63 research outputs found
Solubility evaluation of OSTEONโข in phosphate-buffered saline
ํ์๋
ผ๋ฌธ (์์ฌ)-- ์์ธ๋ํ๊ต ์น์ํ๋ํ์ : ์น์ํ๊ณผ, 2015. 2. ์ด์ํ.์ด์์ธ์ฐ์นผ์์ ์์ฐํ์ํํ์ดํธ๋ฅผ ์๋ถํด์ฑ ์ฌ๋ฃ์ธ ฮฒ-์ ์ผ์ธ์ฐ์นผ์[ฮฒ-Ca3(PO4)2]๊ณผ ํผํฉํ์ฌ ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก์จ, ์์ฐํ์ํํ์ดํธ์ ์ฒด๋ด ์์ ์ฑ๊ณผ ฮฒ-์ ์ผ์ธ์ฐ์นผ์์ ์๋ถํด์ฑ์ ๊ฒฐํฉํ๊ณ ์ ํ๋ ์ฌ๋ฃ์ด๋ค. ์ด์์ธ์ฐ์นผ์์ ์ด์๋ถ์์ ์ ์ฐจ์ ์ผ๋ก ์ฉํด๋์ด ์นผ์์ด์จ๊ณผ ์ธ์ฐ์ด์จ์ ๋ฐฉ์ถํจ์ผ๋ก์จ ํ๋ฉด์ ์ ๊ฒฐ์ ์ฑ ํ์ฐ์ํํ์ดํธ๋ฅผ ํ์ฑํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ํ๋ถ์ ๊ณจ๊ณผ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๊ฐํ ๊ฒฐํฉ์ ํ์ฑํ ์ ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด์์ธ์ฐ์นผ์์ธ (์ฃผ)์ ๋
ธ์ค์ฌ์ OSTEONโข์ ์ธ์ฐ์์ถฉ์์ฉ์ก์ ์นจ์ ์ ๋ฌด๊ฒ๋ณํ์ ์นผ์ ๋ฐ ์์ฐํ ์ด์จ์ ๋ณํ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ด ์ ํ์ ๋ถํด๊ฑฐ๋์ ์์๋ณด๊ณ ์ ํ๋ค.
(์ฃผ)์ ๋
ธ์ค์ฌ์ OSTEONโข ์๋ฆฌ์ฆ ์ค ์
์ํฌ๊ธฐ๊ฐ 1.0 - 2.0mm ๋ฒ์์ธ ์ ํ์ ์คํ์ ์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ 0.2g์ฉ ๋ถ์ฃผํ์ฌ ์ด 12๊ฐ์ ์ํธ์ ์ค๋นํ์๋ค. ๋ถ์ฃผ๋ ์ํธ๋ค์ ๊ฐ๊ฐ pH7.4๋ก ์ ์กฐํ ์ธ์ฐ์์ถฉ์์ฉ์ก์ ์นจ์ ํ์๋ค. ์ด ์ํธ๋ค์ 3๊ฐ์ฉ ์ด 4๊ฐ์ ๊ทธ๋ฃน์ผ๋ก ๋๋์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์นจ์ ์์ ์ผ๋ก๋ถํฐ 1W, 2W, 3W, 4W๊ฐ ์ง๋ ํ ์ฉ์ก๊ณผ OSTEONโข์ํธ์ ๋ถ๋ฆฌํ์๋ค. ๋ถ๋ฆฌ๋ OSTEONโข ์ํธ์ ๊ฑด์กฐ ์ํจ ํ ๋ฌด๊ฒ๋ฅผ ์ธก์ ํ์ฌ ๋ฌด๊ฒ ๋ณํ๋ฅผ ํ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ, ์ธ์ฐ์์ถฉ์์ฉ์ก์ ์นผ์์ด์จ๋๋์ ์์ฐํ์ด์จ๋๋ ๋ณํ๋ฅผ ํ๊ฐํ์๋ค.
์คํ ๊ฒฐ๊ณผ OSTEONโข์ํธ์ ๋ฌด๊ฒ๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ ์ธ์ฐ์์ถฉ์์ผ์ ์ฉ์ก์ pH๊ฐ์ ํฐ ๋ณํ๋ฅผ ๋ณด์ด์ง ์์๊ณ , ์นผ์์ด์จ ๋๋๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ OSTEONโข ์ํธ์ ๋ฌด๊ฒ๋ณํ๋ ฮฒ-์ ์ผ์ธ์ฐ์นผ์์ ์ฉ์ถ๋ก ์ธํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ฉฐ, ๋ฌด๊ฒ๋ณํ๋ ์นผ์์ด์จ์ ๋ณํ์ ํฌ๊ฒ ์์กด์ ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ์ ์๋ค.โ
. ์๋ก โฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆ 1
โ
ก. ์คํ๋ฐฉ๋ฒ โฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆ 3
โ
ข. ์คํ๊ฒฐ๊ณผ โฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆ 5
โ
ฃ. ํ ์ โฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆ 12
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ โฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆโฆ 14Maste
The effect of silver diamine fluoride on salivary biofilm and physical properties of teeth
ํ์๋
ผ๋ฌธ (๋ฐ์ฌ) -- ์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ : ์น์ํ๋ํ์ ์น์๊ณผํ๊ณผ, 2021. 2. ๊น์์ฌ.1. ๋ชฉ์
