswity z Gandersheim)

The article contains presentation of personal patterns, which might be identified in six Hrosvit of Gandersheim’sdramas (10th century). Based on plots, works were split into three groups: heroic, martyrological and penitential(secluded). Main idea which exists in all Hrosvit’s dramas is meditatio mortis (death rehearsal), which isa tendency characteristic for the Middle Ages

Jak rozmawiać z uczniami online? Kształtowanie wartości moralnych na e-lekcjach języka polskiego

The author refers to experiences of distance learning, which has been introduced in Polish schools in March 2020. The author is also concerned about how moral values may be shaped and how to discuss with teenagers about serious topics in the new form of education. She presents proposals of literary works, which may be a base for further considerations (and discussion) during remote Polish literature classes in 7th and 8th grade. Texts have been grouped taking into account such values as: respect, responsibility, self-discipline (meant as development of self-potential and self-control), fairness, as well as friendship and love. To each of the lectures referred the author is presenting methods and forms of work with students. The change of teaching form stressed out the role of school in the modern world.Autorka odnosi się do doświadczeń nauczania na odległość, które zostało wprowadzone w polskich szkołach w marcu 2020 roku. Zastanawia się nad tym, jak w tej nowej formie edukacji można kształtować wartości moralne oraz jak można rozmawiać z nastolatkami na trudne tematy. Przedstawia propozycję utworów literackich, które można uczynić punktem odniesienia do namysłu (i dyskusji) na zdalnych lekcjach języka polskiego w klasach VII i VIII. Teksty zostały pogrupowane w obrębie takich wartości, jak: szacunek, odpowiedzialność, samodyscyplina (rozumiana jako rozwijanie własnego potencjału i samokontrola), sprawiedliwość, a także przyjaźń i miłość. Do każdej z zaproponowanych lektur autorka podaje metody i formy pracy z uczniami. Zmiana sposobu nauczania uwypukliła, jaka jest rola szkoły w nowoczesnym świecie

Problemy edukacyjne nastolatków podczas zdalnego nauczania

The article is based on the distance learning experience in the second half of the 2019/2020 school year. The author focuses on the students’ perspective and points out that the youth’ educational dilemmas compared to traditional education have not so much changed, but have become acute. In order to understand different student attitudes during distance learning, it is necessary to understand their reasons, therefore, the author analyzes the learning conditions, students’ time management skills and the impact of technology on the health and social development of their students.Artykuł powstał na podstawie doświadczeń nauczania na odległość w drugim półroczu roku szkolnego 2019/2020. Autorka skupia się na perspektywie uczniów i zwraca uwagę, że dylematy edukacyjne młodzieży w porównaniu z nauczaniem tradycyjnym nie tyle się zmieniły, ile się wyostrzyły. Aby zrozumieć różne postawy uczniowskie w czasie zdalnej nauki, należy poznać ich przyczyny, dlatego autorka przeprowadziła analizę warunków do nauki, umiejętności zarządzania czasem przez uczniów oraz wpływ technologii na zdrowie i rozwój społeczny swoich uczniów

