Neurednost pobede i junaštva. Kratak odgovor Karlu Šmitu

The article focuses on a passage from Carl Schmitt’s Ex Captivitate Salus – a book famously written in a Nurnberg prison in 1946 – in which he draws, from memory, on a story derived from Serbian epic poetry, to justify his understanding of historiography, victory, and the figure of the hero. Analyzing the entire Serbian epic poem from which Schmitt extracts the vignette in question, we show how the text of the poem presents a significantly more complicated and messy picture of the figures of victor, victory, and hero, heroism. The anonymous Serbian poet, addressing himself to his contemporary audience, with which he is intimately familiar, really subverts simplistic expectations regarding the heroism and victory of the Serbian hero, Marko Kraljević. Finally, the article contrasts these complex and at times paradoxical figures of victory and the hero in the poem with their presentation in Carl Schmitt’s writing.U članku se dovodi u pitanje jedan pasus iz knjige Ex Captivitate Salus, Karla Šmita – knjige koja je, kao što je poznato, pisana u nirnberškom zatvoru u Nemačkoj, 1946. godine. U tom pasusu se Šmit oslanja na detalj iz srpske narodne epske pesme kako bi argumentovao svoje razumevanje istoriografije, pobede i figure junaka. Analizirajući celu pesmu Marko Kraljević i Musa Kesedžija, iz koje Šmit preuzima anegdotu o junaku Marku, u članku se ukazuje na to da su koncepti pobede, pobednika, junaka i junaštva u samoj pesmi znatno komplikovaniji i neuredniji od one koju Šmit predstavlja. Obraćajući se publici koju vrlo dobro poznaje, srpski pevač podriva pojednostavljena očekivanja o junaštvu i pobedi srpskog junaka, Marka Kraljevića. Članak zaključuje da je ova komplikovana slika iz same pesme daleko od pojednostavljene i manipulativne slike koju nudi Šmit

Prizivanje legitimnosti magijom: Šekspirov Makbet kao savremeni engleski politički činilac

The text provides a political reading of Shakespeare’s Macbeth, claiming that the play is responding to the curious connection between witchcraft and state power in the preceding century, as well as contemporary political events. Namely, practices variously labeled as witchcraft, magic, conjuring were an integral aspect of English politics and struggles over royal succession in the sixteenth century; even more so were the witch hunts and attempts by British monarchs to control witchcraft. These issues reached a head with the accession of James VI of Scotland to the English throne in 1603, and the Gunpowder Plot in 1605. On the surface, Shakespeare’s play, written in the immediate aftermath of the failed attempt at regicide, brings these historical and political issues together in an effort to legitimize James’ rule. However, the article shows that a closer look reveals a more complicated, indeed subversive undercurrent at play. Paradoxically, while Macbeth does provide James with legitimacy, at the same time it calls into question the grounds of that legitimacy.Članak polazi od političkog čitanja Šekspirovog Makbeta, tvrdeći da je to delo odgovor na možda neobičnu vezu između magije i državne moći u 16. veku, kao i na politička dešavanja u vreme njegovog pisanja. Naime, delatnosti koje su raznorodno obeležene rečima vradžbi na, magija, prizivanje, itd. bile su sastavni deo engleske političke sfere u 16. veku, naročito u borbama za presto. Međutim, još važniju ulogu u političkom smislu je imao lov na veštice i pokušaji britanskih kraljeva da kontrolišu magiju. Ova pitanja su dostigla svoj istorijski vrhu nac 1603. godine, dolaskom na engleski presto Džejmsa I (koji je do tada bio Škotski kralj Džejms VI), kao i Barutnom zaverom 1605. Šekspirova drama, napisana odmah posle suđe nja zaverenicima za neuspeli pokušaj ubistva engleskog kralja, naizgled služi tome da legiti miše vladavinu kralja Džejmsa. Međutim, pažljivijim čitanjem i stavljanjem u istorijski i poli tički kontekst, uviđa se da Makbet sadrži izvestan subverzivni element. Paradoksalno, iako Makbet uistinu legitimiše Džejmsa za kralja, istovremeno dovodi u pitanje osnov po kome on ima kraljevski legitimitet