์น์์ฐ์์ ์์์์ ์ฃผ๋ ๋ง์ฑ์งํ ์ค ํ๋๋ก, ์น๋ฃํ์ง ์์ ์น์์ฐ์์ ํต์ฆ ๋ฐ ์น์ฑ๊ฐ์ผ์ ์ ๋ฐํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์๋์ ์ฑ์ฅ๊ณผ ์ถ์ ์ง์๋ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ค. ์ต๊ทผ ์น๊ณผ ์น๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ๊ธฐ ํ๋ค๊ฑฐ๋ ์ ๊ทผ์ด ํ๋ ํ์์ ์์ด์ ์ฐ์๋ณ์์ ํต์์ ์ธ ์๋ณต ๋์ ๋ณ์๋ฅผ ์ ์ง์ํค๋ ๊ฒ์ด ์ถ์ฒ๋์๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด ์น์์ฐ์์ ์ ์ง์ ํจ๊ณผ์ ์ด๊ณ , ์ ๋ ดํ ๋น์ฉ์ผ๋ก ๋ํฌํ ์ ์๋ silver diamine fluoride (SDF)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์๋์๋ค. SDF๋ ํญ๋ฏธ์๋ฌผํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ฉฐ, ์น์์ ์ฌ๊ดํ๋ฅผ ์ด์งํ๊ณ ํํ๋ฅผ ์ต์ ํ๋ฉฐ, ์์์ง์ ๊ต์์ง์ด ๋ถํด๋๋ ๊ฒ์ ์ต์ ํ๋ ๋ฑ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์๋ค. SDF์ ํญ๋ฏธ์๋ฌผํจ๊ณผ์ SDF ๋ํฌ์์ ์น์์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ ๋ณํ์ ๋ํด์ ์ฐ๊ตฌํ ๋
ผ๋ฌธ๋ค์ด ์กด์ฌํ๋, ์ ํ๋ ์ข
๋ฅ์ ๋ฏธ์๋ฌผ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์คํ์ ์งํํ์์ผ๋ฉฐ, ์ ์น์ ๋ํฌํ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ถ์กฑํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฐ์์์ฑ์ ํ์ก ์๋ฌผ๋ง์ ์ด์ฉํ์ฌ SDF์ ํญ๋ฏธ์๋ฌผํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ SDF๊ฐ ์ ์น์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ํด ํ๊ฐํ๊ณ ์ ์ํ๋์๋ค.
2. ๋ฐฉ๋ฒ
์ธ๊ท ์ด ์ ๊ฑฐ๋ ํ์ก์ ์ด์ฉํ์ฌ 8-well glass chamber์ 12-well polystyrene plate์ ํ๋ํผ๋ง๊ณผ ์ ์ฌํ ํ์ก๋ง์ ํ์ฑํ์๋ค. ์ธ๊ท ์ด ํฌํจ๋ ํผํฉํ์ก๊ณผ ์๋น์ด ํฌํจ๋ brain heart infusion ๋ฐฐ์์ก์ ํผํฉํ์ฌ ๋ฐฐ์ง๋ฅผ ๋ง๋ ํ Streptococcus mutans ATCC 25175๋ฅผ ์ฒจ๊ฐํ์ฌ ํ์ก ๋ฏธ์๋ฌผ์ด ํฌํจ๋ ๋ฐฐ์ง๋ฅผ ์ ์ํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํ์ก์ผ๋ก ์ฝํ
๋ 8-well glass chamber์ 12-well polystyrene plate์ ์ ์ข
ํ๊ณ ๋ฐฐ์ํ์ฌ ์ฐ์์์ฑ์ ํ์ก ์๋ฌผ๋ง์ ํ์ฑํ์๋ค. SDF๊ฐ ์ฐ์์์ฑ์ ์๋ฌผ๋ง์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ํ์ก ์๋ฌผ๋ง์ด ํ์ฑ๋ 12-well polystyrene plate์ SDF๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ ํ ์ง๋ฝํ์ฑ๋จ์(CFU)๋ฅผ ์ธก์ ํ์๋ค. ๋ํ 8-well glass chamber์ ํ์ฑ๋ ํ์ก ์๋ฌผ๋ง์ SDF๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ ํ live/dead staining kit๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ผ์ํ๊ณ ๊ณต์ด์ ๋ ์ด์ ์ฃผ์ฌํ๋ฏธ๊ฒฝ์ผ๋ก ๊ด์ฐฐํ์๋ค. ์น์์์์ ํญ๋ฏธ์๋ฌผํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ ์น ๋ฒ๋์ง๊ณผ ์์์ง ์ํธ์ ์คํ๊ตฐ์ SDF๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ ํ 12-well polystyrene plate์ ํ์ก ๋ฏธ์๋ฌผ์ด ํฌํจ๋ ๋ฐฐ์ง์ ์น์ ์ํธ์ ๋ฃ๊ณ ๋ฐฐ์ํ์ฌ ์น์ ์ํธ ์๋ฐฉ์ ์๋ฌผ๋ง์ ํ์ฑํ์๋ค. ๋์กฐ๊ตฐ์ SDF๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ์ง ์๊ณ ๋์ผํ ๊ณผ์ ์ ์งํํ์๋ค. ์ดํ ์คํ๊ตฐ๊ณผ ๋์กฐ๊ตฐ์ ์๋ฌผ๋ง CFU๋ฅผ ์ธก์ ํ๊ณ , ๋ฐฐ์ง์ CFU ๋ํ ์ธก์ ํ์๋ค. SDF๊ฐ ์น์์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ์น์ ์ํธ์ ๋ฏธ์๊ฒฝ๋์ ํ๋ฉด ๊ฑฐ์น ๊ธฐ๋ฅผ ์ธก์ ํ์๋ค.