Czasy Ottona I z perspektywy Hroswity z Gandersheim

When it is told about Hrosvit, a canoness from Gandersheim, as a writer, generally it is meant about her six dramas, which are certainly representing her best creative skills. The historical poems, especially Gesta Ottonis, which this article concerns, are much less known. The protagonist of this literally work is Otto I the Great (912-973), who was elected a king on 936 (on 962 was elected an emperor). Hrosvit lived and created primarily during his reign. The times of Otto the Great were dominated by relations with the Church and in the history he enrolled as a politician and strategist. It should be also noted, that Otto the Great used religious institutions, which strengthened his power significantly. This cooperation of Church and kingdom/empire is also noticeable in Gesta Ottonis of Hrosvit. Canoness created one of the first biography of the emperor, which testifies – to the fascination of Otto the Great and his ancestors held by contemporaries. In 1517 Leo’s hexameters Hrosvit included the picture of an ideal ruler, following the example of biblical king David, who obtained the strength from the God to fight an enemy. She presented life of Otto the Great and his father in chronological order. She wanted to create something new, which at the same time would refer to the ancient genre patterns. The work of Hrosvit clearly marked the tendency to subject knowledge of the past to constant transformations in such a way as to be able to act in the present and in the future.Kiedy mówi się o Hroswicie, kanoniczce z Gandersheim, jako o pisarce, na ogół myśli się o jej sześciu utworach dramatycznych, które stanowią niewątpliwie szczyt jej umiejętności twórczych. Zdecydowanie mniej znane są jej poematy historyczne, zwłaszcza Gesta Ottonis, których dotyczy niniejszy artykuł. Bohaterem dzieła jest Otton I Wielki (912–973), który tron królewski objął w 936 roku (od 962 roku – cesarski). Hroswita żyła i tworzyła przede wszystkim w czasach jego panowania. W historii władca ten zapisał się jako polityk i strateg, a jego rządy zdominowały stosunki z Kościołem. Należy także zwrócić uwagę, że Otton I wykorzystał instytucje religijne, co znacznie umocniło jego władzę. To współdziałanie Kościoła i królestwa/cesarstwa zauważalne jest także w Gesta Ottonis Hroswity. Kanoniczka stworzyła jedną z pierwszych biografii władcy, co świadczy o fascynacji, jaką wywierali Otton I i jego przodkowie na współczesnych. W tysiąc pięćset siedemnastu heksametrach leońskich Hroswita zawarła obraz idealnego władcy, postępującego na wzór biblijnego Dawida, który otrzymał siłę od Boga do walki z wrogiem. W porządku chronologicznym przedstawiła dzieje Ottona I, a także wspomniała jego ojca. Pragnęła stworzyć coś nowego, co jednocześnie odwoływałoby się do antycznych wzorców gatunkowych. W tekście Hroswity wyraźnie zaznaczyła się tendencja do poddawania wiedzy o przeszłości nieustającym przekształceniom w taki sposób, by umieć postępować w teraźniejszości, a także w przyszłości

Ocenianie umiejętności pisania dłuższych wypowiedzi

The article refers to an assessment of longer written statements of pupils in primary school (until recently also junior high school). The author emphasizes the importance of writing skills and directs readers to particular chosen resolutions of the Ministry of Education. Additionally, attention is paid to the differences between the mark and assessment. The author indicates the need of taking responsibility for self-learning by teenagers, and proposes a method of involving young people in the assessment process of their own written works. The author presents her own materials, which may inspire other teachers. Every part of her work starts with quotes from Wisława Szymborska.Artykuł dotyczy oceniania dłuższych wypowiedzi pisemnych uczniów szkoły podstawowej (do niedawna też gimnazjum). Podkreślono wagę umiejętności pisania i odwołano się do wybranych rozporządzeń ministra edukacji. Ponadto zwrócono uwagę na różnicę między stopniem a oceną i wskazano na potrzebę brania odpowiedzialności za własną naukę przez młodzież. Autorka zaproponowała też metodę mającą włączyć uczniów w proces oceniania ich wypracowań oraz zaprezentowała własne materiały, które mogą stanowić inspirację dla nauczycieli. Poszczególne części opracowania zostały zatytułowane cytatami z pracy Wisławy Szymborskiej

The history of research on the pathogenesis of microangiopathy in type 1 diabetes

Mimo znacznego postępu w leczeniu cukrzycy przewlekłe powikłania tego schorzenia nadal stanowią istotny problem kliniczny. Mikroangiopatia obejmuje swoiste dla cukrzycy zmiany w najmniejszych naczyniach, które ujawniają się klinicznie w postaci retinopatii, nefropatii i neuropatii cukrzycowej. W niniejszej pracy opisano rozwój badań nad patogenezą mikroangiopatii w cukrzycy typu 1. Związek między cukrzycą a rozwojem mikroangiopatii u chorych na cukrzycę zauważono już w XIX wieku. Przewlekłe powikłania cukrzycy stały się jednak znaczącym problemem klinicznym i społecznym dopiero po odkryciu insuliny przez Fredericka Bantinga i Charlesa Besta w 1921 roku. W pracy zwrócono uwagę zarówno na obserwacje kliniczne, jak i na równocześnie trwające badania eksperymentalne, dotyczące patogenezy mikroangiopatii.In spite of a great progress concerning treatment of diabetes, long-term complications are steel an important clinical problem. Microangiopathy refer to diabetic-specific microvascular alterations, clinically appeared as retinopathy, nephropathy and neuropathy. The aim of this review was to provide the history of research on the pathogenesis of microangiopathy. The development of these complications in diabetic patients was noticed in XIX century. However, late diabetic complications became a clinical and social problem after the discovery of insulin by Frederick Banting and Charles Best in the year 1921. Clinical observations as well as experimental investigations concerning pathogenesis of microangiopathy are presented in our paper

