Hafif Düzeyde Zihinsel Engelli Öğrencilerin İnsansı Robot ile Etkileşimlerinin Dönüt Türleri Açısından İncelenmesi

In Turkey and the world, some studies are carried out to support student’s cognitive and social development with activities such as robot competitions and robot camps. Additionally, technological materials for robot-aided learning environment have started to become widespread. Robot-aided applications can provide multimedia as well as interactions such as motion, appearance, and touch to the learners. Because of these abilities, robots have an important potential especially for education of mentally retarded students. The studies, in which activities including feedbacks given by humanoid robots are designed and applied, will make contributions to this area for revealing the potential and improving the effective applications like integration of technology into the field of education and the creation of innovative learning environments. The purpose of this study was to examine interactions of students with mild mental retardation in terms of feedback types in the robot-assisted learning environment, analyse participations of students with mild mental retardation in this environment activities and compare the investigation of interactions in terms of feedback types. In this way, it was aimed to create design proposals for feedback types in robot-assisted learning environment to be designed for students with mental disability. Humanoid robot assisted activities prepared according to ASSURE instructional design method. This study was conducted in six sessions on six students with mild mental retardation who were registered in the Guidance and Research Centre (GRC). Being one of the qualitative research methods, case study was used in this study. In the study, data were gathered by carrying out interviews and observations. In order to reach the notions and correlations explaining the data, the methods of content analysis and descriptive analysis were used. In this study, it was observed that the students met the humanoid robot’s feedbacks pleasantly and excitedly, they commented and responded amusedly. The use of feedbacks in this study drew the students’ attentions and increased their motivation. However, there were differences in terms of reaction types in their reactions to the robot’s feedback. While feedbacks considered as the most remarkable and interacting by the students were arm, bodily and voice feedbacks, the least responded feedbacks were head movement feedbacks and feedbacks formed through the robot’s screen.  As a result of interviews made with the teachers, it was specified that humanoid robot make positive contributions to the student motivation and teaching of the lesson. The teachers stated that according to general evaluation forms and the results of their measurements, robot-aided education was useful and helpful at the classroom management, provided quick and permanent learning, and increased motivation and participation of activities.Ülkemizde ve dünyada robot müsabakaları ve robot kampları gibi etkinlikler ile öğrencilerin bilişsel ve sosyal gelişimlerinin desteklenmesi için çalışmalar yapılmaktadır. Bununla birlikte robot destekli öğrenme ortamlarına yönelik teknolojik materyaller yaygınlaşmaya başlamıştır. Literatür incelendiğinde robot destekli eğitim çalışmalarının genellikle normal gelişim gösteren bireylere yönelik olduğu, zihinsel engelli bireylere yönelik yapılan robot destekli eğitim çalışmalarının oldukça sınırlı sayıda olduğu görülmüştür. Robot destekli uygulamalar öğrenenlere çoklu ortam, fiziksel hareket, insansı görünüm ve dokunma gibi avantaj sunan etkileşimler sunabilmektedir. Bu yetenekleri nedeniyle robotlar, özellikle zihinsel engelli öğrencilerin dikkat ve motivasyonlarını artırdığı için önemli bir potansiyele sahiptir. Bu nedenle insansı robotların verdiği dönütleri içeren etkinliklerin tasarlandığı ve uygulandığı çalışmaların, teknolojinin eğitim alanına entegrasyonu sürecine ve özel eğitim alanına yönelik yenilikçi öğrenme ortamlarının oluşturulmasına katkı sağlayacağı öngörülmüştür. Bu çalışmada insansı robot destekli öğrenme ortamı geliştirilerek hafif düzeyde zihinsel engelli öğrencilerin insansı robot ile etkileşimlerinin dönüt türleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Etkinlik tasarımı ve dönütlerin belirlenmesi sürecinde ASSURE öğretim tasarım modeli temel alınmıştır. Çalışma toplam altı seansta, Rehberlik ve Araştırma Merkezine (RAM) kayıtlı hafif düzeyde zihinsel engelli altı öğrenci üzerinde yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması (case study) kullanılmıştır. Çalışma süresince görüşme ve gözlem yapılarak veriler toplanmıştır. Elde edilen verileri açıklayabilecek kavramlara ve ilişkilere ulaşmak amacıyla içerik analizi ve betimsel analiz yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin, insansı robotun dönütlerini beğeni ve heyecanla karşıladıkları, robotla sözlü iletişim kurmaya çalıştıkları ve eğlenerek tepki verdikleri tespit edilmiştir. Çalışmada kullanılan dönütler, öğrencilerin dikkatini çekmiş ve motivasyonlarını artırmıştır. Ancak insansı robotun dönütlerine verilen tepkilerde dönüt türlerine göre farklılıklar yer almıştır. Öğrencilerin en fazla dikkatlerini çeken ve etkileşimde bulundukları dönütler; kol dönütleri, bedensel dönütler ve sesli dönütler olurken, en az tepki gösterdikleri dönütler ise kafa hareketleri ve robotun ekranı yoluyla oluşturulan dönütler olmuştur. Öğretmenlerle yapılan görüşmeler sonucunda ise, insansı robotun derslerin işlenişine ve öğrenme ortamına olumlu katkıları olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenler, robot destekli eğitimin öğrenci motivasyonunu ve etkinliklere katılımı artırdığını dolayısıyla sınıf yönetimini kolaylaştırdığını, ayrıca etkinlikler sonrası RAM’deki kaba değerlendirme formları ile yaptıkları ölçüm sonuçlarına göre öğrencilerinin kalıcı ve hızlı öğrenme sağladığını belirtmişlerdir