3. ๊ฒฐ๊ณผ
ํ์ก ์๋ฌผ๋ง์ SDF๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ์ฒด ๋ฏธ์๋ฌผ๊ณผ S. mutans๊ฐ ์๊ฐ ๊ฒฝ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ํ๊ฒ ๊ฐ์๋์๋ค(p < 0.001). ๊ณต์ด์ ๋ ์ด์ ์ฃผ์ฌํ๋ฏธ๊ฒฝ์ผ๋ก ๊ด์ฐฐ ์ ์๋ฌผ๋ง ๋ด ์ฃฝ์ ์ธํฌ๊ฐ ์๊ฐ ๊ฒฝ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ฐจ ์ฆ๊ฐ๋์๋ค. ์น์ ์ํธ์ SDF๋ฅผ ๋ํฌํ ํ ์ฐ์์์ฑ์ ์๋ฌผ๋ง์ ๋ฐฐ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, SDF ๋ํฌ์ ์๋ฌผ๋ง์ ํ์ฑ์ด ์ ํด๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค(p = 0.029). ๋ฒ๋์ง ์ํธ๊ณผ ์์์ง ์ํธ์ ์ด์ฉํ ์คํ ๋ชจ๋์์ ๋ฐฐ์ง์ ํ๋ํฌํค ๋ฏธ์๋ฌผ ๋ํ ์ฆ์์ด ์ต์ ๋์๋ค(p = 0.029). ๋ฒ๋์ง๊ณผ ์์์ง ์ํธ์ SDF๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ ๊ฒฝ์ฐ ์ํธ์ ๋ฏธ์๊ฒฝ๋๊ฐ ์ฆ๊ฐํ์๋ค(๋ฒ๋์ง : p = 0.028, ์์์ง : p = 0.002). ๋ฒ๋์ง ์ํธ์์๋ SDF ๋ํฌ์์ ํ๋ฉด ๊ฑฐ์น ๊ธฐ๊ฐ ์ ์ํ๊ฒ ๊ฐ์๋์๋ค(p = 0.002).
์ด๋ฒ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ SDF๊ฐ ๋ฐ์ด๋ ํญ๋ฏธ์๋ฌผํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ฉฐ, SDF ์ฒ๋ฆฌ์ ์น์์ฐ์ ๋ณ์๊ฐ ๊ฒฝํ๋จ์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค. SDF์ ์ด๋ฌํ ํจ๊ณผ๋ค๋ก ์ธํด ์์์์์ ํญ์ฐ์ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.1. Objectives
Dental caries is one of the most common chronic diseases in children. Untreated caries lesions can cause pain and odontogenic infection, and they can affect growth and quality of life of children. Recently, it has been recommended to arrest the caries lesion with silver diamine fluoride (SDF) instead of the conventional restoration in patients who have poor cooperation or difficulty accessing to dental treatment. SDF is effective agent for arresting dental caries and inexpensive. SDF can reduce the growth of microorganisms, restrain degradation of collagen in dentin, promote remineralization and inhibit demineralization of teeth. There are several studies about the antimicrobial effect of SDF and the effect on the physical properties of teeth, but these studies were conducted using limited species of microorganisms and researches evaluating the effect on primary teeth are insufficient. The aim of this study was to evaluate the antimicrobial effect of SDF by using cariogenic salivary biofilm, and effect on physical properties of primary teeth.
2. Materials and Methods
Saliva-coated (pellicle-like) structure was formed on 8โwell glass chambers and 12โwell polystyrene plates using unstimulated saliva. After mixing pooled saliva and brain heart infusion broth, Streptococcus mutans ATCC 25175 was added into the mixture. The mixture was inoculated into 8โwell glass chamber and the 12โwell polystyrene plate. They were cultured to form cariogenic salivary biofilm. To evaluate the antibiofilm effects of SDF on cariogenic biofilm, bacterial viability was evaluated using colony forming unit (CFU) and confocal laser scanning microscope after treatment with SDF to cariogenic biofilm. In order to investigate the antimicrobial effect on the primary teeth, tooth specimens were treated with SDF. Biofilm was formed upon the tooth specimens using the same medium within a 12โwell polystyrene plate. Thereafter, bacteria in the biofilm and planktonic bacteria in the medium were measured. To evaluate the effect of SDF on the physical properties of teeth, microhardness and surface roughness of tooth specimens were investigated.