Ischemic heart disease in patient with diabetes

Cukrzyca (DM) istotnie zwiększa r yzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Najczęstsząprzyczyną zgonów wśród pacjentów z DM jest choroba niedokrwienna serca (CHNS). W celupoprawy rokowania osobom z DM należy systematycznie oceniać i skutecznie leczyć czynnikiryzyka miażdżycy (otyłość, zaburzenia lipidowe, nadciśnienie tętnicze, hiperglikemię,nikotynizm) za pomocą metod farmakologicznych i niefarmakologicznych. Diagnostykękardiologiczną w grupie chorych z DM powinno prowadzić się zgodnie z wytycznymi towarzystwnaukowych za pomocą metod nieinwazyjnych i inwazyjnych. U osób z rozpoznanąCHNS terapia DM nie powinna zwiększać ryzyka hipoglikemii. Doustnym lekiem pierwszegowyboru jest metformina. Cele terapeutyczne w zakresie wyrównani a DM u osób z CHNSnależy indywidualizować.Diabetes mellitus (DM) significantly increases the risk of cardiovascular complications. Ischemic heart disease (IHD) is the most common cause of death among patients with DM.To improve the prognosis, patients with DM should have been systematically evaluatedand effectively treated the risk factors of arteriosclerosis (obesity, hyperlipidemia, hypertension, hyperglycaemia and smoking) with pharmacological and n on-pharmacologicalmethods. Diagnosis of IHD in patients with DM should be carried out according to scientific associations guidelines, by using non-invasive and invasive procedures. In patients with IHD the therapy of DM should not increase the risk of hypoglycaemia. Oral drug of the firstchoice is metformin. The therapeutic aims of metabolic controls of DM in patients with IHD should be individualised

Advanced glycation end products. A new biomarker of diabetes and late complications of disease?

Od czasu badania Diabetes Control and ComplicationsTrial (DCCT) rolę biomarkera przewlekłych powikłańcukrzycy odgrywa hemoglobina glikowana (HbA1c).W ostatnich latach zwraca się uwagę, że jej oznaczenianie w pełni odzwierciedlają rzeczywisty przebiegchoroby. Dlatego też poszukuje się innego, bardziejprecyzyjnego biomarkera pozwalającego na monitorowaniecukrzycy, między innymi wykorzystującegozjawisko tworzenia końcowych produktów nasilonejglikacji (AGEs). Ostatnio pojawiły się nowe możliwościnieinwazyjnej oceny zjawiska nasilonej glikacji zapomocą oznaczeń fl uorescencji kolagenu w skórze.W kilku badaniach wykazywano dodatnią zależnośćmiędzy autofl uorescencją skóry, średnią wartościąHbA1c i obecnością powikłań mikronaczyniowychu osób chorych na cukrzycę. Wydaje się, że w przyszłościzwiększy się wykorzystywanie tego zjawiskado monitorowania przebiegu cukrzycy.Since DCCT study HbA1c plays the role of biomarker oflate diabetes complications. In the last years however ithas been suggested that HbA1c does not exactly refl ectstrue course of the disease. Therefore, intensive effortsare made to fi nd other, more precise tools for monitoringthe metabolic state of diabetic patients. Estimationsof advanced glycation end-products (AGEs) inserum or tissues seems to be one of the options. Newpossibility of non-invasive assessment of AGEs isprovided by the use of skin collagen fl uorescence. Inseveral studies in diabetic patients the positive correlationbetween skin autofl uorescence, HbA1c value andmicrovascular complications was reported. It seemsthat in the future this phenomenon could be used asa useful method for clinical monitoring of diabetescourse