Ekonomik Belirsizlik ve Doğurganlık Hızı Arasındaki İlişki: Türkiye için ARDL Analizi

Tüketim ve yatırım gibi iktisadi kararlar üzerinde etkisi olduğu düşünülen ekonomik belirsizliklerin hanehalkının hayati kararları üzerinde de etkisi olduğu düşünülmektedir. Hanehalkının hayati kararlarından biri olan çocuk sahibi olma ile ekonomik belirsizlik arasındaki ilişkinin açığa kavuşturulması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu ilişkinin ortaya çıkarılmasında 1990-2017 yılları arasında Türkiye’ye ait kişi başı gelirdeki değişim oranları, hizmet sektöründe kadın işgücüne katılım oranları, gelir dalgalanmalarından türetilen ekonomik belirsizlik, işsizlik oranları ve doğurganlık oranları verileri kullanılmıştır. Bu çalışmada ekonomik belirsizliğin ölçümünde gelir dalgalanmalarından türetilen GARCH analizi ile elde edilen koşullu beklenti operatörleri ve işsizlik oranları olmak üzere iki farklı değişken tercih edilmiştir. Ekonomik belirsizliğin doğurganlık hızı üzerindeki etkisi iki farklı model kullanılarak ARDL yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz bulgularına göre ekonomik belirsizliği yansıtan koşullu varyans ve işsizlik oranları doğurganlık hızını negatif yönlü etkilemektedir

Bölgesel konut talebinin belirleyicileri üzerine mekansal ekonometrik bir analiz

The aim of this research is to examine the determinants of regional housing demand in the NUTS-II regions of Turkey during the 2010-2017 period. It was decided to use the spatial econometric methods in the research analysis, since the presence of spatial effect which is arising from neighbourhood relationship between regions. The weight matrix was created within the framework of queen neighbourhood. According to the analysis findings, the income elasticity of regional housing demand varies between 0.790-1.400. In addition, it has been determined in the analysis findings that the price elasticity of regional housing demand is between 0.014-0.019. The fact that the price elasticity of regional housing demand is in a positive value range close to zero indicates that households perceive the house as an investment good as well as consumption good. The positive effect of regional industrialization level, regional population growth, and regional enterprise numbers on the regional housing demand is another finding obtained as a result of the research. As a result of the research, it is recommended that policy makers make policies to transfer their investment to industrial sectors that will create added value instead of the housing sector.Bu araştırmanın amacı bölgesel konut talebinin belirleyicilerini Türkiye’nin Düzey II bölgeleri örneklemi üzerinde 2010-2017 döneminde incelemektir. Analiz bulgularında bölgeler arasında komşuluk ilişkisinden kaynaklanan mekânsal etkinin varlığı tespit edilmesinden dolayı araştırmada mekansal ekonometrik yöntemlerin kullanılmasına karar verilmiştir. Bu araştırmada ağırlık matrisinin oluşturulmasında komşuluk ilişkisine dayanan Vezir yöntemi tercih edilmiştir. Analiz bulguları bölgesel konut talebinin gelir esnekliğini 0.790 ile 1.400 aralığında değiştiği göstermektedir. Ayrıca analiz bulgularında bölgesel konut talebinin fiyat esnekliğinin 0.014 ile 0.019 aralığında olduğu tespit edilmiştir. Bölgesel konut talebinin fiyat esnekliğinin sıfıra yakın pozitif bir değer aralığında yer alması hanehalklarının konutu tüketim malının yanı sıra yatırım malı olarak da algıladığını göstermektedir. Bölgelerin sanayileşme düzeylerinin, nüfus artışlarının ve girişim sayılarının konut talepleri üzerindeki pozitif yönlü etkisi de araştırma sonucu ortaya çıkan bir diğer bulgudur. Araştırma sonucunda politika yapıcılara hanehalklarının yatırımını konut sektörü yerine katma değer üretecek sanayi sektörlerine aktarmasına yönelik politikalar üretilmesine dair önerilerde bulunulmaktadır

The effect on inflation targeting on economic performance in developing countries: The example of Turkey