3. Results
Total bacteria and S. mutans were significantly decreased immediately after treatment with SDF (p < 0.001). Confocal laser scanning microscope also demonstrated the increment of the dead cells. As a result of culturing cariogenic biofilm upon the enamel and dentin specimens after treatment with SDF, it was confirmed that the formation of cariogenic biofilm was disrupted when SDF was treated (p = 0.029). Proliferation of planktonic bacteria was also `restrained in both group (p = 0.029). Microhardness of enamel specimens and dentin specimens was elevated after SDF-treatment (p = 0.028 in enamel, p = 0.002 in dentin). Surface roughness of enamel specimens were decreased by SDF (p = 0.002).I. ์๋ก 1
II. ์ฐ๊ตฌ ๋์ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ 7
1. ์ฐ๊ตฌ ์ฌ๋ฃ ๋ฐ ๋์ 7
2. ํญ๋ฏธ์๋ฌผ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 7
2.1. Silver diamine fluoride์ ๋ํ S. mutans์ ๋ฏผ๊ฐ๋ ํ๊ฐ 7
2.2. Silver diamine fluoride์ ํญ์๋ฌผ๋ง ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 8
2.3. ์น์์ ๋ํ ํญ๋ฏธ์๋ฌผ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 13
3. ์น์์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ ํ๊ฐ 14
3.1. ์น์ ์ํธ ์ค๋น 14
3.2. ๋ฏธ์๊ฒฝ๋(Microhardness)์ ๋ํ ์ํฅ ํ๊ฐ 16
3.3. ํ๋ฉด ๊ฑฐ์น ๊ธฐ(Surface roughness)์ ๋ํ ์ํฅ ํ๊ฐ 16
4. ํต๊ณ ๋ถ์ 17
III. ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ 17
1. ํญ๋ฏธ์๋ฌผ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 17
1.1. Silver diamine fluoride์ ๋ํ S. mutans์ ๋ฏผ๊ฐ๋ ํ๊ฐ 17
1.2. Silver diamine fluoride์ ํญ์๋ฌผ๋ง ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 19
1.3. ์น์์ ๋ํ ํญ๋ฏธ์๋ฌผ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 21
2. ์น์์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ ํ๊ฐ 24
2.1. ๋ฏธ์๊ฒฝ๋(Microhardness)์ ๋ํ ์ํฅ ํ๊ฐ 24
2.2. ํ๋ฉด ๊ฑฐ์น ๊ธฐ(Surface roughness)์ ๋ํ ์ํฅ ํ๊ฐ 24
IV. ์ด๊ด ๋ฐ ๊ณ ์ฐฐ 25
V. ๊ฒฐ๋ก 42
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 44
Abstract 60Docto
ํฅ์๋ ์์ธ์ด ํ๋ซํผ agonistic, absolute ๋จ์ผ ์ํ ์ ๋ฐฉ์ ์๋ธํ์ ๋ถ๋ฅ๊ธฐ
While intrinsic molecular subtypes provide the important biological classification of breast cancer, subtype assignment of individuals is influenced by assay technology and study cohort composition. I sought to develop platform independent absolute single-sample subtype classifier based on the minimal number of genes. Pairwise ratios for subtype-specific differentially expressed genes from un-normalized expression data from 432 Breast Cancer (BC) samples of The Cancer Genome Atlas (TCGA) were used as inputs for machine learning. The subtype classifier with the fewest number of genes and maximal classification power was selected during cross-validation. The final model was evaluated on 5816 samples from 10 independent studies profiled with four different assay platforms. Upon cross-validation within the TCGA cohort, a random forest classifier (MiniABS) with 11 genes achieved the best accuracy of 88.2%. Applying MiniABS to five validation sets of RNA-seq and microarray data showed an average accuracy of 85.15% (vs. 77.72% for Absolute Intrinsic Molecular Subtype (AIMS)). Only MiniABS could be applied to five low-throughput datasets, showing an average accuracy of 87.93%. The MiniABS can absolutely subtype BC using raw expression levels of only 11 genes regardless of assay platform with higher accuracy than existing methods.
์ ๋ฐฉ์์์ intrinsic ๋ถ์์ ์๋ธํ์
์ ์ค์ํ ์๋ฌผํ์ ๋ถ๋ฅ๋ก, ๊ฐ์ธ์ ์๋ธํ์
์์ธก์ ์์ธ์ด ๊ธฐ์ ๊ณผ ์คํฐ๋ ์ฝํธํธ composition์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค. ์ ์ ์ ์ ์๋ง์ ํ์ฉํ ํ๋ซํผ independent absolute single sample ์๋ธํ์
