Understanding location decisions of energy multinational enterprises within the European smart cities’ context: An integrated AHP and extended fuzzy linguistic TOPSIS method

Becoming a smart city is one of the top priorities in the urban agenda of many European cities. Among the various strategies in the transition path, local governments seek to bring innovation to their cities by encouraging multinational enterprises to deploy their green energy services and products in their municipalities. Knowing how to attract these enterprises implies that political leaders understand the multi-criteria decision problem that the energy sector enterprises face when deciding whether to expand to one city or another. To this end, the purpose of this study is to design a new manageable and controllable framework oriented to European cities’ public managers, based on the assessment of criteria and sub-criteria governing the strategic location decision made by these enterprises. A decision support framework is developed based on the AHP technique combined with an extended version of the hesitant fuzzy linguistic TOPSIS method. The main results indicate the higher relative importance of government policies, such as degree of transparency or bureaucracy level, as compared to market conditions or economic aspects of the city’s host country. These results can be great assets to current European leaders, they show the feasibility of the method and open up the possibility to replicate the proposed framework to other sectors or geographical areas.The authors acknowledge the support from the European Union “Horizon 2020 Research and Innovation Programme” under the grant agreements No 731297. Also, this research has been partially supported by the INVITE Research Project (TIN2016-80049-C2-1-R and TIN2016-80049-C2-2-R (AEI/FEDER, UE)), funded by the Spanish Ministry of Science and Information Technology.Peer ReviewedPostprint (published version

A review of fuzzy AHP methods for decision-making with subjective judgements

Analytic Hierarchy Process (AHP) is a broadly applied multi-criteria decision-making method to determine the weights of criteria and priorities of alternatives in a structured manner based on pairwise comparison. As subjective judgments during comparison might be imprecise, fuzzy sets have been combined with AHP. This is referred to as fuzzy AHP or FAHP. An increasing amount of papers are published which describe different ways to derive the weights/priorities from a fuzzy comparison matrix, but seldomly set out the relative benefits of each approach so that the choice of the approach seems arbitrary. A review of various fuzzy AHP techniques is required to guide both academic and industrial experts to choose suitable techniques for a specific practical context. This paper reviews the literature published since 2008 where fuzzy AHP is applied to decision-making problems in industry, particularly the various selection problems. The techniques are categorised by the four aspects of developing a fuzzy AHP model: (i) representation of the relative importance for pairwise comparison, (ii) aggregation of fuzzy sets for group decisions and weights/priorities, (iii) defuzzification of a fuzzy set to a crisp value for final comparison, and (iv) consistency measurement of the judgements. These techniques are discussed in terms of their underlying principles, origins, strengths and weakness. Summary tables and specification charts are provided to guide the selection of suitable techniques. Tips for building a fuzzy AHP model are also included and six open questions are posed for future work

Supplier evaluation and selection in fuzzy environments: a review of MADM approaches

In past years, the multi-attribute decision-making (MADM) approaches have been extensively applied by researchers to the supplier evaluation and selection problem. Many of these studies were performed in an uncertain environment described by fuzzy sets. This study provides a review of applications of MADM approaches for evaluation and selection of suppliers in a fuzzy environment. To this aim, a total of 339 publications were examined, including papers in peer-reviewed journals and reputable conferences and also some book chapters over the period of 2001 to 2016. These publications were extracted from many online databases and classified in some categories and subcategories according to the MADM approaches, and then they were analysed based on the frequency of approaches, number of citations, year of publication, country of origin and publishing journals. The results of this study show that the AHP and TOPSIS methods are the most popular approaches. Moreover, China and Taiwan are the top countries in terms of number of publications and number of citations, respectively. The top three journals with highest number of publications were: Expert Systems with Applications, International Journal of Production Research and The International Journal of Advanced Manufacturing Technology

Tehlikeli Madde Taşımacılığında Risk Analizi Yapılarak Coğrafi Bilgi Sistemi İle Güzergâh Belirlenmesi

TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞINDA RİSK ANALİZİ YAPILARAK COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ İLE GÜZERGÂH BELİRLENMESİ Şükrü UZUNDAĞ Doktora Tezi, İşletme Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Hüseyin ŞENKAYAS 2020, XXX+ 200 sayfa Dünyadaki ekonomik büyüme ve teknolojik gelişmelere paralel olarak tüm sanayi sektöründeki gelişmeler neticesinde gerekli olan ticari ürünlerin hammaddesi olan tehlikeli maddelerin kullanılması son yıllarda artış göstermiştir. Tehlikeli madde taşımacılığı 1970’li yıllardan günümüze kadar üzerinde sürekli çalışılan bir konu olmuştur. Özellikle tehlikeli madde taşımacılığı esnasında karşılaşılabilecek tüm riskleri en küçükleme konusu hem kamu kurumlarının hem de firmaların dikkatini çekmiştir. Çalışmada ulusal ve uluslarası mühimmat ve patlayıcı taşımacılığı yapan bir kamu kurumunda tüm riskleri (nüfus yoğunluğu, kaza olasılığı, trafik yoğunluğu, terör/sabotaj) dikkate alarak coğrafi bilgi sistemi ArcMap 10.2.2 programı vasıtasıyla riskleri en küçükleyen en uygun güzergâhları bulmak amaçlanmıştır. Çalışmada kullanılan bölge için elde edilen tüm veriler CBS’ye girişi yapılmış ve şebeke tasarlanmış müteakiben nüfus yoğunluğu, zaman, mesafe, trafik yoğunluğu ve terör verilerine göre en uygun güzergâhlar tespit edilmiştir. Ayrıca uzman personel görüşleri alınarak oluşturulan risk kriterleri belirlenen üç senaryoya göre AHP kullanılarak analiz edilmiştir. AHP tekniği ile belirlenen risk kriterlerinin ağırlık dereceleri hesaplanmış ve Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerinden olan VİKOR ve MOORA ile tüm yol dilimlerine ait girilen değerler analiz edilmiştir. Elde edilen değerler neticesinde karar verme aracı olan coğrafi bilgi sistemi ile risklerin minimize edildiği en uygun güzergâhlar bulunmuştur. Son olarak tehlikeli madde taşımacılığında oluşabilecek anlık durumlara karşı dinamik olarak en uygun güzergâhlar elde edilmiştir.İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI................................................................................ v ÖZET.....................................................................................................................................vii ABSTRACT ...........................................................................................................................ix ÖNSÖZ...................................................................................................................................xi SİMGELER DİZİNİ............................................................................................................xvii ŞEKİLLER DİZİNİ..............................................................................................................xix ÇİZELGELER DİZİNİ.........................................................................................................xxi FOTOĞRAFLAR DİZİNİ..................................................................................................xxiii FORMÜLLER DİZİNİ........................................................................................................ xxv EKLER DİZİNİ.................................................................................................................xxvii KISALTMALAR DİZİNİ ..................................................................................................xxix GİRİŞ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 4 1. KAVRAMSAL VE KURAMSAL ÇERÇEVE................................................................... 4 1.1. Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Madde Taşımacılığı ................................................. 4 1.2. Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması........................................................................ 8 1.2.1. Sınıf 1: Patlayıcı ve Patlayıcı İçeren Madde ve Nesneler................................ 10 1.2.2. Sınıf 2: Gazlar.................................................................................................. 12 1.2.3. Sınıf 3: Yanıcı Sıvı Maddeler.......................................................................... 14 1.2.4. Sınıf 4: Yanıcı Katı Maddeler.......................................................................... 16 1.2.5. Sınıf 5: Yakıcı (Oksitleyici) ve Organik Peroksit Maddeler ........................... 18 1.2.6. Sınıf 6: Zehirleyici ve Bulaşıcı Maddeler........................................................ 20 1.2.7. Sınıf 7: Radyoaktif Maddeler .......................................................................... 21 1.2.8. Sınıf 8: Aşındırıcı Maddeler............................................................................ 22 1.2.9. Sınıf 9: Farklı Tehlikeleri Olan Maddeler ....................................................... 23 xiv 1.3. Tehlikeli Maddelerin Paketlenmesi........................................................................... 24 1.4. Tehlikeli Maddelerin Yüklenmesi ve Boşaltılması ................................................... 27 1.5. Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Kullanılan Araçlar........................................... 29 1.5.1. Kara Yollarında Kullanılan Araçlar ................................................................ 30 1.5.2. Deniz Yollarında Kullanılan Araçlar .............................................................. 30 1.5.3. Demir Yollarında Kullanılan Araçlar.............................................................. 31 1.5.4. Hava Yollarında Kullanılan Araçlar................................................................ 31 1.6. Tehlikeli Madde Taşımacılığına İlişkin Mevzuat...................................................... 32 1.6.1. Tehlikeli Maddelerin Kara Yolu ile Taşınmasına Yönelik Çok Taraflı Avrupa Anlaşması (ADR)................................................................................ 32 1.6.2. Tehlikeli Madde Taşımacılığında Sınırlı Taşıma Kuralları ............................ 34 1.7. Tehlikeli Madde Taşımacılığında Meydana Gelen Kaza ve Ekonomik Durum ....... 35 1.8. Mühimmat ve Patlayıcıların Taşınması..................................................................... 37 1.8.1. Mühimmat ve Patlayıcıların Taşınmasında Sınırlamalar................................ 39 1.8.2. Mühimmat ve Patlayıcı Maddelerin İşaretlenmesi.......................................... 