1990'lı yıllara kadar gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde uygulanan döviz kuru hedeflemesi, para arzı hedeflemesi ve faiz oranı hedeflemesinin fiyat istikrarını gerçekleştirmedeki başarısızlığı, söz konusu ülkeleri yeni bir para politikası stratejisi arayışına sevk etmiştir. 1990 yılında Yeni Zelanda'da ilk defa uygulanmaya konulan enflasyon hedeflemesi stratejisinin başarılı sonuçlar vermesi, birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin de enflasyon hedeflemesi stratejisine yönelmesine neden olmuştur. Uygulama öncesinde programın istenilen hedefe ulaşılması bakımından bir takım ön koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir. Gelişmiş ülkelerde oldukça başarılı sonuçlar gösteren enflasyon hedeflemesi gelişmekte olan ülkelerde özellikle enflasyon hedeflemesine geçiş sürecinde bir takım zorluklarla karşılaşmaktadır. Türkiye?de uzun yıllardır yaşanan siyasal istikrarsızlık ve yüksek enflasyon oranı Türkiye'nin enflasyon hedeflemesi stratejisine tam olarak geçişini 2006 yılına kadar geciktirmiştir. Bu çalışmanın amacı gelişmekte olan ülkelerde enflasyon hedeflemesinin ekonomik performansa etkisini inceleyerek bu stratejinin Türkiye?de uygulanabilirliğini test etmektir. Bu bağlamda 2001: 01-2012: 12 dönemi arası verileri VAR modeli ve Nedensellik Analizi yardımıyla test edilecektir. Çalışmada VAR modeli ve Nedensellik Analizinden elde edilen bulgulara göre değişkenler hem kendi gecikmelerinden hem de diğer değişkenlerden etkilenmektedir. Elde edilen bulgulara göre faiz oranının diğer değişkenlere göre daha dışsal konumda olduğu görülmektedir. Varyans ayrıştırmasından elde edilen bulgulara göre değişkenler üzerinde en fazla açıklayıcı değişkenin kendi gecikmeleri olduğu görülmektedirIn developed and developing countrıes the lack of price stability, exchange rate targeting, money supply targeting and interest targeting that are applied force these countries to search a new monetary policy. Resulting in success inflatıon targeting policy applied in New Zealand in 1990 becomes the reason of many developed and developing countries to head for the same situation too. Before application it is necessary to fulfill some preconditions in order to achieve the target desired. Although inflation targeting results in success in developed countries it faces some drawbacks. These drawbacks are experienced in developing countries especially while they are trying to access to inflation targeting. For long years Turkey doesn?t have political stability and high inflation rate. This is the reason why Turkey is late for stepping into inflation targeting. The political instability and high inflation rate in Turkey has for long years delay its entry to inflatıon targeting strategy until 2006. The aim of this study is to examine the effect of inflation targeting on economic performance in developing countries and to test whether in Turkey this strategy can be applied or not. In this term, 2001: 01-2012:12 period data will be tested by the help of VAR Model and Causality Analysis. According to findings obtained from VAR Model and Causality Analysis variables are affected by both own delays and other variables. In these results ıt is seen that the interest rate is more external than other variables. According to the findings of variance decomposition of the variables is the most explanatory variable is its own delays

The regional distribution of technoparks and their impact on innovation

Rapid advances have been inevitable in the innovation process today, where the transfer of knowledge to technology is shortened. The way to achieve this progress for countries is to invest in innovation and encourage R&D expenditure. Universities, which are the production centers of science, are the best places to invest in innovation. Companies are needed to transform the academic knowledge emerging in universities that have the necessary infrastructure for innovation into practice and commercialize. Policy makers who are aware of this need, have accelerated the commercialization of academic knowledge by establishing technoparks, strengthening the bond between universities and companies. Technoparks have contributed to regional development by increasing the innovation capacity of the regions. This chapter aims to determine the impact of the number of active technoparks on innovation capacity in regions of Turkey. In accordance with this purpose, the distribution of the number of active technopark between NUTS I and NUTS II regions of Turkey are presented with the aid of the figures. According to the findings, there are significant differences between number of active technoparks in the West and East regions of Turkey. In addition, according to the findings there is a distinction in the number of patent applications between the West and East of Turkey. These differences between regions are similar in number of active technoparks and patent applications. This similarity indicates the relationship between the number of active technoparks and patent applications in the regions