๋ถ๋ฅ๊ธฐ (classifier)๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. The Cancer Genome Atlas (TCGA)์ 432๊ฐ์ ์ ๋ฐฉ์ ์ํ์ ๋น์ ๊ทํ(un-normalized)๋ ์ ์ ์ ๋ฐํ๊ฐ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์๋ธํ์
ํน์ด์ ์ฐจ๋ฑ ๋ฐํ๋๋ ์ ์ ์์์ ๋ฐํ ๋น์จ(ratio)์ ๋จธ์ ๋ฌ๋(machine learning)์ ์ธํ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ์๋ค. ์๋ธํ์
๋ถ๋ฅ๊ธฐ๋ cross-validation ๊ณผ์ ๋์ ๊ฐ์ฅ ๋ถ๋ฅ ํ์(classification power)๊ฐ ์๋ ๊ฐ์ฅ ์ ์ ์ ์ ์์ ๊ฐ์๊ฐ ์ ์ ๋์๋ค. ์ต์ข
๋ชจ๋ธ์ 4๊ฐ์ง ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ด ํ๋ซํผ์ ์ฌ์ฉํ 10๊ฐ์ independent ์คํฐ๋์ 5816๊ฐ์ ์ํ์ ํ๊ฐ๋์๋ค. TCGA ์ฝํธํธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ cross-validation ๊ณผ์ ์์ ๋๋ค ํฌ๋ ์คํธ(random forest) ๋ถ๋ฅ๊ธฐ (MiniABS)๋ 11๊ฐ ์ ์ ์ (FOXA1, MYBL2, CEP55, SFRP1, ESR1, MKI67, MLPH, FGFR4, PGR, ERBB2, KRT17)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ 88.2%์ ์ ํ๋๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๋ค. MiniABS๋ฅผ RNAseq๊ณผ ๋ง์ดํฌ๋ก ์ด๋ ์ด๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ด ๋ค์ฏ ๊ฐ์ ๊ฒ์ฆ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ ์ฉํ์ ๋ 85.15% (๊ธฐ์กด์ ๊ฐ๋ฐ๋ absolute ๋ถ๋ฅ๊ธฐ์ธ Absolute Intrinsic Molecular Subtype (AIMS)์ ๊ฒฝ์ฐ 77.72%)์ ํ๊ท ์ ํ๋๋ฅผ ๋ณด์๋ค. ์ค์ง MiniABS๋ง ๋ค์ฏ๊ฐ์ low-throughput ๋ฐ์ดํฐ์ ์ ์ฉ๋ ์ ์์๊ณ , 88.97%์ ํ๊ท ์ ํ๋๋ฅผ ๋ณด์๋ค. MiniABS๋ ์ค์ง 11๊ฐ์ ์ ์ ์ ๋ฐํ ๊ฐ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ด์ธ์ด ํ๋ซํผ์ ๋ฌด๊ดํ๊ฒ ๊ธฐ์กด์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณด๋ค ๋์ ์ ํ๋๋ก ์๋ฒฝํ๊ฒ ์ ๋ฐฉ์์ ๋ถ๋ฅํ ์ ์๋ค.open๋ฐ
Inference during story comprehension in patients with right hemisphere damage
์ธ์ด๋ณ๋ฆฌํ ํ๋๊ณผ์ /์์ฌ[์๋ฌธ]
[ํ๊ธ]
๋น์ฐ์ธ๋ฐ๊ตฌ์ธ ์ฐ๋ ์์ ํ์๋ค์ ์ธ์ด์ ๋ฌธ์ ๋ ๋ณด์ด์ง ์์ง๋ง ๋ดํ ์์ค์์ ๋ฏธ๋ฌํ
์์ฌ์ํต ์ฅ์ ๋ฅผ ๋ณด์ธ๋ค. ์ด์ ๋ํ ์์ธ์ผ๋ก๋ ์ฃผ์๋ ฅ ๊ธฐ์ธ์ด๊ธฐ์ ๊ฒฐํจ, ์ ๋ณด ํตํฉ์ ๊ฒฐ
ํจ, ์ถ๋ก ์ ์ด๋ ค์ ๋ฑ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง๋ก ํด์ํ ์ ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ฐ๋ ์์ ํ์๋ค์ด
๋ดํ ์์ค์์ ๋ณด์ด๋ ์ด๋ ค์์ด ์ถ๋ก ์์ ์ด๋ ค์์ ๊ธฐ์ธํ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ๊ฐ์ค ํ์ ์ฐ๋ ์์
ํ์ 12๋ช
๊ณผ ์ ์ ํผํ์ 12๋ช
์ ๋์์ผ๋ก ํ์ฌ ์ด๋ค์ ๋ดํ์ ๋ํ์ ์ธ ํํ ์ค ํ๋์ธ
์ด์ผ๊ธฐ ์ดํด ๊ณผ์ ์์์ ์ถ๋ก ์ ์ดํด๋ณด์๋ค. ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๋ ์ด์ผ๊ธฐ ์ดํด ๊ณผ์ ์์ ์ด๋ค
์ถ๋ก ์ ์์ฑํ๋์ง ์์ธํ๊ฒ ๋ณด์ฌ์ค ์ ์๋ ์๋ฆฌ๋ด์ด ์๊ฐํ๊ธฐ(think aloud protocol)๋ฅผ
์ฌ์ฉํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ์ฐ๋ ์์ ํ์๊ตฐ๊ณผ ์ ์ ํผํ์๊ตฐ์ ์ถ๋ก ์ ์์ ์ดํด๋ณด์๋ค. ๋
ํ ์ถ๋ก ์ ์์(์ค๋ช
, ์๊ฒฌ, ์ฐ์)๊ณผ ์ด๋ฌํ ์ถ๋ก ์ ์ด๋์ด๋ด๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ฌ์ฉํ ๊ธฐ์ต ์์ฉ
(ํ์ฑํ, ์ ์ง, ์ธ์ถ)์ ๋ถ์ํ์ฌ ํ์๊ตฐ๊ณผ ์ ์๊ตฐ ๋ ์ง๋จ๊ฐ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ดํด๋ณด์๋ค. ์ฐ๊ตฌ
๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
1. ์ฐ๋ ์์ ํ์๊ตฐ์ด ์ ์ ํผํ์๊ตฐ์ ๋นํ์ฌ ์๋ฆฌ๋ด์ด ์๊ฐํ๊ธฐ ๊ณผ์ ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ฐ์ถ
ํ ์ ์ ์๊ฐ ๋ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง ์ด๋ฌํ ์ฐจ์ด๋ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ์ง ์์๋ค.
2. ์ง๋จ๊ฐ์ ์ถ๋ก ์ ์๋ฅผ ์ดํด๋ณธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฐ๋ ์์ ํ์๊ตฐ์ด ์ ์๊ตฐ๋ณด๋ค ๋ ์ ์ ์์ ์ถ
๋ก ์ ์ฐ์ถํ์๋ค. ์ด๊ฒ์ด ์ง๋จ๊ฐ์ ๋ณด์๋ ์ ์ ๋น๋์์ ์ฐจ์ด์ ๊ธฐ์ธํ ๊ฒ์ ์ฐ๋ คํ์ฌ
์ ์ฒด ์ ์ค์ ์ถ๋ก ์ด ์ฐจ์งํ๋ ๋น์จ์ ๊ตฌํ์ฌ ๋น๊ตํด ๋ณด์๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฐ๋ ์์ ํ์๊ตฐ
์ด ์ ์ ํผํ์๊ตฐ ๋ณด๋ค ๋ ์ ์ ๋น์จ์ ์ถ๋ก ์ ์ฐ์ถํ์๊ณ ์ด๊ฒ์ด ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ ์ฐจ
์ด๋ฅผ ๋ณด์๋ค.
3. ์ง๋จ๊ฐ ์ถ๋ก ์ ์์์ ์ดํด๋ณธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ ์ง๋จ ๋ชจ๋ ์ฐ์, ์ค๋ช
, ์๊ฒฌ ์์ผ๋ก ์ฐ์ ์ถ๋ก
์ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ํ ์์์ ๋ณด์์ง๋ง, ์ฐ๋ ์์ ํ์๊ตฐ์ด ์ ์๊ตฐ์ ๋นํด ์ฐ์์ ์ ๊ฒ ํ์
๊ณ ์ด ์ฐจ์ด๋ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ์๋ค.
