Kynblöndun ilmbjarkar og fjalldrapa í Þistilfirði á Nútíma

Past episodes of birch hybridization in Iceland were studied by pollen analysis. The low stature and polycormic form of downy birch Betula pubescens in the subarctic probably results from such hybridization with the dwarf birch Betula nana. Two previous studies in different regions in Iceland revealed events of hybridization connected to early B. pubescens expansion. The present study examined a peat monolith from Thistilfjördur, North-east Iceland, covering the last ten thousand years. Betula pollen was measured, proportions of B. nana and B. pubescens calculated and the presence of hybrids estimated. Betula pubescens expansion started around 7.2 cal ka BP with a peak in non-triporate pollen, indicating hybrids. Low Betula pollen concentrations followed. A second period of considerable hybridization is indicated around 3.3 cal ka BP. Both peaks were associated with B. pubescens expansion.Tegundablöndun ilmbjarkar og fjalldrapa var rannsökuð í frjókornum. Lágar og margstofna ilmbjarkir á norðlægum slóðum eru líklega afleiðing slíkrar blöndunar. Tvær eldri rannsóknir frá mismunandi landshlutum sýndu hrinur blöndunar snemma á Nútíma sem tengdust framrás ilmbjarkar. Í þessari rannsókn voru sýni tekin úr mósniði í Þistilfirði, sem spannar síðustu tíu þúsund ár. Birkifrjókorn voru mæld, hlutföll tegundanna reiknuð og leitað ummerkja um blöndunina. Ilmbjörk tók að breiðast út fyrir um 7200 árum og fram kom toppur afbrigðilegra frjókorna sem gefa til kynna fjölda blendingstrjáa. Tímabil með litlu birki fylgdi í kjölfarið en önnur hrina erfðablöndunar varð fyrir um 3300 árum. Báðar hrinurnar tengdust aukinni útbreiðslu ilmbjarkar

New arthropod herbivores on trees and shrubs in Iceland and changes in pest dynamics: A review

This paper is a review of the history of the introduction of arthropod herbivore species to Iceland since the beginning of the 20th century. A total of 27 new arthropod herbivore species on trees and shrubs have become established in Iceland during this period. One of the introduced pest species, the pine woolly aphid, has been considered to be the major cause of the almost total eradication of the introduced Scots pine in Iceland. The rate of introduction was found to be highest during warm periods. Outbreaks of pests in birch woodlands were also found to be most severe during warm periods. Other pest species have shown changes in outbreak patterns since 1990. The consequences of these findings for isolated native forest ecosystems and a growing forest resource in Iceland are discussed.Nýjar tegundir liðfætlna á trjám og runnum á Íslandi Í þessari grein er rakin landnámssaga nýrra liðdýrategunda sem lifa á trjám og runnum á Íslandi. Frá byrjun tuttugustu aldar til ársins 2012 hafa alls 27 slíkar tegundir numið hér land. Ein þessara tegunda, furulús, er talin hafa verið meginorsakavaldur að dauða nær allrar skógarfuru hér á landi. Hraði landnáms reyndist vera mestur á hlýskeiðum og skordýrafaraldrar í birkiskógum reyndust einnig vera mestir á hlýskeiðum. Eftir 1990 hafa orðið verulegar breytingar á faraldsfræði annarra meindýra í skógum hér á landi. Í greininni er fjallað um hugsanleg áhrif nýrra meindýra og breytinga á faraldsfræði meindýra á innlend skógarvistkerfi og vaxandi skógarauðlindir landsins