Human-Centered vs. User-Centered Approaches to Information System Design

Despite continuing debates about the user emphasis in HCI, new design approaches, such as interaction design, continue to focus on humans as technology users, constraining the human-centeredness of design outcomes. This paper argues that the difference between user focus and a human-centered focus lies in the way in which technology is designed. The emphasis on problem closure that is embedded in current approaches to designing information systems (IS) precludes an examination of those issues central to human-centered design. The paper reviews recent approaches to user-centered IS design and concludes that these methods are targeted at the closure of technology-centered problems, rather than the investigation of suitable changes to a system of humanactivity supported by technology. A dual-cycle model of human-centered design is presented, that balances systemic inquiry methods with human-centered implementation methods. The paper concludes with a suggestion that IS design should be viewed as a dialectic between organizational problem inquiry and the implementation of business process change and technical solutions

ICT in de dagelijkse leefwereld: een interpretatieve benadering van gelijke kansen in de netwerkmaatschappij

In onderzoek naar (on)gelijke kansen in de netwerkmaatschappij, meestal gedefinieerd als onderzoek naar de 'digitale kloof', wordt veelal cijfers en indicatoren naar voor geschoven om de verschillen in toegang tot de netwerkmaatschappij weer te geven en te problematiseren. Ook al worden tal van kanttekeningen geplaatst bij het concept 'digitale kloof' (o.a. Brants & Frissen, 2003; Carpentier, 2003), en verschuift ook beleidsmatig de aandacht van digitale kloof naar e-inclusie (Commissie van de Europese Gemeenschap, 2005), de onderzoekswereld heeft pas recent aandacht voor de consequenties van het wel of niet hebben van internettoegang en internetgebruik voor het leven in een netwerkmaatschappij (o.a. Wyatt, Henwood, e.a. 2000; Brants & Frissen, 2003). Verschillende auteurs (o.a. van Dijk, 2003, Clement & Shade, 2000) schuiven een reeks toegangsdrempels naar voor die overwonnen moeten worden om 'ingesloten' te zijn in de netwerkmaatschappij. Maar 'gelijke kansen' is meer dan dit. Het is eveneens belangrijk om informatie over persoonlijke voorkeuren en levenslopen van individuen mee te nemen in het begrip van 'gelijke kansen'. Gelijke kansen betekent namelijk niet hetzelfde als gelijkheid. Of zoals Amartya Sen het verwoordt in Inequality reexamined (1992): “[e]quality in terms of one variable may not coincide with equality in another. For example, equal opportunities can lead to very unequal incomes. Equal incomes can go with very significant differences in wealth. Equal wealth can coexist with very unequal happiness” (Sen, 1992: 2). Om de diversiteit en complexiteit van drempels en levenslopen mee te nemen en om bepaalde kwantitatieve vaststellingen te verklaren of de impact van ICT te kunnen inschatten of begrijpen, is het daarom belangrijk om aanvullende gedragsfenomenen van dichterbij en gedetailleerder te onderzoeken (Shade, 2002; Servaes, 2003). In dit doctoraatsproefschrift wordt daarom gekozen voor een interpretatieve benadering van de invulling van gelijke kansen in de netwerkmaatschappij. Het antwoord op de vraag naar gelijke kansen in de netwerk-maatschappij moet volgens mij dus niet gezocht worden in het zoeken naar de definiëren van de have en de have not's in de samenleving. Want de invulling van 'gelijke kansen' is mijns inziens niet gelijkheid, en dus niet 'iedereen online'. Wat het dan wel betekent onderzoek ik in dit doctoraatsproefschrift . Mijn zoektocht naar een andere invulling van gelijke kansen in de netwerkmaatschappij wordt geleid door de betekenissen die 'gewone' gebruik(st)ers aan ICT toegekennen in hun dagelijkse leefwereld. Daarbij wil ik niet enkel kijken naar wat individuen en beleidsmakers kunnen doen om tot meer gelijke kansen te komen, maar poog ik ook de rol van ICT-ontwerp(st)ers of ontwikkelaars te betrekken in mijn analyse. Deze rol lijkt me vaak onderschat in de mens- en sociale wetenschappen. Het zijn nog steeds mensen, ontwerp(st)ers die artefacten creëren waarin ze bepaalde scripts van handelingen inschrijven en zo meebepalen welke soorten ICT-gebruik mogelijk worden