The impact of R&D and educatİon expendİtures on economİc growth: The case of Turkey

Bu çalışmanın amacı, 1990-2016 döneminde Türkiye’de Ar-Ge ve eğitim harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Bu çalışmada eğitim harcamalarını temsilen eğitim harcamalarının GSYH’ya oranı ve yükseköğretim ile eğitim harcamalarının toplamının GSYH’ya oranı, Ar-Ge harcamalarını temsilen ise Ar-Ge harcamalarının GSYH’ya oranı kullanılmıştır. ARDL Sınır testi ile yapılan analizin bulgusunda Ar-Ge harcamaları, eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme arasında uzun dönemli anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Analiz bulgularına göre Ar-Ge ve eğitim harcamaları uzun dönemde ekonomik büyümeyi pozitif yönlü etkilemektedir. Ayrıca Granger Nedensellik testi bulgularında Ar-Ge harcamalarından ekonomik büyümeye, ekonomik büyümeden eğitim harcamalarına ve Ar-Ge harcamalarından eğitim harcamalarına doğru % 5 anlamlılık düzeyinde tek yönlü nedensellik ilişki tespit edilmiştir. Analiz bulgularının kontrolünü sağlamak için kurulan ikinci modelden elde edilen bulgular da sonuçları desteklemektedir.The aim of this study is to investigate the impact of R&D expenditures and education expenditures on economic growth in Turkey during the period of 1990-2016. In this study the ratio of education expenditures to GDP and the total of higher education expenditures and education expenditures to GDP represent the education expenditures. In addition the ratio of R&D expenditures to GDP represents the R&D expenditures. A long-term significant relationship was found between R&D expenditures, education expenditures and economic growth in the findings of ARDL Bound Test Analysis. According to the analysis findings, R&D and education expenditures affect economic growth positively in the long term. In addition, the findings of Granger Causality test indicate that there is an evidence of one way causality relationship from R&D expenditures to economic growth, from economic growth to education expenditures and from R&D expenditures to education expenditures at a level of 5% significance. The findings from the second model, which was established to ensure the control of the analysis findings, also support the results

The relationship between economic uncertainty and fertility rate: ARDL analysis for Turkey

Tüketim ve yatırım gibi iktisadi kararlar üzerinde etkisi olduğu düşünülen ekonomikbelirsizliklerin hanehalkının hayati kararları üzerinde de etkisi olduğudüşünülmektedir. Hanehalkının hayati kararlarından biri olan çocuk sahibi olma ileekonomik belirsizlik arasındaki ilişkinin açığa kavuşturulması bu çalışmanın amacınıoluşturmaktadır. Bu ilişkinin ortaya çıkarılmasında 1990-2017 yılları arasındaTürkiye’ye ait kişi başı gelirdeki değişim oranları, hizmet sektöründe kadın işgücünekatılım oranları, gelir dalgalanmalarından türetilen ekonomik belirsizlik, işsizlikoranları ve doğurganlık oranları verileri kullanılmıştır. Bu çalışmada ekonomikbelirsizliğin ölçümünde gelir dalgalanmalarından türetilen GARCH analizi ile eldeedilen koşullu beklenti operatörleri ve işsizlik oranları olmak üzere iki farklıdeğişken tercih edilmiştir. Ekonomik belirsizliğin doğurganlık hızı üzerindeki etkisiiki farklı model kullanılarak ARDL yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz bulgularınagöre ekonomik belirsizliği yansıtan koşullu varyans ve işsizlik oranları doğurganlıkhızını negatif yönlü etkilemektedir.Economic uncertainties are thought to be influential on economic decisions such as consumption and investment and also on vital decisions of the household. The aim of this study is to clarify the relationship between the decision of having children which is among vital decisions of the household and economic uncertainty. In revealing this relationship, the data concerning change rates in per capita income, rates of participating in female labor force in the service sector, economic uncertainty derived from income fluctuations, unemployment rates and fertility rates in Turkey during the period of 1990-2017 were used. In the study, two different variables were chosen to measure the economic uncertainty: conditional expectation operators obtained with GARCH analysis and derived from income fluctuations and unemployment rates. The impact of economic uncertainty on the fertility rate was analyzed with the ARDL method using two different models. According to the findings of the analysis, the conditional variance and the unemployment rates which reflect the economic uncertainty affect the fertility rate negatively

