Modifiye Yumurta Sarılı Sulandırıcıların Soğutulan ve Dondurulan Koç Sperması Üzerine Etkileri

Modifiye Yumurta Sarılı Sulandırıcıların Soğutulan Ve Dondurulan Koç Sperması Üzerine Etkileri Asiye İzem SANDALa, İdil ORUÇb, Aslıhan SEVİNb, Emine TEKDEMİRb, Sinan GÖKSELb, Damla ALTUNAYb, Hatice ŞENLİKCİa, Ramazan ARICIa, Ahmet ESERa,Özen Banu ÖZDAŞa , Kemal AKa İstanbul Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Dölerme ve Sun’i Tohumlama Anabilim Dalı, Avcılar, 34320 İstanbul, Türkiye b İstanbul Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İntörn Öğrencileri, Avcılar, 34320 İstanbul, Türkiye Ülkemizde koyun yetiştiriciliği TÜİK 2016 verilerine göre 30.983.933 adet koyun varlığı ile hayvancılık sektörü içinde önemli bir yere sahiptir. Dolayısıyla ülkemizin yıllık et, süt ve yün ihtiyacının büyük bir çoğunluğunu karşılamakla birlikte yeterli olamamaktadır. Bu sebeple çeşitli biyoteknolojik yöntemler kullanılarak koyundan elde edilen verim arttırılmaya çalışılmaktadır. Suni tohumlama yöntemi ise özellikle entansif koç yetiştiriciliği yapan işletmelerde üreme kontrolünü sağlamak ve et, süt, yün üretimini arttırmak amacıyla havyan ıslahı açısından önemli bir role sahiptir. Amacımız, farklı dozlarda antioksidan (sisteamin) (2,5-5-10 mM) (Grup A-B-C) eklenmiş ve eklenmemiş (Grup Kontrol) yumurta sarılı sulandırıcıların dondurma ve eritme sonrası ve +4 °C’ de 0, 6, 12 ve 24. ve 48. saatlerdeki spermatolojik özellikler üzerine etkilerinin araştırılmasıdır. Sperma alındıktan sonra hacim, konsantrasyon, motilite, morfoloji ve canlı spermatozoon oranları değerlendirildi. Konsantrasyonu belirlemek amacıyla CASA (Computer Assisted Sperm Analysis) cihazı kullanıldı. Motilite muayenesi ise ısıtma tablalı faz kontrast mikroskopta (x200), morfolojik yönden anormal spermatozoa oranı da yine faz kontrast mikroskopta (x1000) değerlendirildi. Canlı spermatozoa oranı ise ışık mikroskobunda incelendi. Motilite, morfoloji ve canlı spermatozoon oranları yönünden en başarılı sulandırıcı grubu Grup A ve Grup B olarak bulundu. Grup C ise en başarısız grup oldu. Koç spermasının kısa süreli saklanmasında ve dondurma ve eritme sonrası muayenelerinde 2,5 mM ve 5 mM sisteamin eklenen yumurta sulandırıcısının faydalı etki gösterdiği saptandı. 10 mM sistemin eklenen yumurta sarılı sulandırıcının ise motilite, morfoloji ve canlı spermatozoa oranı yönünden 6.-48. saatler arasında en başarısız olarak bulundu. 2,5 mM ve 5 mM sisteamin eklenen yumurta sulandırıcısının koç sperması üzerine faydalı etki gösterdiği, 10 mM sistemin eklenen yumurta sarılı sulandırıcının ise zararlı etki gösterdiği saptandı