4. ์ถ๋ก ์ ์ํด ์ฌ์ฉํ ๊ธฐ์ต ์์ฉ์ ์ง๋จ๋ณ๋ก ์ดํด๋ณธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ ์ง๋จ ๋ชจ๋ ํ์ฑํ๋ฅผ ๊ฐ์ฅ
๋ง์ด ์ฌ์ฉํ์๊ณ ๊ทธ ๋ค์์ ์ ์ง, ์ธ์ถ ์์๋ก ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๊ทธ ์ค์ ์ฐ๋ ์์ ํ์๊ตฐ์ด
์ ์ง๋ฅผ ์ ์๊ตฐ๋ณด๋ค ๋ง์ ๋น์จ๋ก ์ฌ์ฉํ์๊ณ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์๋ค.
5. ๊ฐ ์ง๋จ์์ ์ค๋ช
, ์๊ฒฌ, ์ฐ์์ ๊ฐ ์ถ๋ก ํญ๋ชฉ์์ ์ฌ์ฉํ ๊ธฐ์ต์์ฉ์ ์ดํด๋ณธ ๊ฒฐ๊ณผ
๊ฐ๊ฐ์ ์ถ๋ก ํญ๋ชฉ์์๋ ํ์ฑํ, ์ ์ง, ์ธ์ถ ์์๋ก ๊ธฐ์ต ์์ฉ์ ์ฌ์ฉํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค
. ๋ ์ง๋จ๊ฐ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ฉด ์ค๋ช
๊ณผ ์๊ฒฌ์์ ์ ์๊ตฐ์ด ํ์ฑํ๋ฅผ ์ ์ํ๊ฒ ๋ง์ด ์ฌ์ฉํ
์๊ณ ๋ฐ๋ฉด์ ์ฐ๋์์ ํ์๊ตฐ์ ์ค๋ช
์์ ์ ์ง๋ฅผ ํฐ ๋น์ค์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ์ฌ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์
ํ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฐ๋ ์์ ํ์๋ค์ด ์ฃผ๋ก ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ง์์ด๋ ์์์์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋์ด๋ค์ฌ ์ถ
๋ก ์ ํ๊ฒ ๋๋ ์ฐ์์ถ๋ก ์ ์ ์ ํผํ์๋ค๋ณด๋ค ์ ๊ฒ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณผ ์ ์์๋ค. ์ถ๋ก ํ๋
๋ฐ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ธฐ์ต ์์ฉ๋ ์ ์ ์ฑ์ธ๋ค์ ๋นํด ์ ์ง๋ฅผ ๋ ๋ง์ด ์ฌ์ฉํ๋ค. ์ด๋ค์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ
์๊ณ ์๋ ์ธ์ ์ง์์ ์ ๋ชฉ์์ผ ์ถ๋ก ์ ํ๋ค๊ฑฐ๋ ์ฝ๊ณ ์๋ ์ด์ผ๊ธฐ์ ์กฐ๊ธ ๋ฉ๋ฆฌ ๋จ์ด์ง
์์น์ ์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๋ชฉ์์ผ ๊ธ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ์งํด๊ฐ๋ฉด์ ๊ธ์ ์ดํดํ๊ธฐ๋ณด๋ค,
์ฝ๊ณ ์๋ ๋ฌธ์ฅ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ธ์ ์ดํดํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ์ด๋ ์ฐ๋ ์์ ํ์๋ค์ด ์ด์ผ
๊ธฐ๋ฅผ ์ดํดํ๋ ๊ณผ์ ์์ ์ด๋ค ์ถ๋ก ์ ํ๋์ง ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ดํด๋ดค๋ค๋๋ฐ ์์๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ ์ด
๋ค์ด ๋ดํ ์์ค์์ ๋ณด์ด๋ ์ด๋ ค์์ด ๋ดํ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ํ์ํ ์ถ๋ก ์ ์ถฉ๋ถํ ํ์ง ์๊ธฐ
๋๋ฌธ์ผ ์๋ ์๋ค๋ ์์ฌ์ ์ ์ ๊ธฐํด์ค ๊ฒ๋ ์๋ฏธ๊ฐ ์๋ค.
Inference during story comprehension in patients with right hemisphere damage
Mee Kyoung Suh
Graduate Program in Speech Pathology
Yonsei University
(Directed by Chang-Il Park)
Adults with right hemisphere damage (hereafter RHD) show subtle communication
disorder during discourse comprehension. Inference deficit could be considered as
one of the main causes for this comprehension disorder. This study investigates the
inference of RHD adults during story comprehension. Think aloud protocol was used
to examine the inference patterns (explanation, prediction, association) and the
memory operations (activation, maintenace, retrieval). Twelve RHD subjects and
normal subjects were examined in this study. The results are as follows.
1. RHD subjects used less clauses than the normal subjects. However, there was no
statistical significance in this difference.
2. RHD subjects made less inference than the normal subjects. This difference
showed statistical significance. This difference, however, could have been affected
by the smaller number of clauses produced by the RHD patiences. Therefore, the
inference-clause ratio was compared between the two subject groups. As a result,
RHD subjects showed lower inference-clause ratio than the normal subjects and this
had statistical significance.
3. The inference patterns were compared between the two groups. Both groups showed
similar inference patterns, using association most and prediction least. In the
amount of associations, however, there was statistical significance between the two
groups. RHD subjects used less associations than the normal subjects.
4. Memory operations used for inference were compared between the two groups. Both
groups showed similar patterns in the uses of the memory operations, using
activation most, maintenance next, retrieval least. RHD subjects, however, used
more maintenance than the normal subjects and this showed statistical significance.
5. The uses of memory operations(activation, maintenance, retrieval) were compared
between the two groups in each of the inference categories (association,
explanation, prediction). The result shows that activation was used most,
maintenance next, and retrieval least in each association, explanation and
prediction. There were statistical significance in the difference of the two groups
in activation and maintenace in the explanation category as well as activation in
the prediction category.