The effect of income uncertainty on consumption expenditure in developed and developing countries

Gelir belirsizliğinin, hanehalkının tüketim ve yatırım gibi iktisadi kararları üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Bu etkiye ilişkin olarak literatürde birçok teorik model bulunmaktadır. Bu modellerden biri olan ihtiyati tasarruf modeline göre gelir belirsizliği ile gelecek dönem tüketim harcamaları arasında pozitif yönlü bir ilişkinin vardır. Çalışmada, gelişmiş ve gelişmekte olan ülke grupları için 1985: 2015 dönemini kapsayan tüketim büyümesi, gelir belirsizliği, gelir büyümesi, enflasyon oranı ve nüfus artış oranı değişkenleri kullanılarak bu pozitif yönlü ilişkinin varlığı panel VAR yöntemi yardımıyla analiz edilmiştir. Bu çalışmada gelir belirsizliği olarak, literatürdeki temel eğilimler dikkate alınarak GARCH yöntemi yardımıyla elde edilen koşullu gelir beklentisi tahminleri kullanılmıştır. Çalışma sonucu elde edilen bulgular ihtiyati tasarruf hipotezini desteklemektedir. Buna ilave olarak gelir belirsizliğinin tüketim harcamaları üzerindeki etkisinin gelişmiş ülkelere göre gelişmekte olan ülkelerde daha fazla olduğu görülmektedir. Ayrıca gelir belirsizliğinin tüketim harcamaları üzerindeki etkisinin kalıcılığı gelişmekte olan ülkelere göre gelişmiş ülkelerde daha fazla olduğu analiz bulgularında görülmektedir. Bir diğer analiz bulgusuna göre, modele dâhil edilen enflasyon oranı gelişmiş ülkelerde tüketimin gelir belirsizliğine duyarlılığını artırırken, gelişmekte olan ülkelerde ise azaltmaktadır. Son olarak modele dâhil edilen nüfus artış oranı gelişmiş ülkelerde tüketimin gelir belirsizliğine duyarlılığını artırırken, gelişmekte olan ülkelerde ise herhangi bir değişikliğe neden olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Income uncertainty is thought to be influential on the economic decisions of households such as consumption and investment. There are many theoretical models related to this effect in the literature. According to the precautionary saving model which is one of these models, there is a positive relationship between income uncertainty and future consumption expenditures. In the study, using the variables of consumption growth, income uncertainty, income growth, inflation rate and population growth rate covering the 1985: 2015 period for the groups of developed and developing countries, the positive correlation was analyzed with the help of panel VAR method. In this study, estimates of conditional income expectancy obtained by GARCH method are used as income uncertainty considering the basic trends in the literature. Findings from the study support the precautionary savings hypothesis. In addition, the effect of income uncertainty on consumption expenditures appears to be greater in developing countries than in developed countries. It is also seen in the findings that the persistence of the effect of income uncertainty on consumption expenditures is greater in developed countries than in developing countries. According to another analytical finding, the rate of inflation included in the model increases the sensitivity of consumption to income uncertainty in developed countries, whereas it decreases in developing countries. Finally, the population growth rate included in the model increases the sensitivity of consumption to the uncertainty of income in developed countries, while it does not cause any changes in developing countries

