Türk-İslam edebiyatında evliya hilyeleri

"TÜRK-İSLÂM EDEBİYATINDA EVLİYÂ HİLYELERİ" Konulu yüksek lisans tezi i Fatma Hilâl ÜZER Danışman: Prof. Dr. Mustafa UZUN Hilyeler, başta Hz. Peygamber olmak üzere, diğer peygamberler, ilk dört halîfe, din ve tarîkat büyüklerinin iç ve dış güzellikleri, örnek davranış biçimlerini anlatan eserlerdir. Türk-İslâm Edebiyatında, hilye türünde yazılmış eserlerin çoğunluğunu Hz. Peygamber ve dört halîfeye yazılanlar oluşturmaktadır. Tarikat ve tin büyüklerine yazılan hilye türü eserler çok daha az yer tutar. Biz bu çalışmada, Edebiyat Tarihimizde tespit edebildiğimiz beş evliyâ hilyesini konu edindik: I. bölümde ; Abdullah Salahaddin-i Uşşâkî (ö. 1782) tarafından yazılan "Hilye-i Haseneyn" isimli, 413 beyitlik eseri, II. bölümde; Neccarzâde Şeyh Rızâ (ö. 1746)'nın yazdığı "Hilye-i Hâce Bahâeddin Şâh-ı Nakşibend" isimli, 75 beyitlik eseri, III. bölümde; Lütfî Muhammed Efendi ( ö. 1737) tarafından Mevlâna için yazılan "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" isimli 126 beyitlik eseri, IV. bölümde; Bursalı Rızâ (ö. 1905) tarafından yazılan "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" isimli, 45 beyitlik eseri, V. bölümde; Tâhirü'l-Mevlevî (ö. 1951) tarafından yazılan, "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" isimli, 197 beyitlik eseri, incledik. Her bir bölümde, şairlerin geniş biyografilerini, hilyelerin muhtevâları, şekil ve dil husûsiyetleri hakkındaki değerlendirmelerimizi verdik. Akabinde, hilyelerin mevcut nüshalarını karşılaştırmalı olarak transkıribe ettik. Sonuç bölümünde genel bir değerlendirmede bulunduktan sonra, Ek'te hilye metinlerinin orijinal nüshalarının birer fotokopilerini verdik. THE SUMMARY OF MASTER THESIS ON "HİLYE'S OF EVLİYÂ IN TURKISH ISLAMIC LITERATURE" Prepared by: Fatma Hilâl ÜZER Thesis Adviser: Prof. Dr. Mustafa UZUN Hilye's are works of art which describe the model behaviour and the physical and the spiritual beauty of primary Hz. Muhammed, other prophets, the four great caliphes and the religion or tarekat leaders. In Turkish Islam Literature, this kind of work written in hilye from, involves poems written mostly for Hz. Muhammed and the four great caliphes. In this thesis, known five tarekat leaders hilyes in Turkish Literature are explained: I. section; "Hilye-i Haseneyn" composed of 413 verses written by Abdullah Salahaddin-i Uşşâkî (death 1782), II. section; "Hilye-i Hâce Bahâeddin Şâh-ı Nakşibend" composed of 75 verses written by Neccarzâde Şeyh Rıza (death 1746), III. section; "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" composed of 126 verses written by Lütfî Muhammed Efendi ( death 1737), IV. section; "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" composed of 45 verses written by Bursalı Rızâ (death 1905), V. section; "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" composed of 197 verses written by Tâhirü'l-Mevlevî (death 1951), works are studied. In every section, the biographies of the poets, the contents, the language and the form of Hilye's are evaluated and the poems are trascribed according to the comparison with the existing original copies. In the conclusion section, after a general evaluation is made, a photocopy of each hilye text original copy is attached

Türk-İslam edebiyatında evliya hilyeleri

"TÜRK-İSLÂM EDEBİYATINDA EVLİYÂ HİLYELERİ"Konulu yüksek lisans tezi özetiFatma Hilâl ÜZERDanışman: Prof. Dr. Mustafa UZUNHilyeler, başta Hz. Peygamber olmak üzere, diğer peygamberler, ilk dört halîfe, din ve tarîkat büyüklerinin iç ve dış güzellikleri, örnek davranış biçimlerini anlatan eserlerdir. Türk-İslâm Edebiyatında, hilye türünde yazılmış eserlerin çoğunluğunu Hz. Peygamber ve dört halîfeye yazılanlar oluşturmaktadır. Tarikat ve tin büyüklerine yazılan hilye türü eserler çok daha az yer tutar. Biz bu çalışmada, Edebiyat Tarihimizde tespit edebildiğimiz beş evliyâ hilyesini konu edindik:I. bölümde ; Abdullah Salahaddin-i Uşşâkî (ö. 1782) tarafından yazılan "Hilye-i Haseneyn" isimli, 413 beyitlik eseri, II. bölümde; Neccarzâde Şeyh Rızâ (ö. 1746)'nın yazdığı "Hilye-i Hâce Bahâeddin Şâh-ı Nakşibend" isimli, 75 beyitlik eseri,III. bölümde; Lütfî Muhammed Efendi ( ö. 1737) tarafından Mevlâna için yazılan "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" isimli 126 beyitlik eseri,IV. bölümde; Bursalı Rızâ (ö. 1905) tarafından yazılan "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" isimli, 45 beyitlik eseri,V. bölümde; Tâhirü'l-Mevlevî (ö. 1951) tarafından yazılan, "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" isimli, 197 beyitlik eseri, incledik.Her bir bölümde, şairlerin geniş biyografilerini, hilyelerin muhtevâları, şekil ve dil husûsiyetleri hakkındaki değerlendirmelerimizi verdik. Akabinde, hilyelerin mevcut nüshalarını karşılaştırmalı olarak transkıribe ettik.Sonuç bölümünde genel bir değerlendirmede bulunduktan sonra, Ek'te hilye metinlerinin orijinal nüshalarının birer fotokopilerini verdik.THE SUMMARY OF MASTER THESIS ON "HİLYE'S OF EVLİYÂ IN TURKISH ISLAMIC LITERATURE"Prepared by: Fatma Hilâl ÜZERThesis Adviser: Prof. Dr. Mustafa UZUNHilye's are works of art which describe the model behaviour and the physical and the spiritual beauty of primary Hz. Muhammed, other prophets, the four great caliphes and the religion or tarekat leaders.In Turkish Islam Literature, this kind of work written in hilye from, involves poems written mostly for Hz. Muhammed and the four great caliphes.In this thesis, known five tarekat leaders hilyes in Turkish Literature are explained:I. section; "Hilye-i Haseneyn" composed of 413 verses written by Abdullah Salahaddin-i Uşşâkî (death 1782),II. section; "Hilye-i Hâce Bahâeddin Şâh-ı Nakşibend" composed of 75 verses written by Neccarzâde Şeyh Rıza (death 1746),III. section; "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" composed of 126 verses written by Lütfî Muhammed Efendi ( death 1737),IV. section; "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" composed of 45 verses written by Bursalı Rızâ (death 1905),V. section; "Hilye-i Hazret-i Mevlânâ" composed of 197 verses written by Tâhirü'l-Mevlevî (death 1951), works are studied.In every section, the biographies of the poets, the contents, the language and the form of Hilye's are evaluated and the poems are trascribed according to the comparison with the existing original copies.In the conclusion section, after a general evaluation is made, a photocopy of each hilye text original copy is attached