42 1.8.3. Mühimmat ve Patlayıcıların Karayolu ile Taşınması...................................... 43 1.8.4. Mühimmat ve Patlayıcıların Demiryolu ile Taşınması ................................... 46 1.8.5. Mühimmat ve Patlayıcıların Denizyolu ile Taşınması.................................... 46 1.8.6. Mühimmat ve Patlayıcıların Havayolu ile Taşınması ..................................... 47 1.9. Tehlikeli Madde Taşımacılığında Literatür Araştırması ........................................... 47 2. BÖLÜM............................................................................................................................ 59 2. TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞINDA RİSK ANALİZİ YAPILMASI VE GÜZERGAH SEÇİMİNDE KULLANILABİLECEK YÖNTEMLER...................... 59 2.1. Tehlikeli Madde Taşımacılığında Risk Analizi......................................................... 59 2.1.1. Riskin Tanımı ve Tehlikeli Madde Taşımacılığımda Kullanılan Risk Analiz Modelleri.......................................................................................................... 59 2.1.2. Nüfusa Etki Risk Modeli................................................................................. 63 2.1.3. Olaylı Kaza Olma Olasılığı ............................................................................. 64 xv 2.1.4. Terör Risk Analizi ........................................................................................... 65 2.2. Coğrafi Bilgi Sistemi Yöntemi ile Risk Analizi ........................................................ 65 2.2.1. Coğrafi Bilgi Sistemi ....................................................................................... 65 2.2.2. Tehlikeli Madde Taşımacılığında CBS Analizi............................................... 66 2.2.3. Tehlikeli Madde Taşımacılığında Coğrafi Bilgi Sistemi ile Risk Analizi Yöntemi............................................................................................................ 68 2.3. Tehlikeli Madde Taşımacılığında Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri.................. 69 2.3.1. Analitik Hiyerarşi Süreci – AHP (Analytic Hierarchy Process) Yöntemi ...... 74 2.3.2. VIKOR Yöntemi (Vise Kriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje)............................................................................................................ 84 2.3.3. MOORA Yöntemi (Multi-Objective Optimization by Ratio Analysis) .......... 89 3. BÖLÜM............................................................................................................................ 93 3. TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞINDA RİSK ANALİZİ YAPILARAK COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ İLE GÜZERGAH BELİRLENMESİ............................ 93 3.1. Çalışmanın Uygulama Alanı...................................................................................... 93 3.2. Çalışmanın Amacı, Kapsamı ve Önemi..................................................................... 94 3.3. Çalışmanın Yöntemi .................................................................................................. 97 3.4. Çalışma İçin Kullanılacak Araç ve Mühimmat Cinsi.............................................. 100 3.5. Çalışma ile İlgili Verilerin Toplanması ve Girilmesi .............................................. 101 3.5.1. CBS’ye Mesafe ve Zaman Verilerin Girilmesi ............................................. 102 3.5.2. Trafik Yoğunluğu Verilerin Girilmesi........................................................... 104 3.5.3. Kaza Sayısı Verilerin Girilmesi..................................................................... 106 3.5.4. Nüfus Verilerin Girilmesi.............................................................................. 109 3.5.5. Terör Verilerin Girilmesi............................................................................... 110 3.6. Tehlikeli Madde Taşımacılığında CBS Kullanılarak Şebeke Oluşturulması .......... 111 3.6.1. CBS’de Mesafe ve Zaman Verileri Kullanılarak En Uygun Güzergâhın Tespit Edilmesi............................................................................................... 113 3.6.2. Nüfus Verileri Kullanılarak En Uygun Güzergâhın Tespit Edilmesi............ 117 3.6.3. Kaza Sayısı Verileri Kullanılarak En Uygun Güzergâhın Tespit Edilmesi... 119 xvi 3.6.4. Trafik Yoğunluk Verileri Kullanılarak En Uygun Güzergâhın Tespit Edilmesi ......................................................................................................... 120 3.6.5. Terör Verileri Kullanılarak En Uygun Güzergâhın Tespit Edilmesi ............ 121 3.7. Risk Kriterlerin Belirlenmesi ve Ağırlıkların Hesaplanması .................................. 122 3.7.1. Karar Vericilerin, Risk Kriterlerin Belirlenmesi ve Kriter Değerlendirme Anketinin Yapılması ...................................................................................... 122 3.7.2. AHP Tekniği ile Risk Kriter Ağırlıklarının Tespit Edilmesine Yönelik Uygulama....................................................................................................... 124 3.8. Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Tehlikeli Madde Taşımacılığında Güzergâh Belirlenmesi.......................................................................................... 127 3.8.1. VİKOR Yöntemi ile Tehlikeli Madde Taşımacılığında Güzergâh Belirlenmesi ................................................................................................... 128 3.8.2. MOORA Yöntemi ile Tehlikeli Madde Taşımacılığında Güzergâh Belirlenmesi ................................................................................................... 136 3.9. Tehlikeli Madde Taşımacılığında Anlık Durumlar ile Karşılaşıldığında Güzergâh Belirlenmesi .......................................................................................................... 143 4. SONUÇ VE ÖNERİLER.............................................................................................. 145 5. KAYNAKLAR............................................................................................................... 151 6. EKLER........................................................................................................................... 165 ÖZGEÇMİŞ....................................................................................................................... 19