This study shows that RHD patients, compared to non-brain damaged adults, use less
association for inference which draw information from general world knowledge. RHD
subjects also used more maintenace operations. This could mean that in
understanding a story they rely more on local coherence by using information
located nearby the focal sentence in the text rather than constructing a contextual
frame through associating information drawn from world knowledge or the information
located further in the text.
The significance of this study lies in having a chance to examine the actual
inferences of the RHD patients. Furthermore, it seems to provide an insight to the
understanding of the difficulties of RHD patients' discourse comprehension. RHD
patients do make inference during their discourse comprehension, but they are just
not making enough of it. This fact that they are not making enough inference seems
to explain their difficulties in discourse comprehension.ope
๋งน๋ฐฉ ํด๋ณํด์์ง ํ๊ฒฝ์ค๊ณ
ํ์๋
ผ๋ฌธ(์์ฌ)--์์ธ๋ํ๊ต ํ๊ฒฝ๋ํ์ :ํ๊ฒฝ์กฐ๊ฒฝํ๊ณผ,1995.Maste
๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ ์นยท์ฌํ์ ๋คํธ์ํฌ๊ฐ ๊ธฐ๊ด ์ฑ๊ณผ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ
ํ์๋
ผ๋ฌธ (์์ฌ)-- ์์ธ๋ํ๊ต ํ์ ๋ํ์ ๊ณต๊ธฐ์
์ ์ฑ
ํ๊ณผ, 2017. 8. ๊น์ํ.์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ด ๊ตญ๋ฏผ ๊ฒฝ์ ์ ๋ฏธ์น๋ ์ญํ ๊ณผ ์์์ ๊ณ ๋ คํ ๋ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ ์ค์์ฑ์ ๊ฐ์กฐ๋๋ค. ๊ธฐ๊ด์ ์ค์ฌ์๋ ๊ธฐ๊ด์ฅ์ด ์์ผ๋ฉฐ ๊ธฐ๊ด์ฅ์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๊ธฐ๊ด์ ์ฑ๊ณผ๋ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์์์์กด์ด๋ก ๊ด์ ์์ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ ์นยท์ฌํ์ ๋คํธ์ํฌ๊ฐ ๊ธฐ๊ด ์ฑ๊ณผ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ์ค์ฆ ๋ถ์ํ์๋ค. ์ ํ์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ๋๋ถ๋ถ ์ฃผ์ธ-๋๋ฆฌ์ธ ์ด๋ก ๊ด์ ์์ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ ์น์ ์์ฉ์ ๋ํด ๋ถ์ ์ ์ธก๋ฉด์ ์ดํด๋ณด์๋ค๋ฉด, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์์์์กด์ด๋ก ๊ด์ ์์ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ด ์ธ๋ถํ๊ฒฝ(์กฐ์ง)์ธ ์ ๋ถ, ์ฌ๋น ๋ฑ๊ณผ ์ํธ๊ต๋ฅ ๋ฐ ์ํต์ ํตํด ๊ธฐ๊ด์ ์์กด๊ณผ ๋ฐ์ ์ ํ์ํ ์์์ ํ๋ํ๋ ์ ์น์ ๊ณผ์ ์์ ์ต๊ณ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ถ์์ธ ๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ญํ ์ด ์ค์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์ฐฉ์ํ์ฌ ๊ธฐ๊ด์ฅ ํน์ฑ ์ค ์ ์นยท์ฌํ์ ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ๋ถ์ํ์๋ค.
ํนํ, ๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ ์นยท์ฌํ์ ๋คํธ์ํฌ ์ฌ๋ถ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ทธ ๊ฐ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ๊ณ ๊ทธ ์ฐจ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๊ธฐ๊ด์ฑ๊ณผ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ถ์ํ์๋ค. ์ด๋ ๊ธฐ๊ด์ฑ๊ณผ๋ ๋งค๋
๊ธฐํ์ฌ์ ๋ถ์์ ์ค์ํ๋ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด ๊ฒฝ์์ค์ ํ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ์ฉํ์๋ค. ์กฐ์ฌ ๋์๊ธฐ๊ฐ์ 2007๋
12์ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด ์ด์์ ๊ดํ ๋ฒ ์ํ ์ดํ์ธ 2008๋
๋ถํฐ 2015๋
๊น์ง 877๊ฐ ๊ณต๊ธฐ์
ยท์ค์ ๋ถ๊ธฐ๊ด์ ๋์์ผ๋ก ํ์๋ค. ๊ธฐ๊ด ํตํํฉ ๋ฐ ๊ฒฐ์ธก์น๋ฅผ ์ ์ธํ ํ๋ณธ์ 652๊ฐ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ ์นยท์ฌํ์ ๋คํธ์ํฌ์ ๊ธฐ๊ด์ฑ๊ณผ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ํ๊ท๋ถ์ํ์๋ค. ์ค์ฆ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์กฐ์ฌ๊ธฐ๊ฐ์ ํด๋น๋๋ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ ์น์ ๋คํธ์ํฌ๊ฐ ๊ธฐ๊ด ์ฑ๊ณผ์ ๊ธ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ณ ์์์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค.
๋ํ, ์ ๊ถ ์ด๊ธฐ ๋ํต๋ น ๋๋ ์ ๋ถ ์ฌ๋น์ด ๊ฐ๋ ฅํ ์ ์ฑ
๋๋ผ์ด๋ธ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ ์๊ธฐ์ ๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ ์น์ ๋คํธ์ํฌ๊ฐ ๊ธฐ๊ด์ฑ๊ณผ์ ๊ธ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ณ ์์์ ์ ์ ์์๋ค.