Türkiye Hayat Sigortası Piyasasında Yoğunlaşma İle Etkinlik Arasındaki İlişki

Bu araştırmanın amacı, 2009-2018 döneminde aylık verilerden yararlanarak Türkiye hayat sigortası piyasasında yoğunlaşmanın piyasa büyümesi üzerindeki etkisini incelemektir. Bu araştırmada piyasa yoğunlaşmasının ölçümünde , HHI ve Entropi indeksleri kullanılmıştır. Johansen eşbütünleşme testi bulgularında Türkiye hayat sigortası piyasasında yoğunlaşma ile piyasa büyümesi arasında uzun dönemde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca DOLS, FMOLS ve CCR tahmin bulgularına göre HHI ve  değerleri ile piyasa büyümesi arasında negatif yönlü ilişki bulunurken, Entropi değerleri ile piyasa büyümesi arasında pozitif yönlü ilişki bulunmaktadır. Analizden elde edilen bu bulgular SCP yaklaşımında öne sürülen yoğunlaşma ile piyasa büyümesi arasındaki negatif yönlü ilişkiyi doğrulamaktadır. Bu bulgulara göre hayat sigortası piyasasında etkinliğin geliştirilmesi için rekabeti destekleyici politikaların üretilmesi gerekmektedir

Philosophical and mathematical investigation of uncertainty and risk

*Bu çalışma doktora tezinden türetilmiştir.Neoklasik iktisatçılar tarafından tam bilgi varsayımının terk edilmesinin ardından belirsizlik kavramı karar almayı belirleyen unsurlardan biri olarak düşünülmektedir. Günümüzde ekonomi uzmanlarının söylemlerinde ve medyada belirsizlik ve risk kavramları sık sık gündeme gelmektedir. Hayatın bir gerçeği olan belirsizlikle insanlar banyoda duş alırken, sokakta yürürken veya finansal araçlara yatırım yaparken kısacası hayatın her alanında karşı karşıya gelmektedir. Belirsizlik ve risk kavramları toplum tarafından çoğu zaman birlikte kullanılsalar da aslında birbirlerinden farklı anlam taşımaktadırlar. Bu çalışmada belirsizlik ve risk kavramları tanımlanarak, bu kavramlar arasındaki fark kavramsal, felsefi ve matematiksel açıdan incelenecektir. Belirsizlik ve risk kavramları arasındaki farklar literatürden yararlanarak ortaya konulacaktır.Following the abandonment of the assumption of full knowledge by neoclassical economists, the notion of uncertainty is considered to be one of the determining factors in deciding to take a decision. In today's discourses of economists and in the media, the concepts of uncertainty and risk often come to the fore. Uncertainly as a fact of life, people are confronted in every aspect of life when they shower in the bathroom, while walking down the street or investing in financial instruments. While the concepts of uncertainty and risk are often used together by the society, they actually have different meanings. In this study, the concepts of uncertainty and risk will be defined and the difference between these concepts will be examined from a conceptual, philosophical and mathematical point of view. Differences between the concepts of uncertainty and risk will be revealed by using the literature

Boşanma Hızının Sosyo-Ekonomik Belirleyicileri: Bölgesel Panel Veri Analizi

Bu araştırmanın amacı 2008- 2017 döneminde Türkiye genelinde dört alt bölgesinde boşanma hızının sosyo-ekonomik belirleyicilerini panel veri yöntemi yardımıyla tespit etmektir. Bu araştırmada ayrıca kadın istihdamının boşanma hızı üzerindeki etkisinin sektöre göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre Türkiye genelinde gelir düzeyi, tarım sektöründeki kadın istihdamı, kadının eğitim düzeyi ve erkeğin işsizlik düzeyi boşanma hızı üzerinde artırıcı etkisi vardır. Türkiye genelinde tespit edilen bu etkiler sosyo-ekonomik gelişmişlik derecesine göre sınıflandırılan bölgeler arasında farklılaşmaktadır. Sosyo-ekonomik gelişmişlik derecesi yüksek olan bölgelerde boşanma hızının temel belirleyicileri gelir düzeyi ve kadının eğitim düzeyi olur iken, sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi düşük olan bölgelerde ise boşanma hızının temel belirleyicileri kadının eğitim düzeyi ve erkeğin işsizlik düzeyi olmaktadır. Ayrıca kadın istihdamının boşanma hızı üzerindeki etkisi tarım ve tarım dışı sektörler arasında da farklılık göstermektedir