Одредени Ñпецифики на адхерентноÑта кон хронична медикаментозна терапија кај пациентите Ñо хипертензија, туберкулоза и ХИВ/СИДРво Република Македонија

Adherence to treatment is a key link between process and outcome during treatment. Inadequate adherence to the treatment regimen can have a profound impact on the clinical outcome of the disease / condition. Typically, the adherence to prescribed drugs is approximately 50% and varies between 0% and 100%. Adherence to chronic drug therapy is a multidimensional phenomenon determined by the mutual impacting factors. With this research we have attempted to examine the adherence to chronic medication/drug treatment among patients with TB, hypertension and HIV/ AIDS and possible interlinks between their employment status, health insurance status and a cost of medicines or cost of transportation to collect medicines. Material and methods: We have conducted across-sectional study with commencing self-reporting unstandardized (for socio-economic info) questionnaire and standardized Morisky, Green, and Levine Adherence Scale (MGL). From more than  5000 questionnaires distributed, we have collected 3464 completed questionnaires which providedthe basis for statistical analysis. Results: The results inpatients with hypertension and HIV/AIDS indicated positive correlation between unemploymentand adherence with a decreased adherence to prescribed therapy. In addition, inpatients with hypertension who were without health insurance, adherence to prescribed medication/drug treatment was reduced.The results obtained indicated that the price of the drug has a role in adherence in patients with hypertension, with links of decreased adherence correlating with the price of medicines. For patients diagnosed with HIV/AIDS inthis study we could not establish a connection between the price of medictions/drugs and adherence to therapy. Similarly, inpatients with tuberculosis we were unable to determine statistically significant correlation between the cost of transportation  to the location where the drugs weretaken and adherence to prescribed medicament regimen. Conclusions: Unemployment, lack of health insurance and the price of the drug correlated with decreasedadherence to the prescribed therapy in our respondents.ÐтхерентноÑта кон медицинÑкиот третман е клучна алка на меѓупроцеÑот и иÑходот во тек на леку- вањето. ÐеÑоодветното придржување кон терапевÑкиот режим може да има големо влијание врз кли- ничкиот иÑход на болеÑта/ÑоÑтојбата. Типично, Ñтапката на атхерентноÑÑ‚ кон препишаните лекови е околу 50%, а варира од0% до 100%. ÐтхерентноÑта кон хроничната медикаментозна терапија е мулти- димензионален феномен детерминиран од влијанието на взаемниот ÑÐ¾Ð¾Ð´Ð½Ð¾Ñ Ð½Ð° повеќе фактори. Со ова иÑтражување Ñе обидовме да ја иÑпитаме атхерентноÑта кон хроничниот медикаментозен третман кај пациенти Ñо туберкулоза, хипертензија и ХИВ/СИДРи можниот интерлинк помеѓу ÑтатуÑот на вработеноÑÑ‚, ÑтатуÑот на здравÑтвено оÑигурување и цената на лековите или цената на транÑпортот на пациентите при преземање на лековите (за пациентите Ñо туберкулоза). Материјал и методи: При- менивме иÑтражувања од типот на Ñтудија на преÑек Ñо Ñпроведување на прашалници Ñо Ñамопо- полнување, и тоа неÑтандардизиран прашалник (за ÑоциоекономÑки  Ð¿Ð¾Ð´Ð°Ñ‚оци) и Ñтандардизирана Ñкала на MoриÑки, Грин и Левин (MGL) за атхерентноÑÑ‚ кон препишаните лекови. Од диÑтрибуираните повеќе од 5000 прашалници,  Ð±ÐµÐ° добиени 3464 пополнети прашалници кои беа база за ÑтатиÑтичката анализа. Резултати: Резултатите кај пациентите Ñо хипертензија и ХИВ/СИДРиндицираат позитивна корелација помеѓу невработеноÑта и атхерентноÑта кон лековите и тоа Ñо појава на намалување на атхерентноÑÑ‚ кон препишаната терапија. Понатаму, кај пациентите Ñо хипертензија кои Ñе без здрав- Ñтвено оÑигурување, атхерентноÑта кон препишаната терапија е намалена. Добиените резултати од ова иÑтражување укажуваат дека цената на лековите има улога во атхерентноÑта кај пациентите Ñо хипертензија, и тоа поврзаноÑÑ‚ на намалена атхерентноÑÑ‚ во Ð¾Ð´Ð½Ð¾Ñ Ð½Ð° цената на лекот. Кај пациентите во оваа Ñтудија Ñо дијагноза ХИВ/СИДРи Ñо примена на овие инÑтрументи не можевме да утврдиме поврзаноÑÑ‚ помеѓу цената на лековите и атхерентноÑта кон терапијата. ИÑто така, кај пациентите Ñо дијагноза туберкулоза не бевме во можноÑÑ‚ да детерминираме корелирана ÑтатиÑтичка Ñигнификант- ноÑÑ‚ помеѓу цената на транÑпортот до локацијата за преземање на лековите и атхерентноÑта кон пре- пишаниот медикаментозен режим. Заклучоци: Кај нашите иÑпитаници утврдивме дека невработеноÑ- та, немањето здравÑтвено оÑигурување и цената на лекот корелира Ñо намалување на атхерентноÑта кон препишаната терапија