ํํธ, ๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ฌ์๊ธฐ๊ฐ์ด ๊ธธ์๋ก, ๊ธฐ๊ด์ ์์ง์์๊ฐ ๋ง์์๋ก ๊ฒฝ์์ฑ๊ณผ์ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ ์ ์ ์๊ธฐ๋ฅผ ๋ณด์ฅํด์ค์ผ๋ก์จ ์ ๋ต ์ถ์ง ๋ฑ ๊ฒฝ์์ ์ง์์ฑ์ ๋ด๋ณดํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์กฐ์ง ๊ท๋ชจ๊ฐ ํด์๋ก ํต์ฌ ์ธ์ฌํ์ด ํ๋ถํ๊ณ ๊ฐ์ฉ ์ธ์ ์์์ด ๋ง์ ๊ธฐ๊ด์ฑ๊ณผ์ ๊ธ์ ์ ์ํฅ์ ์ค ์ ์์์ ํ์ธํ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ์กฐ์ง์ ์ ์ ์ ์์นํ๋ฉฐ ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ํฅ๋ ฅ์ ํ์ฌํ๋ ๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ ์นยท์ฌํ์ ๋คํธ์ํฌ๊ฐ ๊ธฐ๊ด ์ฑ๊ณผ์ ๊ธ์ ์ ์์ธ ์ค ํ๋๋ผ๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์์์์กด์ด๋ก ์ ์ง์งํด์ค๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฌํ์ ๋คํธ์ํฌ๊ฐ ๊ธฐ๊ด ์ฑ๊ณผ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ํด์๋ ์๋ฏธ์๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์ง ๋ชปํ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ , ์กฐ์ฌ๋์ ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ณต์ด๋ฒ ์ํ ์ดํ(08๏ฝ'15๋
)๋ก ํ์ ํ์ฌ ๋จ๊ธฐ๊ฐ ์ค์ฆ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ทธ์น๊ณ ์์ด ์กฐ์ฌ๋์ ๊ธฐ๊ฐ์ ํ๋ํ์ฌ ๋ถ์ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋ํ, ๊ณต์ด๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ผ๋ก ์ง์ ๋ ๊ธฐํ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ด ๋ถ์๋์์ ํฌํจ๋์ด ์์ง ์์๋ฐ, ์กฐ์ฌ๋์์ ํ๋ํ์ฌ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด ์ ์ฒด์ ์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๋ค์ํ ๋ณ์๋ค ๊ฐ์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ๋คํธ์ํฌ ๋ฐ๋์ ๋ํ ์ข ๋ ๊ฐ๊ด์ ์ด๊ณ ๊ณ๋ํ๋ ๋ฉด๋ฐํ ์ธก์ ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ์์ ์ ๋ ์์ฌ์ด ์ ์ด๋ค.
ํฅํ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ฅ์ ํฌํจํ ์์์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ ํ๋ฐํ๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ ํ์๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ ์ ๊ถ๋ณ ๋๋ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ ๋ํ ๊ณผ๊ฑฐ ์ฌ๋ก ์ฐ๊ตฌ ๋ฑ๋ ๋ณํ๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.์ 1 ์ฅ ์ ๋ก 1
์ 2 ์ฅ ์ด๋ก ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ 6
์ 1 ์ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ ์ ์ ๋ฐ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ 6
์ 2 ์ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ ์ ํ ๋ฐ ๋ถ๋ฅ 7
1. ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด ๋ถ๋ฅ ๊ธฐ์ค 7
2. ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ์ฒด๊ณ 9
์ 3 ์ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด ์์ ์ธ์ฌ์ ๋ 11
1. ๊ณต๊ณต๋ถ๋ฌธ ์ธ์ฌ 11
2. ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด ์์์ ๋ ๋ณ์ฒ 12
3. ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ฅ ์๋ช
13
์ 4 ์ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด ๊ฒฝ์ํ๊ฐ์ ๋ 14
์ 5 ์ ์ฃผ์ธ-๋๋ฆฌ์ธ ์ด๋ก 17
์ 6 ์ ์์์์กด์ด๋ก 19
์ 7 ์ ๊ธฐ์
ํ๋์์ ๋คํธ์ํฌ 20
์ 3 ์ฅ ์ ํ์ฐ๊ตฌ ๊ฒํ ๋ฐ ๊ฐ์ค 23
์ 1 ์ ์์์์กด ๊ด์ ์์ ์ ์น์ฌํ์ ๋คํธ์ํฌ 23
์ 2 ์ ๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ ์น์ ๋คํธ์ํฌ์ ์ฑ๊ณผ 24
์ 3 ์ ๊ธฐ๊ด์ฅ์ ์ฌํ์ ๋คํธ์ํฌ์ ์ฑ๊ณผ 27
์ 4 ์ฅ ์ฐ๊ตฌ์ ๋์ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ 28
์ 1 ์ ์ฐ๊ตฌ๋ชจํ 28
์ 2 ์ ํ๋ณธ ๋ฐ ์๋ฃ์์ง 29
์ 3 ์ ๋ณ์ ์กฐ์ํ 30
1. ์ค๋ช
๋ณ์ 30
2. ์ข
์๋ณ์ 32
3. ํต์ ๋ณ์ 33
์ 4 ์ ์ค์ฆ๋ถ์ 37
1. ๊ธฐ์ ํต๊ณ๋ 37
2. ์ค์ฆ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ 41
์ 5 ์ฅ ๊ฒฐ๋ก 54
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 57
Abstract 64Maste
๋จ๋ถํ๋ณด๊ฑด์๋ฃ์ ๋ ๋น๊ต์ฐ๊ตฌ
๋
ธํธ : ๋จ๋ถํ ๋น๊ต์ฐ๊ตฌI
- โฆ